مٺيءَ ۾ هڪ منفرد مندر
* الک مندر
نندلال ايڪسائيز آفيسر آھي ۽ مينڌرو ڪاجهروي جو مٺيءَ ۾ ايونٽ مينيجمنٽ ۽ ڊيڪوريشن ڪاروبار آھي ۽ سينئر صحافي پڻ آھي. هنن جي خاندان جو اصل ڳوٺ ڪلوئي آھي ليڪن مٺي ضلعي هيڊڪواٽر ٺھڻ کان پوءِ ھن شھر جي آباديءَ ۾ واڌارو ٿيو آھي ۽ نيون سوسائٽيون ۽ ڪالونيون پڻ ٺھيون آھن جن مان هڪ ڌرماڻي ڪالوني آھي، جنهن ۾ نند لال وارن جو خاندان ۽ برادريءَ وارا اچي آباد ٿيا آھن جن جي اڪثريت ڪبير ڀڳت جي پوئلڳ آھي جنهن ڪري صوفيت جو عملي مثال هنن جو پنهنجي برادري لاءِ قائم ڪيل الک مندر آھي.
صبح جي نيرن مينڌري ڪاجهروي ڪرائي جنهن ۾ ھنن جي خاندان جا بزرگ به شامل ٿيا ۽ اسان کي سڀن وڏو مان ڏنو. ان کان پوءِ الک مندر تي وياسين. هن مندر کي اسان اندران ۽ ٻاهران غور سان ڏٺو. هڪ ته هن منفرد مندر جي اڏاوت اسلامي مسجد۔ مقبري يا درگاهن جھڙي هئي، ٻيو ته مندر اندر ۽ ٻاهران ڪنهن به ديوي يا ديوتا جي ڪا به مورتي رکيل نه آھي ۽ نه وري ڪا تصوير ٺھيل يا لڳل موجود آھي. صرف شاھ لطيف ۽ ڀڳت ڪير جا بيت ديوارن تي خوبصورت انداز ۾ پينٽ ٿيل آھن. ان تي مون حيران ٿي هنن دوستن کان پڇيو ته هي ڇا ماجرا آھي، هي مندر آھي ليڪن نه مورتي نه ئي تصوير! هي ڪهڙو ۽ ڪنهن جو مندر آھي؟ منهنجي حيرت ۽ سوال تي صحافي مينڌري ڪاجهروي ٻڌايو ته هي ”الک مندر“ آھي (صوفين الله پاڪ کي اڪثر الک جي نالي سان پڪاريو آھي) جيڪو اسان پنهنجي سڀن عزيزن لاءِ جوڙايو آھي ۽ طئي ڪيو آھي ته هتي ڪا به مورتي يا تصوير نه هوندي ۽ هتي هر مذھب وارو پنهنجي دين ۽ فرقي تي قائم رهندي ڪا به عبادت يا پوجا ڪري سگهي ٿو. هي اسان پنهنجي صوفي خيال موجب ته سڀ جو مالڪ هڪ الک آھي اسان سڀ برابري ۽ سراسري موجب گڏ هونداسين.
سچي ڳالھ ته آئون سندن سان ڪچھريءَ وارين ڳالهين مان ئي تمام گهڻو متاثر هئس ليڪن اڄوڪي نفسانفسي، نفرت ۽ منافقي جي دور ۾ هن پريوار جي هي عملي صوفيت اسان کي حوصلو بخشي ٿي ۽ يقين ٿي ڏياري ته اسان سنڌين وٽ بلڪل ڀينگ نه ٿي آھي، اسان وٽ اڃا انسانيت موجود آھي. جيڪا سنڌ جي اصل سڃاڻپ آھي جنهن ڪري ويساھ پختو ٿو ٿئي ته يقينن... يقينن... سنڌ جيئندي سدا، سنڌ جيئندي سدا.
نندلال ۽ ٻين کان موڪلائي اسين صوفي مينڌري جي اڳواڻيءَ ۾ مٺي شھر مان گهر ڀاتين لاءِ ٿر جون ڪجھ سوکڙيون خريد ڪري پوءِ مشھور مٺي گڍ تي وياسين جتي مينڌري اسان کي وڏي ڀٽ تي پراڻي ڪوٽ (گڍ) جا آثار ڏيکاريا، اسان انهن جي فوٽو گرافي ڪئي. هنن آثارن جو تفصيلي ذڪر نئوڪوٽ واري مضمون ۾ ڏنو آھي. گڍ تان هيٺ اچي مينڌري ڪاجهروي کان موڪلائي نئوڪوٽ روانا ٿياسين.