ارائونڊ دي ورلڊ

توهان ئي آمريڪا آندو آهي ۽ هاڻ اسان جي توهان ئي سار لھو

يورپ جي ماڻهن جڏهن آمريڪا کنڊ ڳولي اچي قبضو ڪيو ته کين پوک ۽ کاڻين جي کوٽائي لاءِ مزورن جي ضرورت پئي. گهاٽن ٻيلن، مڇرن سان ڀريل علائقن، ٽڪرين۽ سامونڊي ڪنارن تي سيءَ ۽ گرميءَ ۾ پورهيو ڪرڻ لاءِ آفريڪا جا شيدي ئي جوابهو. بھرحال اڄ کان سوين سال اڳ مزوريءَ لاءِ آمريڪا ۾ جيترا شيدي زوريءَ آندا ويا، انهن کان ڪئين دفعا گهڻا، پنھنجي مرضيءَ تي هنن پنجاهه سٺ سالن ۾ آيا آهن. نه فقط آفريڪا جا شيديپر اوسي پاسي جي ٻيٽن، ويندي يورپ ۽ ڏکڻ آمريڪا تائين جا هتي اتر آمريڪا U.S.A ۾ آيا آهن.
مختلف ماڻهن، قومن، ذاتين ۽ ملڪن جي گڏيل سڏيل کچڻي هتي U.S.A ۾ ڏسي سگهجي ٿي. ٻين لفظن ۾ آمريڪا ۾ وڻ وڻ جي ڪاٺي اچي گڏ ٿي آهي. پوءِ ڪي آمريڪا جي آزاد ماحول تي عاشق ٿي هتان اچي نڪتا آهن ته ڪي سندن بھتر معاشي حالت ڪري.
ميڪسيڪو ملڪ U.S.A جي ڀرسان آهي پر ان جون سياسي ۽ معاشي حالتون بھتر نه هجڻ ڪري روزانو سوين ميڪسيڪن لڪ چوريءَ غيرقانوني طرح بارڊر لتاڙي آمريڪا، روزگار لاءِ اچن ٿا. اهڙي طرح نڪرا گئا، گئاٽامالا (Gutamala) ، هونڊرس (Hondrus) ، ڪاسٽاريڪا ۽ ٻين وچ ۽ ڏکڻ آمريڪا جي ملڪن جا ماڻهو، سکي ستابي زندگي گذارڻ جي خواب جي ساڀيان ماڻڻ لاءِ U.S.A ۾ اچن ٿا.
تنھنکان سواءِ جميڪا، پورٽوريڪو ۽ ٻين ويسٽ انڊيز ٻيٽڻ جا پڻ هتي جام ملندا. اڄ ڪلهه چيڪوسلاويڪيا جا تمام گهڻا اچي رهيا آهن. پوءِ جيڪي گهڻو اڳ کان رهائش پذير آهن ۽ پاڻ کي صحيح معنيٰ ۾ آمريڪن سمجهن ٿا سي هنن نون آيلنتي خارون کائيندا آهن.
هڪ اهڙو آمريڪناسٽيوڊور، اسان جي جھاز تي ڪارگو چاڙهڻ جو انچارج هو. پاڻ اسي سالنجو ٿيندو. 1930ع کان 1950ع تائين جھاز جو ڪئپٽن به رهي چڪو آهي. ڏاڍو زنده دل آهي. ساڻس گڏ جڏهن به ڪار ۾ ويندو هوس ته سڄي واٽ لطيفا ٻڌائيندو هو. سگنل وٽ جڏهن گاڏي بيھارڻي پوندي هئي ته رستو پار ڪندڙ ميڪسيڪن، پورٽوريڪن وغيره کي ڪچيون گاريون ڏيندو هو.
هڪ ڏينھن ڪار هلائيندي لطيفو ٻڌايائين: هڪ آمريڪن، بندوق واري دڪان تان وڏي بندوق وٺڻ ويو. دڪاندار وڏي بندوق ڪڍي ڏنس. چيائين: ”اڃان به وڏي کپي.“
دڪاندار پڇيس: ”ايڏي وڏي بندوق ڇا ڪندين؟“
“For Shooting Cans”خريدار وراڻيس.
”ڪھڙا ڪئن (دٻا) _؟“ ڪوڪا ڪولاجا ڪئن يا پي نٽ جا ڪئن_؟ دڪاندار پڇيس.
”نه.اهي ڪئن نه پر ميڪسيڪن، جئميڪن، پورٽريڪن، چيڪوسلاويڪن، آفريڪن.... وغيره وغيره.“
سو واقعي اهڙي ڪا بندوق هجي جو هنن کي ناس ڪجي_سگنل وٽ ذري گهٽ ماڻهن کي ڪار هڻندي لطيفو ختم ڪيائين۽ گاريون ڏيڻ شروع ڪيائين.
هونءِ هتي جي گورن ۽ حڪومت کي شيدين به چڱو سڃاتو آهي. ڳالهه ڳالهه تي گورن کي پراڻيون ڳالهيون ياد ڏياري، مھڻا ڏيندا ”توهان ئي ته اسان کي هتي آندو ۽ هاڻ توهان جو ئي ڪم آهي، اسان جي سار سنڀال لھڻ.“


• الف اگهاڙو ڊوڙندو آيو

جيئن مٿي لکي آيو آهيان ته فطرتاً هتي جا شيدي ڳائڻ وڄائڻ، ناچ ٽپڪي، راند روند جھڙين شين جو شوقين آهن. بس اسٽاپ تي بس جو انتظار ڪرڻو هوندو ته به انگريزن وانگر قطار ۾ هڪ هنڌ بيھڻ بدران، ڀر وارن دڪانن مان ايندڙ ميوزڪ جي لئه تي نچندا رهندا. منجهن ڏاڍو ڪو نچڪو آهي. آمريڪا جا بھترين رانديگر، ڳائڻا، نچڻا، پھلوان، باڪسر_ سڀ شيدي آهن. هڪ شيديءَ ڏاڍي مزيدار ڳالهه ٻڌائي. چيائين: ”اسان اڃان تعليم ۽ ٻين هنرن ۾ گهڙيا نه آهيون، پر اسان جون مائرون چونديون آهن ته پٽ جيڪو ڪم ڪريو اهو سچي دل ۽ جان سان، محنت ۽ اڻ ورچائيءَ سان ڪريو_ پوءِ چاهي اهو ڪم گهٽيون ٻھارڻ ڇو نه هجي.“
منھنجي خيال ۾ اهاڳالهه بيحد عقلمندي واري چئي سگهجي ٿي.
ڏوهن جي معاملي ۾ به شيدي پٺتي نه آهن. جيلن ۾ گهڻو تعداد انهن جو آهي ۽ شيدين کان هتي جا گورا ۽ ڪڏهن ڪڏهن واسطيدار کاتا به ڊڄن ٿا. ڪن ڪن شھرن جا ڪي علائقا شيدين جي غيرقانونيت کان بدنام آهن. ڌارئين ۽ شھرين کي اها ئي تاڪيد ڪئي ويندي آهي ته رات جو اڪيلا نه نڪرو. شيدين سان وڙهڻ کان گريز ڪريو. امرجنسي ۾ يڪدم پوليس کي فون ڪريو، وغيره.
خاص ڪري نيويارڪ جو بروڪلن جتي اسان جو جھاز گهڻو بيھندو آهي، چڱو بدنام آهي ۽ هتي آيل جھازي پڻ ٻڌائيندا آهن ته اڪيلي ته ڇا پر ٻه ٽي نڪرڻ ۾ به ڊپ آهي. هڪ ڏينھن جھاز جي سموڪ روم ۾ ان عنوان تي ڳالهيون هلي رهيونهيونته هڪ جھازيءَ ٻڌايو ته هڪ دفعي پنج ڇھه خلاصي گڏ اچي رهيا هئا ته ٻه شيدي ڦري آين. شيدين جي دڙڪي تي چار ته ڀڄي ويا ٻه ڄڻا هنن جي وٺ ۾ اچي ويا، جن کي شيدين ڏاڍو ماريو ۽ پئسا به ڦريائون.
هڪ دفعي ته ڳالهه ٿا ڪن ته ڪنھن جھاز جو ”پئنٽري_ مئن“ شام جو الف اگهاڙو جھاز تي ڊوڙندو آيو_ سندس سڀ ڪجهه شيدين کسي ورتو هو.
ٿرڊ آفيسر ٻڌايو ته هتي جا حبشي فقط گيئر واري چاقوءَ کان ڊڄن ٿا، جيڪو ٽِڪ ٽِڪ، ٽِڪ ٽِڪ ڪري کُلي ٿو. تنھن تي سيڪنڊ آفيسر، فلڊلفيا شھر جو قصو ٻڌايو جتي سندن جھاز ٻه سال اڳ، ڪجهه عرصي لاءِ ترسيل هو. ”اتي جي ’مارڪيٽ_ اسٽريٽ‘ ۽ ’چيسٽ_نٽ اسٽريٽ‘ ۾ دڪان بند ٿيڻ بعد ڪارن جا ٽولا ويٺا هوندا آهن ۽ ڪڏهن ڪڏهن لنگهندڙن تي رمارڪ ڏيندا آهن، بھتر ڳالهه ته اها آهي تههنن جي سڏن ۽ ٽوڪن تي ڌيان ئي نه ڌرجي.“

• ٽِڙڪاٽي چاقونءَ جادوءَ جو ڪم ڪيو

هن وڌيڪ ٻڌايو: ”هڪ رات، ٻارهين وڳي ڌاري، سخت سيءَ ۾ ڏڪندا اسان چيسٽ نٽ اسٽريٽ مان ٿيندا، جھاز تي پئي آياسين. اسان سان ٻه کن جونئر انجنيئر ۽ ٻه ٽي هتي جون گوريون دوست پڻ هيون، جي اسان سان جھاز تي رهيل هيون. باسڪو دڪان اڳيان ڪجهه ڪارا کيسن ۾ هٿ وجهي بيٺا هئا. هڪ ڄڻو فٽ بال کي ٽپا کارائي رهيو هو. ڇوڪرين ته اسان کي اڳھين ئي ٻڌايو هو ته سندن رمارڪن تي اسان ڪا به ورندي نه ڏيون، نه ته اجايو جهڳڙو وڌي ويندو.
”اسان هنن جي اڳيان پھتاسين ته هڪ شيديءَ سڏ ڪيو. اسان جواب نه ڏنس. تنھن تي ٻئي همراهه، اسان سان گڏ هلندڙ ڇوڪرين کي گار ڏئي چيو ’ڪتيون! توهان جھاز تي ڏٺو ڇا آهي، جو روز شراب لاءِ ڀڳيون وڃو؟‘ اسان تڏهن به نه ڪڇيو. اسان جي پويان ٻه خلاصي به پئي آيا، جي اچي اسان جي ويجهو پھتا هئا. فٽ بال واري ڪاري ان وقت ڇا ڪيو جو فٽ بال اڇلي هڪ خلاصيءَ کي هنيو. خلاصي ته باهه ٿي ويو ۽ کين گار مٿان گار شروع ڪري ڏنائين. شيدين کي ته بھانو ٿي کتو، وڙهڻ لاءِ. اسان جي چوڌاري ڦري آيا. هڪ ٻه جيڪي ڪنڊ پاسي ۾ لڪل هئا سي به اسان کي گهيري ويا. اسان ڪل ست اٺ ڄڻا ٿياسين ۽ هو به اوترا ٿيندا پر هنن سان جيڪي حبشي ڇوڪريون هيون سي به اسان مردن کان وزن ۾ ٻيڻيون ڏيڍوڻيون ٿينديون. ڏاڍي ڳالهه ٿي پئي! اسان ته چيو هاڻ ڄاڻ ته اسان جي جسم جون هڏيون ڀڳيون نه ته به چِٻيون ته ضرور ٿينديون. هنن بيوقوف خلاصين مارائي رکيو. پر ٻنهي خلاصين تي ڪجهه به اثر نه ٿيو. هڪ انهن ۾ پڙهيل هو تنھن سينو تاڻي شيدين کي انگريزيءَ ۾ رعب سان چيو: `Let our officers and their girls to go, then we shall fix you right-`
”۽ پوءِ ٻنهي خلاصين کيسن مان گراڙيءَ وارا چاقو ڪڍي وڏي رعب سان سندن اڳيان ٽڙ ٽڙ ڪري جو کوليا ته سڀ ڪارا ڍرا ٿي ويا ۽ سندن اڳواڻ، جو ويجهو بيٺو هو، تنھن هڪ وک پٺتي ڪري خاص آمريڪن شيدڪي لھجي ۾ چيو:
`Hey Brother! Look!! We no fighting.`
”ان سان گڏ پويان بيٺل شيدي ته ٿنڀن پٺيان لڪي ويا. اسان کي به ساهه ۾ ساهه پيو. ٽڙڪاٽي چاقوءَ جادوءَ جو ڪم ڪري ڏيکاريو.“
سو اهي آهن هتي جي شيدين جون خبرون.