دکي پيغام!
جتي قيد ۾ بند ڪيل آه نار
پري گر پريتم تي آهي فدا
اٽل پنهنجي ست تي سا آهي سدا.
اميدن کي سانڍي سدا پئي جئي؛
اتي ڪونج تنهن کي هي پيغام ڏئي:
ته ”ور آه تنهنجو ڪري ويو گذر
مرڻ ويل جنهن کي هو تنهنجو فڪر!“
تڏهن ڪيئن سگهندي رهي سا اٽل
سندس دکه ونڊيندو نه ٻيو پراجل!
سِڪايل!
ٻڍو هڪ ڌني هت ڪري پيو گذر
سندس مال ملڪيت جو ڪونهي ذڪر؛
سوين نت سلاميءَ تي جنهن جي اچن
لکين جيو جنهن جي ٿا تاريءَ تڳن!
اٿس سڀ مگر ڪين اولاد ٿس
سدا تنهن لي تڙڦي نه ٿس ڪو به وس!
سندر نيٺ تنهن کي ملي هڪ جگر
ورن لکه واڌايون – مڃن سڀ شڪر!
مگر اوچتو نانگه جي تنهن ڪکي
اُتي ڪيئن خوش هيءَ دنيا بکي؟
اڀاڳو نينگر!
سندر ٻار هڪ آه پيدا ٿيو
اثارن ۾ ساڻس نه ڪو مٽ ٻيو!
مٺي ماءُ تنهن جي ڪري ٿي گذر
مٿانئس دکن جو وجهي ٿو ڇپر؛
ٻين جي هٿن ۾ سو پلجي سدا
رهي ٿو چڪر ۾ وطن کان جدا،
دنيا جي دکن ۾ اچي ٿو اڙي
جگر ۽ جسم جنهن جو سارو سڙي.
ڪري ياد ماتا ڪندو ڇا نه دانهن:
”ڪري امڙ پيدا وئينءَ تون ڪڏانهن؟،
بند ۾ شير!
اچي رڻ اندر شير سوگهو ٿئي
سندس دشمنن ڪم اجوڳو ٿئي
نه تنهن سان لڙن سي نه تنهنکي ڇڏن
سندس دکه مٿان دکه پيا ٿا اَڏن
سندس ساڻ گهر ٻار پڻ ٿو رلي
نه ماني ملي تن نه پاڻي ملي!
جڏهن ٻار ننڍڙي لي پاڻي مڱي
هڻي تير تنهن کي ڇڏن ٿا رڱي!
ائين ٿي وڃي ناس جي خاندان
نه پو قهري چئبو ٻڌايو، جهان؟
بي روزگار
رهي روز ڦرندو ٿو بي روزگار
نه ٿس حال ڀائي – نه ڪو مددگار
نه ڪو سو لياقت ۾ آهي ڪو ڪم
اٿس اجلتا پڻ صداقت فهم
صبح جو وڃي بيهي چوسول ۾
ڏسي شام جو ڪين ڪڇه جهول ۾!
سدا بکه اندر سو پيو پاه ٿئي
سندس ناس سڀ ڪڇه فخر جاه ٿئي!
اگر جي نه هوندو سو صابر اپار
ته ڇا خودڪشيءَ ليءِ نه ٿيندو تيار؟
شرابي ور
سندر وڏ گهراڻي ڪا نينگر هجي
مثل جنهن جي پوتر نه ٻي ڪا سجهي
وڏي ٿي وڃي گهوٽ جي گهر رهي
جتي پڻ سندس نيڪنامي ٿئي؛
ڪسنگه ۾ سندس ور شرابي بڻي
انڌو ٿي اچي سڀ تان آهو کڻي!
نٿو سو فقط گهر لهي نا سنڀار
ڪڍي پر ڇڏي ٿو گهران زال ٻار؛
تڏهن موهڻي دل نه ڇا ڦٿڪندي؟
لڇڻ کان ڪڏهن ڪيئن سان هٻڪندي؟
گلا!
صفا صاف ساڌو ٿو گهاري هتي
کڻي نيڻ شل پيو نهاري هتي!
سندس خواب ۾ ڳل ٿا ڳاڙها ٿين
سندس سر سندي ساکه سهڻي ڏين!
وٽس نا وڏائي نه آهي غرور
نه ڪنهن کي ستائڻ جو ٿس ڪو ضرور؛
مگر ڪن تڏهن پڻ سندس ڪي گلا
پيا هڪ نه ٻي ڪا بڇن جي بلا
تڏهن ڇا دنيا کي هو تصور ڪندو
دنيا ڪيئن مڪمل تڏهن سمجهندو؟
بدنصيب هاري!
هتي هاڻ ڀر ۾ ٿو هاري رهي
سڄو ڏينهن ڪم ۾ پيو ٿو ڳهي
اٿس هڪ ٻني ۽ منجهس جهوپڙي
ڪٽنب پڻ وڏو ته به رهن ٿا مِڙي.
ڪڏهن تنهن ستارو به روشن هيو
مگر هاڻ قسمت ۾ ٿس ڦير پيو
جڏهن پوکه ان جي اچي ڦوه ۾
اچي ٿا پون مڪڙ تنهن روح ۾
اگر ٻوڏ يا سوڪ سانده ٿين
ٻڌايو اهي ڪيئن نه ماندا رهن؟