ڀِڳل ڪبوتر
سياري جون سرد هوائون _
هينئين کي ڳاريندڙ هوائون _
هردي ۾ گهڙي ويندڙ هوائون _
لونءَ لونءَ کي ڪانڊاريندڙ هوائون، هر پل گهلي يادن کي مون وٽ سٽي ڪاڏي گم ٿي وينديون آهيو....
هوءَ منھنجي جيون ۾ هوا جي جهوٽي جيئن آئي، منھنجي لڱن کي پنھنجي مھڪ ڏئي، ساهن کي سوداءُ ڏئي هلي بہ وئي. پوءِ مون هن کي چرين جيان هر هنڌ ڳوليو، پر هوءَ مون کي ڪٿي بہ نہ ملي، نردئي ساهن کي سوداءُ ڏيئي پنھنجا سمورا پنڌ ۽ پيچرا پنھنجي پويان لٽيون وئي هئي. رهجي وئي هئي من ۾ ياد، هوءَ منھنجي ئي، جنم جنم ۾ مون سان گڏ رلندي رهي آهي – مان کيس وساري نہ ٿي سگهيس – مان هن جي باري ۾ ايڏو Possessive ڇو هيس....؟ شايد هن سان ايڏو ئي گھرو سٻنڌ هيم، نہ تہ هيترن سالن کان پوءِ بہ هوءَ مون کان وسري ڇو ڪونہ ٿين؟ آھہ ڪٿي ائين گس ويندي نظر بہ اچي ويندي هئي تہ ڄڻ ڪنھن من ۾ تکي ڪٽيندڙ ڌار لاهي ڇڏي هجي – نيڻ ڀِڄي پوندا هئا. هوءَ مون کان رٺل جو هئي – مون کان نفرت جو هيس. مان ڀانيان تہ کيس هوائون بہ نہ ڇھن ۽ هوءَ ائين رلندي وتندي هئي ڄڻ نڌڻڪي هجي – ڄڻ ڪو سندس پنھنجو نہ هجي – هوءَ ائين ڇو هئي....؟
هوءَ ۽ مان ٻئي هڪ ئي اداري ۾ ڪم ڪندا هئاسين، ڪم جي نوعيت ساڳي هئي، ڪڏهن ڪڏهن ائين رستي ويندي هوءَ مون کي ڏسڻ ۾ ايندي هئي – هوءَ هن آفيس ۾ نئين هئي ۽ مان يارنھن سالن کان اتي ڪم ڪري رهيو هوس. هواڪثر پنڌ ويندي هئي، لڳندو هو تہ هوءَ وڻن سان، هوائن سان ۽ آڪاش سان ڳالھيون ڪندي ويندي هجي. مان هن کي سڃاڻندو هوس پر هوءَ نہ. هوءَ نئين جو هئي.
هڪ ڏينھن هوءَ اڪيلي وئي پئي، مان هن جي ڀر ۾ گاڏي بيھاري ۽ گاڏيءَ کان ٻاهر نڪري آيس، گاڏيءَ کي ٽيڪ ڏئي بيھندي چيومانس:
”هلو تہ مان ٿو اوهان کي ڇڏي اچان....“
”نہ.... اوهان جي مھرباني، هو پريان منھنجو گهر اجهو ٿوري ئي پنڌ تي آهي. مان پاڻ ئي هلي وينديس....“
مون هن سان ضد ڪيو:
”نہ.... اوهان هتي ترسو پويان جاءِ ڪانھي، سامان رکيل آهي، سامان گهر ڇڏي اچان تہ پوءِ اوهان کي وري ٿو اچي کڻان، ڏسو نہ اُس تمام تيز آهي اوهان پنڌ نہ وڃجو....“
”اُس تہ هميشہ تيز هوندي آهي، رڳو اڄ تہ ڪانھي...؟“
هن سان گڏ هن جي دوست هئي، هوءَ اتي بيھي رهي. ان وقت اُس ڪافي تيز هئي. هن جو گهر تمام ويجهو هو. مان سامان رکي جلدي موٽي آيس.
”مون کي ڊپ هو تہ اوهان هليا ويندا.“
”اوهان اجايو تڪليف ڪئي ۽ هونءَ بہ اسين جيتري دير تيز اُس ۾ بيٺا هئاسين ايتري وقت ۾ گهر بہ پھچي وڃون ها. اجهو هو پريان ٿوري پنڌ تي تہ آهي.“
وري بہ هوءَ مون کي رستي ۾ ملي. مان کيس گهر وٺي آيس. هوءَ چپ چپ ويٺي رهي. نيڻن ۾ گھرا گھرا گهاءَ لڪائي، هوءَ مون ۾ نھاريندي رهي، سندس سمنڊ جيان گھريون اکيون – هردي ۾ پيھي ويندڙ اکيون – نيڻن جا ڪٽورا ڀنل ڀنل – وياڪل وياڪل نيڻن سان هوءَ مون منجهہ نھاريندي رهي.
”مِٺي ائين نہ نھار....“
”تنھنجو مون سان پيار آهي....؟“
”آهي تہ سھي....“
”نہ مِٺي... پيار ٻيار ڪجهہ ڪونھي....
“You need me and I need you.”
”چڱو ..... مان هلان ٿي...“
”ايترو جلد.... اڃا هاڻي تہ آئي آهين ۽ هينئر وري وڃين پئي.“
”تو ڳالھہ ئي اهڙي ڪئي آهي.“
”مان سچ ٿو چوان...“
”چوندو هوندين – تو پنھنجي دل جو هوڪو ڏنو آهي ۽ رهيو سوال ضرورت پوري ڪرڻ جو سو تہ ڪو بہ ڪري سگهي ٿو.“
”تون چري آهين ڇا....؟“
”شايد هجان بہ....“
”گهٽو ڏيانءِ....“
”ڏئي ڇڏ....“
”تنھنجو ساھہ ڪڍان....؟“
”ڪڍي ڇڏ....“
”پوءِ مري جي وڃين....؟“
هوءَ مرڪي ماٺ ٿي وئي.
”جواب ڏي...“
”پوءِ تون منھنجي قبر تي تہ ايندينءَ نہ...؟“
”ها اينديس تہ سھي.... پر جي نہ اچان تہ پوءِ....؟“
”پوءِ ..... پوءِ منهجا ڀاڳ کٽن.“
”توکي مان سچ پچ ٿو ايڏو وڻان....؟“
”پيار توسان آهي تہ سھي....“
”تون ڪير آهين....؟“
”مان؟ انسان....“
”سو تہ ڏسڻ ۾ بہ اچين پئي.“
”توکي مان ڏاڍو ٿو وڻان....؟ هان نسيم؟؟“
”مان توسان شادي ڪونہ ڪندس.“
”نہ ڪر....“
”پوءِ توکي ڏک ڪونہ ٿيندو....؟“
”نہ....“
”ڇو تنھنجو مون سان پيار ڪونھي....؟“
”آهي.....“
”پوءِ توکي ڏک ڪونہ ٿيو....؟“
”آهي تڏهن ئي تہ ڪونہ ٿيو، زور جي ميندي گهڻو وقت جٽاءُ ڪانہ ڪندي. هي دلين جون ڳالھيون آهن، جنھن کي تون نہ سمجهي سگهندين.“
”ٻڌو اٿم تون ڄمن ۽ انبن جا ڳاڙها پن کائيندي آهين....“
”کائيندي آهيان......؟“
”ٻڪري آهين ڇا....؟“
”شايد هجان....“
”توکي خبر آهي، ماڻھو پرپٺ توکي ڏاڍيون گاريون ڏيندا آهن.“
”ماڻھو مون کي منھن تي بہ گاريون ڏيندا آهن.“
”تون Corrupt آهين....“
”ڪيئن.... ؟“ گهڙي رکي هن وري ڳالھايو.
”تون مون کان وڌيڪ Corrupt آهين، مون گهٽ ۾ گهٽ مڙس کي گهر ۾ رهائي توسان پريت جو ناٽڪ ناهي رچايو، چئن ڏينھن ۾ ڪنھن جي پيار سان Betryڪرڻ Corruption ناهي تڏهن ڇاهي...؟“
”مان توسان مٺي ناٽڪ ٿو رچايان....؟“
”اهو تہ تون پاڻ کان پڇ.“
”مان توسان مذاق ٿو ڪيان، تون ڇا ڪڏهن چرچوبہ نہ سمجهي سگهندينءَ....؟“
”نہ .... مون حياتيءَ جي پھرين پلن کان وٺي اڄ تائين رڳو اندر ۾ ڪڙاڻ اوتي آهي، شايد ان ڪري ئي چرچو سمجهي نہ سگهندي آهيان....“
”توکي مون سان پيار ڪونھي....؟“
”اِهو تون هر هر ڇو ٿو پڇين....؟“
”ٻڌاءِ توکي مون سان پيار ڪونھي.“
”ڪونھي تہ ڀلا ڪونھي....؟“
”اڄ منھنجي زال ايندي ڀڳل چوڙيون ڏسندي، مون سان جهيڙو ڪندي، تون منھنجو گهر ٿي ڦٽائين....“
”اڳتي ڪونہ ڦِٽائينديس.“
هوءَ ائين چئي اٿي بيٺي ۽ وڃڻ لڳي. مون ڏٺو هن جي اکڙين ۾ پاڻي ڀرجي آيو هو. هن سان گڏ مان بہ اٿي بيٺس. هن جي رستي ۾ بيھندي هن جي ٻانھن ۾ جهليندي چيم: ”مان توکي ائين وڃڻ نہ ڏيندس.“
”تون ڪير ٿيندو آهين مون کي روڪڻ وارو... پري ٿي مون کي وڃڻ ڏي.“
”نہ مٺي، مان توکي ائين وڃڻ نہ ڏيندس.“
”مون کي وڃڻ ڏي، ڏس نہ تنھنجي زال ايندي ڀڳل چوڙيون ڏسندي، توسان جهيڙو ڪندي، هروڀرو پنھنجو گهر ڇو ٿو ڦِٽائين...؟“
”مٺي ڏس ماريندو مانءِ“
”اها حجت پنھنجي زال تي هلائجانءِ، مان ڏس نہ ڀلا تنھنجي ڪير لڳان...؟ ڪجهہ بہ تہ نہ.“
”نہ مٺي مان توکي چيڙايان پيو، تون جي چوين تنھنجي تصوير ٽيبل تي لڳايان.“
هوءَ ٿڌو ساھہ ڀري ويھي رهي.
”ڪِنا...! هنن ڪپڙن ۾ تون بروهي ٿو لڳين.“
”نہ مٺي مون کي بروهي نہ سڏيندي ڪر.“
”ڇو بروهي تہ ڏاڍي سٺي قوم آهي. وڻندڙ ۽ خلوص ڀريا – ڏاڍي خوبصورت قوم آهي - ۽ مون تہ توکي ائين پيار وچان چيو هو.“
”تون ائين ڇو آهين...؟“
”ڪيئن آهيان....؟“
”تون چري آهين ڇا....؟“
”الائي، توکي لڳان ٿي تہ هونديس.“
”توکي جنم جنم جي ڦيري ۾ ويساھہ آهي....؟“
”نہ مٺي، منھنجي Scientific سوچ آهي. مان ڏاڍو Practical ماڻھو آهيان.“
”ڀلي هج.... مون ڪھڙي unrealistic ڳالھہ ڪئي.“
”توکي جنم جنم جي ڦيري ۾ يقين آهي...؟“
”مان توکي هڪ ڳالھہ ٿي ٻڌايان. گهڻا سال اڳ مان جڏهن مشڪل سان اٺن نون سالن جي هيس تہ هڪ ڏينھن پنھنجي ڏاڏاڻي گهر ۾ چئين بجي ڌاري اڱڻ ۾ ويٺي هيس، ڏاڏيءَ کي مُئي شايد سال ٻہ مٿي گذريو هو، هوءَ ذات جي مري ٻروچ هئي، ۽ ڏاڍي خوبصورت ۽ ڏيا ڀري عورت هئي. مون سان هن جو پيار بہ گهڻو هوندو هو، مرڻ وقت رڳو گهر ۾ مان ۽ پڦي هئاسين، ۽ بس ٻيو سڄو گهر خالي هو. مرڻ گهڙي خبر اٿئي تہ هن ڇا چيو هو؟“
”ڇا چيو هو....؟“
”چيائين تہ مون کي ڪوئي هندستاني پراڻو گيت ٻڌارايو. ٺھيو ان ڳالھہ کي ڇڏ، مان اڱڻ ۾ چئين بجي ڌاري ويٺي هيس. پڦي اندر هئي اڱڻ ڪافي وڏو هو، مان اڪيلي ئي هيس. ان وقت اها مئل ڏاڏي اڱڻ منجهہ آئي ۽ مون منجهہ نھاريندي نھاريندي هوريان هوريان پنھنجي ڪمري ڏي وڃڻ لڳي. مان ننڍي هيس ان ڪري حيرت سان گڏوگڏ ڊنس بہ ڏاڍي. هراسيل هراسيل ويٺي رهيس، جڏهن پڦي ڪمري منجهان موٽي آئي، تڏهن مون کيس چنبڙندي چيو.
”پڦي....پڦي، مون هينئر ڏاڏي ڏٺي آهي، اجها هن ڪمري ۾ وئي آهي.“
”چري توکي وهم ٿيو هوندو، هن کي مُئي تہ سال کن گذري چڪو آهي، اِها ڀلا هت ڪيئن ٿِي ٿي سگهي...؟“
پر پوءِ ڪجهہ سوچيندي هن هٿ بتي ٻاري ۽ مون سان گڏ ان ڪمري ۾ هلي. پر پوءِ ڏاڏي کي اسان ڏاڍو ڳولھيو پر هوءَ ڪانہ لڌي، پڦيءَ کي پڪ هئي تہ ان قسم جو ڪوڙ، آءٌ ڪونہ ڳالھائيندي آهيان.“
”چري... نفسيات ۾ ان کي نظر جو دوکو (Illusion) سڏبو آهي. جيئن وارياسن برپٽن ۽ روڊن تي سج جي ڪرڻن جي ڪري پاڻيءَ يا سمنڊ جو گمان ٿيندو آهي.“
”اِهو تہ مان بہ سمجهان ٿي، B.A تائين نفسيات منھنجو بہ Subject رهيو آهي، اهڙين ڳالھين ۾ مون کي بہ يقين ڪونھي، پر مان اهو پنھنجي ننڍڙي عمر جي ايڏي وڏي سچ کي اڄ ڏينھن تائين ريٽي ناهيان سگهي ۽ وري بہ شام جا چار لڳا هئا. اونھاري جي موسم هئي ۽ مان بہ ساڳي جڳھہ تي ويٺي هيس ۽ پڦي بہ اڳئين ڀيري وانگر ڪمري ۾ اندر ويل هئي، ڏاڏي وري بہ آئي ۽ مون کي هن ڀيري چوڻ لڳي:
’نسيم پٽ! مان تہ تو وٽ ايندي هيس نہ، تون ڊڄين بہ ٿي ۽ ماڻھن کي بہ ٿي ٻڌائين، ان ڪري اڄ کان پوءِ مان وري تو وٽ ڪانہ اينديس،‘ ۽ وري هوءَ ان ساڳي ڪمري ۾ هلي وئي – پڦي جڏهن ڪمري منجهان موٽي تہ مان ڊوڙي وڃي پڦيءَ کي چنبڙيس، هراسيل هراسيل ساھہ سان چيومانس تہ: پڦي، اڄ وري مون ڏاڏيءَ کي ڏٺو آهي، اڄ تہ هن مون سان ڳالھايو بہ آهي.“
پڦيءَ کي پڪ هئي تہ مان اهڙو ڪوڙ ڪونہ ڳالھائيندي آهيان، انڪري هن وري بتي ٻاري ۽ ان ڪمري ۾ ڏاڏيءَ کي اسان ٻئي گڏجي ڳولھڻ لڳيونسين، پر هوءَ ڪانہ لڌي .
”چري، اِهي سڀ تنھنجا وهم آهن، ٻيو ڪجهہ بہ نہ.“
”مٺي.... تون وڃين ڪاڏي ٿي....؟ تو تہ چيو هو تہ توکي ڪوئي گهر ڪونھي.“
”گهر تہ برابر ڪونھي پر ان چوواٽي، تي جنھن کي دنيا هاسٽل سڏيندي آهي.“
”پوءِ مٺي نہ وڃ، اتي رهي پئي نہ.“
”مان هت ڪيئن رهان، هي گهر تہ ڪن ٻين انسانن جي امانت آهي ۽ سڀاڻي ان جي وارثياڻي بہ اچي پئي.“
”مٺي.... مان ڏاڍو خراب آهيان نہ....“
”ها....“
”پوءِ تون مون کي ڇڏي ڇو ڪونہ ٿي ڏين....؟“
”منھنجي پسند ئي اهڙي آهي...“
”پوءِ تنھنجي پسند اهڙي ڇو آهي....“
”الائي مون کي ڪھڙي خبر....؟“
”هي ڊگريون ڇو پاتيون اٿئي....؟ توکي هندستاني گيت وڻندا آهن. تون ايتري کويل کويل ڇو هوندي آهين....؟“
”مان ڀائيندي آهيان تہ مان اڳئين جُڳ جي آهيان ۽ ڪنھن جي ڳولھا ۾ ٻيو جنم ورتو اٿم، مون کان منھنجو پريمي وڃائجي ويو آهي ۽ مان ٻيو جنم ان کي ڳولھيندي وڃائينديس.“
”حياتي ائين بيڪار وڃائڻ لاءِ تہ ناهي ملي...؟“
”مون کي ملي آهي ۽ مان ان کي ڪيئن بيڪار چوان، جڏهن تہ ڪنھن کي ڳولھڻو اٿم.“
”ڪير آهي اِهو....؟“
”آهي ڪوئي مھانگو ماڻھو. هون.... مھانگو ئي تہ ٿيو نہ جو مون وٽ نٿو اچي.“
”تو هن کي ستايو هوندو.“
”نہ.... هن مون کي ستايو آهي.“
”پوءِ تون هن کي ڇڏي ڇو ڪونہ ٿي ڏين...؟“
”مون وٽ تارازي ڪونھي، جنھن جي پُڙ ۾ وٽ وجهندي وڃان.“
”تون مون سان Romance ڪرڻ ٿي چاهين.“
”نہ...“
”مون سان شادي ڪري گهر وسائڻ ٿي چاهين...؟“
”نہ...“
”تہ پوءِ باقي ڇا ٿي چاهين...؟“
”الائي، مان پنھنجن جذبن کي ڪو نانءُ ڏيڻ نٿي چاهيان.“
”مان تنھنجي هيتري بي عزتي ڪندو آهيان، توکي ڏک ڪونھي ٿيندو؟“
”ٿيندو آهي.... ڏاڍو ڏک ٿيندو آهي.“ هن جي اکڙين ۾ ڳوڙها ڀرجي آيا.
”تون روئين ٿي مٺي....“
منھنجي انھن لفظن تي هوءَ وڌيڪ اوڇنگارون ڏئي روئي پئي.
”تون رسڻي گُڏي آهين ڇا، جو ذري ذري تي روئي ٿي پوين؟
ڇاجي لاءِ ٿي منھنجو ايڏو رعب سھين...؟“
”بس سھان ٿي.... سھڻو ٿو پوي، ڇا ڪيان مجبوري آهي.“
”ڪھڙي مجبوري اٿئي؟“
”تون وڻين جو ٿو.“
مون پنھنجي البم ۾ لڳل تصويرون ڏيکاريون، هن هڪ هڪ ڪري سڀ تصويرون ڏٺيون. گهرين ۽ مٺين نظرن سان هوءَ هڪ هڪ تصوير ڏسندي وئي. جڏهن هن هڪ تصوير کنئي مون هن کي روڪيو ۽ تصوير کڻي لڪائي.
”اها تصوير لڪائين ڇو ٿو؟“
”نہ مٺي اِها تصوير نہ ڏس، تون مون کي خراب سمجهندينءَ...“
”نہ... مان خراب تہ ڪنھن کي بہ ڪونہ سمجهندي آهيان پر توکي تہ سمجهي ئي نٿي سگهان.“
”ڇو...؟ مون سان اها رعايت ڇو....؟“
”بس دل چئي ٿي توسان رڳو رعايت ئي رعايت ڪيان، تون سدائين ڪسر ۾ هجين.“
گهڙي رکي هوءَ تصوير ۾ نھارڻ لڳيِ.
”وڏو حرامي آهين“
”مان وڃان ٿو...“
”مون کي بہ پاڻ سان گڏ وٺي هل ني.“
”ڪاڏي وٺي هلان چري توکي.“
”جاڏي تون وڃين ٿو.“
”مان جي جھنم ۾ وڃان تہ پوءِ....؟“
”مان بہ اتي هلنديس توسان گڏ.“
”اتي هلندينءَ...“
”ها.... هلنديس، پر جي وٺي هلين تہ....“
”تون چري تہ ڪانہ ٿي آهين نہ...“
”شايد هجان بہ....“
“She should my reflection”
”مان بہ ٿينديس....“
هن جا اهي لفظ نڙيءَ ۾ اٽڪي پيا ۽ گھرين گهٽائن جيان اکيون وسڻ لڳيون.
”ڇا ٿيو مٺي...؟“
”ڪجهہ بہ نہ...؟“
”پوءِ تون روئين ٿي....؟“
”بس ائين ئي، تون ڪنھن ٻي عورت جو ذڪر نہ ڪندو ڪر.“
She should my reflection” ان تي رني آهين....؟ ايڏي ڏکڻي دل اٿئي.“
”مان بہ ٿينديس....“
”ڇا.....؟“
”جيڪو تون آهين، جيئن تون آهين.“
”تون منھنجو پاڇو آهين ڇا....؟ سڀاڻي منھنجي زال ايندي.“
”اڳھڻو ٻڌايو هيئِہ.“ هوءَ ائين چئي وري اٿڻ لڳي.
”تون گهڙي گهڙي اٿي ڇو ٿي بيھين، يا ويھہ يا وڃ. اهي نخرا ڇو ٿي ڪرين!“
”تون ستائين جو ٿو....؟“
”مان توسان شادي تہ ڪونہ ڪندس.“
”نہ ڪر....“
”پوءِ توکي ڏک ڪونہ ٿيندو؟“
”نہ....“
”ڇو، تنھنجو مون سان پيار ڪونھي....؟“
”آهي تڏهن تہ....“
”پوءِ توکي ڏک ڪونہ ٿيو....؟“
”اهو تو ڪيئن ڄاتو تہ مون کي ڏک ڪونہ ٿيو؟ مان جڏهن سورنھن سالن جي ٿيس تڏهن من چاهيو هو تہ ڪوئي مون سان پيار ڪري. منھنجون روپ ريکائون منھنجا وار، منھنجون ڊگهيون گھريون اکيون، سڀ ڪنھن جي اوسيئڙي ۾ رهنديون هيون. ان وقت منھنجي ذهن ۾ ٻن انسانن جو روپ سمايل هو. هڪ هو يسوع مسيح. ابن مريم، جنھن سچ چيو ۽ ٽياس تي ٽنگجي ويو ۽ ٻيو انسان هو گوتم ٻڌ، جنھن جي مک تي تيج هو، ڄڻ هو پٿر جو مجسمو هو. ڄڻ ڪنھن سنگتراش پٿر منجهان ڪائي مورتي گهڙي هئي. هو ڌرتيءَ جا سک ۽ سھنج مليل ڇڏي بن واسي ٿيو، انسانن جي من ۾ کوٽ ڀريل هئي. جيڪا منافقي هئي، سا کيس راس نہ آئي. ڪاش مان انھيءَ جڳ ۾ پيدا ٿيان ها، ڪاش مان انھن ڏينھن ۾ جنم وٺان ها، ها هيءُ دور مون کي راس نٿو اچي.“
”مٺي.... امان چوندي آهي تہ منھنجي سيني ۾ دل ڪانھي پٿر آهي...“
”۽ منھنجي وري سڄي جسم ۾ پٿر ڀريل آهي.“
”سچ مٺي...“
”ها....“
”توکي.... ڪاوڙ ڇو نہ ٿي اچي مون تي...؟“
”ڇو اچي....؟“
”مان توکي ستايان ٿو....“
”تون ڏاڍو ڪٺور آهين...“
”سو تہ آهيان.“
”مان ڀانيان تہ توکي هوائون بہ نہ ڇھن ۽ تون آهين جو وتين رنن جي پويان ڊوڙندو.“
”اڙي چري مان ڪو ويل آهيان ڇا...؟ مان تنجيل مکيل عورتن کي ٿڪ بہ نہ هڻان....“
”ڪوڙ ڇو ٿو ڳالھائين؟“
”نہ مٺي مون کي هينئر رڳو ڪنھن جو پريم کپي، تون ڏئي سگهندينءَ.... اهو سڀڪجهہ؟“
”ڇو ڪونہ.... تون گهري تہ ڏس.“
”ڪوڙ ڇو ٿو ڳالھائين... ٻڌاءِ نہ؟؟“ هن منھنجي ٻانھن کي مضبوط جهليندي چيو.
”تون ئي چئہ مٺي هينئر مون وٽ ڪير آهي؟“
”مان آهيان ۽ ... زال اٿئي، اڃا گهڻيون عورتون هجن تو وٽ.“
”زال تنھنجي ئي ڪري رسي ڳوٺ هلي وئي ۽ تون پنھنجي گهر، تون ئي چئہ تہ مان تہ اڪيلوئي آهيان نہ....
“I am very strong man.”
”سو تہ ڏسڻ ۾ بہ اچين پيو.“
”مٺي منھنجي حياتيءَ ۾ پيار تہ ڪونھي، پوءِ ڇا هوءَ مون کي....؟“
”ڪاروباري ماڻھو ٿو ڏسجين، توکي پياري بہ ڪانھي پوءِ بہ هوءَ توسان گڏ آهي، ڪيتريون شامون مون اوهان کي گڏجي گهمندي ڏٺو آهي. گڏ رهو ٿا. هنن جي هٿن جي ٺاهيل ماني کائين، هوءَ تنھنجي سار سنڀال لھي ٿي، هوءَ تنھنجي زال سڏجي ٿي، گڏ هڪ روم ۾ رهو ٿا، ٻيو پيار ڪنھن کي چئبو آهي...؟“
”هوءَ سڀڪجهہ پاڻ ئي ڪندي آهي، مٺي مان هن کي....“ هن ڳالھہ اڌ ۾ ڇڏي ڏني.
”ڏس نہ سڄڻ ائين نہ چئہ، تنھنجي خاموشي هن کي Encourage ٿي ڪري، هوءَ تنھنجي زال آهي ۽ اهو حق هن کي سماج کان مليل آهي، اهو حق تون هن کان ڦرڻ نٿو چاهين، جو هن توسان ڪئين سال ڏک سک جا گهاريا آهن.“
”مٺي وقت ۽ حالتن منھنجي زال کي مون مٿان مڙهيو ضرور آهي، پر ان ۾ بہ هن جو ڏوھہ آهي ۽ نہ منھنجو، پر گڏ رهڻ جي سزا اسان ٻئي پيا ڀوڳيون. مان نٿو چاهيان تہ هن کي ڇڏڻ جو الزام پاڻ مٿان کڻان.“
هوءَ اها ڳالھہ ٻڌي ڳچ وقت ماٺ ۾ رهي. مان هن منجهہ نھاريندو رهيس.
”مٺي اهڙين نگاهن سان نہ نھار – تون چپ ڇو ٿي وئينءَ....؟“
”ڪجهہ نہ....“ سوچان ٿي ڪھڙو جڳ آهي جتي سچ جو ڪو بہ قدر ڪونھي. هي ماڻھو پنھنجي زال کي ڇڏڻ تہ چاهي ٿو پر ڇڏڻ جو الزام پاڻ تي کڻڻ نٿو چاهي، انھيءَ عورت کي ڇڏڻ جو الزام پاڻ تي کڻڻ نٿو چاهي، جنھن عورت هن سان گڏجي گهاريو آهي. يارنھن سال ڏک ۾ هن جو ساٿ ڏنو آهي. ان عورت کي هي ماڻھو ڇڏڻ تہ چاهي ٿو، پر ڇڏڻ جو الزام پاڻ تي کڻڻ نٿو چاهي. هن لاءِ گهر ۾ اهڙيون حالتون پيدا ڪندو جو هوءَ مجبور ٿي پاڻ گهر ڇڏي هلي وڃي.
”تون ڳالھائين ڇو ڪونہ ٿي مٺي.“
”بس ائين ئي....“
”نہ، تون ڪجهہ سوچين ضرور ٿي – ٻڌاءِ ڇا ٿي سوچين....؟“
”اهي منھنجون پنھنجون سوچون آهن. تون ٻڌي ڇا ڪندين....؟“
”اهي ئي تہ ٻڌڻ چاهيان ٿو....؟“
”رهڻ ڏي سڄڻ، ٻڌندين تہ ڏک ٿي پوندئي.“
”ڪجهہ تہ ڳالھاءِ.... ائين ماٺ ۾ ڇو آهين...؟ مٺي... مون ۾ ڇاهي...؟“
”تو ۾ اهو سڀڪجهہ آهي، جنھن لاءِ ڪا بہ عورت هن جڳ جو تياڳ ڪري جوڳياڻي بڻجي نگر نگر وستي وستي ڀٽڪي سگهي ٿي – ديوداس جيان رولاڪ بڻجي پاڻ مٽائي سگهي ٿي. هستيءَ کي ڀلائي سنياسي بڻجي سگهي ٿي تون ايڏو خوبصورت آهين.“
”ائين تہ مون ڪونہ چيو.“
”اهو توکي مان ٿي ٻڌايان. سونھن جي ڪشش وقتي هوندي آهي ۽ پريم هڪ دائمي شڪتي آهي، جنھن کان پاڻ آجو ڪرائڻ ڏاڍو ڏکيو آهي.“
”منھنجو پُٽ بيمار آهي.“
”پوءِ .... مان ڇا ڪريان....؟ هن جي پرگهور لھڻ واري تہ اڳ ۾ ئي موجود آهي.“
”هوءَ مون کان رٺل آهي نہ... انڪري پٽ کي بہ نہ ڏسندي آهي.“
”پوءِ مون وٽ ڇڏي وڃينس.“
”هو... توکان ڏاڍي نفرت ڪندو آهي. تو هن کان هن جي پيءُ جو پيار کسيو آهي نہ....“
”هن کان پيءُ جو پيار مان نہ، اوهان جي گڏيل حالتن کسيو ۽ ٻي ڳالھہ تہ هن مون کان منھنجو پريمي ڦريو آهي. ڪجهہ بہ سھي انھن سڀني مسئلن جو حل مان ڪيئن ڳولھيان؟ چؤطرف اونداهين ۾ گهيريل آهيان، ڪڏهن انھن انڌيرن جي لاءِ بہ سوچيو اٿئي جن ۾ مان وڪوڙيل آهيان، تون پاڻ کي ڪنھن جي ٻنڌڻن ۾ مضبوط جڪڙيل ٿو ڀانئين. تنھنجي لاءِ بھتر اهو آهي تہ تون مون کي هميشہ لاءِ وساري ڇڏ. تون هينئر جنگ جي ميدان ۾ بيٺل آهين. گذريل گهڙيون گهاريل هڪ عورت سان ۽ ان منجهان پٽ پيدا ڪيل. اهي ٻئي ايڏا مضبوط رشتا آهن، جن کي وسارڻ تنھنجي وس ۾ ڪونھي، ضمير جي ڇڪتاڻ کان بچڻ جو بہ تو وٽ هڪ ئي طريقو آهي تہ تون مون کي هميشہ لاءِ وساري ڇڏ. مان تنھنجي حياتيءَ مان نڪري وينديس. نہ هن جڳ جو ڪجهہ بگڙندو ۽ نہ توکي ئي ڪجهہ ڀوڳڻو پوندو. باقي تون هن عورت کي پنھنجي حياتيءَ مان ڪڍندين تہ ٽٽي پوندين. ڀڄي ڀور ٿي ويندين. تو وٽ سڀڪجهہ هوندي بہ تون اڃايل اڃايل رهندين. رڃ ۾ ڀٽڪندو رهندين. ۽ مان نٿي چاهيان تہ ڪو تنھنجو روح رولڙي ۾ هجي.“
”توکي جو ڇڏي ڏيان تہ توکي ڏک ڪونہ ٿيندو....؟“
منھنجي ڳڻتي ڇو ٿو ڪرين پيارا... مان تنھنجي ڪير لڳان...؟ ۽ ٻي ڳالھہ....؟ ٻي ڳالھہ تہ منھنجي دل سمنڊ جيان گهري ۽ آڪاش جي وسعتن جيان وشال. هردي ۾ تولاءِ گهڻو ڪجهہ آهي.... حياتيءَ جي ڪنھن موڙ تي تون مون وٽ آئين تہ مان توکي سيني سان لڳائي ساھہ جيان سنڀالينديس. موٽ ۾ مون کي توکان ڪجهہ بہ ناهي وٺڻو. تون ئي چئہ مون کي توکان ڇاهي وٺڻو....؟“
”مٺي... ائين ڇو ٿي چئين... تون شادي ڪانہ ڪندينءَ...؟“
”نہ...“
”ڇو.....؟“
”اهو توکي ڇو ٻڌايان. نٿو سمجهين تہ رهڻ ڏي سڄڻ.“
”پوءِ بہ مٺي ڪجهہ تہ ٻڌاءِ اهو ڪير....؟“
”آهي ڪوئي مھانگو ماڻھو.“
”ڪير آهي اهو...“
”چيم نہ جنھن سان ڪرڻي اٿم اهو تہ ليکي ئي نٿو. باقي اجائي جک مارڻ مون کان نٿو پڄيProtection جي عيوض ڪسب ڪرڻ تي دل نٿي مڃي.“
”ڪير آهي اهو مٺي...“
”چيم نہ تہ آهي ڪوئي بيحد مھانگو ماڻھو.“
”مان شادي تہ ضرور ڪندس.“
”پوءِ ڪري وٺجانءِ ڪنھن سھڻي ڇوڪريءَ سان. سلڇڻي ڇوڪريءَ سان. مان تہ ڏاڍي پاپڻ آهيان. ان عورت تي تہ تنھنجي زال ٽمجهڻ ڪانہ وجهندي نہ...؟“
”نہ....مان شادي تہ ضرور ڪندس، پر سورنھن سالن کان پوءِ....“
”اهو تنھنجو مسئلو آهي سڄڻ. اڄ ڪرين يا سورنھن سال رکي. ان عورت تي، تہ تنھنجي زال ٽمجهڻ ڪانہ مچائيندي نہ....؟“
”نہ....“
”منھنجي سيني ۾ دل ڪانھي....“
”اها بہ عادت تہ ڪا چڱي ڪانھي....“
”تون هر ماڻھوءَ تي اعتبار جو ڪري ويھندي آهين...؟“
”الائي.... مان سوچيندي آهيان تہ ڀلا مون سان ڪنھن جو وير هوندو؟ مون سان ڀلا ڪوئي ناٽڪ ڇو رچائيندو....؟ ان عادت جي ڪري مون ڏاڍو ڀوڳيو آهي.“
”تون ڪھاڻيون نہ لکندي ڪر....“
” ڪھاڻيون لکنديس تہ سھي پوءِ کڻي ڇپائينديس ڪانہ... بس نہ.“
”تون مون وٽ وري آئينءَ ڪانہ....؟“
”مان اچان ها پر....“
”اها پر تنھنجي جملي مان ڪيئن نڪرندي ۽ ڪڏهن....؟“
”مان بہ اچان ها پر.... پر.... پر.... پر....“
”پر چئہ مٺي.... ڇا پئي چوڻ چاهيئي....؟“
”ڪجهہ بہ نہ....“
”ڪجهہ بہ نہ .... نہ تو چوڻ ضرور پئي چاهيو.“
”چوڻ تہ چاهيم پئي پر نٿو سمجهين تہ رهڻ ڏي – آخر ٻار تہ ناهين نہ....؟“
”مان تو وٽ ڀلا As a lecturer ٿي اچان...؟“
”ڇو....؟ As beloved نٿو اچي سگهين ڇا....؟“
”نہ. ماڻھو ڇا چوندا....؟“
”ماڻھن کان ڏاڍو ڊنل آهين...؟“
”ها مٺي.... آخر تہ جڳ ۾ هلڻو آهي نہ....؟“
”جڳ ۾ تہ هر ڪنھن کي هلڻو هوندو آهي... رڳو توکي نه؛ چڱو جھڙي بہ حيثيت سان اچين پر اچ تہ سھي نہ....“
”تون شاديءَ جون سڌون ڇو ٿو ڪرين....؟“ جڏهن تہ تون پنھنجي زال کان ڏاڍو ڊنل آهين ۽ توکي پٽ بہ ڏاڍو پيارو آهي.“
”انھيءَ ڪري جو اِها شادي دوکي سان ڪرايل آهي. ان ۾ منھنجي مرضي شامل ڪانھي. مٺي تون مون کي بہ ڏس ۽ هن کي بہ... مان هن کان وڌيڪ خوبصورت آهيان. پڙهيل آهيان. مون جھڙي ماڻھوءَ جو هن کي Protection مليل آهي، ڇا اهو هن لاءِ گهٽ آهي. ۽ مون منجهان هوءَ پٽ ڄڻي سگهي آهي. اهو ڇا هن لاءِ خوش نصيبيءَ جو باعث ڪونھي.“
”منھنجي Department وارا چوندا آهن تہ تنھنجي نسيم نالي تي ساعٿ آهي.“
”گهڻا سال اڳ هڪ ڇوڪري منھنجي حياتيءَ ۾ آئي هئي. هن جو بہ نالو نسيم هو.
I was half made behind her. I was about to marry her.”
”پر .... پوءِ“
”پر پوءِ.... منھنجي هڪ ويجهي دوست مون کي ڏاڍو سمجهايو. هو مون کي ڏاڍو پيارو آهي، يارنھن سالن جي پراڻي دوستي آهي نہ، ان مون کي ڏاڍو سمجهايو.“
”ان توکي ڇو جهليو، هوءَ ڏاڍي سٺي بہ هئي، پڙهيل بہ هئي ۽ توسان پيار بہ هئس.“
”هوءَ.... ڌاري قوم منجهان هئي نہ.“
”پوءِ ڇا ٿي پيو....؟ هوءَ انسان تہ هئي ۽ توسان Sincere بہ. مان سمجهان ٿي اهو گهڻو ڪجهہ آهي ڪنھن بہ عورت ۽ مرد کي ويجهي آڻڻ لاءِ.“
گهڙي رکي هن وري ڳالھايو:
”پر نہ... تنھنجي دوست صحيح ڪيو هو. اسان جي قوم اڳ ۾ ئي پٺتي پيل آهي. جيڪڏهن اسان جا پڙهيل، دانشور ۽ ذهين ماڻھو ڌارين قومن منجهان شاديون ڪرڻ لڳا تہ پوءِ – هيءَ قوم فنا ٿي ويندي.“
”ائين ڇو ڪونہ ٿي چوين تہ پوءِ توکي ملي نہ سگهان ها....“
”ماڻھن جون دليون آهن يا ڪال ڪوٺڙيون، جتي رڳو مجرم ئي ڦٽا ڪيا ويندا آهن.“
”ڪھڙا ماڻھو....؟“
”تون ..... ٻيو ڪير....؟ هن ڌرتيءَ جو سنڌي قوم تي احسان آهي، جنھن تو جھڙي پياري انسان کي جنم ڏنو آهي، تون هن ڌرتيءَ جي امانت آهين، تنھنجي دوست صحيح سوچيو هو.“
”مٺي ايڏا تہ چاڙھہ نہ ڏي....“
”مان توکي غلط ڇو چونديس، مون کي توکان ڇاهي وٺڻو...؟“
”مٺي ائين ڇو ٿي چوين....؟“
”تون وري ڪڏهن ايندين؟“
”مٺي ڳالھائڻ تہ سک....“
”تہ پوءِ مون کي ڪيئن ڳالھائڻ کپي...؟“
”تون چئہ تہ پاڻ ٻئي ڪڏهن ملنداسين.“
”ايڏو مٺو ڳالھائڻ مون کي نٿو اچي، حياتيءَ ۾ ايڏي ڪڙاڻ ملي آهي جو مٺا ٻول ٻولڻ وسري ويا آهن.“
”مان ڀانيان تہ رڳو تون ئي تون هجين ۽ تون آهين جو سڄي جڳ کي ڪٺو ڪيو اٿئي. ڪٿي بہ تون ڪونہ آهين. تون ٻڌين بہ ٿو يا نہ....؟“
”ٻڌان پيو مٺي.... مان توکي پرکيان پيو.... تنھنجي ۽ منھنجي پرک جو رڳو انداز مختلف آهي.“
”نہ.... تون ڀليل آهين، مون توکي ڪڏهن بہ پرکڻ نہ چاهيو هو. مان ڀروسي جي آڌار تي هلان ٿي.“
”اها عادت چڱي تہ ڪانھي...“
”نہ هجي... پر ڇا ڪجي عادت جو ٿي.“
هن جو چوڻ هو تہ جڏهن ڪير ڪنھن کي پرکي ٿو تہ پيار Conditional ٿي ٿو وڃي.
هوءَ ڀروسي جي آڌار تي هلندي هئي ۽ ڇاڪاڻ تہ عورت هئي ۽ مان مرد هئس. هن کان وڌيڪ ذهين. هوءَ دنيا ۾ ڀروسي جي آڌار تي هلندي هئي ۽ وک وک تي ٺوڪر کائيندي هئي ۽ مان عقل جي آڌار تي. هن کي مون کان هميشہ شڪايت هوندي هئي تہ: ”تنھنجو مون سان پيار ڪونھي پر تنھنجي ذهن ۾ رکيل پرک سان آهي.“
هڪ ڏينھن هوءَ ۽ مان ٻئي ڪمري ۾ موجود هئاسين، اسين ٻئي هڪ ٻئي جي ڀر ۾ ويٺا هئاسين. هوءَ حسب معمول ماٺ هئي.
”ماني کائيندينءَ...؟“
”نہ...“
”پوءِ توکي بک ڪانھي لڳي....؟ ڀلا مون سان تہ گڏجي ماني کاءُ مٺي....“
”چڱو گهراءِ...“
مون نوڪر کي سڏ ڪري چيو: ”ماني کڻي اچ.“
”سائين ماني ڊائيننگ ٽيبل تي لڳايان يا هتي ڪمري ۾ کڻي اچان...؟“
”ڪٿي ماني کائون مٺي....؟“
”جتي تنھنجي دل چئي....؟“
”هتي کڻي اچ....“ مون نوڪر کي مرڪي چيو. هو مرڪ جي موٽ ۾ مرڪ ڏئي هليو ويو. مون اٿي در ٻيڪڙيو. هو ماني کڻي وري آيو ۽ هڪ جڳ ۽ ٻہ گلاس بہ ٽيبل تي رکي هليو ويو. مون اٿي ٻيھر در ٻيڪڙيو ۽ واپس اچي ماني کائڻ لڳاسين.
مون ڏٺو پئي، تہ هن رکي رکي ڪو گراھہ پئي کنيو، سو بہ
بي دليو. لڳو ٿي منھنجي دل رکڻ لاءِ کائيندي هجي.
”ماني چڱيءَ طرح کاءُ نہ.... ماني ڇو ڪونہ ٿي کائين...“
”تون کاءُ منھنجي دل نٿي چئي....“
”تنھنجي جسم مان تہ ظاهر ٿو ٿئي تہ تون ماني گهڻي کائيندي هوندينءَ.“
”نہ... مان ماني ڪانہ کائيندي آهيان.“
”پوءِ بہ ايتري ٿلھي آهين.“
”ماڻھو مون کي چٻاڙيندا آهن ۽ مان مانيءَ کي. بس ان عمل ۽ ردعمل ۾ وڃان ٿي ٿلھي ٿيندي.“
”۽ اڄ...؟“
”اڄ تنھنجي وجود جو امرت پيان پئي. تون کائين ٿو ۽ مان تنھنجو اهو مرت اکين رستي اندر ۾ اوتيان ٿي، انڪري دل ڀري پئي آهي.“
مان ڀانيان تہ هوءَ بہ مون سان گڏجي کائي پر هن کاڌو گهٽ پئي ۽ مون منجهہ وڌيڪ پئي نھاريو. هوءَ ڪرسيءَ تان اٿي منھنجي ڀر ۾ ويٺي، هٿ تي ڳل رکي هوءَ لڳاتار مون منجهہ نھارڻ لڳي.
”مان هتان توکان پري پئي ٿيس ڇا....؟“
”ها... منھنجو وس پڄي تہ توکي اندر ۾ اوتي ڇڏيان.“
هن هڪڙو گلاس پاڻيءَ جو اوتيو ۽ پيئڻ لڳي.
”مٺي ماني تہ نٿي کائين، ڀلا هيءُ سلاد ئي کاءُ.“
”ها کاوان ٿي.“ هن هڪڙو گلاس پاڻيءَ جو اوتيو ۽ اهو پيئڻ لڳي.
”مٺي تو ٻڌو ڪونہ ڇا. ماني تہ ڪانہ ٿي کائين ٿورو ڀلا سلاد کاءُ نہ...“
هن هڪڙو ٽڪر کڻي کاڌو. ڪجهہ وقت رکي مون هن کي چيو: ”ٻيو بہ کڻ.“
هن ٽيبل تي هٿ سڌو ڪندي چيو:
”ها!...“
اسان جڏهن ماني کائي بس ڪئي تہ مان ڊرائينگ روم ۾ وڃڻ لڳس، هوءَ منھنجي پويان آئي.
”ڇو ايتري بہ جدائي سھي ڪانہ سگهينءَ ڇا....؟“
”نہ....“ اسين ٻئي فرج تائين آياسين. مون برف جي Tray ڪڍي ۽ شربت جو شيشو ڪڍيو. هن ٻئي شيون مون کان وٺي چيو:
”گهڻو ڪم ڪيئہ هاڻي اڳيان ٿي هل.“
”پر مشھور چوڻي آهي تہ Ladies First، تنھنڪري تون اڳيان ٿي هل.“
”اهو يورپ ۾، هينئر تون يورپ ڇڏي آيو آهين، سنڌ ۾ پيو رهين.“
هڪ ڏينھن اسين آفيس منجهان گڏجي موٽياسين، حسبِ عادت هوءَ اڪيلي ۽ پنڌ هئي ۽ مان گاڏيءَ ۾. مون وري هن لاءِ گاڏي بيھاري، هن کي پاڻ سان گڏ هلڻ لاءِ چيو. هوءَ مون سان گڏجي گهر آئي.
آسمان تي گھرا گهرا ڪارا سرمئي رنگ جا ڪڪر وکريل هئا ۽ هلڪي هلڪي ٿڌي هير پئي لڳي.
”مٺي.... اڄ توکي هيءَ ڪائنات، بدليل بدليل ٿي لڳي نہ...؟ توکي بہ ٿي لڳي يا رڳو مون کي ٿي لڳي؟“
”مون کي بہ ٿي لڳي، گگن منڊل تي جي رنگ وکريل آهن تن هردي جي هر جذبي کي ڄڻ پنھنجي رڱ ۾ رڱي ڇڏيو آهي.“
”مٺي ائين ڇو آهي....؟“
”اڳ اسان رڳو جيئڻ جي سزا پئي ڀوڳي، هينئر اسان کي ان منجهان نرماڻ مليو آهي. اسان هينئر حياتي ماڻڻ چاهيون ٿا. جڳن جا جڳ جيئڻ چاهيون ٿا، مان ڀانيان ٿي تہ عورت ۽ مرد جو بس هڪ ئي تہ رشتو آهي جيڪو اَمر آهي، باقي رشتا سڀ ڪوڙ آهن، اجايا آهن. هونءَ بہ جيڪڏهن ڏسجي تہ باقي رشتن ناتن جنم ئي ان مان ورتو آهي ۽ عورت ۽ مرد جي امر پيار جا محتاج آهن. ٻڌاءِ آهن نہ...؟ يا مان ڪوڙ ٿي چوان.“
”نہ مٺي... تون ڪوڙ ڪونہ ٿي چوين.“
اڄ آڪاش مٿان هلڪا سرمئي رنگ جا گھرا ڪڪر ڇانيل هئا ۽ اسان مٿان هلڪي هلڪي ڇانوَ بہ هئي.
”مٺي.... مان هت ڪڏهن بہ موٽي نہ اچان ها پر پٽ جي ڪري اچڻو پيو. مون کي پنھنجو پٽ ڏاڍو پيارو اٿئي....“
”ڪيئن نہ هوندو، آخر هو تنھنجو پٽ آهي، اولاد تہ پکي پکڻ جيت جناور ۽ جانورن کي بہ مٺو هوندو آهي، پوءِ تون تہ وري بہ انسان آهين. تنھنجو پٽ سان پيار هجڻ تنھنجي نيڪ طبعيت ۽ رحمدليءَ کي ٿو ظاهر ڪري. اها تہ پاڻ چڱي ڳالھہ آهي پر هڪڙي ڳالھہ چوانءِ. دل چوندي آهي تنھنجو حال ماضي ۽ مستقبل سڀ منھنجا هجن. ڪير بہ ان ۾ ڀاڱي ڀائيوار نہ هجي. پوءِ چاهي اهو تنھنجو پٽ ڇو نہ هجي...!
تون ڪنھن کي بہ جيڪر پيار نہ ڪرين، تُنھنجي ڀاڱي جو ۽ مان پنھنجي حصي جو، هن کي ايڏو تہ پيار ڪنديس جو هو ڪڏهن بہ پيار جو سِڪايل نہ رهندو. تون متان ائين سمجهين تہ ڪو مون کي تنھنجي پٽ سان پيار ڪونھي. تنھنجي ان ماضيءَ جي سيڙپ تي، پنھنجا پراڻ بہ ڏئي سگهان ٿي. مان هام نٿي هڻان، مون کي هر اها شيءِ پياري آهي، جنھن سان تُنھنجو ٿورو بہ لڳ لاڳاپو آهي.
”حياتي اسان کي ڪروڌ ۾ وڃائڻ لاءِ ناهي ملي. حياتيءَ جي ڪڙاڻ اسان کي هر هنڌ ملي ٿي. پنھنجن کان پراون کان، پوءِ اسين تہ گهٽ ۾ گهٽ پنھنجي حياتيءَ جي چند گهڙين جو چورايل امرت ماڻيون. ٻہ گهڙيون جيڪي ملن ٿيون سي تہ ڪروڌ ۾ ضايع نہ ڪريون ۽ تو وٽ رڳو ڪروڌ ئي ڪروڌ آهي. ائين ڇو آهي...؟“
”ڪيئن...؟“
”مرد شاديءَ کان پوءِ چاھہ گهر ۾ گهڻو ۽ عورت ۾ گهٽ وٺڻ شروع ڪندو آهي، پوءِ هنن جي حياتيءَ ۾ اهو Charm نہ رهندو آهي. اها Romantic Life ڪيڏانھن گم ٿي ويندي آهي...؟“
”عورت مرد جي جنسي ميلاپ کان پوءِ ڇو مرد عورت لاءِ پيار گهٽائي ڇڏيندو آهي....؟ جڏهن تہ اصل Romance شروع ئي شاديءَ کان پوءِ ٿو ٿئي جڏهن هو ڏک سک ۾ هڪ ٻئي جا ڀاڱي ڀائيوار ٿا ٿين. عورت گهر جي اندر بہ مرد کي گهڻو ڪجهہ ڏئي ٿي سگهي ۽ گهر جي اندر بہ اها سموري سونھن پيدا ڪري سگهي ٿي، جنھن جو ڳولھائو مرد هوندو آهي.“
”مٺي.... پيار ۾ شرط نہ ٿيندا آهن.“
”مون وري ڪٿي چيو تہ پيار ۾ شرط ٿيندا آهن. توسان گڏ گهاريل هڪڙو هفتو توکي سمجهڻ لاءِ ڪافي هو. جيئن ڪڻي منجهان خرار جي پرک ٿيندي آهي، تہ توسان گهاريل چند ڏينھن توکي سمجهڻ لاءِ ڪافي هئا، مون توکي سمجهيو آهي، پر تو مون کي اصل ناهي سمجهيو. حالانڪ مون کي سمجهڻ لاءِ پرکڻ لاءِ تو جر ٿر هڪ ڪيو آهي.“ گهڙي رکي هن وري ڳالھايو:
”حالانڪ تون ڏاڍو Complicated ماڻھو آهن، مون کي تون Immature ٿو چوين. مون تنھنجي ڪھڙي ڳالھہ کي ناهي سمجهيو...؟ تنھنجي هر لفظ کي سوين معنائون هر هڪ عمل کي هزارين روپ. ماڻھو توکي پسيل ڪڪڙ سڏيندا آهن.“
”ڇو.....؟“
”ساڙ کان... تون ڏاڍو خوبصورت آهين نہ، انڪري. خاص ڪري عورتون ساڙ وچان چونديون اٿئي.“
”۽ تون وري ڀِڳل ڪڪڙ....“
”۽ مان توکي وري خبر اٿئي ڇا چوندي آهيان-ڀِڳل ڪبوتر، ڪبوتر سھڻو پکي هوندو آهي نہ.“
”۽ تون وري ڀِڳل ڪبوتري آهين. تُنھنجي منھنجي قسمت هڪجھڙي آهي، ٻئي ڀڳل ٽٽل ۽ حالتن جا شڪار ٿيل. ٻئي پوءِ بہ حالتن کان مات نہ کائڻ وارا رُڪ جيان مضبوط. ٻئي هڪڙي ئي سال برباد ڪيا ويا آهيون. اسان جون طبعيتون بہ ڪيتريون نہ ملندڙ جلندڙ آهن. ها نہ مٺي؟“
”تون چپ ڇو هوندي آهين. ڪجهہ تہ ڳالھاءِ پوءِ گاريون ئي کڻي ڏي. ائين ڇو آهي مٺي...؟ ٻڌاءِ نہ ائين ڇو آهي؟؟“
”اسين جنم جنم ۾ گڏ ڀٽڪنداسين رلنداسين.“
”مٺي اهي تصوراتي ۽ Un realistic ڳالھيون آهن.“
”نہ سڄڻ، پريت هن ڌرتيءَ جو وڏي ۾ وڏو سچ آهي. ان کان سواءِ هيءَ ڪائنات اڌوري آهي، باقي سڀ ڪوڙ آهي. توکي Telepathy ۾ يقين آهي.“
”نہ... مون توکي ٻڌايو تہ مان ڏاڍو Practical ماڻھو آهيان.“
”تہ پوءِ مان بہ تہ Practical ڳالھہ ٿي ڪريان نہ، مون ڪڏهن تصوراتي ڳالھہ ڪئي. ڪنھن بہ پياري ۽ ويجهي انسان کي Imagination ذريعي پوءِ هو ڪٿي بہ هجي هن کي Communicateڪري سگهجي ٿو. گهٽ ۾ گهٽ منھنجو ذهن ايترو Powerful ضرور آهي، جو مان، جنھن انسان سان منھنجو گهرو لڳاءُ هجي، ناتو هجي، ان تائين پنھنجا جذبا اماڻي سگهان ٿي بشرطيڪ مون وٽ ان لاءِ سچائي هجي.“
”هون... توکي ڏاڍي مار ڪڍڻ تي دل ٿي چوي.“
”تو... منھنجو ڪڏهن بہ قدر ناهي ڪيو...“
”نہ مٺي... I am doing much for you within my capacity.“
”پر... مون تہ توکان ڪڏهن بہ ناهي گهريو. تو مون کي وساري ڇڏيو ۽ وري مون وٽ ڪڏهن بہ ڪونہ آئين. مون کي جيڪي ڪجهہ گهربو هو سو تہ تو ڪنھن ٻيءَ کي ڏنو. تنھنجي سچائي گهربي هئي، پيار گهربو هو، سو تہ تو ڏنو ڪونہ، باقي مادي شين کي مان ڪيڏانھن ڪنديس...؟ ۽ جيڪڏهن مون جدوجهد ڪئي تہ اهي مان ڪنھن حد تائين پاڻ بہ حاصل ڪري سگهان ٿي.“
”مٺي... مان اچان ها پر...“
”مان هاسٽل ۾ رهيل هئس ۽ تون مھانگو ماڻھو ات ڪيئن اچين ها....؟“
”ها مٺي ٻاهر گهر وٺي رهيل هجين ها تہ مان تو وٽ ضرور اچان ها.“
”مان کڻي ٻٻر جي وڻ هيٺان ويٺل هجان ها، تون جي پيار جي هام هڻين ٿو، تہ توکي اتي بہ اچڻ کپي يا تہ ائين مڃ، تہ توکي رڳو تنھنجي مطلب جي عورت سان شادي ڪرڻي آهي، پوءِ اهو پيار جو ناٽڪ ڇو ٿو رچائين. مان اڪيلي آهيان نہ، ٻاهر رهڻ جيRisk ڪيئن کڻان – چئن ڏينھن ۾توتي اعتبار تہ ڪيم پر ان جو نتيجو بہ ڏٺم – خدا ڄاڻي اڳتي تنھنجو رويو ڪھڙو رهي ها؟“
اسين ٻڌا واپاري آهيون. اسين ٻڌو سودو ڪندا آهيون، لکين عورتن ۾ پنھنجي مطلب جي عورت کي باز جيان جهٽي وٺندا آهيون – سٻاجهي ۽ پاڻ مٽائيندڙ – اسان کي اهڙي عورت گهرجي جيڪا هڪ ئي وقت نوڪرياڻي، آيا، درزياڻي ۽ سيڪريٽري هجي، جيڪا اسان جي آفيس جو رهيل ڪم بہ ڪري ڏي، سھڻي هجي جو خوبصورت ٻار ڄڻي ڏي. Social life ۾ اسان جي ڪوڙي آن ۽ شان شوڪت واري جذبي کي تسڪين ڏئي سگهي. اهڙي پڙهيل عورت گهرجي، جنھن کي اسين ذهني پيڙا ڏئي سگهون. هوءَ اهڙي عورت هئي پر پوءِ بہ مون هن کي ڇڏي ڏنو. ان لاءِ تہ مون منجهہ Male Schovinism تمام گهڻو هو، مون هن کي مِٽائڻ چاهيو. هن جي وجود، هن جي هستيءَ کي فنا ڪرڻ چاهيو ۽ هن مون مٿان سچ پچ تہ پاڻ مِٽايو هو- پر پوءِ بہ مون هن کي وساري ڇڏيو، انڪري جو مون هر سنڌي مرد جيان عورت جي صلاحيتن کي مڃڻ ناهي سکيو. اسان سنڌي مردن، ادبي ۽ سياسي قلابازيون کائي، هن کي پورو پورو ذليل ثابت ڪيو – هوءَ هر ذلت، ماٺ ميٺ ۾ زهر جو پيالو سمجهي پي وئي، ۽ ڪڏهن بہ مون سان شڪايت نہ ڪئي. مان انھن مردن منجهان هيم، جيڪي عورت کي ڇيڇاڙڻ منجهان موج ماڻيندا آهن. هن جو چوڻ هو تہ دل گهرئي انسان کان ڪجهہ بہ نہ لڪائجي، چاهي ڪيتري بہ ڪڙي ڳالھہ هجي، ڪيتري بہ مبھم ڳالھہ ڇو نہ هجي. هن مون کان ڪجهہ لڪائڻ چاهيو بہ نہ هو. هن وٽ هر سوال جو جواب موجود هوندو هو پر پوءِ بہ مان هن کي شڪ جي نظرن سان ڏسندو هوس. هوءَ چوندي هئي تہ کيس سڀ ڪجهہ ٻڌائڻ سان سندس من جي پرک پاڻ مرادو ٿي ويندي. جي ڇڏي ڏنائين تہ سچ پچ سندس نينھن ساھہ ۾ سانڍڻ جي قابل آهي. مان ڪھڙو ماڻھو هوس جو هن جو قدر ڪري نہ سگهيس.
”مان تو منجهان هڪ پٽ ڄڻڻ چاهيان ٿي.“
”ان لاءِ جو توکي رڳو ٻہ ڌيئون آهن....؟“
”نہ.... مون ائين ڪڏهن چيو تہ اي ڪاش مون کي هڪ پٽ بہ هجي ها. تو منجهان پٽ ڄڻڻ ۽ پٽ جي خواهش هجڻ ۾ تمام گهڻو فرق آهي. مان تنھنجو ننڍپڻ ڏسڻ چاهيان ٿي. هو بہ هوبھو تو جھڙو ارڏو ۽ هٺيلو هجي. توکي ماءُ جھڙو پيار ڏيڻ چاهيان ٿي.“
”مون کي ڏيڻ لاءِ گهڻو ڪجهہ آهي.“
مون فريم ۾ لڳل هڪ تصوير ڏيکاري. اها منھنجي پٽ جي هئي. هن اها تصوير ڏسي پنھنجي پويان دريءَ منجهہ رکي، مون اها تصوير جهٽ ڏيئي کنئي ۽ صاف ڪري ٽيبل تي لڳايم. مون هٿ وڌائي ريڊئي کي آن ڪيو. آل انڊيا تان گيت هلي رهيو هو:
رُت آئے رُت جائے سکھی رے
من کا میت نہ آئے رے رت آئے
پے درشن کو جیارا ترسے
اکین سے مسکاون برسے
رُت آئے رُت جائے سکھی رے۔
”ڇا ٿي ڏسين مٺي، منھنجي زال جا ڪپڙا.“
”اهي اتي ڪونھن.“
”مٺي تون جي چوين تہ مان تنھنجي تصوير ٽيبل تي لڳايان.“
”تو تہ چيو منھنجو توسان پيار ڪونھي.“
”نہ چري ..... “It is exhibited from your lovely eyes
“It was my interpretation”
“Your interpretation is always wrong about me”
”تون چري تہ ڪانہ ٿي آهين ....؟“
”گهٽو ڏيان....؟“
”ائين ڇو ٿي چوين مٺي....؟“
”تو مون کي وساري ڇو ڇڏيو....؟“
”مون توکي ڪٿي وساريو آهي....؟“
”پوءِ توسان هوءَ گڏ ڇو رهي پئي آهي؟“
”هوءَ سڀڪجهہ پاڻ ئي ڪندي آهي.“
”روئيندي تہ هوءَ بہ آهي.“
”مان ڏاڍو خراب ماڻھو آهيان.“ ۽ هوءَ مون منجهہ نھاريندي هئي، گھرين گھرين اکين سان ۽ هميشہ سانت ۾ رهندي هئي.
That’s good
It’s too bad
”منھنجون اکيون جھڙيون آهن نہ.... ڀورين اکين وارا ماڻھو ڏاڍا بي وفا هوندا اٿئي. مان سچ ٿو چوانءِ، مان ڏاڍو خراب ماڻھو آهيان، مون سان بي وفائي ڪيئي تہ تنھنجون اکيون ڪڍي ڇڏيندس. توکي ڪھي ڇڏيندس، مان سچ ٿو چوانءِ I am very difficult man مان ڏاڍوPractical ماڻھو آهيانءِ، مون تي جادو ۽ ٽوڻا بہ اثر ڪونہ ڪندا آهن.“
”تون ڪو وهمي ٿو ڏسجين، هن Scientific دور ۾ تعويذ ۽ جادو ڀلا ڪيئن اثر ڪندا، ۽ اهي تہ اڳئين جڳ جون ڳالھيون آهن.“
”ڏسجانءِ مٺي تون مون کي ڇڏي ڏيندينءَ.“
”نہ مان توکي ڪڏهن بہ نہ ڇڏينديس. پر تون جي ڇڏي ڏين تہ پوءِ مان ڪنھن جون اکيون ڪڍان ۽ ڪنھن کي ڪھان....؟“
”جيستائين تو پيار ڪيو تيستائين مان بہ ڪندس ۽ پوءِ نہ....“
”۽ پوءِ بہ چوين ٿو تہ مٺي پيار ۾ شرط ناهن ٿيندا.... مون رڳو اهي لفظ ٻڌا آهن ۽ ان کي اصلي حياتيءَ ۾ ڏسڻ بہ چاهيان ٿي، مرد پنھنجي ٻولن ۽ قولن سان ڪيترو سچو آهي...؟“
“I was in search of love”
”پوءِ اهو توکي مليو....؟“
”نہ مٺي Sweaty, Honey مان توکي زوريءَ کڻي وڃان ها، تہ پوءِ تون رڙيون تہ نہ ڪرين ها نہ...؟ يا ڪرين ها....؟“
”نہ ....“
”مان بہ سوچيان پيو تہ آخر تہ پڙهيل عورت آهي.“
”پر.... تنھنجي ان رويي سان منھن ڏيڻ جا ٻيا بہ طريقا آهن.“
”ڪھڙا....؟“
”توکي ڇو ٻڌايان....“
”تو رنو پئي مون ڏاڍو مشڪل سان گاڏيءَ تي ڪنٽرول پئي ڪيو. مٺي چپ ٿي وڃ نہ تهAccident ٿي پوندو.“
I am expecting you, you are twenty-four hours late
”مان سوچيندو هوس تہ هن جي اکين منجهان پيار تہ ڏسجي پيو، پوءِ هيءَ چوي ڇو ڪونہ ٿي...؟“
”ڀلي سرينڊر هيءَ ڪري مان نہ ڪندس.“
”سڄو ورتو پيو آهي.“
”ڪير...؟“
”ناٽڪ جي ڳالھہ ٿو ڪريان...“
”پوءِ پيا سچي ڪن....“
”مان سگريٽ پيئندو آهيان نہ، انڪري منھنجي سيني ۾ سخت سور ٿيندو آهي.“
”پوءِ ڇڏي ڏي نہ.... نہ پيئندو ڪر ني.“
”ڇڏي نٿو سگهان... ڪير روڪڻ وارو جو ڪونھي. سيني ۾ جي زخم آهن، انھن کي سگريٽ جي دونھن ۾ ڌنڌلو ٿو ڪرڻ چاهيان.“
”۽ سگريٽ جو دونھون ان کي وڌيڪ گهرو ڪري ٿو.“
”مٺي... مان سگريٽ ڇڏڻ ٿو چاهيان.“ هن اٿي مون کان سگريٽ ڦري ڦٽو ڪيو.
”ان مان ڇا ٿيندو....؟ گهر جو دٻا ڀريا پيا آهن.“
”اتي توکي روڪڻ واري ويٺي جو آهي.“
”توکي اڳ ۾ چيم نہ تہ مان هت رڳو پنھنجي پٽ جي ڪري واپس آيو آهيان. ان مان تون اندازو لڳائي سگهين ٿي تہ مون کي پنھنجي زال سان ڪيتري محبت آهي؟ مون کي هن لاءِ عزت آهي، همدردي آهي پر ان کي پيار نٿو چئي سگهجي.“
”تنھنجو ڏک مون کان سَٺو نٿو ٿئي، ۽ مان تنھنجي ڪائي مدد نٿي ڪري سگهان. اها ڳالھہ مون کي وڌيڪ پيڙا ٿي ڏئي. ڏس نہ تون ئي چئہ مان تو وٽ هن جي هوندي ڪيئن اچان...؟“
”ڏاڍي ڏکي ڳالھہ آهي ديوي.“
هوءَ مون کي پيار وچان ديوداس سڏيندي هئي پر مان هن کي پارو ڪونہ سڏيندو هوس.
”تو پاڻ ئي تہ چيو هو تہ تون منھنجو گهر ٿي ڦٽائين. نہ مان ڪانہ اينديس.“
”نہ اچ.....“
هوءَ ان ڏينھن جڏهن وڃڻ لڳي تہ مون کي ور ور ڪري ڀاڪر پائڻ لڳي. ائين جيئن سمنڊ جون لھرون ڪناري کي. ”ٻڌاءِ، پوءِ مان تو وٽ ڪيئن اچان ها؟ توکي ياد آهي تو ائين بہ چيو هو تہ: جي هاڻي ايندي تہ مان گاريون ڏيندي مانس. ۽ هونءَ بہ تو مون کي الائي ڪيترا ڀيرا در تان ئي موٽائي ڇڏيو آهي. زال کي خوش ڪرڻ جا ٻيا بہ گهڻا طريقا آهن، هروڀرو مون کي ذليل ڪري توکي ڇا ٿو ملي...؟ تو ائين بہ چيو هو، پر الائي ڪيترا ڀيرا چئي چڪو آهين تہ: You should not come here.
”ڏس ديوي ايڏي بي رحمي بہ چڱي ڪانھي.“ هن جي نيڻن جا ڪٽورا وري ڀرجي آيا ۽ ڳوڙها ڳلن تي وهي هليس.
”منھنجو نڪ توکان ڊگهو آهي.“
”نہ، منھنجو ڊگهو آهي.“
”ڏسان ڀلا“ مان هن کي کلائڻ لاءِ ٻيون ڳالھيون ڪرڻ لڳس.
“Take it easy my darling take it easy”
هوءَ اهي لفظ ٻڌي وري اچي سڏڪن ۾ ڇٽڪي.
”مٺي.... تون تہ ڪا ڏاڍي ستايل ٿي ڏسجين. مٺي هيڏي تہ اچ.... هيڏي تہ اچ.“ مون کيس چيو. ”هاڻي ڏاڍي دير ٿي وئي اٿئي، هل تہ توکي ڇڏي اچان....“
هڪ ڏينھن هوءَ مون وٽ ويٺي هئي, مان حسب عادت کيس ستائڻ لڳس. اصل ۾ هوءَ منھنجي چرچي کي ڪڏهن بہ سمجهي نہ سگهندي هئي.
“Love is unlocked and it is very sacred.”
هن جي اکين ۾ وري ڳوڙها ڀرجي آيا, ۽ ڳلن تي وهي هليا.
”تون تہ ڪا ڏاڍي جذباتي ٿي ڏسجين.“
مون هن کي پنھنجي تصوير ڏني، هن ان کي ٽڪر ٽڪر ڪري ڇڏيو. مان اٿي بيٺس ۽ وڃڻ لڳس، هوءَ منھنجي اڳيان ٿي بيٺي ۽ پيرن کي جهليندي چوڻ لڳي: ”سڄڻ مون کي معاف ڪر.“
”هاڻي اهو ناٽڪ نہ ڪر، رهڻ ڏي.“
“Makes no difference”
هوءَ وري اٿي بيٺي ۽ ڪلھن کان جهليندي هن منھنجي سيني تي پنھنجو منھن رکيو.
“Don’t do that, there is nothing left behind us”
مان وري ويھي رهيس ۽ سگريٽ ڪڍي ڇڪڻ لڳس.
هن پنھنجي پرس مان Gold leaf جو پاڪيٽ ڪڍيو.
”تو بہ سگريٽ ڇڪڻ شروع ڪيا آهن ڇا...؟“
”ها....“
”ڪڏهن کان...؟“
”چار پنج سال گذري ويا آهن. گذريل چئن پنجن سالن کان ڇڪيندي ٿي اچان. گهڻو ڪري رات جو ڇڪيندي آهيان ۽ مون کي بہ سيني ۾ سخت سور پوندو آهي. پھريان تون چوندو هئين، مون کي يقين نہ هو.“
”هاڻي تہ اچي ويو اٿئي نہ...؟“
”ها... آه، ائين ڀائيندي آهيان ڄڻ ڪنھن سيني ۾ ڪٽار هڻي ڪڍي.“
”مان توکي در تان موٽائي ڇڏيان، تون پوءِ بہ ايندينءَ؟“
”ها... پوءِ بہ اينديس.“
”مٺي مان تنھنجي ڪري پٽ ڇڏيندس، زال ڇڏيندس ۽ تون ڪجهہ بہ نٿي وڃائين...؟“
”تنھنجو مطلب آهي موٽ ۾ مون کي بہ ڪجهہ نہ ڪجهہ وڃائڻ کپي ۽ پوءِ بہ چوين ٿو تہ مٺي پيار ۾ شرط ناهن ٿيندا.“
”آخر هي منھنجا ٻار ناهن نہ...“
”هنن جو مون کان سواءِ دنيا ۾ ڪير بہ ڪونھي ۽ نياڻيون نہ هجن ها تہ شايد ڇڏي بہ ڏيان ها، پر اسان جو معاشرو هنن کي نہ جيئڻ ڏيندو ۽ نہ مرڻ. رلي وينديون، مون کان سواءِ.“
”مٺي، منھنجو آواز ڏاڍو سٺو هو، سگريٽ ڇڪڻ ڪري خراب ٿي ويو آهي. مان وري ڳائڻ ٿو چاهيان.“
“My dearest Nasim”
”بڪواس ڇو ڪندا آهيو...؟“
”ماڻھو چوندا آهن، تو وٽ ڪار آهي، پيسو آهي ۽ وڏي ڳالھہ تہ ڏاڍو خوبصورت بہ آهين، ڇوڪريون ڇو نٿو رکين.“
”بڪواس ڇو ڪندا آهيو. It is not my problem پوءِ مون کي بہ انھن عورتن منجهان سمجهندو هوندين.“
“Believe me Nasim, it was not my intention.”
”مان ڪو اهڙو ويل آهيان ڇا...؟ Did I say, I did not say.”
“You mean I should speak on my behalf.”
”پيار ڪرڻ سک مٺي....“
”تون پيار ڪرڻ سک... مون کي اچي ٿو. پنھنجي پيار ۾ سڄو راڄ کڻي ڪٺو ڪيو اٿئي. جڏهن تہ:
It is entirely personal matter
He does not exist for me
It is part of my life
You need me and I need you.”
”اڄ مان ڪيترو نہ خوبصورت پيو لڳان. سڄي جڳ ڏٺو. تو نہ ڏٺو ڄڻ ڪنھن بہ نہ ڏٺو.“
“I am very plane to you, I am very sincere to you”
”مٺي ڳالھائڻ تہ سک... مان توکي Response نہ ڏيان تہ تون مون وٽ ڪيئن اچين...؟“
”توکي ياد آهي تہ مون توکي پھرين ڏينھن چيو هو تہ تون جي مون کي هينئر ڇڏيندين تہ ايترو ڏک نہ ٿيندو، پر پوءِ ڇڏيندين تہ ڏاڍو ڏک ٿيندو ۽ تو سچ پچ ڇڏيو. تڏهن جڏهن مان توسان ڏاڍيintimate ٿي هيس، ۽ مون توکي هٿ ٻڌا هئا تہ ڇڏڻو اٿئي تہ هينئر هليو وڃ.“
”تون تہ هليو وئين پر پوءِ مون ڪيترو رنو هو. تو تہ مون کي ڇڏي ڏنو ۽ وري ڀلي ڀلائي ياد بہ نہ ڪيو هيئي. پوءِ ڀٽڪڻ، منھنجا ڳھڻا ۽ رولڙا منھنجي سونھن بنجي ويا – ڀلا ڪنھن جي لاءِ پاڻ کي بچايان ها، ڪنھن جي لاءِ پاڻ کي سونھن ڀريو بڻايان ها...؟ پوءِ مون سوچيو هو تہ هاڻي مان ڪڏهن بہ ڪنھن جي نہ ٿينديس. دل ڀڄي ڀور ٿي پئي هئي – اندر تائين رسيل زخم ناسور بڻجي منھنجي هستيءَ کي روڳي بڻائي ڇڏيو- منھنجي هستي آهستي آهستي مٽجڻ شروع ڪيو- منھنجي ڪا بہ سڃاڻپ نہ رهي. عورتن جو زيورن ۾ ڪيترو موھہ هوندو آهي.... نٿو ڄاڻين ان کي، پر پوءِ مون اهي بہ پائڻ ڇڏي ڏنا. ڄڻ پنھنجو پاڻ وسري ويو هيم. منھنجي اندر مان آواز ايندا هئا، مان پاڻ کي ڪنھن جي لاءِ سنواريان ها ڪنھن جي لاءِ....؟“
”مٺي.... پنھنجي لاءِ...“
”پنھنجي لاءِ.... پاڻ کي تہ مان هر حال ۾ وڻيس ٿي جھڙي بہ هيس، جيئن بہ هيس.“
“I was also in search of love
Did you get it?
”نہ توکان پوءِ تہ بس رلڻو هيم جيئن مرد شراب ۽ عورت ۾ ڏک مِٽائڻ چاهيندا آهن تيئن مون بہ شروع ڪيو- اهو سڀ ڏک هو، توکان مليل گھرا زخم جيڪي مِٽجي نٿا مٽجن.“
“I do not believe in conditional love, but I got only conditional love that’s why. I repeat it”
”هڪ ڳالھہ پڇانءِ...؟“
”پڇ....“
”تو مون کي خريد تہ ناهي ڪيو نہ...؟“
”نہ....“
”تہ پوءِ اها ڳالھہ نہ وسارجانءِ تون هر وقت اهو ئي سوچي رهيو آهين نہ، تہ تو وٽ ڪار آهي، بنگلو آهي، شايد ڪجهہ ڏوڪڙ بئنڪ ۾ رکيل هجن، ۽ ٿي سگهي ٿو زمين بہ هجئي – تڏهن ٿو ايترو ڳالھائين - ۽ جي مون جيان هجين ها تہ اهو سڀ ڪجهہ مون کي ٻڌڻو نہ پوي ها. پر .... هونءَ بہ تنھنجي منھنجي Status ۾ ڪو خاص فرق ڪونھي- توکي تنھنجي وڏ ماڻھپ تي گهمنڊ آهي ۽ مون کي منھنجي سچائيءَ تي، جنھن کي تون محسوس نٿو ڪري سگهين. تون سوچي رهيو هوندين تہ جيڪي ڪجهہ تو وٽ آهي، ان لاءِ هر عورت واجهائيندي آهي- ائين نہ...؟“
”ها....“
”خدا نہ ڪري.... تہ پوءِ ڀلا ڪنگال ٿي ڏس ۽ پوءِ مون وٽ اچجانءِ، جيڪي ڪجهہ تو وٽ آهي اهو سڀ ڪجهہ تون پنھنجن کي ڏئي اچ، مان تہ آهيان پرائي- مون کي انھن شين جو کپ ڪونھي. منھنجا مائٽ بہ تہ ڪي پنن ڪونہ ٿا نہ...“
”تون مون سان سدائين وڙهندو ڇو آهين...؟“
”توکي پنھنجو سمجهي.“
”پنھنجن کي تہ پاڻ گهڻو پيار ڏجي، مانُ ڏجي.“
هڪ ڏينھن هوءَ مون وٽ آئي. آئي ڪافي سالن کان پوءِ هئي. سندس اکڙين ۾ ڳوڙها هئا ۽ جيڪي ڳلن تي ٽمندا ٿي ويا. چوڻ لڳي:
”مون سمجهيو هو تہ تون مون کي پنھنجي آفيس مان ڌڪا ڏئي ڪڍندين.... ڏاڍو ڊپ پيو لڳيم- تون جي نہ روڪين تہ جيڪر مان تو وٽ روز اچان...“
” تون مون وٽ نہ ايندي ڪر- مون کي Disturb ٿي ڪرين.“
”توکي سڄو جڳ ڏسي ٿو، پنھنجا ڏسن ٿا، پراوا ڏسن ٿا، دشمن ڏسن ٿا تڏهن تہ تون Distrubڪونہ ٿو ٿين. توکي سڄو جڳ ڏسي باقي مون ڏوھہ ڪيو....؟“
”تون ايترو روئندي ڇو آهين...؟“
”اهو تون ٿو پڇين...؟“
”تون چپ ڇو ٿي وئي آهين...؟“
”جڏهن ڪجهہ ڳالھائڻ جي اجازت نہ هجي تڏهن سانت ئي بھتر آهي.“
”ڇا ٿي سوچين...؟“
”ڳالھائڻ لاءِ تہ گهڻو ڪجهہ اٿم.“
”نہ ڪجهہ تہ ضرور سوچين پئي....؟“
”ٻڌي ڇا ڪندين...؟“
”نہ تون ڪجهہ تہ ڳالھاءِ. ڳالھاءِ مٺي.“
”ڳالھائينديس تہ ڏک ٿي پوندئي.“
”وري ڪو نئون ڏک مليو اٿئي ڇا...؟“
”ڏک منھنجي رت ۾ ائين سمائجي ويا آهن جيئن.... جيئن...؟“
”جيئن جيئن.... ڇا پئي چوڻ چاهين؟“
”ڪجهہ بہ نہ....“
”تون ڳالھہ شروع ڪري چپ ڇو ٿي ويندي آهين. مون کان ڊڄندي آهين ڇا...؟“
”ها....“
”ڇو....؟ مان ڪو توکي ڪھي ڇڏيندس ڇا...؟“
”ڪھي ڇڏيندين تہ ڪونہ پر ڪاوڙ تہ ڪندين نہ ۽ تنھنجو ڏک تنھنجي ڪاوڙ مون کان سٺي نہ ويندي آهي ديوتا.“
”ديوتا...“
”هون.... اسان جيون جي ڪھڙي موڙ تي مليا آهيون. جڏهن ٻنھي جي نس نس ۾ بي رحمي سمائجي وئي آهي. ديوتا هيءُ تنھنجو ڪھڙو پيار هو، جيڪو چار ڏينھن بہ نہ هليو؟ اسان جڏهن بہ ٻن گهڙين کي گهارڻ چاهيو تہ وڙهي پياسين. ائين تہ شايد دشمن بہ نہ ڪندا هجن. ڪٿي اڳلي جنم ۾ متان هجون بہ کڻي- ديوتا تون حياتيءَ ۾ وري مون وٽ ڪڏهن بہ ڪونہ ايندين...؟“ ۽ ائين هن ڪيترا ڀيرا خط لکيو هو. اڄ هن وري بہ پنھنجي ديوتا کي خط لکڻ چاهيو هو- پر ڳوڙهن جي رم جهم اکرن کي ڊاهيندي وئي- ۽ هوءَ چپ چاپ ڳوڙهن جي ورکا ڪندي رهي- ديوتا ڀلا ايترو تہ ٻڌاءِ جيترو مان توکي ٿي ساريان ايترو ڪڏهن تو ساريو هوندو؟ نہ نہ ديوتا ڀلا مون وٽ ڇاهي...؟“
نيڻن ۾ رهندڙ ديوتا ڪڏهن تہ انھن ڳوڙهن کي اگهڻ بہ سک جن کي ڏاج ۾ ڏئي رمندو رهيو آهين. قسمت ائين ٻار جيان مون سان کيٽو ڪندي. جڏهن مون ڪنھن کي بہ دائمي طرح پنھنجو بنائڻ چاهيو – روئڻ اچي ويو. اسان جو ليک تہ تقدير واري ڪري بہ ڇڏيو. ڪھڙو ٿو فرق پوي جو اسين ٻئي جسماني طرح گڏ ناهيون. سڄو جڳ ٿرٿلي ۾ اچي ويندو جي مان تنھنجي نہ ٿي سگهيس.
ديوتا مان ڄاڻان ٿي تہ تون ڇو رٺل آهين..؟
ڪوئي ڪيئن ڄاڻندو تہ ديوتا مون کان هميشہ لاءِ ڇو رسي ويو. ڪير هئا منھنجي اڻ کٽ پيار جا ويري؟ هن ڌرتيءَ تي شايد ڪڏهن ايڏو وڏو ناٽڪ رچيو ويو هجي. جنھن کي تون نہ سمجهي سگهئين؟ تون ڏاڍو ڪروڌي آهين ديوتا- پوءِ بہ ڪيڏو نہ پيارو – تون پنھنجي مٿان ڪيترا بہ کڻي بي رحميءَ جا خول چاڙهين، پر مون کان اهو مٺڙو مٺڙو نرمل نرمل- چندرما جي ڪرڻن جيان ڪومل ڪومل انسان کي لڪائي ناهين سگهيو ديوتا- مان ڄاڻان ٿي تون بيحد ڪروڌي ۽ هوڏي انسان آهين، تون مون وٽ ڪڏهن بہ ڪونہ ايندين- پر پوءِ بہ هڪ آس آهي انڌيرن ۾ گم ٿيل منھنجي هستيءَ مٿان چندرما جي ڪرڻن جي ورکا هميشہ ڪندو رهندين- تنھنجي يادن جي ورکا ۾ هميشہ مان ڀڄندي رهنديس.
مون کان وڌيڪ خوشنصيب هوائون آهن، جيڪي توکي روز ڇھن ٿيون- مون کان وڌيڪ خوشنصيب تہ اهي ڌارين جون نھارون آهن، جيڪي توکي روز ڏسي سگهن ٿيون. ڪاش اها چئن ڏينھن جي پنھنجائپ مون کي ملي نہ ها. مان انھن ڌارين منجهان هجان ها- هاڻي تہ خوش آهين نہ ديوتا..؟ تو مون کي وسارڻ پئي چاهيو نہ.... تنھنجو قسم تہ مان ان معاملي ۾ تنھنجي ڏاڍي مدد ڪئي، ٻڌين ٿو نہ ديوتا تون؟ مون کان نفرت ڪري سگهين ان لاءِ مون پاڻ توکي سوين بھانا ڳولھي ڏنا.
مون کي پنھنجي جيون مان تڙي.... هاڻي تہ تون خوش آهين نہ....؟؟
ديوتا تون ٻڌي ٿو نہ... توکي مون سان گهاريل هڪ بہ گهڙي ياد نٿي اچي نہ... تڏهن ئي تہ تو ايترو پاڻ کان پري ڪري ڇڏيو پر ديوتا پوءِ بہ مون کان تہ ڪجهہ بہ ناهي وسريو. تو وٽان مليل ڏک.... پيار.... نفرتون... رنجشون.... ذلتون سڀ هينئين ۾ سمائجي ويون آهن- ها سچ ديوتا جيون جو حصو بڻجي چڪيون آهن.
هن ڪڙي حياتيءَ لاءِ اهي يادون امرت بڻجي مون کي ٻلوان بڻائي ڇڏينديون آهن. تو ماڻھن جو سھارو ورتو ۽ مون دل جو. تون جتي هئين، مان تنھنجي پاڇي سمان پويان پويان هيس- اصل ۾ ديوتا تون پنھنجي پويان پنڌ ۽ پيچرا لٽي ويو آهين- جنھن بہ واٽ تان هلي تو تائين رسڻ چاهيان ٿي، پل کن ۾ اها راھہ ڪنڊن سان ڀرجي ٿي وڃي. اڳيان انڌڪار ئي انڌڪار آهي ۽ ٿڙندي ٿاٻڙندي مان پنھنجو پاڻ کي ئي اڄ تائين رتوڇاڻ ڪندي رهي آهيان. گھرا گهاءَ مون کي رسيا آهن- تو تہ ڪجهہ بہ ناهي وڃايو- هر پل ۽ هر وک تي ڪارين گهٽائن رت جي ورشا مون تي ٿي ڪئي- جڳن جا جڳ گذري ويا آهن، پر اڄ ڏينھن تائين پريت ڪندڙن کي رڳو ڏک ڏولاوا مليا آهن-
سڄڻ هڪ وار تون مون وٽ اچي تہ ڏس منھنجون اکيون روئي تنھنجي آجيان ڪنديون- چپ مرڪي آجيان ڪندا- منھنجي هستيءَ جو ذرو ذرو توکي پنھنجي رت ۾ سمائڻ لاءِ تڙپي اٿندو- خوشي ۽ ڏک جا مليل سليل جذبا ڪٿي منھنجي موت جو سبب نہ بڻجي پون- ٻڌاءِ پوءِ بہ تون مون وٽ نہ ايندين...؟ ڪٿي ملي سگهندو توکي ايڏو پيار! مان ڀي سچ ٿي چوان تہ ڪڏهن نہ ڪڏهن منھنجي خون ۾ پاڻ کي رڱيل ڏسي تون بہ جڳن جا جڳ روئيندين، سچ تہ ڪڏهن بہ سک سان رهي نہ سگهندين.
گيتن جو سنسار، چندرما جي ڪرڻن جي ورکا، سرمئي رنگ جي ڪڪرن جي ورشا هجي يا ڪارين اماس راتين ۾ تارن جي جهرمر- هر شيءِ ديوتا! ڪائنات جو ذرو ذرو تنھنجي ياد ڏياريندو آهي- پر تون نہ هوندين بس رڳو تنھنجون ياد هونديون آهن. ڪڏهن رئارينديون آهن ڪڏهن کلائينديون آهن ۽ ڪڏهن راتين جون راتيون اوجاڳا ڪرائينديون آهن. مان مان نہ رهي آهيان. وکريل سوچون- ڪڏهن بہ سک ناهي ڏٺو. هونءَ تہ جيئڻ جا گهڻا بھانا آهن مون وٽ. گيتن جو سنسار آهي پورو- ٻڌڻ ۽ ڳائڻ منھنجي اجهاڻل حياتيءَ کي جيئارڻ لاءِ گهڻو ڪجهہ ڏئي سگهن ٿا ديوتا- پر اهي بہ مون کان ڦريا ويا آهن- گيت ئي تہ منھنجي ڪڙي جيون لاءِ امرت آهن.