سِمو ڪَرس ڪارنر جي شام
”شايد منهنجو هِتي ويهڻ مناسب ناهي.“
”نه نه. توهان ويهو.... اهڙي ڳالهه ناهي.“
هو ڀڻڪندي اٿڻ لڳو ته هُنَ پنهنجائپ جي هڪ مختصر جملي سان کيس اٿڻ کان روڪي ورتو.
”اصل ۾ ڇا آهي ته ماڻهو اُس مان ڇانوَ ۾ ايندو آهي ته شيون صاف نظر نه اينديون آهن... ان ڪري....“
”ها... ائين ٿيندو آهي...“
”معاف ڪجو، توهان الاءِ ڪهڙي سيڪشن ۾.....“
هڪ ئي وقت ٻنهي جي چپن تي ساڳئي سوال جي ول ڦُٽي پئي.
ٻئي مُرڪي پيا.
”مان ميٽرنگ سيڪشن ۾ آهيان. توهان؟“
”مان هِتي پنهنجو ٿڪ ڀڃڻ ايندي آهيان. رليڪس ٿيندي آهيان. هِتي اچي خوش ٿيندي آهيان.... پنهنجي مرضيءَ سان اٿڻ ويهڻ ۽ ساهه کڻڻ وڏي غنيمت آهي. آفيس ۾ ته ماڻهو جهڙو مشين.... جهڙو پلاسٽڪ جو گلدستو.... شو پيس.“
”توهان سگريٽ پيئندؤ؟“
”نه.... مان سموڪر ناهيان.“
................
”پر مون کي سگريٽ جو دونهون وڻندو آهي. توهان ته پنجين فلور تي هوندا آهيو نه.... رڳو سگريٽ پيئڻ لاءِ هيٺ ايندا آهيو؟“
”ها.... اصل ۾ سپرنٽينڊنٽ صاحب جو باءِ پاس ٿيل آهي... اڳ ته پاڻ به چئن سموڪر هو.... پر هاڻي ڪير سگريٽ دکائيندو آهي ته نرڙ ۾ گهنج ۽ اکين ۾ ويچارپ ڀرجي ويندي اٿس.... مان سندس ويچارپ ڏسي ناهيان سگهندو.... سموڪرس ڪارنر سان منهنجي دوستي ٿي وئي آ.“
هوءَ مسلسل سندس منهن ۾ گھوريندي رهي.
”هوُ به بلڪل توهان وانگر هو.“ مُرڪندي چيائين.
”مون وانگر هو؟“
”ها.“
”هوبهو.“
هن کي ڏک جي لهر ڇُهي وئي.
”هُو ڪيرُ هو؟“ هو غير ارادي طور پڇي ويٺو.
”هُو شاعر هو.“ هن جي مُرڪَ وڌيڪَ گهري ٿي وئي. ۽ هُو اڃا وڌيڪ اداس ٿي ويو.
”هن کي سمنڊ جي لهرن، دل جي موسمن ۽ آسمان سان اُنس هو.... چنڊ ۽ تارن سان هن جي دوستي هئي. بس هو ائين ئي هو.“
”ائين ڪيئن؟ مطلب؟“
”ائين جيئن شاعر هوندا آهن... اجھل، اڻ ٿانيڪا، باهه جا ٽڪر، اداسيءَ جا عاشق...“ سندس لهجو ڏکارو ٿي ويو. آس پاس چُپ ڇانئجي وئي.
”بس..... معمولي ڳالهه تان ڪاوڙيو ۽ غير معمولي قدم کڻي الاءِ ڪيڏي هليو ويو ۽ منهنجي اکين ۾ اداسي پوکي ويو. “
اکين ۾ ڏک جا پاڇا لڏڻ لڳس ۽ هُنَ دل تي ڇانيل ڏک جا بادل هٽندا محسوس ڪيا.
”منهنجا ڪُليگ هر وقت پروموشن، انڪريمينٽ، بئنڪ بئلنس ۽ پراپرٽي جي سرڪل ۾ ڦرندا رهندا هئا ۽ هو سموڪرس ڪارنر جي هن بئنچ تي ـــ جِتي هينئر اوهان ويٺا آهيو ـــ مون سان دل جي اڪيلائي، خوابن جي اڻت ۽ اداسيءَ جي اٺين پهر جون ڳالهيون ڪندو هو. اداسيءَ جو اٺون پهر سندس من پسند موضوع ۽ وقت جو سڀ کان وڻندر لمحو هو“
هن ڄڻ پاڻ سان پئي ڳالهايو.
”ٻڌو.... هينئر هينئر هڪ عجيب ڳالهه ٿي گذري.“
”ڪهڙي ڳالهه؟“
”مون کي لڳو ڄڻ اداسيءَ جي اٺين پهر جي ڳالهه اڳ به ڪٿي اوهان مون کي ٻڌائي آهي“.سندس ڳالهه تي هوءَ مُرڪي پئي.
”نه. اها ڳالهه مون اڳ ڪڏهن به نه ٻڌائي آ. اوهان کي. اڳ ته پاڻَ ڪڏهن مليا ئي نه آهيون. پر اصل ۾ ڪجهه ڳالهيون زبان مان نڪرڻ کان اڳ ئي ٻڌڻ ۾ اچي وينديون آهن... ائين جيئن مينهوڳيءَ جي مند ۾ گوڙ جو آواز بعد ۾ ٻڌبو آهي ۽ کنوڻ جو تجلو اڳ ۾ ڏسڻ ۾ ايندو آهي.... احساس ۽ جذبي جي رفتار روشنيءَ کان به وڌيڪ آهي....“
هن ٿڌو ساههُ کنيو. سموڪرس ڪارنر سُرهو ٿي ويو.
”هو چوندو هو آواز، روشني، جذبو ۽ احساس هن ڪائنات جو بنيادي جوهر آهي... ۽.... “
”هو به سموڪر هو“. هن سندس جملي جي وچ ۾ چيو ۽ پوءِ پنهنجي تڪڙ تي پشيمان ٿي ويو. هن جي اکين ۾ خاموشي ڦهلجي وئي.
”مان هميشه سندس برانڊ جا سگريٽ پرس ۾ رکندي هئس ته جيئن جنهن مهل ضرورت محسوس ڪري ۽ پاڪيٽ خالي هجيس ته مان کيس سگريٽ ڏيان. مان سندس اکين ۾ ڪنهن به شيءِ جي ”اڻ هوند“ جو عڪس ڏسي نه سگهندي هئس“.
هوءَ آسمان ڏي ڏسڻ لڳي.
۽ هن پاڻ کي آسمان وانگر خالي خالي محسوس ڪيو.
”توهان لاءِ به ته هوءَ پرس ۾ سگريٽ ۽ اکين ۾ اوسيئڙا رکندي هوندي؟“
غير متوقع ۽ اوچتي سوال کيس ڇرڪائي ڇڏيو.
اندر ۾ پري پري تائين رُڃ ڦهلجندي محسوس ڪيائين.
”ها.... هوءَ منهنجي لاءِ اکين ۾ انتظار ۽ پرس ۾ سگريٽ رکي هان پر....“
”پر ڇا؟“
”پر اسين هڪڙي پن ڇڻ رت ۾ ملياسين ۽ ٻيءَ ۾ وڇڙي وياسين. وچ وارو بهار اسان جي اکين مان لڙڪن وانگر وهي ويو.“
”پر ڇو؟“
”ڏوهه منهنجو هو. کيس اها ڳالهه چيم، جيڪا چوڻ نه گهربي هئم. شايد سڀ ڳالهيون چوڻ لاءِ نه هونديون آهن.“
”اهڙي ڪهڙي ڳالهه هئي؟“ هن بي ساخته پڇي ورتو. ۽ پنهنجي تڪڙ تي حيران رهجي وئي.
کيس چيو هئم ”توکان سواءِ زندهه رهي نه سگهندس. وقت مون لاءِ جلاد ٿي ويندو“. تڏهن کان وٺي مون کي امتحان جي اُس ۾ بيهاري ڇڏيائين. بي اعتباريءَ جي صليب تي ٽنگي ڇڏيائين.... هوءَ بي اعتباريءَ جي وبا ۾ ويڙهيل جنريشن جي ڇوڪري هئي. منهنجي آڱرين مان رت وهندو رهيو پوءِ به يقين نه آيس.... ۽ پوءِ مان رت ڳاڙيندو امتحان جي ڪمري مان ٻاهر نڪري آيس.... وري ڪڏهن به واپس نه ويس.“
هن جي اکين ۾ ڳوڙها جرڪڻ لڳا.
”هي لڙڪ ڏک جا نه پڇتاءَ جا آهن... مان هي لڙڪ هميشه سانڍي رکنديس.“
گلابي ٽشوءَ سان اکيون اگھي ٽشو پرس ۾ رکي ڇڏيائين.
”توهان به شاعر آهيو؟“
”نه مان شاعر ته ناهيان پر منهنجي دل شاعرن جهڙي آهي. الاءِ ڇو مون کي وسڻ کان سواءِ موٽي ويل برساتون، سمنڊ جون بي چين لهرون، خزان جا ڇڻڻ لاءِ منتطر پن، شامَ مهل دروازن تي نظر ايندڙ تالا ۽ اسٽيشن تان گذري ريل گاڏيون اداس ڪري ڇڏينديون آهن. مان اداسيءَ جو اٺون پهر ٿي پوندو آهيان.....“ هوءَ ڪڪرن جيان ڀريل اکين سان ڏانهس ڏسڻ لڳي.
هڪ ئي وقت ٻئي ڏک جي پنجين موسم ڀوڳڻ لڳا ۽ هڪ ئي وقت ٻنهي ساڳي ڳالهه سوچي: ”ڪجهه ماڻهو بلڪل هڪ جهڙا ڏک ڏسندا آهن... فرق رڳو زمان ۽ مڪان جو هوندو آهي.“
۽ هن چوڻ چاهيس ته ”ڇا هڪ جهڙا زخم سانڍيندڙ ٻه شخص هڪ ٻئي لاءِ مرهم ٿي نٿا سگهن؟“
پر چئي نه سگهيو.
هن جي اوجاڳيل اکين ۾ ڪنهن لاءِ به گنجائش نه هئي.
سندس اکين جي سڀني ڪُنڊن ۾ هو سمايل هو.
هن سگريٽ جو آخري ڪش هڻي فلٽر ائين ايش ٽري ۾ مروڙي ڇڏيو ڄڻ اهو فلٽر نه هو سندس اندر ۾ ڦٽل خواهش جو گؤنچ هو. خواب جو سلو هو.
”خبر اٿو هو پنهنجون شامون ڪيئن گذاريندو هو.“
هن هڪ دفعو وري خواب ۾ داخل ٿيندي ڳالهايو:
”هن بابت مون کي ڪجهه به نه ٻڌايو. آخر منهنجو هن سان ۽ هُنَ جو مون سان ڪهڙو واسطو؟..... اهو اوهان جو ذاتي معاملو آ.... پليز....!!“
پهريون دفعو سخت لهجي ۾ ڳالهايائين.
هوءَ مُرڪي پئي.
سموڪرس ڪارنر جي وڻن، ڀتين ۽ بئنچن تي شامَ لهي آئي.
”منهنجي خيال ۾ هاڻي هلڻ گهرجي“، شامَ ڏي اهڙي موهه مان ڏسندي چيائين ڄڻ اها سندس سهيلي هئي جيڪا کيس پاڻ سان گڏ وٺي وڃڻ لاءِ آئي هئي!!
هو برف جيان منجمند ٿي ويو ۽ چاهيندي به کيس چئي نه سگهيو ته فقط تنهنجي هٿن جو لمس ئي مون کي زندهه ڪري سگهي ٿو... نه ته سؤ سورج گڏجي به مون کي آبشار بڻائي نه سگهندا.
هن ساڳي گهري خاموشيءَ سان پرس مان سندس برانڊ جو سگريٽ ڪڍي کيس ڏنو ۽ مُرڪندي ٻه قدم کڻي ڀرسان بيٺل شامَ جي اکين ۾ تحليل ٿي وئي.