تاريخ، فلسفو ۽ سياست

باک جو آواز

هي ڪتاب نامياري ليکڪ ۽ قومپرست اڳواڻ عبد الواحد آريسر جي تقريرن، مضمونن ۽ انٽرويوز تي مشتمل آهي. هن ڪتاب جو مرتب منصور مزاري آهي.
عبدالواحد آريسر ادب، سياست، ٻولي، شاعري ۽ تاريخ کي سمجهندڙ ۽ ان تي لکندڙ سنڌ جو نرالو سياستدان هو، جنهن نه رڳو تاريخ کي پنهنجي قلم ذريعي سهيڙيو، پر ان اڙانگي سفر واري سياست ۾ جيل جون سختيون برداشت ڪيون ۽ ٽارچر سيل جا عذاب ۽ ڦٽڪا به سٺا، پر عشق جي هن ميدان ۾ هُو تِر جيترو به پوئتي نه هٽيو، هُو سنڌي قوم لاءِ سائين جي. ايم سيد جي پيغام جو، پنهنجي ماڻهن لاءِ ’باک جو آواز‘ به هو ته ’باک جي ساک‘ به هو.“
Title Cover of book باک جو آواز

سن ۾ آخري خطاب

دين ڌرم جي دوکي لٽجي، نيٺ اسان اک کولي اچي،
سنڌ سوا ٻي ڳالهه نه ٿيندي، ڀل سامهون گولي اچي!
دوستو ۽ ساٿيو!
جيئي سنڌو ديش _ جيئي رهبر سنڌ سائين جي. ايم سيد
اڄ سج سڄيون روشنيون ۽ انڊلٺ رنگ رتا رتول سڀ هن سر زمين جي حوالي ڪري اسان کان موڪلائڻ وارو آهي، پر اها موڪلاڻي ڪا دائمي ناهي، اها موڪلاڻي وري وري ملڻ جي، وري رُوپ مٽائڻ جي، وري وري رنگ رتول ڪرڻ جي آهي. اسان رهبر سنڌ سائين جي. ايم سيد کي زندگيءَ ۾ ڏٺو ۽ کانئس پوءِ به ڏٺو ۽ سندس خوبصورت ترين لمحن ۽ گهڙين کي ڏٺو، سيد کي ڪتابي دنيا ۾ به ڏٺو. هڪ ڀيري مون کانئس پڇيو ته سائين! حالتون هي آهن، توهان ڇا ٿا چئو؟ چيائين ته، ها! حالتون واقعي اهي آهن، پر ان کان بدتر آهن، پر آءٌ سمجهان ٿو ته، آءٌ ڪنهن اُميد جي گهڙيءَ ۾ پيدا ٿيو آهيان ۽ اُميد جي اها گهڙي، مون کان ڪڏهن به وڇڙي ڪونه ٿي سگهي. ڪڏهن به الڳ نٿي ٿي سگهي ۽ اها اميد جي گهڙي آهي، مادر وطن سنڌ سان لانئون لهڻ جي، بلڪه اهي ڪجهه لفظ مون کي ڏاڍا ڏکيا لڳندا آهن، بهرحال ماءُ جي پيرن تي پنهنجي نيڻن جا پنبڻ رکبا آهن.
ڪو مقرر تنگ ٿيندو آهي ته کنگهندو آهي ۽ عاشق جڏهن تنگ ٿيندو ته چُميون ڏيڻ شروع ڪندو آهي ۽ وطن جڏهن اُڀا ٿي ويندا آهن، تڏهن پنهنجي جوڌن ۽ دودن کي سڏ ڪندا آهن، ته اچو! اڄ هي ڪارونجهر کان وٺي ڪشمور تائين، هي جيڪو رُوپ مٽجي ٿو، هي بهار اچي ٿي، بهار، پهرين بهار انساني زندگيءَ ۾ تڏهن پيدا ٿئي ٿي، جڏهن هن جي چهري تي ماءُ جي مُرڪ پيدا ٿئي، ۽ ٻي بهار ان ۾ تڏهن پيدا ٿئي ٿي، جڏهن هو سنڌ کي سمجهڻ ۽ سنڌ کي سجدا ڪرڻ شروع ڪري ٿو.
اچو ته اسان سائين جي. ايم سيد جي ڏسيل رستي ۽ واٽ تي هلون ۽ ان تي ئي عمل ڪندي سنڌ کي تاحيات ۽ تا جاويد پنهنجو زاويو پيش ڪريون.

(17 جنوري 2015ع تي سائين جي. ايم سيد جي سالگرهه تقريب کي سن ۾ ڪيل آخري خطاب)