15
اهو سج لٿي جو وقت هو، دٻي جي کليل ميدان ۾ هوش محمد سندس ساٿين سميت ويٺل هو، وچ ۾ باهه جو مچ ٿي ٻريو، سادن لباسن ۾ سنڌي عورتون لوڪ گيت ڳائي رهيون هيون:
”منهنجو کٽي آيو خير سان..... هوجمالو........“ هوش محمد سندس تلوار سان مٽي تي ڪجهه ٺاهڻ جي ڪوشش ٿي ڪئي. 38 سالن جو جوان، ويڪري سيني ۽ گهنڊي وارن وارو خدا بخش قمبراڻي هن وٽ آيو ۽ سندس ڪن ۾ چيائين:
”سردار ڄام چاڪر خان جوکيو لشڪر ساڻ جهرڪ پهچڻ وارو آهي.“ اهو ٻڌي هوش محمد جي چهري تي مرڪ اچي وئي ۽ اٿي بيهي اعلان ڪرڻ لڳو، عورتن ڳائڻ بند ڪيو.
”ڀائرو اسان لاءِ هڪ خوشي جي خبر آهي ته اسان جو بهادر دوست ۽ ساٿي ڄا۾ چاڪر خان جهرڪ وٽ فرنگين جي دوستن تي حملي لاءِ تيار آهي، هاڻي اوهان به وڏي حملي لاءِ تيار رهو.“
”نعري حيدري......“ خدا بخش قمبراڻي رڙ.
”يا علي.....“ سڀني جواب ۾ رڙ ڪئي.
”مرويسون، مرويسون پر سنڌ نه ڏيسون....“ هوش محمد هٿ هوا ۾ لوڏي رڙ ڪئي.
ڪجهه گهڙين کان پوءِ چاليهه ورهين جو سگهڙ استاد جمن، جنهن کي اڇو پٽڪو ٻڌل هو اٿيو ۽ هوش محمد جي چمڪندڙ اکين ڏسي شعر پڙهيائين:
”سورهيه مرين سوڀ ۾ ته دل جا وهم وسار.....“ ايتري ۾ هڪ جوان هوش محمد وٽ آيو ۽ کيس گهر جي سڏ جو نياپو ڏنائين، هوش محمد اٿي گهر ڏانهن ويو.
هوش محمد زرينه سان ڪمري ۾ اچي ويٺو.
”ته اهو سچ آهي، تون فرنگين خلاف ويڙهه تي ويندي،“ زرينه سڏڪي ۾ چئي رئي سان نڪ سڻڪيو.
”زرينه جوڌن جون زالون روئينديون نه آهن،“ هوش محمد زرينه جي چهري ۾ ڏسندي هوريان چيس، زرينه جي ڳاڙهين اڳين منجهان ڳوڙها ڳڙيا، هوش محمد ساڄي هت جي آڱرين سان ڳوڙها اگيس.
”پر تنهنجو جنگ جي ميدان ۾ لهڻ ضروري آهي ڇا، هنن فرنگين هٿان منهنجو ٻچڙو ڪسجو ويو ۽ هاڻي تون......“ زرينه جملو پورو نه ڪري سگهي ۽ سڏڪا ڀريائين.
”ها زرينه منهنجو ميدان ۾ لهڻ ضروري آهي، هاڻي آئون ئي لشڪر جي اڳواڻي پيو ڪريان، اميرن ته ڪڏوڪو هٿيار ڦٽا ڪري ڇڏيا.“ زرينه هوش محمد جي سيني سان لڳي وئي، ڪجهه پل سندس ڪلهي تي ڪنڌ رکي ڳوڙها ڳاڙيندي رهي، پوءِ هوش محمد جي اکين ۾ ڏسندي ٿڙڪندڙ چپن سان چيائين:
”اي منهنجا بهادر ور آئون آزاد سنڌ ۾ رهڻ ٿي گهران........“ اهو ٻڌي هوش محمد جي منهن تي مرڪ اچي وئي ۽ زرينه کي سيني سان لاٿائين.
”جنگ لاءِڪڏهن روانو ٿيندي؟“ زرينه پڇيس.
”جلد کان جلد، اسان فيصلو ڪيو آهي ته ٻيلي ۾ رهي دشمن جي چرپر تي نظر رکون.“
”هوش محمد تنهنجي وڃڻ کان اڳ آئون پنهنجي هٿن سان توکي بسري کارائڻ ٿي چاهيان،“ زرينه مڙس جي چهري ۾ ڏسندي چيو، ان تي هوش محمد مرڪي هاڪري ۾ ڪنڌ لوڏيو. زرينه ڪمري کان نڪري ڊالي ڏانهن آئي ۽ مکڻ ۾ ڪٽيل بسري ٿالي تي رکي ڪمري ۾ موٽي آئي. هوءَ هوش محمد جي پاسي کان ويهي کيس بسري کارائڻ لڳي، ٽن گراهن کانپوءِ هوش محمد بسري جو ٽڪر زرينه کي کارايو.
رات اونداهي ٿي رهي هئي، هوش محمد گهران نڪرڻ وارو هو، زرينه به لوڙهي تائين هن سان گڏ آئي، هوش محمد چنڊ جي روشني ۾ زال کي ڏٺو، زرينه هڪدم رئي منجهان پلاند ڦاڙيو ۽ پوءِ هيٺ جهڪي مٽي کڻي رئي جو تعويذ ٺاهي هوش محمد کي ڳيچي ۾ ٻڌندي چيائين:
”سنڌ کي فرنگين کان آزاد ڪرائي ورجان.“ هوش محمد مرڪي کيس سيني سان لاٿو ۽ ڪاري آسمان ڏانهن ڏسندي هوريان چيائين:
”مرويسون مرويسون، پر سنڌ نه ڏيسون.“ اهو چئي هو گهران نڪتو.