لڳيس جنهن جي لامَ
”ڇو! ٻڌين ڪونه پئي ڇا؟ مان آهيان جو سڏي سڏي ٿڪجي پيو آهيان ۽ هڪ تون آهين جو مزي سان چانهن پئي پين!“
زينيءَ ڪجهه نه ڪڇندي فقط ٿڪل نيڻ کڻي اياز کي ڏٺو ۽ چانهن جا هلڪا سِپَ ڀرڻ لڳي.
”توکي آهيان، ڪنهن کي آهيان، جو ٻُڌين نه ٿي.“ اياز جواب نه ڏيندو ڏسي زينيءَ تي گرم ٿي ويو.
”ها ٻڌايو ڪهڙو ڪم آهي؟“ زينيءَ ٽيبل تي ڪوپ رکندي چيو.
”توکي خبر ناهي اڄ مون کي ميٽنگ تي وڃڻو آهي. ڪپڙا ڪٿي آهن منهنجا؟“
زينيءَ کي هونئن ئي چڙ هئي سو خار مان اُٿي وارڊ روب مان ڪپڙا کڻي استري ڪرڻ لڳي.
”انهيءَ جي معنيٰ ڪپڙا اڃا هاڻي استري ٿيندا.“ اياز هاڻ وڌيڪ تپي ويو.
”ڀلا مان به ڇا ڇا ڪيان هڪ ته ڪم واري مائي نه آئي آهي. صبح کان سڄو گهر ٽڙيو پکڙيو پيو هو. انهيءَ کي به ته ڏسڻو پيو.“ زينيءَ کي نه چاهيندي به جواب ڏيڻو پيو.
”اڃا ماين کي مٿي تي چاڙهيو، توهان عورتون نه سڌرنديون، توهان کي پٽ تان کڻي عرش تي پهچائجي تڏهن به اهي ئي رهنديون. توهان ڇا ڄاڻو ته ماين کان ڪم ڪيئن وٺبو آهي.“ اياز ٽوڪ هڻندي باٿ روم ۾ گهڙي ويو.
زينيءَ جي دل به سوچيو ته جواب ڏيئي پنهنجي اندر جي اوٻر ڪڍي پر...... رات واري جهيڙي کان پوءِ ته هوءَ وڌيڪ پريشان ٿي پئي هئي، ڇا ڪري هوءَ، ڪنهن کي ٻڌائي پنهنجي اندر جي وارتا ته هوءَ ايڏين خوشين هوندي به خوش ناهي، ڪنهن کي ٻڌائي ته سڄي رات هوءَ ننڊ نه ڪري سگهي آهي.
هاڻ ته هيءُ روز جو معمول بڻجي ويو هو. آخر ڇو هوءَ مجبور ٿي پئي آهي، ڇو نه ٿي ڇڏي ڏئي اياز کي، جيڪو هاڻ هُن جو رهيو ئي ناهي. سندس ڪهڙي حيثيت آهي هن گهر ۾، ڇا! صرف هوءَ هاڻ گهر ۾ فارمل آهي؟ رات وارا اياز جا لفظ ياد اچڻ لڳس. انهيءَ اياز جي ڪري جنهن جي ڪري مائٽن جي سامهون ٿي هئي. ڪيڏو نه سرتين سمجهايو هئس، ته اياز اُهو ناهي جهڙو تون هُن لاءِ ماندي آهين.
ڀلا ڪيئن نه سمجهي اياز جي سچاين کي جڏهن سندس رشتو پنهنجي سوٽ سان ٿئي ٿيو. اياز ڪيڏو نه اتاولو ٿيو هو. هن کي انڪار لاءِ چيو هئائين. ڀلا اڃا ڪهڙي سچائي کپي هُن کي اياز جي. پاڻ به ته چاهيو هئائين اياز کي. پوءِ ڇو نه مائٽن کي راضي ڪري اياز لاءِ.
هوءَ ڪهڙن خيالن ۾ گم ٿيندي وئي. اياز ته الائي ڪيڏي مهل هليو ويو هو، سڄو گهر ته ٽڙيو پکڙيو پيو هئو، پر ڪنهن به ڪم ۾ دل نه لڳيس.
هن کي ياد پئي آيو. اهوئي اياز جيڪو کيس ڪم ڪرڻ نه ڏيندو هو. آفيس وڃڻ کان اڳ ۾ هدايتون جاري ڪري ويندو هو مان اچان ته ائين نه ٿئي جو تون هيڏن نوڪرن هوندين ميرا ڪپڙا پائي منهنجو آڌرڀاءُ ڪرين. مون کي اهڙيون مايون نه وڻنديون آهن. جن جي جسم مان هر وقت رڌ پچاءَ جي ڌپ اچڻ لڳي. مان صرف توکي تيار ٿيل روپ ۾ ڏسان.
سوچڻ لڳندي هئي چئي ڏئي اياز کي ته هر مرد چاهيندو هوندو ته سندس زال هر وقت سهي سنڀري پئي هجي، پر هر عورت ائين ڪري ته نه ٿي سگهي. سندن مڙس چاهيندي به پنهنجي زالن کي ايڏو خوش ته نه ٿا رکي سگهن. پوءِ ڀلا ڇا اُنهن مردن کي زالون نه وڻنديون هونديون. جيڪي پنهنجي روزي ڪمائڻ لاءِ گهر گهر ۾ ڪم ڪن ٿيون ڇا اُهي پنهنجي مردن کي نه وڻنديون هونديون؟ مرد جي سچائي اها ئي ته آهي عورت جي عزت ڪري ۽ هر روپ ۾ چاهي، پر ڪجهه نه چئي سگهي هئي اياز کي. صرف انهيءَ کي خوش رکڻ لاءِ پاڻ ڪم ڪرڻ ڇڏي ڏنو هئائين ۽ اياز جي اڳيان مورتي بڻيل رهي هميشه.
ڀلا پاڻ به ڇو نه خوش ٿئي، ايڏيون آسائشون جو هئس. هاڻ ته ڪم به وسري ويو هئس. رڳو اياز جي ڪري هُن کي ائين ڪرڻو پيو هو پر اهو ڇا ٿيندو ويو. اياز هُن کان پرتي ڇو ٿيندو ويو. اُهوئي اياز جيڪو سندس ڀر ۾ ويهڻ چاهيندو هئو. اهوئي هاڻ ائين بدليو هو. پاڻ جڏهن به شڪايت ڪرڻ لڳي هئي اياز سان ته اياز هن کي خاموش ڪري ڇڏيندو پنهنجي اسٽيٽس جو رعب وجهي. ڇا ٿي ڪري سگهي. ڪجهه به ته نه. ڀلا هن وٽ ڇاجي ڪمي هئي. هر آسائش ته موجود هئي پوءِ ڇاجي ٿي ڪيائين شڪايت، پر اياز جڏهن گهڻو وقت ٻاهر رهڻ لڳو تڏهن ڪاوڙي هئي اياز سان، پر اياز اهو چئي ماٺ ڪرائي ڇڏيو هئس ته هيڏي اسٽيٽس حاصل ڪرڻ لاءِ ڪجهه ته لوڙڻو پوندو، گهر ويٺي ته ڪجهه حاصل ڪونه ٿيندو.
سوچيندي هئي چئي ڏئي اياز کي، ته مون توکي تنهنجي اسٽيٽس جي ڪري ڪونه قبوليو هو صرف تنهنجي پسند جي ڪري توڏانهن وڌي هئس. مون کي ڪنهن به اسٽيٽس جي ضرورت ڪونهي. صرف تنهنجي گهرج آهي مون کي، پر ڪڏهن چئي نه سگهي هئي.
هاڻ ته عيني ۽ سرواڻ جي ذميداري به وڌي هئس. انهن کي به پيءُ جي پيار جي ضرورت هئي. پر اياز ڪڏهن به عيني ۽ سرواڻ کي پيءُ جو پيار نه ڏنو. ڪڏهن ساڻن کلي نه ڳالهايو هئائين. گهر ۾ گهڙندو هو ته ايڏي خاموشي ڇانئجي ويندي هئي ڄڻ ڪو راڪاس گهڙي آيو هجي. هاڻ ته ٻار به اياز کان ڊڄڻ لڳا هئا. ڪيڏو نه اندر وڍجڻ لڳندو هئس. جڏهن ٻار ڪمرن ۾ لڪي ويندا هئا. ڪنهن کي ٻڌائي! ڪنهن سان شڪايت ڪري! ڪنهن پاسي جي به نه رهي هئي. انهيءَ اياز جي ڪري هر ڪنهن اڳيان ڏٺي ٿي هئي. اهو ئي اياز هُن لاءِ اجنبي ٿي پيو هو. جيڪو هن کي سڀن کان وڌيڪ ترجيح ڏيندو هو. يونيورسٽيءَ ۾ سندس سونهن ۽ ذهين هجڻ جي دعويٰ ڪندو وتندو هو. ڇا اهو سڀڪجهه دوکو هو. ڍونگ هو کيس حاصل ڪرڻ جو! آخر ڇو اياز بدليو هو هن کان. ڇا نه ڏنو هئائين اياز کي. سوچڻ لڳي ته ڪن مردن کي ته اهو بهانو هوندو آهي ٻي شادي ڪرڻ جو ته کيس اولاد ڪونهي. پر هن ته ٻه ٻار ڏنا هئا اياز جي جهوليءَ ۾. پوءِ به هو ٻين عورتن جي جستجو ۾ هو. آخر ڇا جي ضرورت آهي اياز کي.
هاڻ ته هُو ڏينهنِ جا ڏينهن گم رهڻ لڳو. ڀلا ڇو نه چوي اياز کي آخر هوءَ سندس زال هئي. هاڻ ته ڇوڪريون به سندس گهر اچڻ لڳيون هيون. ڪڏهن ڪڏهن شڪايت ڪرڻ چاهيندي به نه ڪري سگهندي هئي ڇو ته پاڻ پڙهيل هئي، جيڪڏهن ڪجهه به چوي ٿي اياز کي ته هُو ته ڪاوڙجي پوڻ ۾ دير نه ڪندو ۽ هن کي شڪي مزاج عورت کان سواءِ ڪجهه نه چوندو. ان لاءِ هميشه خاموش رهندي آئي هئي.
پر ڪيستائين اڃا به نه چوي اياز کي جڏهن موڪل واري ڏينهن به فون جي اوسيئڙي ۾ ڪن اُڀا ڪري ويٺو هجي ۽ جڏهن ڳالهائڻ لاءِ ويهي ته ڪلاڪن جا ڪلاڪ ڪچهريون ڪري. اهو اياز جنهن وٽ هڪ منٽ به سندس لاءِ نه هو. ڇا اياز جي منهن جي تاثرن مان سمجهڻ سندس لاءِ ڪافي نه هو ته هُو ڪيڏو نه خوش لڳندو هو.
ڇا! اڃا هوءَ شڪ پئي ڪري. ڇا اياز کي ڇڏي ڏئي جيئن هُو ڪري؟ ڇا هوءَ پنهنجي مڙس جي نئين عشق جو روڳ پنهنجن اکين سان ڏسندي رهي؟ ڇا شادي ان لاءِ ڪبي آهي ته مرد جڏهن چاهي ٻي عورت کي پنهنجي گهر ۾ آڻي اکين سان ڏيکاريندو رهي سندس زال تڏهن به نه ڪڇي. ڇا پڙهيل عورتن سان به ائين ٿي سگهي ٿو. هوءَ سوچڻ لڳي هئي. هاڻ هن کي ڇا ڪرڻو آهي. ڪجهه گهڙين لاءِ من ۾ سوچ وراڪا ٿي ورائي ويس. ها پاڻ ڇڏي به ته سگهي ٿي اياز کي، پاڻ به ته پڙهيل هئي. پاڻ کي ۽ پنهنجن ٻچن کي پالي ٿي سگهي. ڇو اياز جي در تي ويچاري ٿي ويهي رهي ۽ جيڪو هُن جي ڪا پرواهه به نه ڪري.
پر ڇا هوءَ ائين ڪري سگهي ٿي هوءَ ان مرد کي ڪري ڏيکاري سگهي ٿي، ڪنهن کي ٻڌائي سگهي ٿي ته هن سان ڪيڏي ويساهه گهاتي ٿي آهي. پڙهيل هوندي به مرد اڳيان ڪمزور ٿي پئي آهي. هيڏين آسائشن هوندي پاڻ کي هيڪلو پئي ڀانئين.
نه نه هوءَ ڀڻڪي پئي، مون کي ڪجهه ناهي ڪرڻو، ڇو ته جيڪڏهن هوءَ ڪُڇي هئي رات گهڻن ڏينهن کان پوءِ ته لفظ جيڪي اياز هُن کي چيا هئا ”تون هاڻ منهنجي لاءِ صرف هڪ عام عورت آهين. منهنجي مرضي آهي، جنهن سان وڃان جنهن کي آڻيان جنهن مهل اچان توکي ڪو به اعتراض ناهي ڪرڻو. توکان ته اهي ڇوڪريون سُٺيون جن کي هيڏيون آسائشون ڏنيو وڃن ته اهي هميشه لاءِ خوش ٿي وڃن.“
دل چيس چئي ڏئي اياز کي ته توهان مرد اسان جهڙن پڙهيل عورتن کي هيءُ آسائشون ڏئي خريد نٿا ڪري سگهو، پر نه چئي سگهي هئي. هن کي خاموش رهڻو آهي هميشه لاءِ پنهنجي اولاد جي لاءِ. سندس سڀ گس اتي ئي ختم ٿيڻا آهن هن کي ڪيڏانهن ناهي وڃڻو. هنن بهارن هوندي به هُن کي خزان جو هيراڪ بڻجڻو آهي ها......هميشه لاءِ.