سنڌ مدرسو يونيورسٽي سنڌي شعبو نه کوليندي؟
مُطالبي تان هٿ کڻائڻ لاءِ ڌمڪيون!
سنڌ مدرسته الاسلام اسڪُول ۽ ڪاليج سنڌي ٻوليءَ کي وڏي اهميت ڏيندو هو ۽ سنڌي مضمُون پڙهائيندو هو. جڏهن ڪاليج يونيورسٽي بڻيو ته سنڌي مضمُون جو پڙهائڻ ئي بند ڪيو ويو. جڏهن کان يونيورسٽي شروع ٿي آهي ته مُون يونيورسٽي انتظاميا کي سنڌي مضمُون پڙهائڻ ۽ شعبي کولڻ لاءِ رُوبرُو ۽ ميڊيا وسيلي ڪيترا ئي عرض ڪيا آهن.
اهي عرض مُون پنھنجي ذاتي فائدي لاءِ نه پر ٻوليءَ جي ڀلي لاءِ ڪيا. تازو فيس بُڪ تي سنڌي شعبي کولڻ لاءِ ڪيل مُطالبي تي سنڌ مدرسي جي انتظاميا ڏمرجي پئي آهي. ترجمانن تير وَسائڻ شروع ڪيا آهن.
مان سنڌي ٻوليءَ ۽ ادب جي خدمت گُذريل ٽيھن سالن کان ڪريان پيو، جنھن جي تمام گهڻي مڃتا ۽ محبت ملي آهي. ان سان گڏ ڪيترا ئي نُقصان به ٿيا آهن، جن مان ٽي وڏا نُقصان پلئه پيا آهن. (هِتي اُنھن جو ذڪر ڪرڻ مُناسب نه ٿو سمجهان) تنھن هُوندي به مُون پنھنجو ڪم جاري رکيو آهي.
مُنھنجي پاران سنڌ مدرسي ۽ بينظير ڀُٽو يونيورسٽي لياريءَ ۾ سنڌي شعبن کولڻ، يارهين درجي ۾ آسان سنڌي مضمُون پڙهائڻ، بورڊ آف انٽرميڊيئيٽ ايجوڪيشن ڪراچيءَ پاران سنڌي شاگردن کي ٻارهين درجي ۾ سنڌي پڙهائڻ، سنڌي ٻوليءَ ۾ دفتري لک پڙهه ڪرڻ، سنڌ بينڪ جي سنڌيءَ ۾ نالي لکرائڻ وغيرهه جا مُطالبا وڏو ڏوهه بڻجي ويا آهن. لاڳاپيل ڌُريون مڇرجي پيون آهن. ڪن ميڊيا وسيلي خوار ڪرڻ ته ڪن ٻين طريقن سان نُقصان ڏيڻ جا منصُوبا رٿيا آهن. سنڌ مدرسي جي دوستن ته فيس بُڪ تي به اظھار ڪيو آهي. وڌ ۾ وڌ ڪاوڙ سنڌ مدرسي جي انتظاميا کي ٿي آهي. پُوري انتظاميا سَندرو ٻَڌي بيٺي آهي ته سنڌي شعبو نه کولينداسين. هنن همراهن سنڌي شعبي نه کولڻ جا جيڪي سبب ڄاڻايا آهن، سي چار سال پُراڻا آهن. اصل مسئلو نيت جو آهي. بجيٽ ۽ جڳھه (Space) جو ناهي.
سنڌ مدرسي ۽ لياري يونيورسٽيءَ جيڪي شعبا کوليا آهن اُنھن ۾ سنڌي اختياري مضمُون ۽ سنڌي لازمي مضمُون بي ايس ۾ پڙهائي سگهجن ٿا. شروع ۾ لازمي ناهي ته ايم اي سنڌي، ايم فل ۽ پي ايڇ _ ڊي ڪرائي وڃي.
ڪراچي يونيورسٽيءَ ۽ اُردو يونيورسٽيءَ جي سنڌي شعبن کان سواءِ ٻين شعبن جي بي ايس ۽ بي اي پروگرام ۾ سنڌي اختياري ۽ سنڌي لازمي مضمُون پڙهايا ويندا آهن. هي به پڙهائن. واضح رهي ته هنن ٻنھي يونيورسٽين ۾ پڙهندڙن جي اڪثريت سنڌي ٻولي ڳالھائيندڙن جي آهي، جيڪي پڙهڻ چاهن ٿا پر هُنن کان سنڌي مضمُون پڙهڻ جو حق کسيو ويو آهي.
يونيورسٽين ۾ ٻولين جا شعبا ڪمائڻ لاءِ ناهن هُوندا. پنھنجيءَ ٻوليءَ سان محبت، ادب، ثقافت ۽ تھذيب جي واڌاري، سُڃاڻپ ۽ ماڻھپي پيدا ڪرڻ لاءِ هُوندا آهن. اهو ئي سبب آهي ته وفاقي اُردو يونيورسٽيءَ ۽ ڪراچي يونيورسٽيءَ ۾ ٻين ٻولين سان گڏ سنڌي شعبو به آهي.
ڪراچي يونيورسٽيءَ ۾ ته بنگالي شعبو به آهي، جنھن ۾ شاگرد نه هُئڻ برابر آهن. ڪراچي يونيورسٽي به مالي خسارن ۾ رهندي آهي تنھن هُوندي به بنگالي شعبي بند ڪرڻ جو نه سوچيو ويو آهي.
لياري يونيورسٽيءَ ۽ سنڌ مدرسي جا همراهه سنڌي ٻوليءَ جا شعبا نه کولي خبر ناهي ته ڪھڙي بچت ڪرڻ چاهن ٿا؟ خبر ناهي ته کين سنڌي شعبن کولڻ سان ڪھڙو نُقصان ٿيندو؟
مُنھنجا مُطالبا ڪي مُلڪ ۽ اسلام دُشمن مُطالبا ناهن. مُون سنڌ حڪُومت ۽ پاڪستان سرڪار جي قانُونن جي دائري ۾ رهي مُطالبا ڪيا آهن. جيڪڏهن ڪنھن جيءَ نظر ۾ مُون ڏوهه جو ڪم ڪيو آهي ته هر سزا لاءِ تيار آهيان.
سنڌ مدرسي يا ٻين ادارن جا دوست ڪُوڙ بدُوڙ هڻي مُون کي ڀلي ڪا سخت سزا ڏين يا ڏيارن پر سنڌ حڪُومت خاص ڪري وڏي وزير کي عرض آهي ته مُنھنجي قرباني اُن وقت قبُول پوَندي جڏهن مُنھنجن مُطالبن جي حق ۾ حُڪمناما جاري ٿيندا.
***