مختلف موضوع

سنڌي ٻولي ۽ ثقافت

ھيءُ ڪتاب چئن حصن ۾ ورھايل آھي پھرئين حصي ۾ ٻوليءَ جي ترقيءَ ۾ رنڊڪن، سنڌي ٻوليءَ جي مونجھارن ۽ ان جي حل، ڪجھه ادارن مان سنڌي مضمون جي نيڪاليءَ ۽ سنڌي شعبن جي نه کولڻ بابت مضمون شامل آھن. ٻئي حصي ۾ جاکوڙ جي نتيجي ۾ مليل ڪاميابين تي لکيل مضمون شامل آھن. ڪتاب جي ٽئين حصي ۾ سنڌي ثقافت، ڪتبخانن، ريڊيي بابت دلچسپ مضمون، الطاف شيخ بابت ڪيل پي ايڇ_ ڊي تحقيق بابت، پي ٽي وي جي پروگرام ڪچھريءَ بابت مضمون، سنڌ مدرسي کي شاھ جي ڏينھن ملھائڻ بابت ۽ ڪجهه ٻيا مضمون شامل آھن. ڪتاب جو چوٿو حصو انگريزي لکڻين تي ٻڌل آھي.
Title Cover of book سنڌي ٻولي ۽ ثقافت

سنڌ مدرسو سنڌي شعبي کولڻ جي سکڻي اعلان بدران عمل ڪري

سنڌ مدرسو سنڌي شعبي کولڻ جي سکڻي اعلان بدران عمل ڪري

سنڌ مدرسته الاسلام يونيورسٽيءَ جي ترجمان جي ۲۳هين جون ۲۰۱۸ع تي ڪاوش هائيڊ پارڪ ۾ شايع ٿيل خط جي موٽ ۾ عرض آهي ته سنڌ جي مختلف يونيورسٽين ۾ سنڌي شعبن کولرائڻ لاءِ مهم شروع ڪرڻ ۾ منهنجو ڪو به ذاتي مفاد شامل ناهي، باقي سنڌي ٻوليءَ لاءِ جاکوڙيندڙن کي هونء به گهڻي ڀاڱي الزام ۽ ڀوڳنائون ئي پل پونديون آهن، سي قبول اٿم.
مون هئ مهم ڪجهه هفتن کان نه پر ان وقت شروع ڪئي هئي جڏهن سنڌ مدرسو يونيورسٽي بڻيو ۽ مدرسي جي ڪاليج ۾ سنڌي مضمون پڙهائيندڙ هڪ استاد کي نوڪريءَ مان ڪڍي سنڌي مضمون جي تدريس ئي بند ڪئي وئي هئي. ۲۰۱۳ع ۾ مان جڏهن اردو يونيورسٽئ جي سنڌي شعبي ۾ چئرمين هيس ته سنڌ مدرسي انتظاميا کي عرض ڪيم ته سنڌي مضمون ختم ڪرڻ چڱو عمل ناهي، تدريس بند ڪرڻ بدران اوهان مڪمل سنڌي شعبو قائم ڪريو، جنهن جي موٽ ۾ سنڌ مدرسي پاران مارچ ۲۰۱۴ع ۾ ڪرايل سنڌ صدين کان ٻئي بين الاقوامي سيمينار ۾ اعلان ڪيو ويو ته اسان جلد ئي سنڌ اسٽڊيز انسٽيٽيوٽ کولينداسين، جنهن جي سربراه ڊاڪٽر حميده کهڙو صاحبه هوندي.
ڪجهه سالن کانپوءِ ڊاڪٽر صاحبه خدا کي پياري ٿي وئي پر ادارو نه کليو. سڄاڻ ڌريون، اديب ۽ شاعر سنڌ مدرسي جي انتطاميا کي مسلسل اپيلون ڪندا رهيا آهن، ۲۰۱٦ ۾ سگا پاران ٿيل عالمي سنڌي ٻولي ڪانفرنس ۾ به سنڌي شعبي قائم ڪرڻ جو ٺهراءِ پاس ڪيو ويو.
ڪاوش ۽ ڪي ٽي اين مختلف وقتن تي رپورٽون هلايون ۽ پروگرام ڪيا آهن، جن ۾ مون به شرڪت ڪري سرڪاري جنرل يونيورسٽين ۾ سنڌي شعبن کولڻ جا مطالبا ڪيا آهن.انهن پروگرامن جي موٽ ۾ سنڌ مدرسي وارا اعلان ته ڪندا آهن پر عمل ناهن ڪندا.هن يونيورسٽئ ۾ ته سنڌي شعبي کولڻ بدران مورڳو سنڌي مضمون جي تدريس تي ئي پابندي لڳائي وئي آهي. ڇا سنڌ مدرسو اهڙي پابندي ڪنهن ٻيءَ ٻوليءَ تي هڻي سگهي ٿو؟
سنڌ مدرسي ۾ جيڪي شعبا کوليا ويا آهن انهن جي شاگردن کي به سنڌي مضمون پڙهڻ جي ضرورت آهي. ميڊيا سائنس جا شاگرد جيڪڏهن سنڌي مضمون نه پڙهندا ته اهي سنڌي ميڊيا ۾ ڪم ڪيئن ڪري سگهندا؟
هڪ وائيس چانسلر جيڪو ڇهن سالن ۾ سنڌي شعبو قائم نه ڪري سگهي ته ان جي اهليت تي شڪ ڪجي يا نيت تي؟ هاڻي به ائين محسوس ٿئي ٿو ته سنڌي شعبي جوسکڻو اعلان ڪري جان ڇڏائي پئي وڃي نه ته نه بجيٽ جو مسئلو آهي نه وري جڳهه جو.
سنڌ مدرسي يونيورسٽئ لاءِ سنڌ اسيمبليءَ جيڪو ائڪٽ پاس ڪيو آهي ان۾ به سنڌي شعبو شامل آهي، تنهنڪري ڪنهن به نئين قانون سازيءَ جي ضرورت ناهي.
جيڪڏهن سنڌي شعبي لاءِ فيڪلٽيءَ نه هجڻ جو جواز آهي ته ان سلسلي ۾ اها نشاندهي ڪندو هلان ته هن وقت به سنڌ مدرسي وٽ سنڌي مضمون جا ٻه ڪواليفائيڊ استاد موجود آهن جن مان هڪڙو پي ايڇ ڊي ڊگري رکندڙ آهي. انهن استادن جي ويهڻ جي جاءِ به موجود آهي رڳو شاگردن لاءِ هڪ ٻه ڪمرا مخصوص ڪري سنڌي شعبو ترت ئي کولي سگهجي ٿو.
واضح رهي ته تازو سنڌ مدرسي پاران ڪاليج ٻيهر کولڻ جو اعلان ڪيو ويو آهي جنهن مان ثابت ٿئي ٿو ته جڳهه جي گنجائش جو مسئلو به ناهي.
اميد آهي ته انتظاميا مونتي ڏمرجڻ بدران سنڌي ٻوليءَ سان عملي وفاداري ڏيکاريندي.
***