مختلف موضوع

سنڌي ٻولي ۽ ثقافت

ھيءُ ڪتاب چئن حصن ۾ ورھايل آھي پھرئين حصي ۾ ٻوليءَ جي ترقيءَ ۾ رنڊڪن، سنڌي ٻوليءَ جي مونجھارن ۽ ان جي حل، ڪجھه ادارن مان سنڌي مضمون جي نيڪاليءَ ۽ سنڌي شعبن جي نه کولڻ بابت مضمون شامل آھن. ٻئي حصي ۾ جاکوڙ جي نتيجي ۾ مليل ڪاميابين تي لکيل مضمون شامل آھن. ڪتاب جي ٽئين حصي ۾ سنڌي ثقافت، ڪتبخانن، ريڊيي بابت دلچسپ مضمون، الطاف شيخ بابت ڪيل پي ايڇ_ ڊي تحقيق بابت، پي ٽي وي جي پروگرام ڪچھريءَ بابت مضمون، سنڌ مدرسي کي شاھ جي ڏينھن ملھائڻ بابت ۽ ڪجهه ٻيا مضمون شامل آھن. ڪتاب جو چوٿو حصو انگريزي لکڻين تي ٻڌل آھي.
Title Cover of book سنڌي ٻولي ۽ ثقافت

ڇا سنڌي ٻوليءَ جي تعليم لاءِ به مٿو ڦاڙائڻ ضروري آهي؟

ڇا سنڌي ٻوليءَ جي تعليم لاءِ به مٿو ڦاڙائڻ ضروري آهي؟

(نوٽ: 28 هين مارچ 2019ع تي هاءِ اسڪول جي استادن جي تنظيم گسٽا پنهنجن حقن حاصل ڪرڻ لاءِ ڪراچيءَ ۾ احتجاج ڪيو ته مٿن پوليس تشدد ڪيو. ان کان پوءِ سنڌ حڪومت سندن مطالبا مڃيا. ان پسمنظر ۾ مون هيءُ مضمون لکيو.)

سڀني ڦٽيل ۽ تڙپايل ۽ ڪن مخصوص ماڻهن جي ڌڪاريل اُستادن کي مبارڪون، جو سندن وهيل خون رنگ لاتو ۽ سنڌ سرڪار مٿن رحم ڪري مطالبا مڃيا .
سائين مراد علي شاهه ۽ سائين سردار شاهه اوهان جا وڏا وَڙَ جو استادن جي تذليل ۽ وهندڙ رَتُ ڏسي ڪهل ڪئي اَٿَوَ.
سنڌي ماڻهن جا پرُ امن احتجاج ، رڙيون ، ڪوڪون ۽ دانهون ڪير به نه ٿو ٻُڌي، اسان جي سنڌ سرڪار اُن وقت جاڳي ٿي،جڏهن ڪنهن مظلوم جو رت ٿو وَهي . سرڪار پاران ٺاهيل ريڊ زونن ۾ ته ٻيا به ويندا آهن پر انهن ۽ سنڌي ماسترن لاءِ پاليسيون الڳ الڳ آهن.
سنڌي ٻوليءَ جي تعليم پاڪستان جي آئين ۽ قانون مطابق سنڌ جي ھر سرڪاري توڙي غير سرڪاري اسڪول، ڪاليج ۽ يونيورسٽيءَ کي لازمي ڏيڻي آهي. پاڪستان کان اڳ ۾ سنڌي ٻوليءَ جي سرڪاري حيثيت تي في الحال لکڻ بدران پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ جو ذڪر ڪريون ٿا ته؛ ملڪي آئين ۽ سنڌ اسيمبليءَ سنڌي ٻوليءَ جي حيثيت کي نه رڳو تسليم ڪيو آهي پر قانون به ٺاهيا آهن.
1972ع ۾ سنڌ اسيمبليءَ سنڌي ٻوليءَ جي تعليم ۽ ترقيءَ لاءِ بل پاس ڪيو، جنهن کي ٻولي ايڪٽ جي حيثيت ڏني وئي . ان ايڪٽ کان پوءِ سنڌ اسيمبليءَ ڪيترائي ٺهراءَ منظور ڪيا آهن، جن جي روشنيءَ ۾ سنڌ حڪومت ڪيترائي حڪم جاري ڪيا آهن، جن تحت سنڌ ۾ قائم سمورن اسڪولن،ڪاليجن ۽ يونيورسٽين کي سنڌي ٻولي لازمي پڙهائڻي آهي، پر عملي طور ائين نه پيو ٿئي.
خانگي تعليمي ادارا ته سرڪار چواڻي سندن ڳالهه نه ٿا مڃن پر هتي مان ذڪر ڪريان ٿو هڪ سرڪاري تعليمي بورڊ ۽ ڪجهه سرڪاري يونيورسٽين جو :
1. سنڌ مدرسته الاسلام يونيورسٽي
2. شهيد بينظير ڀٽو يونيورسٽي، لياري ۽ نواب شاهه
3. ڪاري موري ڪاليج يونيورسٽي ، حيدرآباد
4. سکر آءِ بي اي يونيورسٽي،
5. انٽر ميڊئيٽ ايجوڪيشن بورڊ، ڪراچي.
اهي سمورا ادارا سنڌ حڪومت جي ماتحت آهن. انهن جا سربراهه به وزير اعليٰ مقرر ڪندو آهي. انهن جي قانونن ۾ به سنڌي شعبا شامل آهن، تنهن هوندي به انهن ادارن مان سنڌي ٻوليءَ کي نيڪالي سمجهه کان ٻاهر آهي.
سنڌ سرڪار جا قانون انهن ادارن تي لاڳو ٿين ٿا، بجيٽ سنڌ حڪومت ڏئي ٿي، سربراهه سنڌ حڪومت مقرر ڪري ٿي. وڏو وزير ڪنٽرولنگ اٿارٽي آهي.
سنڌ اسيمبليءَ جي معزز ميمبرن اديبن ،شاعرن ، تعليمي ماهرن، سماج سڌارڪن، سنڌي ادبي سنگت، سنڌ گريجوئيٽس ائسوسيئيشن وغيره به انهن ادارن ۾ سنڌي شعبن قائم ڪرڻ ۽ سنڌي مضمون پڙهائڻ جا مطالبا ۽ سنڌ حڪومت کي منٿون ڪيون آهن . پرامن احتجاج ، سيمينار ۽ ريليون وغيره ڪڍيون آهن. اهي به ڪي سال ٻن کان نه پر ڪيترن ئي سالن کان جاري آهن.
تنهن هوندي به سنڌ حڪومت جي ڪن تي جيڪڏهن جونءَ نه چُري ته ڇا ڪجي؟ ڇا اُستادن وانگر پنهنجو مٿو ڦاڙائجي ته پوءِ بلاول ڀٽو زرداري، سيد مراد علي شاهه ۽ سيد سردار علي شاهه تشدد جي مذمت ڪري هڪدم نوٽيفڪيشن جاري ڪندا؟
***
01 ين اپريل 2019ع