مختلف موضوع

سنڌي ٻولي ۽ ثقافت

ھيءُ ڪتاب چئن حصن ۾ ورھايل آھي پھرئين حصي ۾ ٻوليءَ جي ترقيءَ ۾ رنڊڪن، سنڌي ٻوليءَ جي مونجھارن ۽ ان جي حل، ڪجھه ادارن مان سنڌي مضمون جي نيڪاليءَ ۽ سنڌي شعبن جي نه کولڻ بابت مضمون شامل آھن. ٻئي حصي ۾ جاکوڙ جي نتيجي ۾ مليل ڪاميابين تي لکيل مضمون شامل آھن. ڪتاب جي ٽئين حصي ۾ سنڌي ثقافت، ڪتبخانن، ريڊيي بابت دلچسپ مضمون، الطاف شيخ بابت ڪيل پي ايڇ_ ڊي تحقيق بابت، پي ٽي وي جي پروگرام ڪچھريءَ بابت مضمون، سنڌ مدرسي کي شاھ جي ڏينھن ملھائڻ بابت ۽ ڪجهه ٻيا مضمون شامل آھن. ڪتاب جو چوٿو حصو انگريزي لکڻين تي ٻڌل آھي.
Title Cover of book سنڌي ٻولي ۽ ثقافت

ڳاڙهي ٻوڙ جو آسرو ۽ سنڌي ٻولي

ڳاڙهي ٻوڙ جو آسرو ۽ سنڌي ٻولي

مان جڏهن به سنڌي ٻوليءَ جي مامرن، سنڌي شعبن قائم ڪرڻ، اسڪولن ، ڪاليجن ۽ يونيورسٽين ۾ سنڌي مضمون شروع ڪرڻ ۽ تعليمي بورڊن وغيره بابت لکندو آهيان ته ان ۾ منهنجو ڪوبه ذاتي مفاد يا مسئلو نه هوندو آهي.
ذاتي فائدي حاصل ڪرڻ وارا گهڻي ڀاڱي سرڪاري ۽ ادارتي پاليسين خلاف نه لکندا آهن. هن دور ۾ مفاد حاصل ڪرڻ جو وڏو طريقو خاموشي، چاپلوسي ۽ ڇپر ۾ ڏوڪڙن جي ڏي وٺ آهي.
مون کي ليڊر ٿيڻ جو ڪوشوق ناهي. اهوئي سبب آهي ته مان پنهنجين لکڻين ۾ گهڻي ڀاڱي نه سرڪاري عهدو نه ئي تنظيمي عهدو لکندو آهيان. اهي منهنجا ذاتي خيال هوندا آهن.
مان هڪ سڄاڻ فرد ۽ ڌرتيءَ ڄائي جي حيثيت ۾ انهن مسئلن بابت ان ڪري به لکندو آهيان ته اسان جون سياسي، سماجي ۽ علمي ادبي تنظيمون ان پاسي ڪو خاص ڌيان نه ٿيون ڏين. سنڌي ادبي سنگت جا دوست هڪٻئي خلاف بيان بازيءَ ۾ ته هڪٻئي کان گوءِ کٽندا رهندا آهن پر سنڌ مدرسي، لياري يونيورسٽي، سکر آءِ بي اي يونيورسٽي، آغا خان بورڊ ، اين جي وي وغيره کين نظرئي نه ايندا آهن.
ڪجهه فرد ۽ ادارا ڪانفرنسن ۽ ميلن لاءِ ڏوڪڙ وٺڻ لاءِ ڏينهن رات هڪ ڪري ڇڏيندا آهن باقي مجال آهي جو سنڌي ٻوليءَ جي تباهيءَ تي ٻڙڪ ٻاهر ڪڍن.
سنڌي ٻولي اٿارٽي، سنڌي ادبي بورڊ، سانا وغيره وغيره چُپ جو روزو رکيون ويٺا آهن.
نالي وارا اديب، شاعر، محقق، اُستاد ۽ سڄاڻ ماڻهو به ڄڻ ٻوڙا ٿي ويا آهن.اهي هڪٻئي جو تمام گهڻو خيال رکندا آهن ۽ هڪٻي کي ائين نوازيندا رهندا آهن ڄڻ سمورين ڌرين جو ڪو ڳجهو اتحاد آهي. اهو اتحاد ان وقت پنهنجا تجلا ڏيکاري ٿو، جڏهن مون جهڙو چريو قلمڪار سنڌي شعبن جي خاتمي خلاف قلم کڻي ٿو.
ان اتحاد پاران مون کي ذاتي نقصان ته ملندا رهندا آهن، جن جي اڃا تائين پرواهه نه ڪئي اٿم. ها اُن وقت ڏک گهڻو ٿيندو آهي، جڏهن ڪي پيدا گير ماڻهو پنهنجي مرتبي جو غلط فائدو کڻي اصل مسئلي يعني ٻوليءَ جي مسئلي کي دٻائڻ خاطر مون کي ڪوڙو ثابت ڪري، الزام هڻي دنيا کي اهو محسوس ڪرائيندا آهن ته سنڌ مدرسي ۾ سنڌي ٻوليءَ جي نيڪالي، اين جي وي اسڪول، صوفي يونيورسٽيءَ جي تباهي، آغا خان بورڊ، شهيد بينظير يونيورسٽي لياري، ڪاري موري ڪاليج يونيورسٽي ۽ سکر آءِ بي اي يونيورسٽيءَ پاران سنڌي شعبا نه کولڻ تمام بهترين عمل آهن. هروڀرو ڪمال ڄامڙي جو مٿو خراب ٿيو آهي.
اڪثر نوڪرين کان رٽائرڊ اديب به ماٺ ڪريون ويٺا آهن، شايد انهن کي ڪنهن سرڪاري اداري جي ڪُرسيءَ، بورڊ آف گورنرس جي رڪنيت يا ڳاڙهي ٻوڙ جو انتظار آهي.
اڪابرن چواڻي منهنجو ته مٿو خراب ٿيو آهي. ڇا اوهان به ڳاڙهي ٻوڙ جي آسري تي سنڌي ٻولي ڇڏڻ لاءِ راضي آهيو؟
***

03ين مئي 2019ع