ٻولي ايڪٽ 1972ع مُوجب يارهين درجي ۾ سنڌي لازمي مضمُون جي تدريس
ٻوليءَ واري ايڪٽ جي روشنيءَ ۾ سنڌي ٻوليءَ کي اُڙدوءَ سان گڏ چوٿين درجي کان نائين درجي تائين پڙهائڻ تي ته عمل ٿي ويو پر بل مُطابق يارهين درجي ۾ رکيل سنڌي مضمُون تي عمل نه ٿي سگهيو. يارهين درجي ۾ سنڌي نه ڳالھائيندڙ شاگردن کي آسان سنڌيءَ جو مضمُون پڙهڻو آهي جڏهن ته سنڌي شاگردن کي يارهين درجي ۾ آسان اُردوءَ جو مضمُون پڙهڻو آهي. سنڌي شاگرد ته آسان اُردو پڙهندا آهن پر آسان سنڌيءَ تي عمل نه ٿو ٿئي.
ڊاڪٽر ارباب رحيم جي وڏ وزارت دوران سنڌ جي تعليم کاتي پاڪستان سرڪار جي تعليم کاتي جي (ڪريڪيولم ونگ) کان اسڪيم آف اسٽڊيز منظُور ڪرائي ٢٧هين سيپٽمبر ٢٠٠٥ع تي تُرت لاڳُو ڪرڻ جو نوٽيفڪيشن جاري ڪيو. اهو نوٽيفڪيشن سنڌ جي تڏهوڪي تعليم واري سيڪريٽريءَ غُلام علي شاهه پاشا جاري ڪيو. ان اسڪيم مُطابق سنڌي ڳالھائيندڙ شاگردن کي يارهين ۾ آسان اُردوءَ جو ١٠٠ مارڪُن ۽ ٻارهين ۾ سنڌي لازميءَ جو ١٠٠ مارڪُن جو پرچو، جڏهن ته اُردو ڳالھائيندڙ شاگردن کي يارهين ۾ آسان سنڌيءَ جو ١٠٠ مارڪُن ۽ ٻارهين درجي ۾ اُردو لازميءَ جو ١٠٠ مارڪُن جو پرچو ڏيڻو آهي. آسان سنڌيءَ جو ڪتاب به تيار ڪيو ويو. ان جُون هزارين ڪاپيون شايع ڪيون ويون. سنڌ جي تڏهوڪي گورنر ڊاڪٽر عشرت العباد خان به سوَلي سنڌي پڙهائڻ جي منظُوري ڏئي ڇڏي. جڏهن عمل جو وقت آيو ته هڪ سياسي ڌُر جي ڪُجهه اڳواڻن سخت مُخالفت ڪئي. نتيجي ۾ عمل روڪڻ لاءِ مُختلف سبب سامھُون آندا ويا پر خوشيءَ جي ڳالھه اِها هُئي ته ڪراچيءَ جي ڪُجهه ڪاليجن ۾ آسان سنڌي پڙهائجڻ به شروع ٿي وئي ۽ گهڻي ڀاڱي شاگردن ۽ سندن مائٽن پاران آجيان به ٿي. تنھن هُوندي به حڪُومت پنھنجو ڪيل فيصلو واپس ورتو. سنڌ حڪُومت جي تعليم کاتي سنڌ جي عوام جي دٻاءَ کي مُنھن ڏيڻ لاءِ سنڌي مضمُون جا ١١٩ اُستاد به ايڊهاڪ تي ڀرتي ڪيا. آگسٽ ٢٠٠٦ع ۾ انھن اُستادن کي ڪاليجن ۾ جوائن ڪرايو ويو ۽ اڳتي هلي سڀني ليڪچرارن کي پڪو ڪيو ويو، پر اڄ تائين ان مضمُون پڙهائڻ جو عمل رُڪيل آهي تنھن ڪري موجُودهه سنڌ حڪُومت عمل لاءِ تُرت قدم کڻي ته حڪُومت جي وڏي نيڪ نامي ٿيندي.
***
01 ين اپريل 2018ع