سنڌ شناسي

سنڌ جي ڪوهستان جو تاريخي جائزو

ڪتاب ”سنڌ جي ڪوهستان جو تاريخي جائزو“ اوهان اڳيان حاضر آهي. هي ڪتاب نامياري محقق ۽ شاعر مشڪور ڦلڪاري جي سنڌ جي ڪاڇي ۽ ڪوهستان ۾ وڃي اڙانگن پيچرن تان گذري ، جبل جهاڳي تحقيقي لکڻين تي مشتمل آهي. سندس تحقيق ۾ قديمي ماڳ، شخصيتون، سنڌ جو دنيا جي قديم تهذيبن سان تعلق، زندگي جي ارتقا ، بابت لکين سال پراڻا نشان هٿ ڪرڻ ، هن جي پورهئي جو ڦل آهي . هن جي تحقيق موجب سنڌ جي تهذيب پنج هزار نه، پر گهٽ ۾ گهٽ به 25 هزار سال قديم آهي.
Title Cover of book سنڌ جي ڪوهستان جو تاريخي جائزو

  ڪوهستان جي ترقيءَ لاءِ سفارشون

حڪومت جيڪڏهن ڪوهستان تي ٿوروبه توجهه ڏي، ته هتي گهڻو ڪجهه ٿي سگهي ٿو. ڪوهستان جي ترقيءَ لاءِ جلد هيٺيان ا ُپاءَ وٺڻ ضروري آهن؛
• هنگامي بُنيادن تي ڪوهستان جي اسڪولن کي آباد ڪيو وڃي. هاءِ اسڪولن، مونو ٽيڪنيڪل اسڪولن ۽ ڪوهستان لاءِ ڌار يونيورسٽي، تونگ يا ٻئي ڪنهن وچ واري جابلو علائقي ۾ قائم ڪئي وڃي.
• ڪوهستان ۾ هنگامي بُنيادن تي اسپتالون قائم ڪيون وڃن، ڪوهستان جي مرڪز ۾ هڪ جديد سهوليتن سان ڀرپور وڏي سول اسپتال به قائم ڪئي وڃي؛ جيڪا پڻ ڪوهستان جي وچ ۾ ٺاهي وڃي.
• ڪوهستان ۾ جديد زراعت جي تعليم جا مرڪز کوليا وڃن ته جيئن ڪوهستان ۾ جديد زراعت ذريعي گهٽ لاڳت سان وڌيڪ فصل اُپائي سگهجن.
• ڪوهستان جي هر ڳوٺ ۾ جانورن جون اسپتالون به قائم ڪيون وڃن
• سرڪار طرفان سولر سسٽم تي پيدا ٿيندڙ بجليءَ جو ڄار وڇايو وڃي.
• ڪوهستان ۾ ننڍا ننڍا ڊيم ٺاهي، برساتي پاڻيءَ کي محفوظ ڪيو وڃي.
• ڪوهستان ۾ سرڪاري مدد سان ٽيوب ويل لڳرائي ڏنا وڃن.
• ڪوهستان جي سمورن رستن کي پَڪو ڪيو وڃي.
• ڪوهستان ۾ قدرتي جَڙي ٻوٽين جو تحقيقاتي مرڪز به قائم ڪيو وڃي.
• ڪوهستان ۾ پيٽرول پمپ وڌايا وڃن.
• ڪوهستان جي تاريخي ماڳن تي آرڪيالاجي کاتي کي ڌيان ڏيڻ گهرجي، ۽ تاريخي ماڳن جي کوٽائيءَ جو ڪم شروع ڪيو وڃي. ڪوهستان ۾ تاريخ تي تحقيق ڪرڻ جا سينٽر به قائم ڪيا وڃن، ۽ ڪوهستان مان ملندڙ تاريخي شين جا ڪوهستان جي سڀني شهرن ۾ ميوزيم به قائم ڪيا وڃن.
• ڪوهستان تي ثقافت کاتي طرفان به خصوصي ڌيان ڏنو وڃي، هتي ڪوهستاني ثقافت، ۽ فنڪارن جي همت افزائي ڪئي وڃي.حڪومت کي ڪوهستان ۾ موجود سڀني تاريخي ماڳن ۽ مڪانن جي سروي ڪري، انهن جي نقشن ۾ نشاندهي ڪرڻ گهرجي. ان کان علاوه انهن سمورن ماڳن ۽ مڪانن بابت ڄاڻ ڏيندڙ هڪ ڪتابچو پڻ شايع ڪري جاري ڪيو وڃي، ته جيئن مُحققن ۽ سَياحن جي اُنهن جاين تي پهچڻ لاءِ رهنمائي ٿي سگهي.
• گڏوگڏ ڪوهستان جي سمورن تاريخي ماڳن ۽ مڪانن کي هر قسم جي ترقياتي پراجيڪٽن، رهائشي اسڪيمن، پن چڪين، ڪارخانن، معدني ذخيرن جي ڳولا جي مهمن وغيره کان آجو قرار ڏيئي سندن اصليت کي هر قسم جو نقصان پهچائڻ واري عمل تي قانوني بندش وجهي، اُن تي سختيءَ سان عمل ڪيو وڃي. اهي چند گُذارشون، جيڪي ڪوهستان جي ترقيءَ لاءِ نهايت ضروري آهن.