ثَمرَ جي ڏاڏا بابا جو دوست
ھنَ کي پنھنجي ڏاڏا بابا،ڏاڏي امان ۽ چاچي الطاف سان پيار ھو ۽ ھتي اچي ھو ڏاڍو سٺو وقت گذاريندو ھو.
ڏاڏا بابا جي گهر ۾ ٽي ڪمرا،ورانڊو ۽ ويڪرو اڱڻ بہ ھو.اڱڻ ۾ ھڪ نِم جو ۽ ٻہ سَرِنھن جا ساوا ۽ گهاٽا وڻ ھئا.جن تي ڪيترائي پکي مٺيون ٻوليون ٻوليندا ھئا. انھن وڻن ۾ ڪيترن ئي پکين جا آکيرا پڻ ھئا.
اسڪولَ کان گرمين جي موڪل ٿي ھئي.ثمرَ جو پيءُ،ثمرَ ۽ سندس ماءُ کي اتي ڇڏي پاڻَ سکر شھر موٽي ويو ھو.ھُو سکرَ ۾ نوڪري ڪندو ھو ۽ ثمر وارا سکر ۾ ئي رھندا ھئا.
ثمر پنھنجي اسڪول ۾ ٻئين ڪلاس جو شاگرد ھو.ھُو نہ رڳو پڙھڻ ۾ ھوشيار ھو پر ھڪ سلڇڻو ڇوڪرو ھو.ان ڪري ئي کيس سندس استادَ ۽ ٻيا مٽ مائٽ ڏاڍو ڀائيندا ھئا.
ڳوٺ پهچي ثمر سموري گهر ۾ پنھنجي چاچي الطاف کي ڳوليو پر چاچا کيس ڪٿي بہ ڏسڻ ۾ نہ آيو.
."ڏاڏا بابا،چاچا الطاف ڪٿي آھي؟"ثمرَ ڏاڏا بابا کان پڇيو
"تنھنجو چاچو پنھنجن دوستن ڏي گهمڻ ويو آھي. ڪجهہ ڏينھن ۾ واپس موٽي ايندو."ڏاڏا بابا،ثمر کي ٻڌايو.
اھو ٻڌي ثمر ڪجهہ اداس ٿي ويو.ڇو جو ھُو جڏھن بہ پنھنجي ڏاڏا بابا جي گهر ايندو ھو تہ چاچا الطاف کيس ڏاڍو گهمائيندو ھو.ڪڏھن ٻنين تي تہ ڪڏھن ڳوٺ ۾ لڳل ميلي تي وٺي ويندو ھو. ثمر ۽ چاچا الطاف گڏجي ڪيتريون ئي رانديون کيڏندا ھئا ۽ چاچا،ثمرَ کي رات جو سمھڻ مھل سٺيون سٺيون ڪھاڻيون بہ ٻڌائيندو ھو.ايئن ثمر جو ھتي وقت سٺو گذرندو ھو.ھنَ ڀيري چاچا الطاف جي نہ ھجڻ ڪري ثمر جا ٻہ ڏينھن تہ ڪيئن بہ ڪري گذري ويا پرَ ھاڻ کيس مزو نہ پئي آيو.ڏاڏي امان ۽ ثمرَ جي امڙ گهرَ جي ڪم ڪار ۾ لڳيون پيون ھونديون ھيون يا پاڻَ ۾ ڪچھري ڪنديون ھيون ۽ ڏاڏا بابا سڄو ڏينھن ڪتابَ پيو پڙھندو ھو.گهر ۾ ٻيو ڪو ٻار نہ ھجڻ ڪري ثمر کي مزو ئي ڪو نہ پئي آيو.
ھڪ ڏينھن ثمر پنھنجي ڏاڏا بابا ڏانھن ويو.ڏاڏا بابا انَ مھلَ ڪو ڪتاب پڙھي رھيو ھو.
."ڏاڏا بابا توھان نوڪري تي ناھيو ويندا؟"ثمر پڇيو
ڏاڏا بابا مرڪندي ثمر ڏانھن نھاريو ۽ ڪتاب ميزَ تي رکي،ثمر کي پنھنجي ھنجَ ۾ ويھاريندي چيو...
"پٽَ مان بہ تنھنجي پيءُ معراج الدين وانگر نوڪري ڪندو ھئس.پَرَ ھاڻي منھنجي نوڪريءَ جو مقرر وقت پورو ٿي ويو آھي،تنھن ڪري ناھيان ويندو.
."ڏاڏا بابا توھان گهرَ ۾ ويھي تنگ ناھيو ٿيندا؟"ثمر چيو
"منھنجو دوست جو مون سان گڏ ھوندو آھي،انَ ڪري منھنجو وقت تہ ڏاڍو سٺو گذري ويندو آھي.
ڏاڏا بابا جو جواب ٻڌي ثمرَ کي ڪجهہ حيرت ٿي. ھُو ٽَپُ ڏئي ڏاڏا بابا جي ھنجَ مان لٿو ۽ سڄي ڪمري ۾ نھاريائين پرَ کيس ڏاڏا بابا جو ڪو بہ دوست ڏسڻَ ۾ نہ آيو.
"پرَ توھان سان گڏ تہ ڪو بہ دوست ناھي. ڇا ھنَ مھل توھان جو دوست ھتي ناھي؟"ثمر پڇيو.
"ھنَ مھلَ بہ منھنجو دوست ھتي ئي آھي. تون چڱي نموني ڏس."ڏاڏا بابا مرڪندي چيو.
اھو ٻڌي ثمر اڳتي وڌيو ۽ ڏاڏا بابا جي ڪمري ۾ رکيل کٽن ۽ ميز جي ھيٺان ڏسڻَ لڳو پر کيس ڏاڏا بابا جو دوست نظر نہ آيو.
ڏاڏا بابا،ثمر جي حرڪتن تي دل ئي دل ۾ کلي رھيو ھو.
ثمر سوچيو تہ متان ڏاڏا بابا جو دوست اوطاقَ واري ڪمري ۾ ويٺل ھجي.اھو سوچي ھو تڪڙو ڪمري مان نڪتو ۽ اڱڻَ ۾ ٺھيلَ اوطاقَ واري ڪمري ڏانھن وڌي ويو.
اوطاقَ واري ڪمري ۾ بہ ڏاڏا بابا جو دوست نہ ھو.
ھُو اوطاقَ مان نڪتو تہ کيس اڱڻ ۾ سَرِنھن جي وڻَ جي ھڪَ ٽاريءَ تي اھو چَتُون ويٺل نظر آيو جيڪو انھيءَ وڻَ ۾ ٺھيل سوراخ ۾ رھندو ھو.چَتون ان مھل ڪنھن شئي کي پنھنجي ھڪ پيرَ ھيٺان دٻائي پنھنجي ڳاڙھي چُھنبَ سان ان کي پَٽي کائي رھيو ھو.
"متان اھو ڏاڏا بابا جو دوست ھجي."ثمر سوچيو ۽ پوءِ وڻَ کي ويجهو ٿي ڪنڌ مٿي کڻي چيائين...
"مِٺُو مِٺُو ڇا تون منھنجي ڏاڏا بابا جو دوست آھين؟"
چَتُونءَ کائڻ بند ڪري ثمر ڏانھن نھاريو ۽ ٻِي گَهڙِي "ٽِين...ٽين" ڪندي،ھڪ ٽاريءَ تان ٻي ٽاريءَ تي ٺينگ ٽپا ڏيندو وڻَ جي ٿُڙَ ۾ پنھنجي گهرَ واري سوراخ ۾ لھي اتان مُنڍي ڪڍي ثمر ڏانھن نھارڻ لڳو.
ثمر سمجهي ويو تہ اھو چَتُون ڏاڏا بابا جو دوست ناھي.ھُو جيئن ئي مڙيو تہ کيس گهرَ جي ٻاھرين ڀِتِ تي ڀُوري ٻلي ڏسڻَ ۾ آئي.جيڪا ثمر ڏانھن ئي نھاري رھي ھئي.اھا ٻلي بہ ڏينھن ۽ رات جو گهڻو وقت ان ڀت تي ئي گهمندي ڦرندي هئي.
ثمر ڀت ڏانھن ڊوڙندي چيو..."ٻلي ٻلي ڇا تون منھنجي ڏاڏا بابا جي دوست آھين؟"
ٻليءَ ڊپَ وچان ثمر ڏانھن نھاريو ۽ "ميائون ميائون"ڪندي،ڊوڙندي پاڙي وارن جي ڀِتِ تي ٽَپِي وئي.
ثمر کيس ويندو ڏسي سوچڻَ لڳو تہ آخر ڏاڏا بابا جو اھو ڪھڙو دوست آھي جنھن سان ڏاڏا بابا سڄو ڏينھن گڏ ھوندو آھي ۽ سندس وقت سُٺو گذري ويندو آھي؟
اوچتو ثمرَ کي چاچا عظيمَ ياد اچي ويو.
"اَڙي ھا...متان چاچا عظيم،ڏاڏا بابا جو اھو دوست ھجي."ثمر خوش ٿيندي سوچيو.
چاچا عظيم،ڏاڏا بابا جي گهرَ کان ھڪَ گهٽي ڇڏي ٻيءَ گهٽيءَ ۾ رھندو ھو.اتي ئي سندس دوڪان ھو. ڏاڏا بابا،چاچا عظيم جي دوڪان تان ئي گهرَ جو سودو وٺندو ھو.ثمر بہ ڪيترائي ڀيرا ڏاڏا بابا سان گڏ چاچا عظيم جي دوڪان تي وڃي چڪو ھو
ثمر پنھنجي امڙ کان اجازت وٺي،چاچا عظيم جي دوڪان تي پهتو.
چاچا عظيم جي دوڪان تي ضرورت جون سڀ شيون ملنديون هيون.
انَ مھلَ چاچا عظيم دوڪان تي اڪيلو ھو.
"السلام عليڪم چاچا."ثمر،چاچا عظيم جي آڏو بيھي ادب مان چيو.
"وعليڪم السلام ثمر پٽَ. ڏي خبر ڪيئن آيو آھين، ڪجهہ کپي تو کي؟"چاچا عظيم پڇيو.
"نہ چاچا مون کي ڪجهہ بہ نہ کپي. رڳو توھان کان ھڪ ڳالهہ پُڇڻي آھي."ثمر چيو.
"ھا پُٽُ ڀلي پُڇُ. پرَ ڏکيو سوال نہ ڪجان."چاچا عظيم مرڪندي چيو.
"چاچا صفا سؤلو سوال پڇندس."ثمر بہ مرڪندي چيو. پوءِ تہ ڀلي پُڇ."چاچا عظيم چيو.
"چاچا ڇا توھان ڏاڏا بابا جا اھي دوست آھيو جيڪو سدائين ڏاڏا بابا سان گڏ ھوندو آھي ۽ ڪچھري ڪندو آھي؟"ثمر پڇيو "برابر مان تنھنجي ڏاڏا بابا جو سٺو دوست آھيان پرَ مان سڄو ڏينھن انَ سان گڏ ناھيان ھوندو. مان تہ سڄو ڏينھن ھتي دوڪان تي ھوندو آھيان ۽ جڏھن تنھنجو ڏاڏا بابا ھتي ايندو آھي تہ پوءِ مان انَ سان ڪچھري ڪندو آھيان."چاچا عظيم جو جواب ٻڌي ثمر وري سوچ ۾ پئجي ويو تہ آخر ڏاڏا بابا جو دوست آھي ڪھڙو؟
"ڇو نہ ڏاڏي امان کان پُڇان. ان کي ضرور خبر ھوندي."ثمر اھو سوچي چاچا عظيم کي الله حافظ چئي گهرَ ڏانھن ھليو آيو
ثمر جي ڏاڏي امان رڌڻي وٽ ڀت جي ڇانوَ ۾ کٽَ تي ويٺي ھئي ۽ رِليءَ لاءِ ڪپڙن جا ٽڪرَ ڪينچيءَ سان ڪَٽي رھي ھئي.
"ڏاڏي امان،ڏاڏا بابا جو اھو ڪھڙو دوست آھي جيڪو سدائين ڏاڏا بابا سان گڏ ھوندو آھي؟"
ثمرَ پڇيو.
ڏاڏي امان،ثمر جو سوال ٻڌي ڪجهہ دير لاءِ سوچڻ لڳي.ثمر ڏاڏي امان ڏانھن نھاريندو رھيو.
نيٺ ڏاڏي امان ڪجهہ مُرڪي ۽ چيائين..."تنھنجي ڏاڏا بابا جو اھو دوست تہ ھن مھل بہ ڪمري ۾ آھي“.
،"سچ ڏاڏي امان!"ثمر خوش ٿيندي چيو
"ھا سچ منھنجا مٺڙا ثمر پٽَ. توڙي جو تنھنجو ڏاڏا بابا ھن مھلَ گهر ۾ ڪونھي پر سندس دوست ڪمري ۾ ئي ويٺو آھي."ڏاڏي امان جي ڳالهہ ٻڌي ثمر سوچيو تہ ھاڻي تہ پڪَ سان خبرَ پئجي ويندي تہ ڏاڏا بابا جو اھو دوست ڪھڙو آھي؟
اھو سوچي ثمر،ڊُڪندو ڏاڏا بابا جي ڪمري ڏانھن ھليو ويو،
ثمر ڪمري ۾ اندر وڃي ڏٺو تہ ڪمرو وري بہ خالي ھو.اُتي ڪير بہ نہ ھو،
ثمرَ،ڏاڏا بابا جي کٽ ۽ ميزَ جي ھيٺان ڏٺو ۽ اتي رکيل ڪَٻٽن جي پويان بہ لِيئا پاتا پرَ کيس ڪو بہ ڏسڻَ ۾ نہ آيو،
ثمر،ميز آڏو رکيل ڪرسيءَ تي ويھي رھيو ۽ ھيڏانھن ھوڏانھن نھارڻَ لڳو.
ڪجهہ دير کان پوءِ ڪمري جي دروازي تي کڙڪو ٿيو.ثمر ٽَپُ ڏئي ڪرسيءَ تان اُٿيو ۽ اھو سوچي دروازي ڏانھن نھاريائين تہ متان ڏاڏا بابا جو دوست ھجي.
دروازي مان ڏاڏا بابا کي ايندو ڏسي ثمر ڊڪي ڏاڏا بابا جي ڄَنگهن کي چنبڙيو ۽ چيائين..."ڏاڏا بابا... ڏاڏا بابا...ڏاڏي امان چيو تہ توھان جو دوست ھتي آھي پرَ ھتي تہ ڪير بہ ڪونهي."
"منھنجي جنھن دوست کي تون ڳولين پيو،ڇا تون بہ انَ جو دوست ٿيندين؟"ڏاڏا بابا ھٿ ۾ جهليل پلاسٽڪ جي ٿيلهي،ميز تي رکي،کٽَ تي ويھندي ثمر کان پڇيو،
"ھا ٿيندس ڏاڏا بابا. پرَ اھو آھي ڪٿي.مون کي ڏسڻ ۾ ڇو ڪو نہ ٿو اچي!؟"ثمر ڪجهہ حيرت مان چيو.
"ڏسڻَ ۾ تہ اچي ٿو پرَ تون انَ کي سڃاڻين ڪو نہ ٿو،انَ ڪري تو کي خبر نہ ٿي پئي."ڏاڏا بابا چيو ۽ کٽ تان اٿي،ميز تي رکيل ٿيلهي کنيائين.
ثمر ماٺ ڪري بيٺو رھيو.
"اَچُ تہ مان تنھنجي ۽ پنھنجي دوستَ جي دوستي ڪرايان."اھو چئي ڏاڏا بابا ٿيلهيءَ مان ڪجهہ ڪڍڻَ لڳو.
."ڇا توھان جو دوست ھنَ ٿيلهيءَ ۾ آھي؟"ثمر پڇيو
"ھا."ڏاڏا بابا جو جواب ٻڌي،ثمر کي حيرت ٿي ۽ ھو ڏاڏا بابا جي ڀرسان بيھي،ٿيلهيءَ ڏانھن نھارڻَ لڳو.
ڏاڏا بابا پيار مان ثمر ڏانھن نھاريو ۽ ٿيلهيءَ مان ناليواري ڪھاڻيڪار غفار سومري جو ٻارن لاءِ ڪھاڻين وارو ڪتابُ "بگهڙ ۽ ڇيلڙو" ڪڍي ثمر کي ھٿ ۾ ڏنو.
."ڪتابُ."ثمر ڪتاب وٺندي چيو
"ھا ڪتاب. ڏِسُ پٽَ منھنجي ڪمري ۾ ڪيڏا ڪتابَ آھن.جن کي مان روز پڙھندو آھيان.اھي مون کي سٺيون ڳالهيون سيکاريندا آھن ۽ اجايا ڪم ڪرڻ کان بچائيندا آھن."ڏاڏا بابا ثمر کي مٿي تي ھٿ گهمائيندي چيو.
ثمر ڪمري ۾ رکيل ڪٻٽن ۽ ميز ڏانھن نھاريو. ڪٻٽن ۾ ڪيترائي ڪتاب رکيلَ ھئا ۽ ميز تي بہ ڪجهہ ڪتاب پيا ھئا.
."ڪتاب توھان جا دوست آھن ڏاڏا بابا."ثمر چيو
"ھا ثمر پٽَ. ڪتاب بہ ڪنھن سٺي ماڻهوءَ جيان سٺو دوست ھوندو آھي جيڪو اسان کي چڱيون ڳالهيون ٻڌائيندو آھي ۽ اسان کي ڪا بہ تڪليف ناھي ڏيندو.اسان جي علم ۾ واڌارو ڪندو آھي.ڪتابَ سان ڪچهريءَ ۾ وقت گذرڻ جي خبر ئي ناھي پوندي."ڏاڏا بابا جي ڳالهہ ٻڌي ثمر پنھنجي ھٿن ۾ جهليل،ڪھاڻين جي ڪتابَ ڏانھن نھاريو ۽ مرڪڻ لڳو.
ثمر کي خوش ٿيندو ڏسي ڏاڏا بابا بہ خوش ٿي ويو.
"ٺيڪ آھي ڏاڏا بابا."ثمر،ڪمري جي دروازي ڏانھن وڌندي چيو
."ڪيڏانھن پٽَ؟"ڏاڏا بابا پڇيو
ثمرَ،ھٿَ ۾ جهليل ڪتابَ کي پيار مان ڏٺو ۽ چيائين...
."پنھنجي دوستَ سان ڪچھري ڪرڻَ