17
سنجھا ٿي ويئي، پر اڃا به ڪي سنڌي وڙهي رهيا هئا؛ ڄڻ هنن وڙهي مرڻ جو قسم کنيو هو، ۽ جڏهن سج ان نظاري ڏسڻ جو وڌيڪ تاب جھلي نه سگھيو، ۽ اولھه ۾ ڪنهن دور دراز گھرائيءَ ۾ منهن لڪائي روئڻ جو بهانو ڪري، هڪ ڪاري ڪڪريءَ پويان لڪي ويو، تڏهن آخري سنڌي به ڪِري پيو. ساري ماحول تي موت ڇانئجي ويو. ان وقت ائين ڀانيو ڄڻ ته ڌرتيءَ جو پنهنجو ساھه بند ٿي ويو هو. ڪوٽ جي برجن تي چڙهيل سنڌي پنهنجي ڪونڌرن لاءِ روئڻ به وساري ويٺا هئا. ٻانگن کي ٻانگون ڏيڻ وسري ويون هيون. قلندر جي نوبت به اڄ پهريون ڀيرو خاموش رهي. هي عجيب ماتم هو؛ خاموش، چپ! ائين ٿي ڀانيو ڄڻ سنڌين هميشه لاءِ ماتم ڪرڻ جو پھه ڪيو هو، ۽ اهو خاموش ماتم صدين تائين انسان ذات جي ضمير ۾ بڙڇيءَ جو گھاءُ بنجي چڪندو رهندو!