باب تيرهون: قصو ڪئنڊيڊ ۽ مارٽن جو ڇهن اجنبي ماڻهن سان گڏ ماني کائڻ جو، ۽ ٻڌائڻ اهو تہ اُهي ڪير هئا؟
”ڪيونيگونڊي هتي ڪانهي“ ڪئڪامبو چيو، هوءَ تہ قسطنطنيہ ۾ آهي.“
”او خدايا! هوءَ قسطنطنيہ ۾ آهي؟ پر توڙي کڻي هو چين ۾ هجي، تڏهن بہ آءٌ هن ڏانهن پرواز ڪري پهچندس، اٿ تہ هلون.“
”پان رات جي ماني ائڻ کان پو ڪئڪامبو وراڻيو، ”انهي کان وڌيڪ آءٌ هن وقت ڪجهہ نٿو ٻڌائي سگهان، آءٌ هڪ ٻانهون آهيان، منهنجو آقا انتظار ڪري رهيو آهي ۽ مون کي وڃي سندس دسترخوان تي خدمت سرانجام ڏيڻي آهي. هاڻي وڌيڪ هڪ لفظ بہ نہ ڳالهائجو! ماني کائي وٺو، ۽ پوءِ تيار ٿي ويهجو.“
ڪئنڊيڊ پاڻ کي خوشي ۽ غم جي وچ ۾ لٽڪيل محسوس ڪندي پنهنجي اعتبار جوڳي ساٿي کي ڏسڻ تي خوش ٿيندي، ۽ ان کي وري هڪ ٻانهي جي حيثيت ۾ ڏسي حيرت زده ٿيندي، ۽ پنهنجي محبوبہ کي ايترن ڪشالن کان پوءِنيٺ ڏسڻ جي خيال ۾ سڄي پنهنجي دماغ جي چڪرائجڻ ڪري، هن جي دل ڌڪ ڌڪ ڪرڻ لڳي ۽ سمورا پنهنجا هوش حواس تقريبن وڃائيندي، هو مارٽن جيڪو انهن سڀني واقعن کي ڪنهن بہ جذبي کان سواءِ ڏسي رهيو هو. ۽ ڇهن اجنبي ماڻهن سان گڏ، جيڪي ڪارنيوال جو وقت وينس ۾ گذارڻ لاءِ آيا هئا، ڦهڪو ڏيئي، ميز تي ويهي رهيو.
ڪئڪامبو، جيڪو انهن ڇهن اجنبين مان هڪ لاءِ شراب اوتي رهيو هو، کاڌي ختم ٿيڻ تي پنهنجي مالڪ جي ويجهو ويو، ۽ سندس ڪن ۾ آهستي چيائين، ”عاليجاهه! حضور جن جڏهن بہ چاهين، تڏهن روانا ٿي سگهن ٿا، حضور جو جهاز بلڪل تيار بيٺو آهي.“ اهي لفط چئي هو ٻاهر هليو ويو. ميز تي ويٺل مهمان ڪجهہ بہ ڳالهائڻ کان سواءِ هڪٻئي کي حيرت وچان تڪڻ لڳا. ان کان پوءِ هڪٻئي نوڪر پنهنجي آقا کي ويجهو وڃي هيئن مخاطب ڪيو، ”اي آقا توهان جي شڪار گاڏي پاڊوئا ۾ آهي، ۽ اوهان جي ٻيڙي تيار بيٺي آهي.“ آقا ڪنڌ ڌوڻي اشارو ڪيو ۽ نوڪر اتان هليو ويو. سڀني مهمانن وري هڪٻئي کي گهوري نهاريو، ۽ انهن سڀني جي حيرت ۾ اضافو ٿيو. هاڻي وري هڪ ٽيون نوڪر، ٽيئن اجنبي ڏانهن وڌي آيو، ۽ کيس چيائين، ”منهنجا آقا مون تي يقين ڪريو تہ حضور جن کي هڪ گهڙي بہ وڌيڪ هت ترسڻ نہ گهرجي، آءٌ اوهان جي سامان تيار ڪرڻ لاءِ وڃي رهيو آهيان.“ ائين چئي هو هڪدم اتان هليو ويو.
سڀني نوڪرن جي رواني ٿي وڃڻ کان پوءِ ڇھہ ئي اجنبي ڪئنڊيڊ ۽ مارٽن سميت ڪجهہ دير تائين پوري طرح خاموش ويٺا رهيا. نيٺ ڪئنڊيڊ خاموشي جي مهر کي ٽوڙيو ۽ چيو تہ ”اي شريف انسانو، هي ڳالھہ بلڪل سمجهہ کان ٻاهر آهي، اوهين سڀ بادشاھہ ڪيئن ٿي سگهو ٿا؟ جيستائين منهنجو ۽ مارٽن جو معاملو آهي تہ آءٌ اوهان کي خاطري ٿو ڏيان تہ نہ آءٌ بادشاھہ آهيان، ۽ نہ مارٽن ئي بادشاھہ آهي.“
ڪئڪامبو جي آقا ڏاڍي گنڀيرتا سان اطالوي ٻولي ۾ جواب ڏنو، ”آئون توهان کي يقين ٿو ڏياريان تہ آءٌ توهان سان چرچو ڀوڳنٿو ڪريان. آءٌ احمد ثالث (ٽيون) آهيان. آءٌ گهڻن ئي سالن تائين سلطان اعظم هوس، مون پنهنجي ڀاءُ کي تخت تان لاٿو، مون کي وري منهنجي ڀائيٽي تخت کان محروم ڪيو، منهنجن وزيرن جا سر قلم ڪيا وا، آءٌ هاڻي پنهنجي زندگي جا ڏينهن پنهنجي پراڻي حرم سراءِ ۾ گذاريان هو. پر منهنجو ڀائيٽو، سلطان اعظم محمود، ڪڏهن ڪڏهن مون کي منهنجي صحت خاطر، سامونڊي سفر ڪرڻ جي اجازت ڏيندو آهي، هن ڀيري آءٌ ڪارنيوال جو وقت گذارڻ لاءِ وينس آيو آهيان.“
احمد جي قريب ويٺل هڪ نوجوان شخص هن کان پوءِ ڳالهايو---- ” منهنجو نالو آئوان آهي ۽ آءٌ سڀين روسين جو شهنشاھہ هوس، مون کي ان وقت تخت تان لاٿو ويو، جڏهن آئون اڃا پينگهي ۾ هوس، منهنجي ماءُ ۽ پيءُ کي قيد ڪيو ويو، مون کي جيل ۾ پالي وڏو ڪيو ويو. مون کي ٻن محافظن سان گڏ ڪڏهن ڪڏهن سفر ڪرڻ جي اجازت هوندي آهي. آءٌ بہ ڪارنيوال ڏسڻ لاءِ وينس آيو آهيان.“
ٽئين چيو، ”آءُ انگلينڊ جو شاهه، چارلس ايڊورڊ ، آهيان، منهنجي والد تخت ۽ تاج جا سڀ حق منهنجي نالي ۾ منتقل ڪري ڇڏيا، مون انهن جي بچاءِ ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، منهنجن اٺ سو حامين جون دليون، سندن جيئري سندن سينن مان پٽي ٻاهر ڪڍيون ويون ۽ انهن جا سر قلم ڪيا ويا. آءٌ پاڻ جيل ۾ رهيو آهيان، پر هاڻي آءٌ روم وڃي رهيو آهيان تہ پنهنجي والد سان وڃي ملاقات ڪريان، جنهن کي تخت تان ائين لاٿو ويو هو، جيئن خود مون کي لاٿو ويو آهي، منهنجي ڏاڏي کي بہ تخت تان ائين ئي لاٿو ويو هو، روم ڏانهن ويندي ويندي، آءٌ ڪارنيوال جي لطف وٺڻ لاءِ وينس آيو آهيان.“
ان کان پوءِ چوٿين چيو، ”آئون پولينڊ جو بادشاھہ هوس، جنگ جي ڦرندڙ گهرندڙ نصيب مون کي پنهنجن موروثي علائقن کان محروم ڪري ڇڏيو آهي. منهنجي پي کي بہ ساڳئي انقلاب جو ذائقو چکڻو پيو، آءٌ پاڻ کي خدا جي سپرد ڪريان ٿو، جيئن سلطان احمد، شهنشاھہ آئوان ۽ چارلس ايڊورڊ ڪيو آهي، جن کي شل الله تعاليٰ ڊگهي عرصي تائين محفوظ رکي. آءٌ هتي ڪارنيوال جا ڏينهن وينس ۾ گذارڻ لاءِ آيو آهيان.“
پنجين چيو، آئون پولينڊ جو بادشاھہ هوس، مون پنهنجي بادشاهي ٻه دفعا وڃائين، پر خدا مون کي هڪ ٻي خالص پنهنجي پاڻ تي حڪومت هلائڻ لاءِ ڏني آهي، جنهن ۾ مون خالي هٿن سان اڪيلي سر، ايتري تہ نيڪي ڪمائي اهي، جيتري سارماٽا جا بادشاھہ وسٽيولا ندي جي ڪنارن تي سڀ گڏجي بہ ڪمائي نہ سگهيا آهن. مون پاڻ کي بس قدرت جي حوالي ڪري ڇڏيو آهي، ۽ اوهان وانگر مان بہ ڪارنيوال جي هيءُ ڏڻ وينس ۾ گذارڻ لاءِ آيو آهيان.“
هاڻي ڇهين بادشاھہ جي ڳالهائڻ جو وارو هو. هن چيو تہ اي شريف انسانو آءٌ ايڏو وڏو ماڻهو ناهيان جيڏا وڏا اوهين آهيو، پر انهي ڳالھہ جي باوجود آءٌ بہ اهڙو ئي چڱو بادشاھہ ٿي گذريو آهيان، جيترو اوهان منجهان ڪوبہ هڪ ٿي گذريو آهي. منهنجو نالو تيئوڊور آهي. مون کي ڪورسيڪا جو بادشاھہ چونڊيو ويو هو. ڪنهن وقت مون کي اعليٰ حضرت جي لقب سان مخاطب ڪيو ويندو هو، پر هن وقت مون کي مشڪل سان ئي سائينجن ڪري سڏيو وڃي ٿو. مون پنهنجا سڪا بہ جوڙيا هئا، پر اڄڪلھہ آءٌ هڪ پائي جو بہ مالڪ ناهيان. مون وٽ ٻه مملڪتي سيڪريٽري هئا، پر هاڻي هڪڙو نوڪر بہ ڪونهيم، آءٌ بنفس نفيس تخت تي بہ ويٺو آهيان، ۽ ڪجهہ وقت لاءِ لنڊن جي هڪ عام جيل ۾ ڪکن پن تي بہ سمهيو آهيان. مون کي ڊپ آهي تہ هتي پڻ مون سان ائين ئي ٿيندو، جيتوڻيڪ آءٌ بہ اوهان سڀني صاحبن وانگر، ڪارنيوال جا ڏينهن وينس ۾ گذارڻ لاءِ آيو آهيان.“
پنجن ٻين بادشاهن هن ڇهين بادشاھہ جي اها تقرير شاهاڻي رحم و ڪرم سان ٻڌي. انهن مان هر هڪ، شاھہ ٿيئوڊور کي ويھہ ويھہ سڪا ڏنا، هو انهي رقم سان پنهنجي لاءِ ڪجهہ ڪپڙا ۽ قميصون خريد ڪري ۽ ڪئنڊيڊ هن کي هڪ اهڙو هيرو تحفي طور ڏنو، جنهن جو ملھہ ٻه هزار سيڪوئنس (انهي وقت جو سڪو) هو. ” هيءُ ماڻهو ڪير ٿي سگهي ٿو،“ پنجن بادشاهن گڏجي چيو، ”جيڪو اسان مان هرهڪ کان سئوڻو وڌيڪ ڏيئي سگهي ٿو، ۽ جنهن سچ پچ اوترو پنهنجن هٿن سان ڏيئي بہ ڇڏيو آهي؟“
”جناب اعليٰ، ڇا، اوهين بہ ڪٿان جا بادشاھہ آهيو؟“ ”نہ سائين“ ڪئنڊيڊ چيو، ” ۽ نہ وري مون کي بادشاھہ ٿيڻ جو ڪو شوق ئي آهي.“
جنهن مهل اهي سڀ ميز تان اٿيا ان مهل ساڳئي مسافر خاني ۾ چار وڏا پادري اچي وارد ٿيا، جن جا مال ملڪيتون ۽ علائقا پڻ جنگ جي انقلاب جي نذر ٿي چڪا هئا ۽ اهي بہ ڪارنيوال جو جشن وينس ۾ گذارڻ لاءِ اتي اچي نڪتا هئا. پر ڪئنڊيڊ نون آيل ماڻهن تي ڪو خاص ڌيان نہ ڏنو، ڇو تہ هن جا خيال سندس محبوبہ ڪيونيگونڊي جي تلاش ۾ قسطنطنيہ وڃڻ جي معاملي ۾ مصروف هئا.