گدڙ ڊاک نہ پڄي
هيٺ سندس ٻٽا ڪن ۽ ڪوڙن جي هڪ ڪھاڻي پيش ڪجي ٿي.
هڪڙو هو گدڙ جنھن کي ان جي ماءُ ۽ پيءُ لاڏ ڪوڏ سان پالي وڏو ڪيو. پنھنجي مائيٽن جو هو هڪڙو ئي اولاد هو. ان ڪري اهي کيس گهڻو پيار ڪرڻ جي ڪري وڌيڪ بگاڙڻ لڳا نہ ڪمائڻ سيکاريائون نہ ئي پيٽ ڀرڻ جو ڪو ڍنگ.
گدڙ پڻ لاڏ ڪوڏ ۾ نخريلو ٿي ويو، ڪڏهن بہ اهو ڌيان ڪونہ ڪيائين تہ جيڪي کاوان پيان ٿو اهو اچي ڪٿان ٿو؟ ماءُ پيءُ ڪٿان روزي ڪمائي اچن ٿا؟ اک تڏهن کليس، جڏهن هن جا ماءُ پيءُ فوت ٿي ويا. هاڻي اچي پريشاني ٿي تہ ڇا ڪيان؟ ڪيئن شڪار ڪيان؟ ٻه ٽي ڏينھن نہ ڪٿي مئل ڍور ڏسي انھن کي پيو کائيندو هو. پر آخر اهو بہ ڪيستائين هلي؟
هيڏانھن هوڏانھن نھاريائين تہ ڪٿي ڪاويجهي شيءَ کائڻ لاءِ ملي وڃي تہ پوءِ پري ڇو وڃان؟ پر جهنگ جي قانون مطابق هر ڪو پنھنجو ڪيل شڪار کائيندو هو سو بنا ڪنھن هٿ پير هلائڻ جي هُو ڪٿان کائي سگهيو ٿي؟ آخر هلندو ويو تہ اڳيان هڪ شينھن کي ڏٺائين. شينھن جهنگ جي بادشاھہ کي ڏسي گدڙ جو تہ رت ئي سڪي ويو پر لڪي ڀڄڻ بہ مناسب ڪو نہ هو. ان ڪري لاچار ويجهو اچي نوِڙي ادب سان سلام ڪندي پڇيائين. شينھن بادشاھہ ڪٿي جو ارادو آهي؟“ شينھن آڪڙ ڏيکاريندي وراڻيو تہ ،” بک لڳي اٿم وڃان پيو شڪار جي ڳولھا ۾ جي توکي بہ کائڻو آهي تہ هلي تازو مال کاءُ“
گدڙ تہ انھيءَ ئي ڳولھا ۾ هو، سوتيار ٿي ويو شينھن حڪم ڪيس تہ، ”وڃ تازو مال ڳولھي اچ“ گدڙ ڊوڙندو اڳيان سائي گاھہ تائين ويو واپس اچي ٻڌايائين تہ ،”سرڪار! اڳيان هڪڙي تازي متاري ڍڳي گاھہ چري پئي“، شينھن جي وات ۾ پاڻي اچي ويو ڍڳيءَ جي ويجهو اچي ان کي ڌڪ ئي ٻه هنيائين جا ڪري پيئي. شينھن پھرين انھيءَ جو خون پيتو ۽ پوءِ گوشت کائڻ لڳو. گدڙ سڄي واردات سڪون سان ڏٺي شينھن جڏهن کائي ڍئو ڪيو تڏهن کيس چيائين تہ، ”هاڻي تون بہ اچ ۽ اچي کاءُ ڏسين ڇا پيو؟“
گدڙ همٿ ڪري چيو ته”اسين ڪنھن جو اوبر ڪونہ کائيندا آهيون هاڻي تہ پاڻ شڪار ڪري کائيندس مون کي ڪھڙي خبر تہ ڪو شڪار ڪرڻ ايترو آسان آهي خوامخواه هيترو وقت پريشان رهيس ۽ باسي جانورن تي گذارو ڪيم“
شينھن کلندي ٽوڪ مان چيس ته” ها ڏسي وٺنداسين توکي ۽ تنھنجي شڪار کي، ڏسون ڪھڙو ٿو شڪار ڪرين؟“ شينھن کي اُتي ئي ڇڏي گدڙ هڪ طرف هلڻ لڳو اڃان ٿورو ئي پنڌ ڪيائين تہ کيس لومڙي نظر آئي جنھن پڇيس ”ماما! ڪٿي وڃين پيو“؟
گدڙ پنھنجو ڪوڙي شان ڏيکاريندي چيو،”ها ڇا ڪريان ڇڏيل تہ ڪتا ۽ ڪانگ کائيندا آهن، مون تہ هميشھ تازو شڪار کاڌو آهي، ۽ ٻئي جو ڇڏيل اوبر کائڻ جي منھنجي عادت ئي ڪونھي انھيءَ ڪري وڃان پيو، تازو شڪار ڳولھڻ تون بہ هلي هل، توکي بہ کارائي ڇڏيندس. ڇا ياد ڪندينءِ تہ ڪھڙي سخيءَ گدڙ سان واسطو پيو اٿئي“ لومڙيءَ سوچيو، ”آهي تہ ڪوڙو، ٺڳ ۽ وڏائيءَ وارو پر ڇو نہ گڏ وڃجي، اهو تماشو بہ ڏسان تہ ڪيئن ٿو گدڙ شڪار ڪري، ٿورو گهمي ڦري وٺنديس“!
گدڙ کي بيوقوف ٺاهيندي چيائين،”ماما! هل بلڪل صحيح ان کان بهتر تہ ڪا ڳالھہ ٿيندي. منھنجو تہ بک سان ڪنو حال ٿي ويو آهي، تازو شڪار کارائيندين تہ دُعائون ڏينديس اللھ تنھنجو ڀلو ڪري“
ٿورو اڳيان هلي کيس شينھن جو طريقو ياد آيو لومڙيءَ کي چيائين، ”اڳيان وڃي ڏسي اچ تہ ڪٿي شڪار موجود آهي؟“ لومڙيءَ سندس حڪم جي تعميل ڪري اچي ٻڌايس تہ سامھون ٻنيءَ ۾ هڪ وڏي ٿلھي متاري گهوڙي گاھہ کائي رهي آهي.
گدڙ لئه ڪري اڳيان وڌيو ۽ شينھن جي اَهل ڪري گهوڙيءَ کي ساڳي ريت ڌڪ هنيائين پر اها ڍڳي ڪانہ هئي گهوڙي هئي جنھن ٺوڪي پويان لت هنيس، سا اهڙي تہ زور سان لڳس جو وڃي بلڪل پري ڪريو هڪڙو بکايل ۽ ٻيو زوردار لت گدڙ اُتي ئي بک ۾ ساھہ ڏنو.
لومڙيءَ کيس جو مرندي ڏٺو تہ افسوس ڪندي چوڻ لڳي”ماما! جيڪڏهن ننڍپڻ کان ئي پنھنجي طور شڪار ڪرڻ جو طريقو سکين ها! تہ اڄ شينھن جي شڪار ڪرڻ جي نقل نہ ڪرين ها ۽ نہ ئي پنھنجي جان تان هٿ ڌوئڻا پونيئي ها جيڪو پنھنجو رستو ڇڏي ٻئي جو بنا سوچي سمجهي نقل ڪري ٿو اهو منھن ڀر تہ ضرور ڪرندو“.