اَڻ توريو اگهائجي!
ڪهاڻي جي ڪيترن ئي دڳن ۽ پيچيده پيچرن مان هڪ رستو شاٽ اسٽوريءَ جو به آهي، شاٽ اسٽوريءَ جي حوالي سان اسان جي سنڌ اندر ڪيترائي معتبر نالا آهن جن پنهنجي فن سان خوب نڀايو ۽ نانءُ ڪمايو جمال ابڙي جو نالو ان حوالي سان ورتو وڃي ٿو ته هُن شارٽ اسٽوريءَ ۾ ڪمال جي ڪاريگري ڏيکاري پنهنجي ڏيهي پسمنظر کي وڏي فنڪاريءَ سان فوڪس ڪيو، هُن ڌرتيءَ تي موجود جيڪي درد ۽ پيڙائون آهن اُنهن تي زبردست نموني لکيو ۽ مڃتا ماڻي. ادبي دنيا ۾ اهڙا انيڪ رائيٽر موجود آهن جن ۾ نسيم کرل، بادل جمالي، روشن تنيو وغيره ۽ موجوده رائيٽرس ۾ خاص ڪري امر لغاري، صديق مڱيو، محمد علي پٺاڻ، اختر جانوري ۽ انور شيخ، جن پنهنجي ٻوليءَ، پنهنجي لهجي ۽ منفرد ڊڪشن جي بهترين انداز ۾ لکي پنهنجو فرض نڀايو. هونئن به قلمڪار جڏهن قلم کڻي ٿو ته پوءِ هُن تي اهو قرض ٿئي ٿو ته هو اُن ۾ ڪيترو ٿو اندر اوتي ۽ ڪهڙي انداز سان مخاطب ٿي ڪردارن کي پيش ٿو ڪري، ڪهاڻيءَ جي سونهن ٻوليءَ جي استعمال هيٺ محاورا، تشبيهون ۽ چوڻيون وڏو ڪردار ادا ڪن ٿيون، ان کان پوءِ آهي منظرنگاري، جيڪا پڙهندڙ کي تقريباً اُن جاءِ تي وٺي وڃي بيهاري ٿي جتي ڪردار موجود آهي ۽ هُن جي مٿان جيڪو ڪجهه وهي واپري پيو ان کي اسلوبيءَ سان پڪچرائيز ڪري ذهن تي اهڙو ته اميج ٺاهي جو هو اُن تصوير ۾ پاڻ کي اندر محسوس ڪري، اهو فنِ ڪمال ظاهر آهي ته ليکڪ کي گهڻن معروف لکندڙن کي پڙهڻ ۽ گهري مطالعي کان پوءِ ئي حاصل ٿئي ٿو، شارٽ اِسٽوري جي حوالي سان ادبي مارڪيٽ ۾ ايندر هي ڪتاب ”لتاڙيل ليڪا“ به يقيناً ليکڪ جي ڳوڙهي مطالعي ۽ سندس اڻٿڪ محنتن جو نتيجو آهي، جنهن لاءِ هُن کيرون لهڻيون، هن بهرحال بيٺل پاڻيءَ ۾ ڀينڊ ته اُڇلايو جنهن سان گهٽ ۾ گهٽ اُهو جمودُ ته ٽُٽو جنهن ۾ اڪثر اها ڳالهه عام هئي ته اسٽوري رائيٽرن جو انگ ڪن سببن جي ڪري مسلسل گهٽبو پيو وڃي. جنهن سان نه صرف پڙهندڙن جي ٻاڙ ۾ اضافو محسوس ٿي ڪيو ويو، گڏوگڏ ادبي سيفوڪيشن واري ماحول ۾ هي ڪتاب اُميد ته تازي آڪسيجن وارو ڪم ڪندو، ڪتاب ۾ موجود ڪهاڻين ۾ خاص ڪري ”اڄوڪي محبت“، ”سورن جون ساعتون“، ”سماجي دلدل“، ”حياءَ جا لتاڙيل ليڪا“، ”سمجهوتو“، ”پيار جو پيرڊ“، ”انائن جي ڪوڙڪي“ ۽ ”ڀَسم ٿيل ڀروسو“ نمايان آهن. ڪتاب ۾ موجود تقريباً سترهن ڪهاڻين جا مختلف موضوع ان ڳاله جي علامت آهن ته اويس سڀني سبجيڪٽن سان نڀاءُ ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. سماج ۾ موجود جيڪي به سُور آهن هن ڪوشش ڪري انهن سڀني سورن جو آپريشن ڪيو آهي. هو ڪيتري حد تائين انهن کي نڀائي سگهيو آهي، ان جو فيصلو ته پڙهندڙن تي ڇڏجي ٿو، ڇو جو هر پڙهندڙ جي اندر ۾ هڪ سُٺو نقاد به موجود هجي ٿو جيڪو کيس حالتن ۽ حقيقتن جي پروڙ بهتر نموني ڪري سگهي ٿو. سنڌ اندر اهڙين علمي سرگرمين جي سخت ضرورت آهي ڇو جو اهڙي قسم جو ڪم نه صرف صحتمند ماحول مهيا ڪري ٿو گڏوگڏ سندس عمر جي همعصر رائيٽرن کي به اُتساهي ٿو ته هو اهڙي قسم جو ڪم پنهنجي قلم کان وٺي ادبي کيتر ۾ پنهنجو نالو مڃرائي سگهن. اميد ٿي ڪجي ته نوجوان ليکڪ اويس ڀُٽو جنهن ڪوشش ڪري هي ڪهاڻين جو ڪتاب اسان کي ڏنو آهي سو اڃا به وڌيڪ گهري مطالعي ۽ مضبوط مشاهدي سان ايندڙ وقت ۾ اڃا به وڌيڪ سگهارا ڪتاب اسان کي ڏيندو، سندس ڪيل ڪم اکين جي نور نچوئڻ کان وٺي ڀوڳنائن تائين جيڪو هُن ڀوڳي لکيو آهي ان ڪم لاءِ ته اهي صراف ئي توريندا جيڪي اَڻ توريو اگهائڻ وٺي وڃڻ ۽ ان کان به وڌيڪ مضبوطيءَ سان لکرائڻ جو پهريون Step آهي، جنهن جي مدد سان هو منزلن جا گس ڳولهڻ لڳي ويندو، جيئن ته هر مفاصلو طئي ڪرڻ ۽ منزل مقصود تي پهچڻ لاءِ قدم ئي هُجي ٿو. اويس ڀُٽي اهو قدم کڻي آغاز ڪيو آهي، ۽ آغاز به اهڙي سُهڻي نموني آهي ته پوءِ منزل جو ملڻ کيس ناممڪن نه هئڻ کپي.... ائين کڻي به ايترو ضرور آهي ته هن جي قلم ڪهاڻيءَ جي ڪلائيمڪس کي ڇُهيو آهي، پر پوءِ به ايترو ضرور آهي ته هن جي ڪوشش ڪامياب آهي ۽ اهڙيون ڪاميابيون ايندڙ وقت ۾ ڪنهن نئين انداز سان ڪنهن نرالي ليکڪ جو تعارف ڪرائي سگهن ٿيون، ڪتابن جي ڀيڙ ۾ ڇپائي جي سمورن مرحلن مان پاس پَوڻ کان پوءِ ئي بهتر آئيڊيا جُڙي سگهندو ته ادبي مارڪيٽ ۾ هن جو پورهيو ڪيترو ساب پيو..... ۽ هن پنهنجي ڪامياب ڪوشش جا ڪيترا مرحلا طئي ڪيا. ننڍڙي آس اٿم ته قلم جو اهو پورهيو پڙهندڙن وٽ ضرور پاس پوندو....
سجاد مهر
ريلوي روڊ، شڪارپور