روين جي ٽياس تي ٽنگيل محبت
صبا! تون صفا بيوقوف بڻجين پئي، تون چري آهين، تنهنجي پيءُ پنهنجي ڀاءُ جي پٽ سان تنهنجو رشتو ننڍپڻ ۾ ئي طئه ڪري ڇڏيو آ…! ڀلا تنهنجي سؤٽ نعيم ۾ ڪهڙي ڪمي آهي، هو به ته سهڻو سيبتو ۽ چالاڪ ڇوڪرو آهي. سندس سڀاءُ به سهڻو اٿس. پوءِ نيٺ تون ”نه نه“ ڇوڪرين پئي“ ماءُ کيس چيو.
”نه امان نعيم سان منهنجي ڪابه دلچسپي ناهي مان ان سان شادي نه ڪنديس! شادي ڪرڻ کان اڳ دل جي خوشي ۽ راضپو هر ڪنهن جو حق آهي ۽ شادي جو فيصلو هر ڪنهن کي پاڻ ڪرڻو پوندو آهي ڇو ته هي اهڙو پيچرو آهي، جتي ڪٿي ڪاوا ته ڪٿي ڪنڊا هوندا آهن، بهرحال امان آئون شيراز…“
”بس صبا بس! هاڻي گهڻي وات وڪيل نه ٿي، توکي تنهنجي پيءُ جي شايد خبر ناهي، جي هو تنهنجون اهي ڳالهيون ٻڌي ته سر وڍي ڇڏئي…“ ماءُ کيس ڪاوڙ ۽ سخت لهجي ۾ چيو.
”امان ڀلي ڇا به ٿئي، پر مان شيراز کان سواءِ پنهنجي زندگي جو جيون ساٿي ٻئي ڪنهن کي به نه چونڊينديس“ صبا در جي تاڪ کي زور سان بند ڪري، ڪمري مان نڪرندي چيو.
صبا پنهنجي ماسيءَ جي گهر ايندي هئي، جنهن جو گهر شيراز جن جي پاڙي ۾ هو، صبا مئٽرڪ تائين پنهنجي تعليم کي پورو ڪري اڳتي به پڙهائيءَ کي جاري رکڻ پئي چاهيو پر سندس والدين ديوارن جي اندر کيس بند رکيو. شيراز پڙهيل لکيل، شاعر ۽ ڪهاڻيڪار هو. سڀ کان وڏي ڳالهه اها ته هو هڪ سٺو انسان هو. سندس پرڪشش شخصيت پوري پاڙي ۾ اهميت جي حامل هئي صبا جو سؤٽ نعيم هڪ درزي هو، جيڪو گهٽ پڙهيل هو، صبا کانئس حد درجي جي نفرت ڪندي هئي.
هڪ دفعي صبا جڏهن پنهنجي ماسيءَ جي گهر گهمڻ آئي ته سندس ماسات شازيه کيس شيراز جن جي گهر گهمائڻ وٺي وئي هئي، جتي هن شيراز کي ڏٺو هو. شيراز جي صورت ۽ سيرت هن جي مٿان وڏو اثر ڇڏيو هو. صبا پنهنجي گهر ته وئي پر پاڻ سان شيراز جون يادون ساڻ کڻي وئي. هونئن صبا پنهنجي ماسيءَ جي گهر ٻن ٽن مهينن کان پوءِ گهمڻ ويندي هئي پر هاڻي ويهن ٽيهن ڏينهن کان پوءِ سندس گهر وڃڻ لڳي. صبا شازيه کي شيراز جن جي گهر وٺي هلڻ لاءِ چوندي هئي، شازيه به کيس وٺي ويندي هئي، هن کي شيراز سان ويهڻ ۽ ساڻس ڳالهيون ڪرڻ سٺو لڳندو هو. ائين هڪ ڏينهن هن شيراز کي ٻڌايو ته مان توکي ڏاڍو چاهيندي آهيان. مون تو جهڙو بهترين انسان پنهنجي زندگيءَ ۾ ناهي ڏٺو. شيراز سندس اهڙي قسم جي ڳالهين کي اجائي تعريف سمجهي، هر ڀيري ڳالهه کي مذاق ۾ وٺندو هو.
هڪ ڀيري صبا جڏهن شيراز وارن جي گهر وئي تڏهن گهر ۾ صرف شيراز هو. هنن جا گهر ڀاتي ڪنهن ڪم سانگي ٻاهر ويل هئا. صبا شازيه کي چيو ته في الحال تون گهر وڃ، مون کي شيراز سان ڪا ضروري ڳالهه ڪرڻي آهي.
”پر صبا! جڏهن شيراز جن جا گهرڀاتي گهر ۾ ڪونه آهن، ته اسان کي هلڻ گهرجي“ شازيه صبا کي چيو.
”شازيه… ڏس ٿورو سمجهه! مان توکي سڀ ڪجھه“. صبا جي جملي کي ڪٽيندي شازيه چيس ”هو امان جن جو تنهنجي لاءِ پڇن ته کين ڇا ٻڌايان؟“
”شازيه تون ماسي جن کي ٻڌاءِ ته صبا کي شيراز جي ڀيڻ ڪراچي کان آيل پنهنجي پڦاٽ جي گهر گهمائڻ وٺي وئي آهي…“
”چڱو ٺيڪ آ…“ ائين چئي شازيه صبا کي اڪيلو ڇڏي پنهنجي گهر وئي.
”هيلو شيراز“ اياز جيڪو اسٽڊي روم ۾ ڪو ڪتاب پڙهي رهيو هو، صبا سان ساڻ ڪوبه نه ڏسي ڇرڪي اٿي بيٺو…! ”صبا! تون… تون نهن سان آئي آهين… امان جن ته…“ شيراز انتهائي حيراني وچان کيس چيو. ”مان اڪيلي آهيان…“
”پر صبا، شازيه… ٻيو ڪوئي توسان…“
”شازيه کي مون چيو ته گهر وڃي…“
”پر ڇو؟ شازيه کان پنهنجي ماءُ پڇي ته تون…“
”مون ان کي سمجهايو آهي، ته…“
”امان ۽ ادي وارا اوچتو…“ شيراز صبا کان عجيب ۽ تڪڙا سوال ڪندو رهيو جن جا صبا کيس جواب ڏيندي رهي.
”شيراز ويهو توهان…“
شيراز ويٺو ۽ سندس سامهون صبا به ويٺي، شيراز توکي يقين ناهي نه…“
”ڇا جو…؟؟؟“
”ته مان تو سان محبت ڪندي آهيان…“
”صبا تون…“
شيراز پليز! تو منهنجي دل کان پڇيو آهي ته تون مون کي ڪيترو وڻندو آهين. شيراز تو جهڙي سٺي طبيعت رکندڙ ماڻهو مون ڪٿي به ناهي ڏٺو، مون کي شازيه جڏهن توهان جي گهر گهمائڻ لاءِ وٺي آئي هئي، مون توکي پهرئين ئي ڀيري ۾ ڀانئيو هو ته تون ڪيترو سٺو آهين. جڏهن مان گهر وئي هيس ته تون مون کي ساري رات ياد هئين“.
”پر صبا تون شايد چري آهين، جو تون…“ اياز کيس چيو.
”ها شيراز مان چري آهيان، ان ڪري جو مان تو مٿان ديواني آهيان. منهنجي هن معصوم دل ۾ سانڍيل معصوم چاهت جي توکي ڇا خبر ته مان ڪيتري محبت ڪيان ٿي توسان…!“
”پر صبا تون ڏاڍي جلد بازي مان ڪم وٺندي بيوقوفي جي حد ڪرين پئي!“ شيراز کيس چيو.
”نه شيراز اها ڪابه جلد بازي نه آهي، هر انسان جيان منهنجي سيني ۾ به دل آهي، جا توسان محبت ڪري ٿي. جنهن کي تون وڻي ويو آهين. شيراز تون شاعر آهين، شاعر ته حساس طبيعت جا ٿيندا آهن، انهن کي خبر هوندي آهي ته دل کي جڏهن ڪا شيءِ سٺي لڳندي آهي تڏهن دل ان سٺي شيءِ ڏانهن مائل ٿي ويندي آهي، دل جو ڪم ڏاڍو ڏکيو ٿيندو آهي. شل نه ڪنهن سان اڙجي پوي پوءِ ته بس رات ڏينهن، ڪنهن جي حسين يادن ۾ گهاربو آهي. شيراز منهنجي دل جا خيال ۽ اندر جا احساس ان وقت تائين ڀٽڪندا رهندا جيستائين تون منهنجو نه ٿيندين…! شيراز منهنجي زندگي ۾ کوڙ سارا اهڙا انسان آيا، جن مون ڏانهن نه ڄاڻ ڪيترن نياپن، خطن ۽ ڪيترن ته منهنجي سامهون به پنهنجي الفت کي اظهاريو، پر سچ پڇين ته منهنجي دل ڪنهن ڏانهن به مائل ۽ مطمئن ناهي ٿي، پر مون جڏهن توکي ڏٺو هو، تڏهن کان مون کي پنهنجي زندگي پر لطف محسوس ٿي هئي ۽ جڏهن کان مون توکي دل ئي دل ۾ ساريو ۽ سنڀاريو ۽ ياد ڪيو هو، تڏهن زندگي هڪ نئون موڙ اختيار ڪري ورتو ۽ هزارين خواهشون ۽ تمنائون پالڻ لڳي“ صبا پنهنجي اندر ۾ موجود سڀني ڳالهين کي شيراز آڏو رکيو. صبا جي نيڻن ۾ شيراز نهاريو، جيڪي پڻ ان ڳالهه جو چٽو ثبوت ڏين پيون ته صبا جي ساڻس واقعي دل آهي. واقعي هن پنهنجي دل ۾ شيراز کي سمائي ڇڏيو آهي.
”صبا! تون جيڪڏهن مون سان محبت ڪرين ٿي ته توکي ان کي ساٿ سلامت رکڻو پوندو. بيوفائي ڪري محبت جي تذليل توکي ناهي ڪرڻي. ڇو ته محبت هوندي ئي وفا لاءِ آهي. هن دنيا ۾ ڪيترائي اهڙا انسان آهن، جيڪي وفا جي ته وڏي هام هڻندا آهن، پر اڳتي هلي اهي وفا جي ڪيل واعدي کي بلڪل نه پاڙيندا آهن“ اياز کيس ٻڌايو.
ايئن ٻنهي جي چپن تي مرڪ رقص ڪرڻ لڳي.
صبا هاڻي ڏاڍي خوش نظر اچڻ لڳي هئي ۽ خوشيءَ مان گهر جي هر ڪم کي سٺي نموني ۽ سليقي سان ڪرڻ لڳي هئي. هي دل ئي دل ۾ ڏاڍي خوش هئي ڇو ته شيراز سان پنهنجي دل ۾ سانڍيل محبت کي هن اظهاريو هو ۽ ان ڳالهه تي هو بيحد خوش هئي، جو شيراز سندس چاهت وارن معصوم جذبن جو قدر ڪيو هو.
صبا شيراز سان ڪڏهن فون تي ته ڪڏهن سامهون رابطو رکندي رهي، اهڙي طرح هو هڪ ٻئي کي ڏاڍو چاهڻ لڳا. سندن محبت تڏهن خوشبو جيان پکڙجي وئي جڏهن شازيه ڏٺو ته صبا جي شيراز ۽ شيراز جي صبا ۾ گهري دلچسپي اچي وئي آهي. هو هڪ ٻئي کان پل به پري نه ٿا ٿين. شازيه جڏهن ٻنهي وچ ۾ ايڏي سڪ ڏٺي تڏهن کيس اها ڳالهه بلڪل به پسند نه آئي هن جي دل ساڙ ۽ حسد سان سرشار ٿي وئي، هن نه ٿي چاهيو ته ٻنهي وچ ۾ محبت برقرار هجي. هن شيراز جي ماءُ ۽ ڀيڻن کي سارو قصو ٻڌايو، ته هوڏانهن وري صبا جي پيءُ کان سواءِ سندس ساري فيملي جي ڪنن تائين اها ڪهاڻي پڄائي. شيراز جي ماءُ کانئس ساري حقيقت ٻڌائڻ لاءِ شيراز آڏو پنهنجا هٿ جوڙيا شيراز کيس سموري ڳالهه بيان ڪئي. هن ٻڌايو ته صبا سان ڏاڍي سڪ رکي ٿو ۽ صبا پڻ ان ڪري هن مٿس زور ڀريو ته سندس رشتو صبا سان طئه ڪرائي. سندس ماءُ کيس گهڻو ئي سمجهايو ته پاڻ کي هو نه ڏيندا. شيراز ايلازن کان پوءِ پنهنجي امڙ کي ان ڳالهه تي راضي ڪيو هوڏانهن جڏهن صبا پنهنجي ماءُ کي اها ساري حقيقت ٻڌائي تڏهن سندس ماءُ کيس ان ڳالهه تان مڙڻ جو چيو صبا جي ماءُ کيس چيو ته تون سمجهڻ جي ڪوشش ڇو نه ٿي ڪرين. تنهنجي انهيءَ غلط قدم جا نقصان ڪيترا ٿيندا، جنهن جو اندازو توکي بلڪل به ڪونهي!! تنهنجي پيءُ پنهنجي ڀاءُ کي ڪهڙو مُنهن ڏيکاريندو؟ هنن جي ڀائرن ۾ ڦوٽ پيدا ٿيندو.
”پر امان! اهو منهنجو پهريون ۽ آخري فيصلو آهي، جيڪو مون سوچي سمجهي ڪيو آهي. امان ڀل منهنجو سر سسيءَ کان ڌار ڪيو وڃي پر مان ان فيصلي تان نه هٽنديس“. صبا مٿان انتهائي پرجوش جذبو حاوي هو.
”ڌيءُ صبا! اڄ تو ڏاڍو ٻڌائي ڇڏيو! ڇا پيءُ ماءُ اولاد کي ان لاءِ ڄڻين ٿا ته هو سندن سورن جو سامان بڻجن. اولاد جا جيڪڏهن پيءُ ماءُ مٿان حق آهن، ان جو سبب اهو ناهي ته اولاد کي جيئن وڻي تيئن ڪري… پيءُ ماءُ اولاد جي پرورش ان ڪري ڪري ٿو ته هو انهن ئي والدين جي احسان ويهن، جن جي ننڍپڻ ۾ سندن پيءُ ماءُ پاڻ سور سختيون سهي، کين تر برابر تڪليف ڪونه ٿا پهچائين ۽ وري اولاد…“ سندس ماءُ جي اکين مان لڙڪ هڪ ٻئي پٺيان وهڻ لڳن ٿا. هوءَ وڌيڪ ڳالهائڻ بجاءِ سڏڪي پوي ٿي!
ڏينهن پٺيان هفتا ۽ هفتن پٺيان مهينا گذرندا رهن ٿا. شيراز ۽ صبا جو عشق چوٽ چڙهي وڃي ٿو، هو هر وقت هڪ ٻئي کي حاصل ڪرڻ لاءِ فڪرمند هجن ٿا.
هڪ ڏينهن شيراز صبا کي چيو ته هو پنهنجي والدين رشتي لاءِ سندن گهر موڪلڻ چاهي ٿو. جنهن تي صبا کيس چيو ته ”شيراز! توکي منهنجي والدين جي ته خبر آهي، هو گهر آئي جو مان نه رکندا… ٻيو ته اها ڳالهه ڪنهن حساب سان غلط به چئبي جو مون کي ته اڳ ۾ ڪنهن جي نالي ڪري ڇڏيو آ هنن… بهرحال شيراز تون حاصلات جي جدوجهد تان هٿ نه کڻجان ۽ مان به وسئون نه گهٽائينديس!
شيراز چيس ”صبا! تون هاڻي پنهنجي امڙ کي هٿ جوڙي اهو آخري عرض ڪر ته هوءَ ان ڳالهه کي سنجيدگيءَ سان سوچيندي ان ڳالهه تي آماده ٿئي ۽ هوءَ تنهنجي پيءُ سان به ڳالهه ڪري!“ صبا ساڻس ها ڪئي.
”امان! توکي منهنجو واسطو! پليز امان! تون ناراض ڇو پئي ٿئين! امان تون سمجهه! ڏس امان منهنجي زندگي جو مسئلو آهي، زندگي مون کي گذارڻي آهي، امان پليز! بابا کي به تون چئه…“
”پر هو ته…“
”نه امان! مهرباني ڪري تون بابا کي چئه!!“ صبا جي لهجي ۾ جذبات بدران نماڻائي ۽ شائستگي هئي.
”ٺيڪ آ مان کيس چونديس…“
ٻئي ڏينهن صبا جي ماءُ سندس پيءُ کي سڄي ڳالهه ٻڌائي، جنهن تي کيس گهڻو غصو آيو ۽ چيائين ”ان جي ڪهڙي جرئت ٿي آ، جو هنن پاڻ فيصلا ڪرڻ شروع ڪيا آهن، اهو سوال پيدا نه ٿو ٿئي ته مان کيس پسند جي شادي ڪرڻ ڏيان… کيس سمجهائينس ته ان ڳالهه تان هٽي وڃي نه ته…“
صبا جيڪا دروازي جي ڀرسان بيهي اهو سڀ ڪجھه ٻڌي رهي هئي، تنهن کي ڪاوڙ لڳي، روئندي ڊڪندي پاڻ کي اچي پلنگ تي اڇلايائين ۽ سڏڪن ۾ پئجي وئي. بيڊ جي ڀر ۾ پيل ٽيبل تي رکيل شيشي جي جڳ ۽ گلاس کي زور سان زمين تي اڇلايائين ٿانون جي ٽٽڻ جي کڙڪي تي سندس ماءُ ڀڄندي ڪمري ۾ آئي!
”صبا هي سڀ ڪجھه ڇا هي؟…“ سندس پيءُ گرجندي چيو.
”صبا جو مٿو خراب ٿي چڪو آهي. کيس خبر به اهي ته سندس مڱيندو پنهنجو سؤٽ اٿس پر ذهن ۾ خبر ناهي ته ڪنهن ڀوت سوار ڪيو اٿس! خوامخواهه پنهنجي خاندان جي عزت ۽ عصمت کي لڄائي پئي. هاڻي هتي هن هي حَشر ڪيو آهي ته ڇا به ٿئي پر هو شيراز سان لانئون لهندي پر نعيم جي نالي کان به کيس نفرت اٿس“ سندس ماءُ بيزار ٿيندي ٻڌايو.
سندس پيءُ صبا جي ويجهو آيو ۽ سندس ڳلن تي ٻه زوردار چماٽون وهائي کيس چيائين ”توکي اهو احساس نه ٿيو ته تنهنجي ان قدم سان تنهنجي والدين جي ڪيتري تذليل ٿيندي… پاڙي ۽ ڳوٺ ۾ اسان جي عرت وڃي ڇا بچندي. صبا! ڏس، اشراف جي ڌيءَ آهين ته مڙي وڃ، پنهنجي انهيءَ غلط فيصلي تان… ان ۾ اجتماعي فائدو آهي. صبا جي تون اسان جي عزت جو ڀرم نه رکيو ته آئون توکي ختم ڪري ڇڏيندس!“
”ها بابا! ڀلي توهان مون کي ختم ڪري ڇڏيو پر مون کي شيراز کان سواءِ ٻئي ڪنهن کي به نه ڏيو. توهان جا مون مٿان هونئن به بيشمار احسان آهن، پر هڪ احسان اهو به ضرور ڪيو! ڇو ته شيراز منهنجي زندگي آهي ۽ زندگي کي سٺي نموني گذارڻ هر هڪ جو بنيادي حق ۽ فرض آهي. بابا! شيراز غمن ۾ وڃائجي ويل منهنجي وجود کي منزلن جا ڏس ڏنا آهن“. صبا روئيندي رهي.
”بڪواس بند ڪر ته ڄاڙي نه ڀڃي ڇڏيان. بيوقف ڪنهن جاءِ جي… ائين ڳالهائبو آهي پيءُ سامهون… جميلا! هن بدتميز کي منهنجي اکين کان گم ڪر!“ ماءُ هن کي ٻانهن کان وٺي پنهنجي ڪمري ۾ آڻي ٿي. جتي صبا پلنگ تي بي حال ٿي ويهي، منهن مونن ۾ وجهي، سڏڪا ڀري ٿي. پنهنجي هر سڏي ۽ دانهن ۾ شيراز کي ساري ٿي. ڪجھه ڏينهن اذيتن جا گذريا ئي مس ته صبا جي پيءُ پنهنجي ڀاءُ کي چيو ته هو پنهنجي پٽ جي جلد شادي ڪرائي. صبا جي ڪنن تي جڏهن اها خبر پهتي، تڏهن سندس اذيتن ۾ اضافو اچي ويو. هڪ دفعو وري هوءَ پنهنجي ماءُ آڏو جهڪي ۽ کيس چيائين ”امڙ الله واسطي، توهان مون سان ظلم پيا ڪريو، توهان مون کي ڇو اوڙاهه ۾ اڇلائڻ چاهيو پيا. امان ائين ڇو پيا ڪيو…! سندس ماءُ صبا جي مضبوط ٿيل هٿن مان پاڻ ڇڏائي هلي وڃي ٿي! هوءَ لاڳيتو روئيندي رهي ٿي. ٻئي طرف شيراز به اداسي ۽ پريشانيءَ جي پيچيده پيچرن تان گذرندو رهي ٿو.
پر هاڻي وقت واري جيان هٿن مان وهي چڪو هو ۽ ٻنهي کي سڄي زندگي يادن جي عذاب ۾ گذارڻي هئي. وڏن جي ضد کين اذيتن جي ٽياس تي ٽنگي ڇڏيو هو.
***