شخصيتون ۽ خاڪا

خليفو پيرو فقير شورو

سنڌ سلامت ڊجيٽل بوڪ ايڊيشن سلسلي جو نئون ڪتاب ”خليفو پيرو فقير شورو “ اوهان اڳيان پيش آهي. هن ڪتاب جو ليکڪ مولوي محمد يامين شورو آهي.
ڪتاب سنڌ جي هڪ گمنامي جي گوشه ۾ گذاريندڙ غير معروف بزرگ، سهروردي سلسله جي سالڪ، ۽ پنهنجي حلقه ۾ غوثيه جماعت جي اهم اڳواڻ ۽ حضرت غوث بهاءُ الحق والدين محمد زڪريا ملتاني جي خانقاهه جي خليفه پيرو فقير شوري جي حالات بابرڪات بابت آهي.

Title Cover of book Khalifo Peero Faqeer Shoro

يادگيريون (شورا فقير-2)

10 رمضان المبارڪ ليلة الخميس 4 بجي 1376هه اٺهٺ (68) ورهين جي عمر ۾ حاجي محمد فقير شوري وفات ڪئي. هت پهچڻ بعد ساڻن تعلقات روزبروز وڌندا ويا. مرحوم نهايت خوش خلق، سخي بردبار، سهڻين خوبين جا مالڪ هئا ضروريات دين جي کين ڄاڻ هئي. حضرت پيرو وفقير عليهم الرحمة کان وٺي سندن ديني مڪتب هلندو آيو. مون کين پڙهائيندي ڏٺو. مسافر طالب به چڱي انداز ۾ ڏٺم. قرآن شريف ناظران، ابوالحسن عليھ الرحمة جي سنڌي مفتاح الصلواة وغيره پڙهائيندا هئا. طالب ضروريات دين کان پوري طرح واقف ٿي نڪرندا هئا، مسجد آباد ڪرڻ جا لائق هوندا هئا. تعليم سان گڏ سندن تربيت به سٺي ٿيندي هئي. پاڻ وڏا ٿيا ته ٻيو ڪو استاد پڙهائڻ لاءِ رکندا هئا. سندن وفات تائين اهو سلسلو سٺو هلندو رهيو. فقير صاحبن جو وڏيرن سان پراڻو تعلق هو ان ڪري گهڻو ايندا هئا. هتي (مدرسي ۾) رهڻ بعد وٽن اچ وڃ جو سلسلو جاري ٿيو. حرن واري مارشل لا ۾ وڏيرا هتان لڏي وڃي ٽنڊو آدم ويٺا. آئون هتي ئي رهيس پوءِ فقير صاحب اڳي کان به وڌيڪ ايندا هئا. گهوڙيءَ تي گاهه کنيو ايندا هئا گهوڙي لاءِ داڻو ڪو نه وٺندا هئا. چوندا هئا ته، ڳوٺ به کيس داڻو ڪو نه ٿا ڏيون. چوندا هئا ته، هتان لنگهڻ ٿو ٿئي ته، گهوڙي خود بخود ڳوٺ جو رخ ٿي ڪري. مدرسي جي چڱي مدد ڪندا هئا ۽ ڪرائيندا هئا. سال ۾ ٻه ڀيرا ٻڪر چانور گيهه وغيره طالبن لاءِ موڪليندا هئا ۽ پاڻ اچي روبرو طالبن کي کارائيندا هئا. ميها، مڪائي، انب جا به شيءِ لهندي هئي مدرسي ۾ آڻيندا هئا. ساليانو ڪڻڪ ٻه ڳوڻيون هڪ سؤ روپيا مدرسي ۾ ڏيندا هئا. رجب کان هڪ ٻه روز اڳ ٽنڊو آدم مان سون چاندي جا اگهه پڇي رات جو هتي اچي رهندا هئا. اڪيلائي ۾ سون چاندي نقد وغيره حساب ڪرائي زڪوات جو فيصلو ڪندا هئا ته، ڪيتري ٿي! پوءِ مسڪين طالبن جو پڇندا هئا کين ڪپڙا سبائي آڻي ڏيندا هئا. اهو هر سال سندن دستور هو جو پڇاڙي تائين جاري رهيو. ساڻن مخدوم بلال عليھ الرحمة، قلندر شهباز عليهم الرحمة جون زيارتون، ۽ قريب جاين تي رفاقت به گهڻيئي ڀيرا ٿي. پنهنجو بار ٻئي تي رکڻ کان گهڻو پري هئا. رفيق جي راحت کي پنهنجي راحت تي ترجيح ڏيندا هئا. علماءِ ڪرام، طالب العلم، ۽ ساداتن جو تمام گهڻو خيال ڪندا هئا. علماءِ ڪرام ۽ ساداتن کي ڪڏهن به خالي ڪين ڇڏيندا هئا. ڪم از ڪم پنڌرهن ويهه روپيا ڏيندا هئا. پاڻ ان وقت گذاري جيتري ملڪيت جا مالڪ هئا. زياده خوشحالي بعد ۾ آئي. وفات کان ٻه راتيون اڳ مغرب ۽ عشاء جي در ميان سندن گهر ۾ ساڻن آخري ملاقات ٿي. کٽ تي ستل هئا. سندن منهن اولهه پاسي هو. مون کي سامهون ڪرسي رکي ڏنائون. پاڻ پنهنجا ٻئي هٿ منهنجي ڏاڙهي تي پئي گهمايائون. مون کي انهي شفقت جو اثر دل تي نقش آهي. اڄ اهي رفيق ۽ ساٿي ڪٿان ملن! رب سائين مٿن دائما رحمت وسائي، سندن اولاد، خاندان جي حفاظت فرمائي. آمين.
مون فقير صاحب جي خاندان جا گهڻا صالح شخص ڏٺا. خضر فقير، حاجي طيب، حاجي محمد مراد، نهايت ديندار صالح شخص هئا. خليفي صاحب کان حضرت پيرو فقير عليھ الرحمة بابت پڇيم. چيائين ته، اڃا فقير صاحب ٻاهر ويندا هئا آئون ساڻن گڏ ويندو هوس. پاڻ کٽين جو گهڻو احترام ڪندا هئا.
مون ٻيا به سندن خاندان جا گهڻا فقير ڏٺا پر جيئن ته منهنجو گهاٽو تعلق حاجي محمد فقير سان هو ۽ اهي دير تائين به رهيا ۽ اسان وٽ گهڻو ايندا به هئا، ساڻن رفاقت ۾ مختلف جاين تي وڃڻ به ٿيو. ٻيا سگهو فوت ٿي ويا. ساڻن ويهڻ جو خلاصو موقعو به ڪو نه مليو ان ڪري سندن حالات ۽ نالن جو يقيني علم به نه رهيو. حاجي طيب عصر نماز تي سوير اچي مسجد ۾ ويهندا هئا، اتي ئي ملندا هئاسون. حاجي محمد مراد سان چڱو موقعو مليو جو ديني مسائل پڇندا هئا ۽ فقير حاجي محمد فقير وٽ گهڻو ويهندا هئا. وڏيري حاجي محمد مراد شوري 3 ذوالحج 1388هه يوم الجمعھ 1 بجي مطابق 21 فيبروري 1969ع تي وفات ڪئي. بعد العصر سندس جنازي نماز پڙهائي وئي ۽ فقير صاحب جي قريب، مغرب نماز کان اڳ کين دفن ڪيو ويو رب مٿن رحم فرمائي. آمين نهايت صالح شخص هئا.
20 رمضان المبارڪ 1397هه مطابق 5 سيپٽمبر 1977ع ليلة الاثنين (سومر جي رات) 9 بجي ڌاري وڏيري حاجي درياخان شوري ٽنڊي آدم ۾ پنهنجي گهر وفات ڪئي. مرحوم چند سالن کان بيمار هو کيس فالج جو اثر ٿيو. علاج مان افاقو ٿيو پر آخر هلڻو آهي، وقت پورو ٿي ويو. سندس جنازو ڳوٺ آندائون. پيرو فقير عليهم الرحمة جن کان اولهه ۾ جو قبرستان آهي، ان جي اوڀر ۾ کلي ميدان ۾ جنازي نماز پڙهڻ بعد ان قبرستان ۾ کيس دفن ڪيو ويو. 12 بجي دفن کان فراغت ٿي. مرحوم، ايوب خان جي دؤر ۾ يونين ڪائونسل پيرو فقير شورو جو ڏهه سال چيئرمين ٿي رهيو. پاڙي وارن سان سندس سلوڪ سٺو هو. ڪم ڪار غريبن جا چڱي نموني ڪيائين. طبيعت جو نرم خوش خلق هو. اسان سان سندس تعلق سٺو رهيو. 1391هه ۾ جڏهن مدرسي جي نئين عمارت جو بنياد رکيو ويو، ان وقت وڏيري محمد شريف واري بنگلي تي فقير غلام حسين، وڏيري حاجي دريا خان ۽ وڏيري محمد شريف کي منهنجي آڏو هڪ هڪ ڪمرو ٺهرائي ڏيڻ لاءِ چيو ويو. وڏيري محمد شريف ٻارهن سؤ روپيا ڏنا. وڏيري حاجي دريا خان چيو، ڪم گڏ هلي، ڪمري تي جي پيسا لڳا، آئون ڏيندس. ريتي، ڪڪري جون کانئس چاليهه ٽرڪون پهتيون. مون کين چيو ته هاڻي ضرورت ڪانهي، تڏهن بند ڪيائون. چڱين خصلتن جو مالڪ هو، رب کيس مرهي. آمين.
6 ذوالحج 1402هه مطباق 24 سيپٽمبر 1982ع بعد صلواة الجمعة (جمعي نماز کان پوءِ) وڏيري حاجي گل محمد شوري پنهنجي ڳوٺ پيرو فقير شوري عليهم الرحمة ۾ پنهنجي نئين تعمير ڪرايل بنگلي ۾ وفات ڪئي. مٿس دل جو دورو پيو. جمعي نماز جماعت سان پڙهيائين، اڳ ۾ ڪجهه فيصلا ڪيائين. بهترين پاڙيسري ساٿي هو. رب کيس بخشي، مٿس رحم فرمائي. وڏيري دريا خان کان پوءِ، يونين ڪائونسل پيرو فقير شورو عليهم الرحمة جو چيئرمين تازندگي رهيو. ڪيترا فيصلا طرفين کي مدرسي ۾ آڻي شريعت مطهره جي مطابق ڪرايائين. فون تي مسئلا پڇندو هو، يا طرفين (ٻنهي ڌرين) کي موڪليندو هو. شريعت مطهره جو وٽس احترام هو. نماز روزي جو پابند هو. نماز روزي جو وڏيرو حاجي دريا خان به پابند هو. دنيا فاني آهي. اڳي پوءِ نيٺ هلڻو آهي. وڏيري حاجي گل محمد شوري پوئتان ٻه ڀائر ميان حاجي عبدالحڪيم ۽ حاجي عطا محمد ۽ چار پٽ ڇڏيا. رب سندن حفاظت فرمائي. صراط مستقيم تي هلائي. آمين
20 ربيع الاول 1401هه يوم الثلاثاء (اڱاري ڏينهن) سوا يارهين بجي دلي دوست، سفر ۽ حضر جي ساٿي فقير حاجي شفيع محمد شوري وفات ڪئي. بروقت اطلاع تي پهچڻ ٿيو. سوا ٽي بجي سندس جنازي نماز پڙهي سندس والد محترم حاجي محمد فقير عليهم الرحمة جي قريب دفن ڪيو ويو. ٿر، بلوچستان، پنجاب، سنڌ، حجاز مقدس جا گڏجي سفر ڪياسون. وفات کان چند سال اڳ مٿن فالج جو حملو ٿيو. علاج مان قدري افاقو ٿيو. پر گهمڻ ڦرڻ جهڙا نه رهيا. ان حالت ۾ به گاڏي سندن چوڻ تي کين مون وٽ ڇڏي ويندي هئي. شام جو واپس کڻي ويندي هئي. ڪافي ڀيرا ائين ڪيائون. سندن ڪچهريون وساري نه ٿيون سگهجن. رب مٿن دائماً ابداً رحمت نازل فرمائي. پوين جي حفاظت فرمائي. آمين. پوئتان ٻه پٽ ميان حاجي احمد ۽ محمد عرف حاجن ڇڏيائون. ميان حاجي احمد کي ڪافي اولاد آهي. رب کين پنهنجي حفاظت ۾ رکي. آمين.

4 جمادي الثاني 1401هه ليلة الجمعة (جمعي جي رات) 10 بجي پاڙيسري رفيق، دلي دوست فقير عبدالله بن حاجي محمد صديق شوري سول اسپتال ڪراچي ۾ وفات ڪئي. (10 ۽ 11 اپريل 1981ع جي درمياني رات) 5 بجي صبح جو سندن جنازو ڳوٺ پهتو. بروقت اطلاع تي پهچڻ ٿيو. 9 بجي جنازي نماز پڙهي ڪجهه دير تائين احباب لاءِ ترسي دفن ڪيو ويو. هفتو اڳ جمادي الاول جي آخري خميس ڏينهن سندس گهر ۾ ساڻن ڊگهي ملاقات ٿي. سندس محبت ۽ پيار جو اثر دل تي باقي رهندو. بهترين ساٿي، دل گهريو دوست جدا ٿي ويو. آخر فنا، آخر فنا. رب مٿس رحم فرمائي سندن اولاد جي حفاظت فرمائي، کين سڌي رستي تي هلائي. آمين. مرحوم پوئتان ٻه فرزند مولوي محمد صديق ۽ ميان عبدالواحد ڇڏيا آهن. رب کين پنهنجي حفاظت ۾ رکي. آمين.
استاد فقير منٺار جي لکيل ڪاپين تان نقل ڪيو ويو يادگيريون ڪاپي نمبر2- صفحو 17 کان 20 تائين)