فاضل مصنف جي مختصر سوانح حيات

محترم انور احمد قاضي مرحوم (الله پاڪ کين جنت الفردوس ۾ جايون ڏئي) 18 ڊسمبر، سن 1934ع تي ساهتيءَ جي ديني، علمي ۽ ادبي شهر موري ۾ جنم ورتو. پاڻ هتان جي مشهور و معروف عالم ۽ بزرگ قاضي، قريشي خاندان جي درويش صفت ۽ نيڪ انسان مرحوم و مغفور قاضي محمد هاشم مورائي جا فرزند هئا. سندن ولادت هن خاندان جي قديمي حويلي، لڳ جامع مسجد ميمڻ محلا موري ۾ ٿي. پرائمري اسڪول موري مان چار درجا سنڌي پاس ڪري اتان جي ئي مڊل اسڪول ۾ پنجين درجي انگريزي تائين تعليم پرايائون. ان دؤر ۾ مڊل کان اڳتي تعليم پرائڻ لاءِ نوشهري يا نوابشاهه وڃڻو پوندو هو، جو موري شهر ۾ اڃا هاءِ اسڪول قائم ڪونه ٿيو هو. پاڻ نوابشاهه شهر جي اعليٰ تعليمي درسگاهه ”ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ هاءِ اسڪول“ (جنهن کي هاڻي ايڇ ايم خوجا هاءِ اسڪول سڏين ٿا.) مان مئٽرڪ جو امتحان 52-1951ع ۾ پاس ڪيائون. سندن شمار اسڪول جي هوشيار ۽ ذهين شاگردن ۾ ٿيندو هو. پاڻ اسڪول جي هاسٽل ۾ رهندا هئا ۽ ان جا جنرل مانيٽر مقرر ٿيا. (اڄڪلهه اها تاريخي هاسٽل،. پيپلز ميڊيڪل ڪاليج نوابشاهه جي ڪئمپس جو حصو آهي.) مئٽرڪ پاس ڪرڻ پڄاڻان، پاڻ سنڌ جي مشهور گورنمينٽ ڪاليج ڪاري موري حيدرآباد ۾ داخلا ورتائون. انهن ڏينهن ۾ ڪاليج جو پرنسپال ڊاڪٽر ڊيو آرٽ (Dr Duarte) صاحب هو. بي اي (آنرس) ايڪانامڪس ۾ ڪري، لا ڪاليج حيدرآباد مان بيچلر آف لاز (Bachelor of Laws) جي ڊگري امتيازي حيثيت سان حاصل ڪيائون. سڄي يونيورسٽيءَ ۾ فرسٽ ڪلاس سيڪنڊ پوزيشن (ٻيو نمبر) ۾ آيا. اهو 1958ع جو زمانو هو. جنهن جي آڪٽوبر مهيني ۾ پاڪستان ۾ پهريون مارشل لا لاڳو ڪيو ويو. وڪالت جي عملي شروعات پاڻ حيدرآباد جي معروف وڪيل محمد احمد ميمڻ صاحب جي فرم ۾ جونيئر طور ڪيائون بعد ۾ نوابشاهه هليا ويا. جتي ديوان منگها رام وڪيل جي ليگل فرم ۾ شامل ٿيا. هتي پاڻ علم نفسيات تي ڪتاب لکيائون ۽ پهريون ڪتاب ”نفسيات تعارف“ 1960ع ۾ شايع ڪيائون. نفسيات جي مختلف موضوعن تي سنڌيءَ ۾ تحرير ڪيل سندن سوين مضمون قلمي حالت ۾، الائي ڪيڏانهن غائب ٿي ويا. پاڻ ٻن ٽن سالن بعد پنهنجي اباڻي شهر موري ۾ موٽي آيا جتي آزادانه طور وڪالت جي پيشي سان وابسته ٿيا.
داڻي پاڻيءَ جي ڇڪ کين دادو وٺي وئي جتي 1965ع کان 1972ع تائين اسسٽنٽ پبلڪ پراسيڪيوٽر ۽ 1972ع کان وفات يعني 1987ع تائين ڊسٽرڪٽ پبلڪ پراسيڪيوٽر دادوءَ جا فرائض نهايت ايمانداري ۽ محنت سان سرانجام ڏنائون. کين ذيابيطس جهڙي موذي مرض جو عارضو هو.
لطيف چواڻي:
”هيءُ سَڀُ هَلَڻ هارا، ڪو نَه رهندو، ڪو هِتِ جيڏيون“
سَوين ٿا اَچن ۽ سَوِين پيا وَڃن،
مگر پوءِ به ميلا، مَتَلُ ٿو لڳين.
(نذير قاضي)

زندگيءَ جو قافلو روان دوان آهي. ”مانجهادي جي ماڳ“ ۾ مستقل ٽڪاءُ ڪنهن کي ناهي. مرحوم انور احمد قاضيءَ ڀرپور زندگي گذاري. دين دنيا ۽ روحانيت جي رندن پنڌن تي سوين پانڌيئڙن جي پيرن جي نشانن ۾ ادي انور احمد قاضيءَ جا اهڃاڻ هميشه جرڪندا رهندا.