• سماج جي ارتقا ۽ اوسر
”انساني معاشري جي پهرين مرحلي ۾ اجتماعي ادارن جي جوڙجڪ جانورن جي گڏجي رهڻ کان ڪو گهڻو مختلف نه ٿيندي آهي فرق رڳو هيترو هوندو آهي ته حيوانن ۾ اهو ارتفاق(ارتقائي ڏاڪو)معمولي ۽ براءِ نام هوندو آهي ۽ انسان ۾ ان ارتفاق پوري طرح اوسر ورتي آهيجنهن سبب انساني معاشرو ان ابتدائي شڪل ۾ به حيوانن جي اجتماع جي بنسبت سٺو ۽ مٿانهون درجو هوندو آهي.حيواني معاشري کانپوءِ انساني معاشري جواهوابتدائي مرحلو بلڪل ايئن ٺهندو آهي جهڙي طرح ڪائنات جي عنصرن مان جبل ۽ بي جان شيون پيدا ٿينديون آهن.انسان ۾ معاشري جو ٻيو درجو ان پهرئين درجي کانپوءِ ايندو آهي.ان کان اڳ ۾ نه اچي سگهندو آهي.ان جو مثال صفا ايئن سمجهڻ گهرجي جيئن بي جان شين کان پوءِ نباتات جو وجود ۾ اچڻ.انساني معاشري جي ان درجي ۾ پهرئين درجي جون سڀ ڳالهيون ملن ٿيون.پر هاڻي ان ۾ لطافت ،سٺائي ۽ بهتر تنظيم پيدا ٿي ويندي آهي.ٻئي درجي کانپوءِ انساني معاشري جي ٽئين درجي جو اچڻ.نباتات کانپوءِ حيوانن جي پيدائش وانگر آهي.جهڙي طرح حيوانن ۾ به وڻن ٻوٽن واريون ڪي خوبيون ۽ خاصيتون ملن ٿيون.ساڳئي طرح ان ٽئين درجي ۾ ٻئين درجي جون صفتون به هونديون آهن پر ڪجهه ٻئي نموني ۾ حيوانيت کانپوءِ انسانيت جي منزل ايندي آهي.ارتفاقات(اجتماعي ادارن) ۾ ان جو مثال ٽئين درجي ۽ چوٿين درجي کي سمجهڻ گهرجي.