فائدو
هن جو اڻ پڙهيل هجڻ مڙس لاءِ اندر ئي اندر پچڻ ۽ سڙڻ جو سبب هو. پليگايا ايتري قدر اڻ پڙهيل هئي جو ڪنهن پني تي صحيح به نٿي ڪري سگھي! هڪ ڏينهن وجھه وٺي مڙس نڪولاوچ هن کي چيو: “گھٽ ۾ گھٽ ايتري ته کڻي تعليم حاصل ڪر جو پنهنجو پاڻ لکي سگھين. تنهنجو نالو هونءَ به لکڻ ۾ سولو آهي.”
“پر ان مان هڙ حاصل ئي ڇا ٿيندو؟” پليگايا جواب ڏنو. “منهنجون ته آڱريون به صحيح طرح نٿيون مُڙن- آئون ڪيئن لکي سگھنديس؟ بهتر اهو آهي ته پنهنجي ٻارن کي ئي پڙهايو ۽ منهنجي پٺ ڇڏي ڏيو.”
نڪولاوچ اهو جواب ٻڌي ماٺ ٿي ويو. هن وٽ پليگايا سان مٿو کپائڻ جو وقت نه هو، پر هن لاءِ هڪ ڪتاب وٺي آيو. هي لکڻ پڙهڻ جو شروعاتي ڪتاب هو ۽ ماڊرن طريقن سان اهڙي نموني لکيل هو جو نئون سيکڙاٽ جلدي ئي سولائيءَ سان ٻولي سکي وڃي. پليگايا ڪتاب کي آڏو ابتو ڪري ڏٺو ۽ پوءِ هڪ پاسي کان کڻي رکيو- اهو ئي سوچي ته هي ڪتاب سندس ٻارن کي ئي ڪم اچي ويندو. ان کانپوءِ هوءَ نڪولاوچ جو ڪوٽ کڻي رفو ڪرڻ ويهي رهي. رفو ڪندي هن کي لڳو جهڙو ڪر ڪوٽ جي اندرين کيسي ۾ ڪا ڪڙڪ پني جهڙي شيءِ هجي. هن سمجيو شايد پئسن جا نوٽ هجن پر پوءِ جڏهن هن هٿ اندر وڌو ته ڏٺو ته هڪ خط آهي. خط خوشبوءِ ۾ ٻڏل هو ۽ تمام سهڻي نموني جي لکڻي ۾ اکر لکيل هئا.
پليگايا جي دل ئي ڀڄي پئي.
“ته اها ڳالهه آهي. جيئن ته آئون هن کي وڻان ڪانه ٿي ان ڪري هي ڪنهن ٻئي هنڌ دل پيو وندرائي ۽ عشق ڪري. ڇا هن مون کي ڪو بيوقوف سمجھيو آهي؟ پر سچ ئي ته آهي. آئون جاهل جو آهيان.”
هوءَ پنهنجين سوچن ۾ ئي گم ٿي وئي. پوءِ هن فيصلو ڪيو :
“آئون پڙهينديس. جڏهن پڙهي لکي ڀڙ ٿي وينديس ته نڪولاوچ مون کي بيوقوف نه ٺاهي سگھندو.”
ان ڏينهن کان پوءِ هن پڙهڻ شروع ڪري ڏنو.
هڪ مهينو گذريو.
ٻيو مهينو گذريو.
۽ پوءِ ٽيون مهينو به گذري ويو. هاڻ هوءَ ايترو قابل ٿي وئي جو هر لکيل شيءِ کي سولائيءَ سان پڙهي سگھي ٿي- هوڏانهن نڪولاوچ پنهنجي منهن خوش هو ته سندس زال جي دل پڙهڻ ۾ لڳي وئي آهي.
هڪ ڏينهن نڪولاوچ جڏهن ڪم تي ويو ته پليگايا کي اوچتو ياد اچي ويو ته اهو خط ته اڃا تائين هن وٽ صندوق ۾ قابو رکيو آهي. هن سوچيو ته اهو خط ڪڍي هاڻ پڙهيو وڃي جيئن هن کي خبر پئجي سگھي ته ڪهڙي ڇوڪري هن جي مڙس کي ڦاسائي کانئس جدا ڪري رهي آهي.
هن خط کولي پڙهڻ شروع ڪيو.
خط ۾ لکيل هو_
“پيارا نڪولاوچ واعدي مطابق ڪتاب روانو ڪري رهي آهيان. مون کي يقين آهي ته ٻن ٽن ڏينهن اندر تنهنجي پياري پياري زال پليگايا هن ڪتاب کي پڙهڻ کانپوءِ جاهليت جي دنيا مان نڪري ويندي. نڪولا وچ هن کي سمجھاءِ ته اڻ پڙهيل ماڻهو ڪيڏو ته خراب لڳي ٿو.
“مون کي اميد آهي ته هوءَ هڪ پڙهيل لکيل زال سڏائڻ ۾ فخر محسوس ڪندي.”
“تون ڄاڻين ٿو ته پاڻ ماڻهو جاهليت ختم ڪرڻ جي مهم هلائي رهيا آهيون. جنهن ۾ پاڻ کي کپي ته تعليم ڏيڻ جو ڪم پنهنجي پنهنجي گھر کان شروع ڪريون، بس تون پليگايا کي پڙهاءِ.”
نيڪ تمنائن سان،
ماريا بلوفينا.”
خط پڙهي پليگايا جون اکيون آليون ٿي ويون.
(ليکڪ: مائيڪل روشينڪوف، روس)