الطاف شيخ ڪارنر

لنڊن تائين لفٽ

پرڏيھي ادب مان چونڊ ترجمو ڪيل ڪھاڻين جي مجوعي ”لنڊن تائين لفٽ“ بابت شمشيرالحيدري لکي ٿو: ”سامونڊي سفرنامن ۽ سامونڊي ڪھاڻين کان هٽي، ”لنڊن تائين لفٽ“ الطاف شيخ جي خالص ادبي ڪوشش آهي. هو انھيءَ ميدان ۾ بہ ڪامياب آهي ۽ سندس وڏي ڪاميابي پنھنجي نالي جي اها ساک آهي، جيڪا پڙهندڙن وٽ مقبول ليکڪن لاءِ سند هوندي آهي. اسان جا اڄوڪا گهڻا ڪھاڻيڪار جيڪي اڃا بہ او_ هينري ۽ موپاسان جي اسٽائل کي ماڊل بڻائي لکي رهيا آهن، تن لاءِ الطاف جي چونڊيل، دنيا جي مختلف ٻولين جي جديد ڪھاڻين جا ترجما سٺو مثال ثابت ٿيندا.“ 
  • 4.5/5.0
  • 8
  • 0
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book لنڊن تائين لفٽ

هوءَ لائونج بار ۾ گھڙي

ڪجھه گھڙيون اها ڇوڪري اتي ئي بيٺي بخاريءَ ۾ ٻرندڙ باهه جا الا ساراهه جوڳين نگاهن سان ڏسندي رهي. پوءِ اندر بار ۾ لنگھي ويئي. هن جِن شراب ۽ ٽانڪ جو آرڊر ڏنو ۽ برف جي ڳوڙهين کي گلاس ۾ وجھي گھمائڻ لڳي. هوءَ وچولي قد جي هڪ پرڪشش ڇوڪري هئي، جنهن کي محبوبا ٺاهڻ جو خيال هر نوجوان جي دل ۾ پيدا ٿي سگھيو ٿي.
جارج ۽ آئون ماٺ ڪيو ويٺا هئاسين. اڃا تائين اسان ٻنهي مان ڪنهن به هن ڇوڪريءَ جي باري ۾ ڪو تبصرو نه ڪيو هو. اسان جون نگاهون هن ڇوڪريءَ تي ڄميل هيون. مون ٽيڏيءَ اک سان جارج ڏي ڏٺو. هن کي اکين مان ڇوڪريءَ لاءِ موه ظاهر ٿي رهيو هو. اسان چڱي دير کان ان ريسٽورنٽ ۾ ويٺل هئاسين. ڇوڪرين جي معاملي ۾ منهنجي بزدلي هاڻي مثالي سمجھي وڃڻ لڳي هئي. در اصل منهنجو نظريو ٻين سڀني کان مختلف هو. منهنجي دل چوندي هئي ته ڇوڪري پاڻ مون لاءِ هڪ ڇڪ محسوس ڪري مون ڏي هلي اچي ۽ مون کي محبوب جي حيثيت سان چونڊي. مون ۾ ايڏي همت به نه هئي جو ڪنهن ڇوڪريءَ سان مخاطب ٿي کيس پاڻ ڏي مائل ڪري سگھان.
ان وقت به ريسٽورنٽ ۾ ويٺو آئون اهو ئي سوچي رهيو هوس ته ڪاش ڪا حور پري اچي ۽ مون کانمتاثر ٿي منهنجو هٿ جھلي منهنجي ٿي وڃي.
ان موضوع تي بار ۾ ايندي ئي جارج سان ڳالهه ٻولهه شروع ڪري ڏني هيم. جارج مونکي پنهنجين بهترين اٽڪلن سان نوازيندي منهنجي ئي خرچ تي هڪ ٻئي پويان ٽي جام پي چڪو هو ۽ چوٿون هن جي سامهون رکيو هو. هن چيو ته جيڪڏهن ڪا ڇوڪري مون کي پسند اچي وڃي ته کيس ٻڌايان. هو منهنجي ملاقات جي ڪا نه ڪا صورت ضرور ڳولي وٺندو. منهنجيون نظرون دروازي ۾ ئي کتل هيون، جيئن ئي هڪ ڇوڪري اندر گھڙي ته آئون هن کي گھورڻ لڳس.
پوءِ جارج ڏي جھڪي چيومانس: “جارج! هيءَ ڇوڪري بلڪل اڪيلي آهي.”
جارج ڪو به جواب نه ڏيندي شراب جو گلاس کنيو ۽ هڪ ڍُڪ ڀري چَپَ اگھڻ لڳو. هن جون نگاهون گھڙي کن لاءِ به ڇوڪريءَ تان نه پئي کڄيون. منهنجو آواز ٻڌي هن ڇرڪ ڀريو ۽ ڪجھه گھڙين لاءِ هومون کي قهريلي نگاهن سان گھوريندو رهيو، پوءِ اڻ وڻندڙ لهجي ۾ چيو: “مون کي پڪ آهي ته ان ڳالهه جو تو وٽ ڪو ثبوت نه هوندو.”
“ پر جيئن ته هن سان ڪير ناهي.” مون بي وسيءَ مان چيو، “ ان مان ظاهر ٿئي ٿو ته هوءَ اڪيلي آهي.”
“بيوقوف” جارج تجربيڪار انداز مان ڇوڪريءَ کي گھوريندي چيو “ان اڪيلائيءَ جو ثبوت اهو آهي ته جيڪڏهن هيءَ ڪنهن سان گڏ هجي ها ته پنهنجي لاءِ آرڊر هرگز نه ڏئي ها، سمجھئي”.
مون هائوڪار ۾ ڪنڌ ڌوڻيو. ظاهر آهي ڇوڪرين جي معاملي ۾ ته آءٌ صفا ڇسو هوس، جارج انهن ڳالهين ۾ تمام گھڻو قابل هو. هو سوچڻ ۽ پرکڻ ۾ ئي ماهر هو ۽ ان جو خيال شايد ئي ڪو غلط ثابت ٿيو هجي- گھٽ ۾ گھٽ ڇوڪرين جي باري ۾ سندس خيال ڪڏهن به غلط ثابت ٿيندي نه ڏٺو هو.
“ ان کان علاوه هڪ ڳالهه سوچڻ جوڳي آهي.” جارج رعبدار لهجي ۾ چيو، “ هن ڇوڪريءَ جو اڃا مڱڻو نه ٿيو آهي ۽ نه ئي هيءَ شادي شده آهي.”
“توکي ڪيئن خبر پيئي؟” مون حيرت مان پڇيو.
“هن جي آڱر ۾ ڪا به منڊي ناهي.” جارج ان ڳالهه ڏانهن ڌيان ڇڪايو.
مون غور سان ڇوڪريءَ ڏي ڏٺو. مون کي تعجب لڳو ته ههڙي سهڻي ڇوڪريءَ کي ڇو اڃا تائين ڪنهن به پنهنجو نه ڪيو آهي- جنهن جو حسن ڏسي دل جو ڌڙڪو بي ترتيب ٿي رهيو هو. منهنجي ذهن ۾ هڪ خيال پيدا ٿيو. ٿي سگھي ٿو ته هن ڇوڪريءَ طلاق ورتي هجي ۽ هن جي گھر ۾ ٻه چار ٻار به هجن ۽ انهن ٻارن جي ڪري هن سان ڪو شادي ڪرڻ لاءِ تيار نٿو ٿئي.
مون جڏهن پنهنجي دل جي اڻ تڻ جارج کي ٻڌائي ته هن جي اکين مان ڪاوڙ صاف نظر اچڻ لڳي.“ منهنجو خيال آهي ته تون ان معاملي ۾ پنهنجي زبان بند رکين ته جيڪر چڱو.” هن چيو “آئون شرط لڳائي سگھان ٿو ته هيءَ ڇوڪري ڪنواري آهي ۽ سندس شادي نه ٿي آهي. هن جي عمر ٽيويهن سالنکان مٿي ناهي پر جيڪڏهن تون ان کي گھٽ سمجھين ته وڌ ۾ وڌ پنجويهه کڻي ٿينديس پر مٿي نه ۽ هيءَ ڇوڪري پاڻ ئي ڪمائي پنهنجو خرچ پکو هلائي ٿي.”
آئون ڪنڌ هيٺ ڪري سندس ڳالهيون ماٺ مٺوڙي ۾ ٻڌندو رهيس ۽ ٽيڏيءَ اک سان ڇوڪريءَ کي به ڏسندو رهيس، جنهن سان قرب جي تمنا هاڻي طوفان وانگر منهنجي دل ۾ اٿل پٿل مچائي رهي هئي.
“هيءَ ڇوڪري مردن جي دوستيءَ کي پسند ڪري ٿي.”جارج چئي رهيو هو. “ هن کي شاديءَ ۽ دوستيءَ لاءِ ڪيدرائي دفعا پيشڪش ڪئي وئي آهي ۽ هاڻ به اهڙن نوجوانن جي کوٽ ناهي، جيڪي هن جي هڪ اشاري تي پنهنجو سڀ ڪجھه قربان ڪرڻ تي آماده نه هجن.”
ڇوڪريءَ ان ئي مهل ڪنڌ موڙيو ۽ ان ميز ڏي ڏٺو جنهن تي اسان ويٺا هئاسين. ڇوڪريءَ جي چپن تي ڪا به مرڪ ظاهر نه ٿي، شايد هوءَ ان معاملي ۾ ضرورت کان وڌيڪ ئي ذهين هئي. مون هڪ ڳالهه جيتوڻيڪ هن جي اکين مان محسوس ڪري ورتي ته هن جي، ڏسڻ جو نمونو اهڙو هو ڄڻ هوءَ جائزو وٺي رهي هجي ته جيڪي ڪجھه اسان ڏٺو اهو اسان کي وڻيو آهي يا نه؟
“مون کي يقين آهي ته هيءَ ڇوڪري تنهنجي مرداني شڪل صورت کان متاثر ٿي آهي.” جارج چيو ۽ هڪ ئي ڍُڪ ۾ گلاس خالي ڪري چيو. “چڱو پنهنجو گلاس کڻ ۽ خالي ڪري ٻه ٻيا جام وٺي اچ.”
“پر جارج!” مون ضد ڪيو. “آئون هيستائين ڏاڍو خرچ ڪري چڪو آهيان.”
“تنهنجي خيال ۾ منهنجو مٿو ڦريو آهي ڇا؟” جارج اکيون ڪڍيون، “آئون تنهنجي مونجھاري جون ڳنڍيون کولي رهيو آهيان ۽ توکي ته خبر آهي ته شراب بنا آئون بنهه سوچي نٿو سگھان.” هن مونکي سمجھائڻ واري انداز ۾ چيو، “ٻڌ، هي تنهنجي لاءِ هڪ سونهري موقعو آهي. جلدي بار ڏي وڃ ۽ هن سان وڃي ڳالهه ٻولهه ڪر، تون ضرور سوڀارو ٿيندين.”
مون چيو، “ائين چوڻ ته سولو آهي پر ان تي عمل ڪرڻ تمام ڏکيو آهي، جارج! تو اڳيان اها ڪا وڏي ڳالهه ناهي ڇو جو تون ڪيترين ئي عوتن سان ملي چڪو آهين. مون لاءِ هي پهريون خوشگوار حادثو ٿيندو. آئون نٿو چاهيان ته هي ڪم هڪ ناخوشگوار نتيجي جي روپ ۾ منهنجي سامهون اچي. مون کي هونءَ تنهنجي راءِ سان اختلاف ناهي ڇو ته تون تجربيڪار آهين ۽ توکي ته هن وقت به ڏهن کان مٿي دوست ڇوڪريون آهن.”
“صحيح آهي ۽ اهو ئي سبب آهي جو هن ڇوڪريءَ کي تنهنجي لاءِ ڇڏي رهيو آهيان.” جارج وڏي دل سان چيو، “منهنجو گلاس کڻ ۽ بار ڏي هليو وڃ. جيڪڏهن تون ڳالهين ۾ ائين ئي وقت وڃائيندو رهندين ته هيءَ ڇوڪري پنهنجو گلاس خالي ڪري هتان رواني ٿي ويندي ۽ تون افسوس کان هٿ مهٽيندو رهندين.”
“پر جارج هي ته هڪ ڏکيو ڪم آهي.” مون گھٻرائيندي چيو.
“ٻڌ، توکي فقط ايترو ڪرڻو آهي ته ڪنهن طرح هن تي ٿورو شراب هار، ان کانپوءِ هڪدم عاجزيءَ مان هن کان معافي وٺي ڪپڙن ڌئارڻ جي خرچ جي پيشڪش ڪر. ٿي سگھي ٿو ته ڇوڪري ان ڳالهه تي آماده ٿي وڃي ۽ تون پنهنجي گاڏيءَ ۾هن کي گھر تائين ڇڏي اچين. بس پوءِ ٻيو توکي ڇا کپي! رستي تي هوءَ پاڻهي توسان پنهنجو حال اوريندي.”
مون هائوڪار ۾ ڪنڌ ڌوڻيو. اها ترڪيب ڪجھه دل سان لڳي.
جارج زور ڀريندي چيو، “رستي ۾ هيڏانهن هوڏانهن جون ڳالهيون ڪندي هن کي کلائڻ جي ڪوشش ڪجانءِ ۽ آئيندي جي ملاقات جو وقت وٺڻ نه وسارجانءِ. چڱو هاڻ اٿ ۽ جلدي وڃي پنهنجي ڪم کي لڳ نه ته سڄي ڄمار افسوس ڪندو رهندين.”
“پر منهنجي وڃڻ کانپوءِ تون اڪيلو ڇا ڪندين؟”
“منهنجي اون نه ڪر، آئون هليو ويندس. منهنجي ڪار به ٻاهر بيٺي آهي. تون پوءِ آفيس موٽڻ تي مون کي سربستو احوال ڏجانءِ. پر آئون وڃڻ کان اڳ هڪ جام اڃا پيئڻ چاهيان ٿو.”
“چڱو ڀلا، آئون تو لاءِ به هڪ جام وٺي ٿو اچان.” موناها ڳالهه به قبول ڪئي مانس.
آئون ڏڪندڙ ٽنگن سان بار ڏي وڌيس. منهنجو هڪ هڪ پير مڻ تور جو لڳي رهيو هو. وک وک تي ٿڙي رهيو هوس. پاڻ سنڀالڻ جا وڏا وس ڪيم پر سوڀارو نه ٿي سگھيس. نگاهون پري ڪرڻ جي باوجود ڇوڪريءَ ۾ کتيون رهيون. آئون هن جي سهڻي نڪ ۽ چلڪندڙ ڳاڙهن چپن جي دل ئي دل ۾ واکاڻ ڪري رهيو هوس ۽ ڪائونٽر ڏي ائين وڌي رهيو هوس، جيئن ڪا چقمقي طاقت مون کي پاڻ ڏي ڇڪي رهي هجي.
جڏهن مون کي احساس ٿيو ته ڪنهن ڇوڪريءَ کي اهڙيءَ طرح گھورڻ غير اخلاقي ڳالهه آهي ته مون نظرون کڻي هيٺ جھڪايون ۽ ٻئي طريقي سان کيس ڏسڻ جي ڪوشش ڪرڻ لڳس. هوءَ مون کي ڪائونٽر جي پويان لڳل آرسيءَ ۾ پڻ نظر اچي رهي هئي، آرسيءَ ۾ اسان جون اکيون چار ٿيون. هن جي چپن تي حواس خطا ڪندڙ مرڪ هئي. منهنجو بدن پگھر ۾ شل ٿي ويو هو، جنهن مان صاف ظاهر هو ته هوءِ منهنجي ارادي کان واقف ٿي چڪي هئي.
مون ٻن گلاسن جو آرڊر ڏنو ۽ بارٽينڊر ان ئي وقت انهن کي ڀري مون ڏي ريڙهيو. هاڻ فيصلي ڪرڻ جو وقت مٿي تي اچي پهتو هو. مون گلاس کنيا ۽ اڇل سان ڇوڪريءَ ڏي مڙيس. ڄڻ هن جي اڳيان لنگھي ٻئي پاسي وڃڻ ٿو چاهيان. ان کان اڳ جو آئون ڄاڻي واڻي هن جي مٿان شراب هاريان، منهنجو پير ترڪي ويو ۽ ڇوڪريءَ جي اسٽول سان وڃي لڳس. ٻنهي گلاسن ۾ جيڪو شراب هو اهو ماڳهين منهنجي مٿان هارجي ويو.
هوءِ ته پسڻ کان بچي وئي پر آئون ان ليمي وانگر ٿي ويس، جنهن کي نپوڙڻ سان رس جا وڏا وڏا ڦڙا ٽمندا آهن، ڪوٽ جي پوئين حصي کان وٺي گوڏن تائين منهنجو سوٽ پُسي ويو.
ڇوڪريءَ هڪ ڊگھو ساهه کنيو ۽ اسٽول تانٽپ ڏيئي هيٺ لٿي. “مون کي افسوس آهي،” هن چيو، “ڇا هي منهنجي ڪري ٿيو؟”
منهنجا ڪن جارج جي ڊگھن ساهن جو آواز ٻڌي رهيا هئا. مون هن جي موجودگيءَ جي احساس مان همت حاصل ڪندي هڪدم چيو: “نه بلڪل نه، ان ۾ تنهنجو ڪهڙو ڏوهه، ڪڏهن ڪڏهن مون کان اهڙيون بيوقوفيون ٿي وينديون آهن.”
“توهان کي شراب هيڏانهن هوڏانهن هار وير ڪرڻبدران استعمال ڪرڻ کپي، سائين.“بارٽينڊر مرڪندي چيو ۽ رومال مون ڏي وڌائي ڪائونٽر جو تختو مٿي کنيو: “ هتان لنگھي پٺيان وڃ ۽ آرام سان پنهنجن ڪپڙن کي نپوڙي سڪائي وٺ.”
مون ڇوڪريءَ ڏي ڏٺو. هن ائين ڪرڻ لاءِ ڪنڌ ڌوڻيو. مون هڪ چئيوان ٻار وانگر پٺئين پاسي جو رخ ڪيو ۽ ڪپڙا سڪائڻ ۾ لڳي ويس. ڏهن منٽن کانپوءِ آئون بار ۾ واپس آيس ته ڇوڪري اسٽول تي ويٺل نه هئي، مون سوالي نگاهن سان بارٽينڊر ڏي ڏٺو.
“توهان جي وڃڻ کانپوءِ هو توهان جو دوست ڇوڪريءَ وٽ آيو هو. هن کيس سندس گھر تائين ڇڏي اچڻ لاءِ پيشڪش ڪئي، جيڪا ڇوڪريءَ خوشيءَ سان قبول ڪئي. منهنجي خيال ۾ هن وقت ٻئي ڄڻا ڪار ۾ ڇوڪريءَ جي گھر ڏي وڃي رهيا هوندا.”

(ليکڪ: گراهم پين، آسٽريليا).