هرفن مولا
جڏهن مون کي پنهنجي هم سفر جي نالي جي خبر پيئي ته منهنجي پنهنجي دل ٻڏندي محسوس ٿي. “چوڏنهن ڏينهن جو سفر هن ننڍڙي ڪئبن ۾ هن اجنبي ماڻهوءَ سان گڏ ڪيئن گذرندو.” مون دل ۾ سوچيو هو. جيڪڏهن هن جو نالو ئي ٻڌل هجي ها ته به غنيمت ٿئي ها.
جڏهن آئون جهاز تي چڙهيس ته مسٽر مئڪس جو سامان رکجي چڪو هو. هڪ وڏي لوهي ٽرنڪ هئي. ان کان علاوه ڪيتريون ئي ننڍيون وڏيون بئگون هيون جن تي مختلف جڳهين جا ليبل چنبڙيل هئا. مئڪس منهنجي اچڻ کان اڳ پنهنجو سامان کولي جائتو ڪري چڪو هو. باٿ روم خوشبوئن، لوشن ۽ تيل جي شيشين سان سجيل هئي. قصو مختصر هن ريت ته مون کي مئڪس بلڪل پسند نه آيو. آئون ماٺ مٺوڙي ۾ جهاز جي ٽي روم ڏي نڪري پيس ۽ کيسي مان تاش جي پتن جي دٻي ڪڍي “صبر” جي راند کيڏڻ لڳس. اڃا پتن کي ٺاهي رکيم ئي مس ته ڪو اڻ ڄاڻ همراهه مون وٽ اچي منهنجو نالو وٺي پڇڻ لڳو ته ڇا آئون فلاڻو شخص آهيان. مون ڪنڌ ڌوڻي هائوڪار ڪئي.
“منهنجو نالو مئڪس آهي.” هن مُرڪيو.
“سٺو، ڏاڍو سٺو، توهان منهنجا هم سفر آهيو.” مون اخلاقي طرح ڪجھه ڳالهايو.
“منهنجي خوش قسمتي آهي. جهاز جي سفر ۾ ڪجھه خبر نٿي پئجيو سگھي ته ڪنهن کي ڪنهن سان گڏ رکيو وڃي. آئون اهو ڏسي خوش ٿيو آهيان ته توهان به انگريز آهيو. جيڪڏهن ڪئبن ۾ هم وطن آهي ته وڏي سهولت رهي ٿي. توهان جو ڇا خيال آهي؟”
“ڇا توهان انگريز آهيو؟” مون اکيون ڇنڀيندي پڇيو.
“بلڪل. بلڪل. ڇا آئون توکي آمريڪن لڳي رهيو آهيان؟”
مسز مئڪس يقين ڏيارڻ لاءِ پنهنجو برٽش پاسپورٽ ڪڍي منهنجياڳيان لوڏيو.
تاجِ برطانيا جي به ڪهڙي ڪهڙي رعيت آهي. ڪهڙي ڳالهه ڪري ڪهڙي ڪجي. مسٽر مئڪس قد جو بندرو هو. ڪڻڪ رنگو، چپيل نڪ پر وڏيون وڏيون چمڪندڙ اکيون، وار ڪارا ۽ شيدن وانگر گھنڊيدار. هن انگريزي سٺي ڳالهائي ٿي پر صاف ظاهر ٿيو پئي ته هن جي پيدائش ڪنهن ٻئي هنڌ جي هئي.
“توهان ڇا پيئڻ پسند ڪندائو؟” هن مون کي دعوت ڏني.
مون هن ڏي بي يقينيءَ سان ڏٺو، ڄڻ هن جي ان دعوت تي مون کي شڪ هجي.شراب تي اڃا بندش پيل هئي. سوڍا ۽ ليمن اسڪاش ٻئي شيون مون کي سخت ناپسند هيون. پر مسٽر مئڪس مرڪندي پنهنجن کير جهڙن اڇن ڏندن جي نمائش ڪئي:
“وسڪي ۽ سوڍا يا مارٽيني؟ جيڪو وڻئي اهو پي.” اهو چئي هن پنهنجي ڪوٽ جي کيسي مان ٻه بوتلون ڪڍي ميز تي رکيون. مون مارٽيني پسند ڪئي. هن هڪدم بئري کي سوڍا، ٻه گلاس ۽ برف آڻڻ جو حڪم ڏئي ڇڏيو.
“توکي شراب جون هي بوتلون ڪٿان مليون؟” مون آهستي پڇيو.
“ٻيون به اٿم. پنهنجن دوستن کي پيارڻ چاهين ته انهن کي به سڏائي سگھين ٿو.”
مئڪس سخت بَڪر قسم جو ماڻهو هو. هو هر وقت بَڪَ ڪندو رهيو ٿي. هو نيو يارڪ ۽ سان فرانسسڪو جون ڳالهيون ڪرڻ لڳو. ڊرامن، فلمن ۽ سياست هر شيءِ تي تبصرو ڪندو رهيو ۽ جلد هجائتو ٿي ويو. مون کي مئڪس بلڪل پسند نه آيو. ڳالهين مان بيزار ٿي مون وري پنن جي ٿپي کنئي ۽ پنهنجي دل وندائڻ لڳس.
“ٽِڪ کي چونڪي تي رک.” مسٽر مئڪس مشورو ڏنو.
هاڻ صبر جي راند جيڪا ماڻهو پاڻ وندرائڻ لاءِ اڪيلي سر کيڏي ان ۾ ڪو ٻيو اچي مشورو ڏئي ته ڪهڙي پتي تي ڪهڙو پتو هڻجي ته بيزاري ته ٿيندي. مون تنگ ٿي راند بند ڪري ڇڏي.
“توکي تاش جا ڪرتب ڏيکاريان؟” مئڪس پتن جي ڍڳي کڻندي مون کان پڇيو.
“مون کي انهن هٿ ٺوڪين جادوئي ڪرتبن کان نفرت آهي.” مون جواب ڏنومانس.
ان هوندي به هن ٽي چار ڪرتب ڪري ڏيکاريا. پوءِ مون مانيءَ جو بهانو ڪري کانئس موڪلائڻ جي ڪئي.
“مون پاڻ ٻن لاءِ هڪ ٽيبل اڳواٽ رزروڊ ڪرائي ڇڏيو آهي.” هن خوش ٿيندي مون کي اطلاع ڏنو.
مطلب ته مئڪس مون کي بنهه پسند نه آيو. هو نه فقط منهنجي ڪمري (ڪئبن) جو ساٿي هو پر روزانو ٽي وقت کاڌو به هن سان گڏ کائڻو پيو ٿي. هن کان جان ڇڏائڻ مشڪل ڪم هو. هاڻ جيڪڏهن آئون پنهنجي گھر ۾ هجان ها ته دروازو هن جي منهن اڳيان بند ڪري ڇڏيان ها. پر هن جهاز تي هو هر جاءِ تي موجود هو. هن کان جان ڇڏائڻ جي ڪا واٽ نه هئي. ٽن ڏينهن ۾ هن سڀني کي دوست بڻائي ورتو. جهاز تي ٿيندڙ سڀني راندين ۾ هن حصو ورتو ٿي. سڀ مقابلا هن ڪرايا ٿي. مقابلي لاءِ انعامن جو انتظام به هن جي ذمي هو. ڪڏهن ڪنسرٽ ٿي رهيو آهي ته ڪڏهن باسڪٽ بال. ڪڏهن ڊراما ترتيب پيو ڏئي ته ڪڏهن فئنسي ڊريس شو ڪرائي رهيو آهي.
جلد ئي مئڪس جو نالو “هرفن مولا” پئجي ويو. ايتري قدر جو ماڻهو کيس منهن تي ان نالي سان سڏڻ لڳا. هن ڪجھه به دل ۾ نٿي ڪيو. بلڪه ان کي پنهنجي تعريف سمجھي خوش ٿي ٿيو. پر سڀ کان گھڻو هن کان مانيءَ جي ٽيبل تي ڪڪ ٿيس ٿي. هو هر وقت جيڪي ايندو هوس ڳالهائيندو رهيو ٿي ۽ هر ڳالهه تي بحث ڪيائين ٿي. هن کي هر شيءِ جي معلومات هئي ۽ بحث ۾ جيستائين ٻي ڌر کي قائل نٿي ڪيو، تيسين هن جي پٺ نٿي ڇڏي. پنهنجي غلطي مڃڻ لاءِ ته هو ڪڏهن تيار ئي نه ٿيندو هو. فقط مسٽر رمزي هڪ اهڙو ماڻهو هو، جنهن هن سان مقابلي ۾ هار نه مڃي هئي.
رمزي آمريڪن سفارتخاني ۾ ڪم ڪيو ٿي ۽ ڪوبي (جپان) ۾ نوڪري ڪيائين ٿي. هو هڪ قداور ۽ ڳري جسم جو ماڻهو هو ۽ ان تي ڪپڙا ايڏا ته سوڙها پاتائين ٿي جو لڳو ٿي ڄاڻ ته ڦاٽا. هو نيويارڪ کان پنهنجي زال کي وٺي واپس جپان ڊيوٽيءَ تي وڃي رهيو هو.
سندس زال مسز رمزي هڪ سهڻي ۽ من موهڻي عورت هئي. هن جي چال چلڳت اعليٰ قسم جي هئي ۽ ڳالهائڻ ٻولهائڻ ۾ سندس وڏو شان هو. مسٽر رمزي جو پگهار ڪو تمام گھڻو هو. هن جي زال سادا ۽ گھٽ قيمت وارا وڳا پاتا ٿي پر هن کي ڪپڙي اوڍڻ جو ڍنگ آيو ٿي. بهرحال جنهن شيءِ مون کي سڀ کان گھڻو متاثر ڪيو اها هن جي انڪساري هئي.
هڪ رات مانيءَ جي ٽيبل تي موتين تي ڳالهه ٻولهه ٿيڻ لڳي. جپانين اهڙا ته هٿرادو موتي ايجاد ڪيا آهن جو اصل ۽ نقل جو فرق ڪرڻ ڏکيو ٿي پيو آهي. بلڪه اصلي موتين جا اگھه ڪِرندا وڃن. مسٽر مئڪس ٻين ڳالهين وانگر موتين جو به ماهر نڪتو. جلد ئي رمزي ۽ مئڪس ۾ موتين تي گرما گرم بحث ٿيڻ لڳو. خبر ناهي رمزي ڪهڙو جملو ٽوڪ طور چيو جو مئڪس کي ڪاوڙ وٺي وئي ۽ ميز تي زور سان ٺونشو هڻي چيو:
“موتين جي باري ۾، جيتري ڄاڻ مون کي آهي اوتري ڪنهن کي به نه آهي. اصل ۾، آئون موتين جي ئي چڪر ۾ جپان وڃي رهيو آهيان. منهنجو ڪاروبار ئي موتين جو آهي.”
ان خبر ٻڌڻ سان چوڌاري ماٺ ٿي وئي. اهو ته سڀني کي اندازو هو ته مئڪس ڪاروباري ماڻهو آهي پر اهو اڄ معلوم ٿيو ته هن جو ڪاروبار هيرن موتين جو آهي.
هو چوندو ويو: “نقلي موتي ته آئون هڪ اک بند ڪري به سڃاڻي سگھان ٿو. هاڻ توهان جي سامهون مسز رمزي ويٺي آهي هن جي ڳچيءَ ۾ پاتل موتين جي هار ۽ ان جي قيمت جو اندازو آئون ئي ڪري سگھان ٿو.”
مسز رمزي ويچاري شرمائجي وئي ۽ انڪساريءَ جي حالت ۾ پنهنجي هار کي پنهنجي فراڪ جي ڳلي ۾ لڪائڻ لڳي. اوچتو رمزي مئڪس کي چئلينج ڪيو:
“جيڪڏهن تون موتين جي باري ۾ ٿورو گھڻو به ڄاڻين ٿو ته هن هار جي قيمت جو اندازو هڻي ٻڌاءِ؟”
“هن هار جي قيمت گھٽ ۾ گھٽ پندرهن هزار ڊالر ٿيندي، جيڪڏهن ففٿ ايونيو جي ڪنهن فئشن ايبل اسٽور مان خريدڪيو ويو آهي ته ان جي قيمت ٽيهه هزار ڊالرن تائين به ٿي سگھي ٿي.” مئڪس اعتماد سان چيو.
“توکي اهو ٻڌي صدمو ٿيندو ته اهو هار منهنجي زال نيويارڪ مان نڪرڻ کان هڪ ڏينهن اڳ ڪل ارڙهن ڊالرن ۾ هڪ عام رواجي دڪان تان خريد ڪيو هو.” رمزي فاتحاڻي مرڪ سان ٻڌايو.
مئڪس جو منهن ڳاڙهو ٿي ويو. هن خاطري واري لهجي ۾ چيو: “هي نه فقط سَچن موتين جو هار آهي پر تمام اعليٰ جنس جي سچن موتين جو آهي.”
“شرط لڳائيندين؟ سؤ سؤ ڊالرن جي ته هي نقلي موتي آهن؟” رمزيءَ چيو.
“شرط لڳائڻ اجائي آهي. مون کي خبر آهي ته هي نقلي موتي آهن. مون خود پنهنجن پئسن سان خريد ڪيوآهي.” مسز رمزيءَ مڙس کي شرط لڳائڻ کان منع ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي.
“جيڪڏهن مون کي هن احمق کان سؤ ڊالر آسانيءَ سان ملي رهيا آهن ته شرط لڳائڻ ۾ ڪهڙي خرابي آهي؟” رمزي جوش ۾ اچي چيو.
“چڱو مون کي ڀلا هي هار لاهي ڏي. آئون هڪ منٽ ۾ ٻڌائي سگھان ٿو ته هار جي اصل قيمت ڪيتري هوندي. مون کي سؤ ڊالر جي شرط منظور آهي.” مئڪس سنجيدگيءَ سان چيو.
هاڻ مسز رمزي هٻڪڻ لڳي: “اصل ۾ هار جو هُڪُ نه پيو کُلي، توهان منهنجي ڳالهه جو يقين ڪريو، موتي نقلي آهن”.
مون کي شڪ ٿيڻ لڳو ته ڪو نه ڪو راز کلڻ وارو آهي. اوچتو رمزي اٿي بيٺو.
“هُڪ آئون ٿو کوليان.” ۽ پنهنجي زال جي ڳچيءَ مان هار لاهي مئڪس کي ڏنو.
مئڪس کيسي مان بلوري شيشو ڪڍي هار کي غور سان ڏٺو ۽ هڪ سوڀ واري مرڪ هن جي چپن تي تري آئي. هن هار واپس ڪيو ۽ ڪجھه چوڻ وارو هو ته هن جي نظر مسز رمزيءَ تي پيئي. هوءَ ڦِڪي هئڊي ٿي وئي هئي ۽ نهايت رحم ۽ مدد جي گھُر ڪرڻ وارين نگاهن سان مئڪس ڏي ڏسي رهي هئي.
مئڪس ڪجھه چوندي چوندي ماٺ ٿي ويو ۽ پاڻ کي قابوءَ ۾ رکندي اطمينان سان چيو:
“مون کان ڀُل ٿي وئي ۽ آئون دوکو کائي ويٺو آهيان. حقيقت ۾ هي اصلي موتين جو هار نه آهي ۽ بيحد سٺا نقلي موتي آهن. توهان هن جي ارڙهن ڊالر قيمت بلڪل صحيح ڏني آهي.”
اهو چئي هن کيسي مان سؤ ڊالرن جو نوٽ ڪڍي رمزي ڏي وڌايو.
رمزي نوٽ وٺي چيو: “اميد آهي ته هاڻ توکي سٺو سبق ملي ويو هوندو ۽ تون هاڻ هرڳالهه ۾ ٽنگاٽڪائڻ ڇڏي ڏيندين.”
مون غور سان ڏٺو ته مئڪس جا هٿ ڏڪي رهيا هئا.
جهاز تي ان ڳالهه جي ڏاڍي مشهوري ٿي ۽ ويچارو مئڪس سڀني کان منهن لڪائيندو وهليو. “هرفن مولا” تان ماڻهن چڱيون چٿرون ڪيون. مسز رمزي مٿي جي سور جو بهانو ڪري پنهنجي ڪئبن ۾ هلي وئي.
ٻئي ڏينهن صبح جو آئون شيو ڪري رهيو هوس. مئڪس پنهنجي برٿ تي ليٽي سگريٽ پي رهيو هو ته ڪنهن دروازي جي هيٺان هڪ لفافو ڪئبن اندر سرڪايو. مون جلدي دروازو کولي ٻاهر ليئو پاتو. گھٽيءَ جي ڪنڊ وٽان مسز رمزي پٺيري مُڙي وئي. مون جھڪي لفافو کنيو. ان تي مئڪس جو نالو لکيل هو. مون لفافو مئڪس ڏي وڌايو.
هن لفافو کوليو. ان مانسؤ ڊالرن جا ٻه نوٽ نڪتا. ان سان گڏ ڪو خط يا چٺي نه هئي. مئڪس مرڪڻ لڳو.
مون تعجب مان مئڪس ڏي ڏسي پڇيو:“ مئڪس سچ سڄ ٻڌاءِ ته موتي سچا هئا يا نقلي؟”
“جيڪڏهن منهنجي زال ايڏي سهڻي هجي ها ته آئون هن کي نيويارڪ جهڙي شهر ۾ هڪ سال لاءِ ڇڏي جپان ڪڏهن به نه وڃان ها.” اهو چئي مئڪس سؤ جا ٻه نوٽ پنهنجي کيسي ۾ رکي ڇڏيا. ان وقت مون محسوس ڪيو ته آئون مسٽر مئڪس کي ايترو به ناپسند نٿو ڪريان.
(ليکڪ: سمرسٽ ماهم)