خواب
اوچتو سخت ھيجاني ڪيفيت ۾ رابيل ننڊ مان رڙ ڪري اٿي.
” . . . آفاق . آفاق . . “
گھري ننڊ مان آفاق گهٻرائجي سجاڳ ٿي ويو. پاسي ۾ ستل ٻن سالن جي صبا، ننڊ مان جاڳي روئڻ لڳي.
” ڇاٿيو رابيل تون ٺيڪ تہ آھين نہ. “ ھو سڄو ڪنبي رھيو ھو.
” آفاق! تون ٺيڪ آھين؟“ رابيل جي اکين ۾ خوف ڀريل ھو.
” ھا مان ٺيڪ آھيان شايد تو ڪو خواب ڏٺو آھي. “
”خواب ؟“غير حاضر دماغي سان ھن آفاق ڏانھن نھاريو. آفاق، روئيندڙ صبا کي کنيو ۽ کيس پرچائڻ لڳو . ٻاھن جي ھندوري ۾ ٻارڙيءَ کي ننڊ وٺي وئي.
آفاق سمھي رھيو پر ھوء خوف وچان جاڳندي رھي. رابيل جا خواب اڪثر حقيقت ۾ بدلجي ويندا ھئا. گذريل سال رمضان کان اڳي ھن خواب ڏٺو تہ سندس ماسات رحمان کي دل جو دورو پيو آھي. ڪجهہ وقت کانپوءِ کيس دل جو دورو پيو پر ھو بچي ويو.
اڳي ھو ھڪ پراڻي گهر ۾ رھندا ھئا پر ھوء اڪثر ھڪ ڪشادي گهر جو خواب ڏسندي ھئي. سوچيندي ھئي ھنن جا حالات ايترا چڱا ڪونھن، جو اھڙو ڪشادو گهر وٺي سگهن پر جلد اھو ايريا ڪمرشل ٿي ويو ۽ اتي دڪان ۽ پلازہ ٺھڻ لڳا. ھڪ بلڊر اتي آفيس ٺاھڻ پيو گهري، انڪري گهر جي سٺي قيمت ملڻ جي ڪري سندس گهر وارا اھو پراڻو گهر کپائي، ھڪ سٺو گهر خريد ڪري ان ۾ رھڻ لڳا. اھڙا خواب ھن ڪيترائي ڏٺا ھوندا، جيڪي اڪثر حقيقت ثابت ٿيا.
اڄ ھن خواب ۾ آفاق جو ايڪسيڊنٽ ٿيندي ڏٺو، جيڪو رت ۾ ٻڏل روڊ تي پيو ھو . راھگير ۽ گاڏيون گذري رھيون ھيون پر ڪنھن کڻي کيس اسپتال نہ پھچايو . ھوء رڙيون ڪندي رھي پر ڪير بہ نہ بيٺو . اوچتو ھن جي اک کلي وئي.
ٻئي ڏينھن معمول مطابق ھن آفاق کي نيرن ڏيئي آفيس موڪليو . پوءِ گهر ۾ بي چين ڦرندي رھي.
شام جو ڀيڻ تبسم آئي تہ ھن کي خواب ٻڌائي روئڻ لڳي.
”ادا آفاق کي رب وڏي حياتي ڏيندو بس تون وھم نہ ڪر ۽ ان خواب کي وساري ڇڏ. “ تبسم کيس سمجهايو. تبسم کي ياد آيو تہ سندس شاديءَ کان اڳي رابيل ھن جي شاديءَ جي باري ۾ جيڪو خواب ڏٺو ھو اھو ٻڌي ھوء کلي ھئي.
”ڀلا مون لاءِ ھڪ وڏي بزنس مين جو رشتو ڇو ايندو؟ مان تہ پاڻ ھڪ عام شڪل جي سادي ڇوڪري آھيان. “ ھن خواب ٻڌي چيو.
پر جلد سندس شادي شھر جي وڏي بزنس مين گهراڻي ۾ ٿي. ھوء ليڪچرار ٿي تہ ھڪ ڏينھن ڪوليگ شميم جو ڀاء مزمل، کيس ڪاليج ڇڏڻ آيو تہ ھوء بہ ان وقت رڪشي مان لھي ڪاليج ۾ داخل ٿي رھي ھئي تہ مزمل کيس پسند ڪيو.
انڪري رابيل جو خواب ٻڌي ھوء پريشان ٿي وئي.
ڪو ڳجهہ آھي ضرور، جيڪو انسان جي سمجهہ کان ٻاھر آھي.
”منھنجي ڪاليج ۾ نفسيات جي ليڪچرار آھي ان سان ڀلا ڳالھہ ڪري ڏسان. “ تبسم پڇيو.
”ادي منھنجي جند انھن خوابن مان ڇڏايو . مان سخت پريشان ٿي ٿيان. “ رابيل بي وسيءَ مان چيو.
ٻئي ڏينھن ھوء ڪاليج ۾ داخل ٿيندي ئي نفسيات جي شعبي ڏانھن وڃڻ لڳي. ھن اڳواٽ ئي ميڊم سائرہ کي سموري معاملي کا آگاھ ڪندي، مدد گهري ھئي. ميڊم سائرہ ڪلينيڪل سائيڪالاجي پڻ ڪئي ھئي ۽ شام جو ڪلينڪ تي نفسياتي مريض ڏسندي ھئي.
ميڊم سائرہ جي آفيس پھتي تہ ھوء سائيڪالاجي جو ضخيم ڪتاب کولي ڪجهہ سٽن کي پينسل سان لڪيرون پائي رھي ھئي.
”اسلام عليڪم ميڊم. “
”وعليڪم اسلام تبسم اچ پليز ويھ. “ سائرہ خوشدليءَ سان چيو.
ھوء ويھي رھي ۽ سندس نظرون تازي گلن جي گلدستي تي ھيون، جن ۾ رنگ برنگي گل مھڪي رھيا ھئا، جن جي خوشبوء ماحول ۾ سرھاڻ سان گڏ، تازگي ڀري ڇڏي ھئي.
” چئہ تبسم. “ سائرہ چيو.
”ميڊم توھان کي فون تي ڀيڻ جي باري ۾ ٻڌايو ھيم تہ ھوء جيڪي خواب ڏسندي آھي سي حقيقت بڻجي ويندا آھن. “
”اوھ! تمام دلچسپ . “ سائرہ دلچسپيءَ سان ھن ڏانھن جهڪي چيو.
”ھن خواب ۾ پنھنجي مڙس جو ايڪسيڊنٽ ڏٺو آھي ۽ ھن کي ڊپ آھي تہ ڪٿي ھن جو خواب ٻين خوابن وانگي سچو نہ ٿي پوي. “
”ھون“ سائرہ گھري سوچ ۾ ڪنڌ ڌوڻيو.
”ميم پليز ان مسئلي جو ڪو حل ڪڍو . منھنجي ڀيڻ جا گهر وارا سخت پريشان آھن. “ تبسم سخت پريشانيءَ وچان چيو.
” توھان جي ڀيڻ سائيڪڪ ڊريم ڏسي ٿي. “
”ڇا ھوء سائيڪو پيشنٽ بڻجي وئي آھي؟“ تبسم روئڻھارڪي ٿي وئي.
”توھان جي ڀيڻ ۾ سائيڪڪ ايبلٽي آھي. اھو ڪو نفسياتي مسئلو نہ آھي پر ھن جي ڇھين حس متحرڪ آھي. “
” ڇھين حس؟“ تبسم حيرت مان چيو.
” ھونئن تہ ھرانسان جي حواس خمسہ ۾ پنج حواس ٿين ٿا جيئن: ڏسڻ، ٻڌڻ، سنگهڻ، چکڻ ۽ ڇھڻ جون حسون. پر ڪن ماڻھن جي ڇھين حس فعال ھوندي آھي. جنھن جي ڪري ھو اڳواٽ ايندڙ خطرن يا واقعن کان باخبر ٿي ويندا آھن. “ سائرہ چيو.
”واقعي ميم!“ تبسم کي حيرت ٿي.
”توھان جي ڀيڻ تمام اھم ۽ خاص ماڻھن ۾ شمار ٿئي ٿي. اھا خاصيت اڪثر ماڻھن وٽ ھوندي آھي پر ھو اندر جي آواز کان بيخبر ھوندا آھن. ڪن ماڻھن کي خواب نظر ايندا آھن تہ ڪي وري پاڻمرادو محسوس ڪري وٺندا آھن. ڪڏھن اھا خاصيت ورثي ۾ بہ ملي ٿي. “
” منھنجي ڀيڻ جي سس سمجهي ٿي تہ ھن تي ڪو جادو يا جنات جو اثر آھي پرھوء گهڻي حساس طبيعت جي آھي انڪري ڊپريشن ۾ ھلي وئي آھي. “
” پوءِ ڪنھن بہ ڏينھن منھنجي ڪلينڪ وٺي اچوس پر اڳواٽ ٻڌائجو. “
”جي بھتر ميم“.
ماءُ لائونج ۾ ٽي وي ڏسڻ ۾ مصروف ھئي. تبسم بہ ڀرسان ويھي رھي.
”امان ڇا توھان خواب ڏسندا ھئا؟“ `ھن سوال ڪيو، جنھن تي مريم حيرت سان کيس ڏٺو.
”ھا پر تون ڇو ٿي پڇين؟“
”توھان ڪڏھن ڳالھہ نہ ڪئي؟“
”اسان کي وڏن سمجهايو ھو تہ خوابن جو ذڪر ڪنھن سان نہ ڪجي ڇو تہ ڪنھن غلط تعبير ڪڍي تہ ان جو غلط اثر پوندو. “ ماءُ وراڻيو.
”توھان جيڪي خواب ڏسندا ھئا ڇا اھي سچا ثابت ٿيندا ھئا. “
”ڪي خواب سچ ٿيندا ھئا پر مان خوابن تي گهڻو نہ سوچيندي ھيس. امڙ چوندي ھئي تہ خواب کي وساري ڇڏجي تہ ڪجهہ نہ ٿيندو. “
ھن جي گهڻي زور ڀرڻ تي رابيل ميم سائرہ کان سيشن وٺڻ لاءِ تيار ٿي. رابيل اھا ڳالھہ گهر نہ ڪئي . ڪو بھانو ڪري کي ڪلينڪ تي ھلي آئي.
ويٽنگ روم مريضن سان ڀريو پيو ھو. مرد ۽ عورتون مايوس ھئا. مايوسي ڄڻ اسان جي قوم کي ورثي ۾ ملي آھي. سماجي زندگي مصنوعي ۽ بناوٽي زندگي پئي گذاري. ماڻھو نہ تہ سچ ڳالھائي ٿو سگهي نہ ئي ڪنھن جو مسئلو سمجهي سگهي ٿو. ھو زندگيءَ کان بي زار ۽ اداس چھرا ڏسي تبسم سوچي ٿي.
”مون کي ھتي مونجهہ پئي ٿئي. “ رابيل پاڻ کي ان ماحول ۾ غير محفوظ تصور ڪري رھي ھئي. ھڪ پريشان حال عورت مستقل ھن کي گهوري رھي ھئي .
ھنن جو وارو آيو تہ اندر داخل ٿيون . ڀيڻ کي ويھاري ھوء ٻاھر نڪتي.
”ڪيئن آھيو رابيل؟“ ميڊم تبسم خوشدليءَ سان چيو جيئن پنھجائپ واري فضا ۾ رابيل جو خوف ختم ٿي سگهي.
”جي ٺيڪ آھيان. “ ھن جا چپ خشڪ ھئا.
”پاڻي پيئندو؟“. سائرہ پڇيو.
”جي. . . جي. . “ھن جلدي مٿو ڌوڻيو.
سائرہ کيس پاڻي ڏنو تہ ھوء ڪجهہ بھتر ٿي.
سائرہ ھن کان ڪافي سوال ڪيا گهر، ٻار ۽ ماحول جي باري ۾ . سائرہ محسوس ڪيو تہ ھوء زندگيءَ کان مطمئن آھي. خوابن جي ڳالھہ نڪتي تہ ھوء پريشان ٿي وئي.
”خوابن کي خيال جي طاقت نہ ڏيو. منھنجو مطلب آھي تہ جيڪڏھن ڪو خواب توھان ڏسو ٿا ۽ ان جي حقيقت ۾ تبديل ٿيڻ جو خوف توھان کي پريشان ڪري ٿو تہ ان سوچ جي پختگي ان خواب کي حقيقت ۾ تبديل ڪري سگهي ٿي. “
”مون خواب ۾ ھسبينڊ جو ايڪسيڊنٽ ڏٺو ھو. ڇا منھنجي ھسبينڊ کي ڪجهہ نہ ٿيندو؟“رابيل جي چھري تي خوف ھو.
”پنھنجي اندر يقين پيدا ڪيو تہ اھو خواب محض خواب آھي. “
”ڇا خواب سچا نہ ٿيندا آھن؟“
” ضروري نہ آھي تہ ھر خواب، سچ ثابت ٿئي. خواب، انسان جي ذھني ۽ جذباتي ڪيفيتن کي ظاھر ڪندا آھن. “
” مون کي خوف محسوس ٿئي ٿو تہ ڪٿي منھنجي مڙس کي ڪو حادثو نہ پيش اچي. “
”تو پنھنجي مڙس کي مئل حالت ۾ ڏٺو ھو؟“
”نہ ھو ايڪسيڊنٽ ۾ زخمي ٿيو ھو. “
”تہ پوء تون ڪيئن ٿي سمجهين تہ ھن جي حياتيء کي ڪو خطرو آھي؟“
”جي ھو زخمي حالت ۾ ھو ۽ مدد لاء واجهائي رھيو ھو. “
”ڪڏھن خوابن جي تعبير ۾ اھو بہ ڏٺو ويندو آھي تہ خواب ۾ ڪھڙي صورتحال نظر اچي ٿي. جيئن تو خواب ۾ گهر واري جو موت نہ ڏٺو بلڪہ کيس زخمي حالت ۾ ڏٺو، ڌ انڪري سمجهہ تہ ھن جي زندگيء کي ڪو خطرو نہ آھي. سمورا خواب حقيقت نہ بڻبا آھن پر جن خوابن کي اسان يقين جي طاقت بخشيندا آھيون سي ضرور حقيقت بڻبا آھن. “
ميڊم سائرہ جي گفتگو کان پوء ھوء پاڻ کي بھتر محسوس ڪرڻ لڳي. تبسم کي اندر گهرائي سائڪياٽرسٽ کي ڏيکارڻ جي صلاح ڏنائين.
”مريضہ کي Oneirophobia آھي. “
” ميدم ڇا اھا ڪا خطرناڪ ذھني بيماري آھي. “ تبسم پريشان ٿيندي پڇيو.
”نہ . اھا خوابن جي خوف سان تعلق رکي ٿي. جنھن جا ڪي سبب ماضيء جي اڻ وڻندڙ واقعن سان ڳنڍي سگهجن ٿا. ھي بہ فوبيا جو ھڪ قسم آھي. جنھن جي علاج ۾ دوا جي ضرورت بہ پوندي آھي. “ميڊم سائرہ چيو.
”جي بھتر. “
”امداد صديقي سٺو سائڪياٽرسٽ آھي. جڏھن چوندو تہ مان ٽائم وٺي ڏيندس. “
” ميم سڀاڻي جو وقت وٺي ڏيندا تہ مھرباني ٿيندي. “
ميڊم سائرہ سائڪياٽرسٽ جو وقت وٺي ڏنو. ٻئي ڏينھن رابيل کي سائڪياٽرسٽ ڏانھن وٺي وئي. جنھن رابيل کي دوائون لکي ڏنيون. ڪجهہ وقت سائيڪياٽرسٽ جو علاج ھليو. ھن اينگزائٽي جون دوائون کاڌيون ۽ وقت گذرڻ سان گڏ بھتر ٿيڻ لڳي . پٽ صائم جي پيدائش کانپوءِ مصروف ٿي وئي. پر اھو خوف روز ھڪ لمحي لاءِ ضرور سندس ذھن جو در کڙڪائڻ ايندو ھو.
ڪيترا سال گذري ويا ٻئي ٻار وڏا ٿيا. انھن جو شاديون ٿي ويون. آفاق رٽائر ٿي ويو . اڄ سندس سٺ سال پورا ٿيا . اڄ گهر وارا سندس جنم ڏينھن ملھائي رھيا ھئا. ٻار خوش ھئا. صبا پنھجي گهر واري سان آئي ھئي . صائم ۽ سندس زال شھرين پڻ خوش ھئا. ھيپي برٿ ڊي جي گونج ۾ آفاق ڪيڪ ڪٽيو. رابيل ڪيڪ جو ٽڪرو آفاق جي وات ۾ وڌو.
ھڪ خواب جي اثر ۾ ھن جي زندگي زھر ٿي وڃي ھا، جيڪڏھن ھو سائيڪولوجسٽ سائرہ سان نہ ملي ھا! رابيل سوچيو.
مظبوط قوت ارادي سان ھر خوف کي شڪست ڏيئي سگهي ٿي!