زندگي ۽ موت
عجيب آهي موت جي به ڪشمڪش
حقيقتا ٻنهي کي ڪجھهه نه ئي چئجي
ٻنهي جي درميان به آهه پنج وشش
“گل ”
ملهار جي من موهيندڙ موسم هئي. ڪارن ڀورن ڪڪرن جون قطارون خلا ۾ ائين هلي رهيون هيون،جيئن ٿڪل سپاهين جا دستا ڪمانڊر جي حڪم تي مجبور اڳتي وڌي رهيا هجن وڄ نئن نويلي ڪنوار وانگر ڪڪرن جي گھونگھٽ مان هر هر منهن ڪڍي ڪائنات کي روشن ڪري وري لڪي ٿي ويئي. مهراڻ به اڄ موج ۾ هو.وهڪري جو شور لهرن جو ڪنارن سان لڳڻ جا آواز ڇولين جو گوڙ ڪتن جا بونڪاٽ چنگن جا سريلا آواز، گگن جون گجڪارون، وڻن جي پنن جي سرسراهٽ،آبي جانورن ۽ جيتن جا آواز،گدڙن جون اونايون ۽ ڪناري تي بيٺل ملاحن جي ڳلهائڻ جا آواز فضا ۾ چوطرف پکڙي رهيا هئا.تيز مينهن ختم ٿيو هو ۽ سنهي سنهي بوند اڃا پئي پيئي ۽ واديءَ جا تمام وڻ ۽ گل آسماني آب سان غسل ڪري صاف سٿرا ٿي پيا هئا. وڻن جي چهچ ساون پنن ۽ رنگين گلن تي بوند جا سفيد ۽ شفاف قطرا پئي گڏ ٿيندا ويا. ۽ وڄ جي چمڪاٽ تي اهي شفاف قطرا ائين پئي لڳا ڄڻ ملائڪن وڻن ۽ گلن تي جواهر ويهي جڙيا آهن. هوا مسلسل ۽ تيز ته ڪانه هئي البت رکيو رکيو ڪو جھوٽو لڳو ٿي. هوا جي لڳڻ سان پنن جنبش کاڌي ٿي ۽ ملائڪن جا جڙيل موتي ائين قطارون ڪري زمين طرف ٿي آيا جهڙا نيڻن جا نار ! اهڙي طرح بوند به پئي پيئي...... موتي به پئي ٺهيا......۽ لڙڪ به پئي وهيا. اونداهي رات ۾ ڪجھه نظر اچڻ ته مشڪل هو باقي وڄ جي اوچتي چمڪاٽ تي مهراڻ جو سفيد چانديءَ جھڙو هيٺ مٿانهون لڏندڙ ۽ تيز وهندڙ مٿاڇرو نظر آيو ٿي ۽ وري ساري عالم تي اونداهي ڇائنجي ٿي ويئي. مهراڻ جي اڄوڪي مستيءَ ملاحن کي ئي منجھائي وڌو هو. چوطرف ٻوڏن جا هل هئا شهرن ۾ به پرپٺ اخبارن ۽ ريڊين ذريعي فقط خبرون ئي ٿي پهتيون.مگر غريب ملاح جن جي اکين اڳيان گھرو سامان مردن عورتن ۽ ٻارن جا لاش،وڻ،مال ۽ جھنگلي جانور لڙهندا لهار ويندا هئا،تن جو ڪهڙو حال هوندو ! ڪناري تي بيٺل چند ملاح ڪڪرن ۽ درياءَ جي ڇولين طرف نهاري رهيا هئا. بيٺلن مان هڪ نهايت عاجزيءَ سان آسمان ڏانهن نهاري چيو “ يا پروردگار اسان غريبن جو تون ئي نگهبان آهين ” سڀني ٿڌا شوڪارا ڀريا.
پاڻي جئن پوءِ تيئن وڌندو رهي ٿو هڪ ٻئي ملاح پاڻيءَ جي وڌيل حد ۽ سنڌي واري ڪاٺيءَ ڏانهن نهاريندي چيو “اڄ شام کان وٺي درياه ساڳي رفتار سان چڙهي رهيو آهي ”
پهرين ملاح تائيد ڪندي وراڻيو.
“ ٻيلي ڏيو خبر پاڻيءَ جي” هڪ ملاح پريان بند تان ايندي چيو.
“ ساڳيو حال آهي خدا کي ياد ڪري ” بيٺلن مان هڪ چيو
يا خدا ٽن ڏينهن کان مار نه ڪيو اٿئون هاڻي ته ٻچا به ٿا لڙهن. ايندڙ ملاح آسمان طرف هٿ کڻي چيو.وڄ جي لڪ ڇپ راند چالو هئي. ٻوڏ جون ثابتيون وهڪري مان نظر اچي رهيون هيون. ڪاٺ جا سامان،جانور، ۽ ماڻهن جا لاش بدستور تري رهيا هئا بعضي ڇولين جي ٽڪر جي رخ بدلائڻ جي سلسلي ۾ ڪا شيءِ ڌڪجي ڪناري جي ويجھو ايندي ايندي وري واپس هلي ٿي ويئي.اوچتو هوا ۾ غير معمولي تيزي اچي ويئي ۽ گجڪار جي هڪ وڏي ڌماڪي سان مينهن وري شروع ٿي ويو. مينهن جي سٽ سٽان ۽ طوفان جو طرف هڪ هنگامو مچائي ڏنو.ملاح جي پاڻيءُ جي واڌ جاچڻ لاءِ مقرر ڪيل هئا، مينهن ۾ پسي رهيا هئا ۽ وڄ جي چمڪاٽ تي بار بار منهن تان پاڻي اگھندا پاڻيءَ جي واڌ واري سنڌي ۾ نهاريندا رهيا. حضرت رعد ڪڪرن جي ڪاهليءَ تي ڏاڍو ڪاوڙيو.چهبڪ الاري دڙڪا ڏيئي پيو ڪڪرن کي وسائي. مطلب ته مهراڻ ۽ مينهن زمين آسمان هڪ ڪري ڏنو هوا، بارش ۽ گجڪار سان گڏ کنوڻ به جلدي جلدي پئي چمڪي پريان..... مهراڻ جي مٿاڇري تي ڪا شي ترندي نظر آئي.
ٻيلي ! اهو وري ڇا ترندو اچي ؟ بيٺلن مان هڪ اشارو ڪري چيو.
“ڇا ڏسي..... ڇا ڏسون ؟ الامان !قيامت آهي !” هڪ ٻڍڙي ملاح آسمان طرف نهاريندي چيو.
“ڇولين ۾ لڙهندو هڪ تختو ويجھو اچڻ لڳو” ۽ ساڳئي پهرين ملاح واڪو ڪري چيو پر يار ! “هي ته لاش آهي. توبهه.... توبهه تختو آهسته آهسته ويجھو ٿيندو ويو. “ويچارو ماشوڙو ! يا الله تنهنجي پناهه ۽ پردو ” ٻڍڙي ملاح عجب ۽ عاجزيءَ سان چيو.
چاچا !ڪڍونس ڇا ٻاهر ؟ هڪ نوجوان چيو.
ڪٿي وڃي واڳن جي ور چڙهندو.
“ ڇو ٿا پاڻکي آفت ۾ اڇليو، جيئرو هجي ها ته ٻي ڳالهه هئي ” پوڙهي کنگھندي چيو.
درياهه جو دور بدستور جاري هو ڇولين به ڇيهه ڇني ڇڏيا هئا. قدرتا اهو تختو هڪ وڏي ڇوليءَ سان گھلبو ڪناري جي بلڪل قريب آيو.وڄ چمڪي ۽ ٻار سڀني کي صاف صاف نظر آيو.
“ خدا جي قدرت آهي هي به ڪنهن جو آنڊو هوندو ” ٻڍڙي ڏکاري لهجي ۾ چيو.
تختو ايندي ايندي وري واپس وڃڻ لڳو ۽ واٽ تان ٿي وري ٻي زبردست ڇوليءَ جي ڇڪ تي اڳئين کان به تيز رفتار سان ايندو نظر آيو. ڪناري سان لڳڻ کان ٿورو اڳ ڪنهن وڏي پٿر سان ٽڪرجي اونڌو ٿي پيو ۽ هڪ بيساخته سنهي چيخ سان لاش سميت پاڻيءَ ۾ غائب ٿي ويو عين انهيءَ وقت پاڻيءَ ۾ هڪ ٻيو به ڌماڪو ٿيو ۽ بيٺلن مان هڪ ملاح ساڳين ڇولين ۾ گم ٿي ويو. هڪ منٽ بعد ساڳيو ملاح ٻار سميت ٻاهر نڪري رهيو هو.
“ نيٺ نه مڙئين ” ٻڍڙي تنگ ٿيندي چيو.
“چاچا اکين ڏٺو جيئرو ماشوم ڪيئن موت جي منهن ۾ ڇڏيان ؟ ملاح پاڻيءَ مان نڪرندي چيو.
“ته ڇا ٻار جيئرو آهي ” هڪ ٻئي ملاح پڇيو.
ها.....ها مون دانهن ٻڌندي ئي کڻي الله توهار ڪئي خدا ڪيو جو هڪ ئي چڪر ۾ هٿ چڙهي ويو ” ملاح سهڪندي چيو.
“ ڪهڙو نه سهڻو ٻار آهي ” ٻڍڙي ٻار کي غور سان نهاريندي چيو. مينهن آهستي آهستي بند ٿيندو ويو ۽ ٻه ملاح ٻار کي آڍڻ ۽ پاڻي ڪڍڻ بعد آلن ڪپڙن ۾ ويڙهي بند ڏي هلڻ لڳا.
ٿوري وقت بعد محمد ملاح جي گھر ۾ هڪ 7سالن جو ٻار بيهوشيءَ جي حالت ۾ ڪپڙن ۾ ويڙهيو ستو پيو هو “ ڪيئن آهي پاڻيءَ جو حال ” محمد ملاح جي زال هراسيل لهجي سان پڇيو.
“ ڇو اچي دل لوڏي اٿو قدرت سخت کان سخت ڇولين مان بچائڻ واري آهي پاڻ ته اڃا سڪي تي آهيون ” محمد ملاح ٻار ڏانهن نهاريندي چيو.
“ الله وڏي ڄمار ڏئيس ٻار ته ڪو وڏن ماڻهن جو ٿو ڏسجي ” محمد جي زال ٻار جي مٿي تان هٿ ڦيرائيندي چيو.
“ خدا ڪري جلدي سجاڳ ٿئي خبر ناهي هن جا مائٽ زنده آهن يا اهي به ويا واٽ وٺي ” محمد چيو رات اڌ کان زياده ته اڳ گذري چڪي هئي باقي رات به خدا خدا ڪري گذاريائون ڪڪڙن پرهه جا دس هڻڻ شروع ڪيا ٻار پهرين ڇرڪ ڀريو ۽ پوءِ آهستي آهستي سجاڳ ٿيو ۽ هي نئون ماحول ڏسي رڻڻ لڳو. زال مڙس ٻنهي ڪيترين ڪوششن بعد کيس سرچايو.ڇوڪر پنهنجو نالو محب علي ٻڌايو.