انتظار ڪرڻو پيو
دل کي پابند انتظار ڪرڻو پيپ
پنهنجي دل کي نيٺ زير بار ڪري
تنهنجن واعدن تي اعتبار ڪرڻو پيو
“گل ”
ملاحن جي هن ننڍڙي ڳوٺ جي ڀر واري خونياڻي کڏ ٻاروهي پاڻيءَ سان ڀريل رهندي هئي. منجھانئس مال پاڻي پيئندو هو. ٻار ڪندورو کيڏندا هئا. ننڍڙا ملاح مال کي جھنگ مان گھمائي منجھند جو اچيو هن کڏ ۾ ڇڏيندا هئا. ڪنول جا اڇا وڏا گل ساون پنن جي جھومٽ ۾ پاڻيءَ جي مٿاڇري تي پري پري تائين پکڙيل هئا ۽ لهرن جي اوچتن لوڏن تي ائين هيٺ مٿي ٿيندا هئا ڄڻ آئي وئي جو سلام ڪري رهيا هجن. ڇو جي چئن ئي طرفن کان چڱي وڻڪار هئي جنهن ۾ نمن ۽ ٽالهين جا وڻ گھڻا هئا. کڏ جي اترئين ڪناري تي ملاحن جي ڳوٺ کان ايندڙ لنگھه جي لڳ هڪ سريهل جو به وڻ هو، جنهن جي نرم ۽ نازڪ گلن جي خوشبوءِ بهار جي موسم ۾ ڳوٺ ۽ آسپاس جي فضا کي معطر ڪري ڇڏيندي هئي. کڏ جي ڏاکڻئين ڪناري کان ٿورو پرڀرو هڪ وڏو ۽ جھونو بڙ جو وڻ هو. آسپاس ڳوٺن جا ڳنوار منجھند مهل هن جي ٿڌي ڇانو ۾ رهاڻيون ڪندا هئا، رانديون کيڏندا هئا ۽ بڙ جي ڊگهين لچڪندڙ لامن کي ڳنڍي پينگون ٺاهي لڏنداهئا. مسافر هن هيٺ آرام ڪند اهئا. ڍور ڍڳا هتي ويهي پنهنجو ٿڪ دور ڪندا هئا. مطلب ته هي بڙ ننڍن لاءِ وندر گاهه ۽ وڏن لاءِ آرام گاهه هو. هي بڙ ڪو اڄڪلهه جو نه هو. زندگي جا ڪئين دلفريب خواهه دلخراش داستان هن جي پن پن تي اڪريل هئا.. هزارين بهارون هن کي تازو ڪري چڪيون هيون. هزارين خزائون هن کي اجاڙڻ جي ناڪام ڪوشش ڪري وييون هليون. مگر هي خاموش پنهنجي جاءِ تي سڀ ڪجھه ڏسندو ۽ ٻڌندو رهيو.
محب عليءَ کي پڻس اڃا ڪنهن به ڪم سان نه لڳايو هو. شروع ۾ هن خيال کان ته جيسين پنهنجي مرضي مطابق ڪو ڪم شرو نه ڪندو، تيسين کيس مجبور نه ڪبو. ڀليڏنو ڳوٺ جو مال چاريندو هو. محب عليءَ ڪنهن ڪم کي پابنديءَ سان ڪرڻ کان اڃا آزاد هو، تاهم هو ڀليڏني سان روزانه جھنگ ۾ مال چارڻ ويندو هو. ڳاڙهن رٻڙن واري گليل پيتلي بينسري محب عليءَ سان هميشه ساڻ هوندي هئي.
حسب دستور اڄ به به ٻئي دوست مال کي ڦيرائيندا بڙ هيٺ اچي پهتا، مال هڪ پاسي ٽڙي پکڙي ويو ۽ هي ٻئي ڄڻا پينگھون ٺاهي لڏڻ لڳا. ٿورو وقت دل وندرائي وڃي بڙ جي ڪنهن گوشائتي جھڳٽي تي چڙهي ويهي رهيا. “ ڏي خبر پير جو ڦٽ ڪيئن آهي ؟” ڀلوءَ پير ۾ نهاريندي چيو.
“ هاڻي ٺيڪ آهي سڀاڻي پٽي کولي ڇڏيندو سانس محب عليءَ چيو.
“ ڀلا ٻي ته ڳالهه ٻڌ....” ڀليڏني مقصد طرف ايندي چيو.“ ڇو..... ڪهڙي ؟” محب عليءَ توجھه ڏيندي چيو.
“ ڪالهه شام جو توکي ربن ڇا پئي چيو ؟” ڀلوءَ پڇيو.
“ ڪٿي ؟“ مبوءَ تعجب مان پڇيو. ” دڪ تي ٻيو وري ڪٿي ؟“ ڀلوءَ چيو.
“ تون تنهن مهل پتڻ تي ڪونه هئين ڪوڙا ؟” محب عليءَ ڳالهه کي مٽائڻ جي ڪوشس ڪندي چيو.
“ تنهن ۾ تنهنجو ڇا ؟” تون ٻڌاءِ ته ربن توکي ڇا تان پئي دڙڪا ڏنا ؟ ڀلوءَ قدري ترش ٿيندي چيو.
“ ڀلو،ڀاءُ اها ڳالهه نه پڇين ته بهتر ” محب علي ٿڌو ساهه کڻندي چيو.
“ ڇو نه پڇان تون جي نه ٻڌائيندين ته مون من خبر ئي ڪانه پوندي ڇا ؟” ڀلوءَ بڙ جو پن پٽيندي چيو.
“ پهرين ٻڌاءِ توسان ڳالهه ڪنهن ڪئي ” محب علي پڇيو.
“ اهو پوءِ ٻڌائيندس پهرين تون قصو بيان ڪر ” ڀلوءَ چيو.
“ ڏس ڀلو ! هن کان اڳ ڪا ڳالهه توکان لڪائي اٿم ؟ محب علي سواليه انداز سان چيو.
“ اڳ ته ڪانه لڪائي اٿيئي پر هاڻي سکين پيو ” ڀلو طعنو ڏيندي چيو.
“ هرگز نه بلڪ معاملو ڪجھه اهڙو هو جو توکي وڌيڪ کٽڪي ۾ وجھڻ نه چاهيم ” محب علي چيو.
“ ڇا جو کٽڪو.....؟ ڳالهه ته پوري ڪر ” ڀلوءَ بيچينيءَ سان پڇيو
.“ ڪالهه شام جو ربن دڪ تي مليو محب علي قصو بيان ڪيو چيائين ته “ محب علي ! تون اسان جو هڪ پرديسي دوست آهين آئون نٿو چاهيان ته اسان سانن وڙهندي تو ٻوڙي کي به جوکو رسي....... متان پوءِ ميار ڪرين : انڪري توکي سهڻي صلاح ٿو ڏيان ته هينئر ڀلوءَ سان ناتا ٽوڙ ” “ ها.....
پوءَ تو ڇا چيو ؟“ ڀلوءَ جلدي پڇيو.
“ مون چيو مانس ته بس تون ڇٽين ” مبوءَ مرڪندي وراڻيو.
“ ڪجھه پڇينس ته ها آخر هن حڪم ڏيڻ جو سبب ڪهڙو آهي ؟ ڀليڏني پنهنجي گليل ڪلهي تان لاهيندي چيو. “ اهو به پڇيومانس ته آخرڪار ڀلوءَ تنهنجو ڇا بگاڙيو اهي.... ” جواب ڏنائين ته مقصد آهي ته تون جيئن اسان جي وچ ۾ نه پوين....... باقي ڀلوءَ منهنجو ڇا بگاڙيو اهي تنهنجو جواب ڀلوءَ کي ڏيندس محب علي چيو.
“ هون..... بس ” اڃا ٻيو ڪجھه ؟ ڀلوءَ بڙ جي پن جي پرزن کي زور سان هيٺ اڇليندي چيو. ڪجھه خاموشي رهي، ڀليڏنو بڙ جي سنهين وٿين مان آسمان ۾ غور سان نهاري رهيو هو ۽ محب علي هن جي منهن جي بدلجندڙ رنگت ۾ توجھه سان ڏسي رهيو هو.
“ ها.....خير...... پر جيڪڏهن مون کي ڪالهه خبر نه پوي ها ته تون ته ڪونه ٻڌائين ها نه ؟ ڀلوءَ ميار ڏيندڙ لهجي ۾ چيو.
“ ٻڌايان ضرور ها..... مگر وقت گذرڻ بعد !” ڀلوءَ جواب ڏنو.
“ ۽ اهو وقت ڪڏهن اچي ها ؟” ڀلوءَ قدري ترش ٿيندي پڇيو.
“ اها مون کي خبر نه آهي ” مبوءَ مشڪندي چيو. “ تنهنجي معنى مون کي شانوءَ جو شڪر گذار رهڻ گھرجي ” ڀلوءَ کلندي چيو.
“ واهه جي ٿي...... تڏهن توي سڀڪجھه شانو ٻڌايو آهي ” مبوءَ زياده توجهه سان پڇيو.
“ ها،..... ڪالهه پتڻ تان پئي آيس ته شانوءَ ٻڌايو ” ڀلوءَ چيو.
“ تهن مبارڪ اٿئي “ محب علي مرڪندي چيو.
“ڇا جي مبارڪ ” ڀلوءَ تعجب مان پڇيو. “ واهه واهه...... هن ويچاريءَ جو ايترو هڏ ٿو ڪرڪي جو هڪ منٽ به آرام نه آيس ” محب عليءَ چيو. ”“ هڏ ته تو لئه ٿو ڪرڪي ربوءَ دڙڪا به توکي پئي ڏنا يا مون کي “ ڀلوءَ چيو.
“ پوءِ شانوءَ توکان ڇو پڇيو ” محب علي سوال ڪيو. “ ڳالهه هيئن آهي ته ڪالهه معاملو ڏسي ويچاري مهروءَ ذري گھٽ بيهوش ٿي ويئي ۽ شانوءَ کي چيائين ته تون مبوءَ کان پڇج ” ڀلوءَ محب علي جي منهن ۾ گھوريندي چيو. “ ۽ شانو بهانو ڏسي سڌو تنهنجي گھر لنگھي آئي ” مبوءَ ٽوڪ هڻندي چيو.
“ معاف ڪج ميان تنهنجي در اڳيان ملي هيم ” ڀلوءَ جواب ڏنو.
“ تڏهن به ڪنجوس ئي ٿئين ڏٺئي ته محب علي ءَ جي گھر پيئي وڃي، تنهنڪري اڳ ڦري آئينس ” محب علي وري ٽوڪ سان چيو.
“ توکي ته الاجي ڪيئن ٿيون ڳالهيون ٺاهڻ اچن ” ڀلوءَ خفا ٿيندي چيو.
“ ڀلو! هاڻي وري تون جواب ڏيڻ ويندين ؟” محب علي طنزيه انداز مان پڇيو.
“ نه هاڻي اهو ڪم تون ڇڏج ” ڀلوءَ جواب ڏنو.
“ نه سائين پاڻ پرائي ڪم کي هٿ به نه لائينداسون ” محب علي ءَ هٿ جي اشاري سان انڪار ڪندي چيو.
“ باقي مهروءَ کي دلداري ڪير ڏيندو ” ڀلوءَ شرارت سان چيو.
“ ان کان تون ڇٽو آهين ” محب عليءَ مرڪندي جواب ڏنو.
“ تڏهن توکي به مبارڪ ڏيان ؟” ڀلو تعجب ۽ خوشيءَ مان چيو.
“ اڃا وقت ڪونهي ” محب علي سنهو ٿڌو ساهه کڻندي چيو. “ محب علي ! مون کي اڳ ربن واري خبر ٻڌائين ها ته فيصلو به ڪري ڇڏجي ها ” ڀلو وري پهرئين واقعي طرف مڙندي چيو.
“ انڪري توکي ڪونه ٿي ٻڌايم. تون مڙس آهين البت جوشيلو ” محب علي چيو.
“ هن ۾ جوش جي ڳالهه ئي ڪانه آهي.اسان کي ته ٽڪرندي گھڻو وقت ٿيو آهي. پر توکي ڌمڪي ڇو ڏنائين، انجو کيس جواب ڏيڻو پوندو ” ڀلوءَ قدري جوش ۾ ايندي چيو.
“ نيٺ تپي وئين ! ڀلو تحمل ڪر...... ڍر ڏينس ” محب علي چيو.
“ پر ادا ائين هو سمجھندو ته اسين هيڻا آهيون ” ڀلوءَ چيو.
ڀلي سمجھي...... اسين ئي هيڻا...... ڇڏ شدت کي. محب عليءَ چيو.
“ مبو مون کي تنهنجو بدلو نه وٺڻ ڏين ها ” ڀلوءَ چيو
“ شاباس منهنجا شينهن آئون سمجھان ٿو ته ڪچو کائي ڇڏينس ها ” محب عليءَ ڀلوءَ جي پٺي ٺپريندي چيو، ٻنهي طرفن کان خاموشي ٿي ويئي،ڀلو، جو بڙ جي وٿين ۾ نهاري رهيو هو. هڪ هنڌ نظر اٽڪائي چوڻ لڳو.“ اڙي ماکي......”.“ ڪٿي..... ڪٿي ؟ ” مبوءَ اٻهرائي مان پڇيو.
“او....اها آهي به نر ” ڀلوءَ خوش ٿيندي چيو. “ پوءَ ڇا خيال آهي ” محب علي ماکيءَ ۾ نهاريندي چيو.
“ خيال نيڪ آهي ڇڏبس ڪونه ” ڀلو اٿندي چيو. ڀليڏنو مٿي چڙهڻ لڳو ۽ محب علي جلدي جلدي هيٺ لهڻ لڳو. پريان ٻيا ميهار به مال سميت اچي رهيا هئا. ٿوري وقت کان پوءِ ڀلو به ماکيءَ سميت اچي ويو ۽ ٻئي دوست مال ورائي کڏ تي آيا. محب علي اتان سڌو گھر آيو ۽ ڀلو سريهل هيٺ ويهي ونگ وٽڻ لڳو.
ڏينهن به ڏاڍو تتل هو جھولي ڪانگ جي اک پئي ڪڍي. گھرن مان اندران ٻارن جي روئڻ ۽ وڏن جي ڳالهائڻ جا آواز پئي آيا. ڪتا وڻن ۽ پترين جي پاڇوين ۾ زبانون ڪڍي سهڪي رهيا هئا.محب علي ماکي کنيو ڪنڌ هيٺ ڪريو پير پير ۾ ڏيندو ڪجھه ويچاريندو کڏ واري رستي کان دڪ تي ظاهر ٿيو. غالبا ربن جي ڌمڪي متعلق...... يا ڀلوءَ جي جوش جي باري ۾..... يا ٿي سگھي ٿو ته مهروءَ بابت........
دڪ تي هينئر سواءِ محب عليءَ جي ٻيو ڪوبه ڪونه هو. هن کي هن حالت ۾ ايندي فقط مهروءَ ڏٺو جا لوڙهي جي اندران گابي کي پاڻي پيارڻ ۾ مشغول هئي. محب علي ڪنڌ هيٺ ڪريو بلڪل آهستي ايندو رهيو ۽ مهرو هن جي قدمن جي هلڪي جنبش ۾ غور سان نهاري رهي هئي، ان لاءِ ته پير ۾ سور هجڻ ڪري منڊڪائي ته ڪونه ٿو ؟ جيتوڻيڪ گابي پاڻيءَ واري ڪونڊي خالي به ڪري ڇڏي هئي. مگر هيءَ ان کان بي خبر پنهنجن خيالن ۾ غرق رهي. هيءَ وقت ميار لاهڻ جو آهي.... اچي ته معافي ٿي وٺانس..... پر هيءُ ڇا ؟ گھٽيءَ هلندڙن سان ڪيئن ڳالهائبو.... ڇا سمجھندو ته بي حيا آهي..... ڇو بي حيا آهيان..... بي گني ڀلي ٿيان ؟ ننڍي هوندي کان رانديون کيڏندي ته هيڏا ٿيا آهيون..... ڌاريا ٿورئي آهيون...... ويجھو اچي ته هٿ ٻڌي به معافي وٺنديسانس....... يا الله هي ڇا پيو ٿئي مون کي ! نڀاڳي دل ته ڪيئن نه پئي ڌڙڪي......... ٽنگون ته ٽنگون جھڙو سيءُ لڳو اٿن..... ههڙي حال ۾ ڪيئن ڳالهائي سگھبو..... ڪو ڏسي ته ڪونه وٺندو........ ڀلي پيو ڏسي مون کي ڇا آهي ؟..... مامي جو پٽ جو آهي..... هاءِ الله پٽي به اڃا ٻڌي پئي اٿس..... سامهون ايندو ته ضرور ميار ڪندو..... ويجھو اچي ته چوانس.... چوانس به ڪيئن سارو بدن ته ٿڙڪي پيو. محب علي هن ڪشمڪش کان بي خبر پنهنجي تن ۾ جڏهن لوڙهي جي ڀرسان اچي پهتو، تڏهن مهروءَ به پنهنجي دل ۾ هڪ فيصلو ڪري ڇڏيو ۽ جڏهن هن هڪ خاموش جسم کي پنهنجي بلڪل قريب پاتو تڏهن نيٺ همت جھلي بي اختيار چئي ڏنائين.“ مبو...... ” مهروءَ جو گلو خشڪ ٿي ويو ۽ بدن مان سنهو ڇرڪ نڪري ويس. اوچتو سڏ ٻڌي مبوءَ جو خيالي سلسلو ٽٽي ويو ۽ پاڻ کي زمين تي محسوس ڪرڻ لڳو. عجب مان هيڏانهن هوڏانهن نهاريندي لوڙهي اندران مهروءَ کي حيا ۽ حيرت جو پتلو بنيل ڏسي مشڪي چيائين. “ جي.....حڪم ” محب علي دل جي ڌڙڪڻ تي بمشڪل قابو پائيندي چيو.
“ مون چيو...... معاف ڪج ” مهروءَ گنديءَ جي ڪنڊ کي آڱر تي ويڙهيندي چيو.
“ ڪهڙي ڏوهه جي معافي ” محب علي بدستور مشڪندي چيو.
“ پير ۾ اڃا سور اٿيئي ” مهروءَ اڌ کليل اکين سان محب عليءَ ڏانهن نهاريندي پڇيو.
“ هينئر لهي ويو.....“ محب علي طنزيه انداز ۾ چيو
مهرو هڪ ته اڳيئي عورت ! ٻيو هنوقت بحيثيت مجرم ! ٽيون زندگيءَ ۾ پهريون ڀيرو هڪ اهڙي مرد سان مللاقات جو هن جي دل جي گهراين ۾ رهندو هجي...... ڏينهن جي خيالن خواه رات جي خوابن ۾ وسندو هجي !! جذبات جي مسلسل مرو مار سببان آهستي آهستي پنهنجا قدم هلڪا هلڪا محسوس ڪرڻ لڳي. ساڳي حالت ۾ غالبا گنديءَ جي ڪنڊ چار آڱر کن چٻي ڇڏيائين.
“ ڇا پيو سوچجي ” محب علي خاموشي ٽوڙيندي چيو.
“ ڪجھه نه.....” مهروءَ هوشيار ٿيندي چيو.
“ هوندو ڪو خواب.....” محب علي گفتگو جو پهلو ڇيڙيندي چيو.
“ خواب ته رات جو ڏسبا آهن ” مهروءَ شينهن سامهون وڃڻ جھڙي جرئت ڪندي چيو.
“ رات وارا خواب هميشه ڪوڙا ٿيندا آهن، ڏينهن وارا خواب سچا ٿيندا آهن” محب علي مرڪندي چيو.
“ راتين وارا سڀ خواب ڪوڙا ٿيندا آهن ” مهروءَ چيو.
“ها ڇاڪاڻ ته اهي ننڊ ۾ ڏسبا آهن ۽ ڏينهن جو جاڳندي..... ” محب علي مهروءَ جي دل جي راز کي معلوم ڪرڻ لاءِ چيو.
“ پر جيڪڏهن ڪو رات خواهه ڏينهن جو ساڳيا خواب ڏسي ته....” مهروءَ گندي مٿي تي سرڪائيندي پڇيو.
“ اهي ته هروڀرو به سچا هئڻ گھرجن ” محب علي بهار جي ٽڙيل گل وانگر مشڪندي چيو. هن جي اکين ۾ پيار ۽ خوشيءَ جو نشو ڀرجي آيو ۽..........
پي رهيو هو شرابي ٻه جام ڀري ”
“ ماکي حاضر آهي....” محب عليءَ ماکي لوڙهي تي رکندي چيو.
“ ميار ته لٿي......؟” مهروءَ شرمائيندي چيو.
“ اون.....هون..... هاڻي ته ٻه ٿيون ” مبوءَ جواب ڏنو ۽ هلڻ لڳو.
مهرو جا ڏينهن جي خوابن ۾ محو هئي تنهن کي وري به گابي جي ٿوني هوشيار ڪيو. پاڻ کي اڪيلو ڏسي هيڏانهن هوڏانهن نهاري گھر هلي ويئي.