ڪھاڻيون

آئيني جي اوٽ

ڪھاڻين جي ھن مجموعي جو ليکڪ لاڙ سان تعلق رکندڙ نوجوان ڪھاڻيڪار اصغر پتافي آھي.
اصغر پتافيءَ جي جديد ڪهاڻين جا موضوع جيترا خوبصورت آهن اوترو ئي انهن جي پيش ڪش به منفرد آهي. هي ڪهاڻيون سماجي بُراين کي نروار ڪن ٿيون ته محبتن جون ترجمان به آهن. سماجي اٿل پُٿل سان ٽمٽار هي ڪهاڻيون اهميت جوڳيون آهن.ويساهه آهي ته هي ڪاوش مانائتي موٽ ماڻيندي.۽ سنڌي ڪهاڻي جي سفر کي اڳتي وڌائيندي.
  • 4.5/5.0
  • 2819
  • 572
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • اصغر پتافي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book آئيني جي اوٽ

آئيني جي اوٽ

.....۽ جڏهن رات جي اوڻٽيهه اونداهي ماحول کي پنهنجي دامن ۾ ويڙهي لڪائي ڇڏيو هو. اتر جي واءُ جون تيز تيز سرگوشيون................ بجلي نه هئڻ ڪري سڄي ڳوٺ ۾ گهٻ اونداهه ....پور سياري جي سخت سرد رات......ماڻهن جو ڪو آواز ڪو ڳالهائو نه.....رکي رکي ڳوٺ جي الهندي پاسي کان ڪتن ۽ گدڙن جون اوناڙون ماحول جي خاموشيءَ ۾ دخل ڏيئي رهيون هيون، وڏيرو جانو اڄ شراب جا ٻه پيگ پي پنهنجي بيڊ تي ليٽي پيو هو. خالي خالي......تنها تنها.......اڄ کيس ڪو پکي نه مليو هو. سندس ٻانهون وڻن جي سڪل ٽارين جيان ويران هيون. چپ ۽ اهي ڏند جيڪي معصوم ڳلن ۽ معصوم ارهن کي پٽيندا هئا، سي اڄ رکي رکي اتريئن دريءَ مان لنگهي آيل سيءَ جي سخت جهولن ۾ ٿڙڪڻ لڳا هئا. سڄو وجود ڪنبڻ لڳو هئس. الئه ڇو اڄ ٻه پيگن پيئڻ کان پوءِ به کيس ننڊ نه آئي هئي، سڄو وجود اُٿل پُٿل ۾ بدلجي پيو هئس. ڪنهن ڪنهن ٽائيم نظرون بيڊ روم جي ڇت تان گذري پنهنجي ئي هيڪلي وجود تي کپجي ٿي ويس. ڪنهن ڪنهن سمي اوچتو سيءَ جي لهر تي ڏندن ۾ سيسڙاٽيون پائڻ ٿي لڳو ته ڪنهن ڪنهن ٽائيم وري اندر مان جاڳندڙ احساسن سان اڀامي ٿڌا شوڪارا ڀرڻ ٿي لڳو “مار هيءَ رات الائي ڪيئن گذرندي؟ شل ڪو لونگ کي باهه لڳي، شل ڪو نانگ کائيس. پنج سئو وٺي ويو پر ماڻهو نه موڪليائين. سڀائي ملي ته ٺاهي ٿو رنگ ڏيانس. ڀاڙيو ڀيڻسان ٽڪي جو ڪم ڪونه ڪيائين” پنهنجن چپن ۾ ڀڻڪندو رهيو ۽ الائي ته ڇا ڇا چوندو رهيو. ڪنهن سمي تڙپندي تڙپندي ننڊ اچي ويس ۽ پوءِ صبح جو وڏي ڌيءَ شهناز ان ٽائيم اچي جاڳايس، جڏهن سج ڪافي مٿي چڙهي آيو هو. هر ڪو ماڻهو سيءَ کان آجو ٿي پنهنجي پنهنجي ڪم ۾ لڳي ويو هو. منهن ڌوئي ٻه ڪوپ چانهه جا پي اوطاق تي اچي ويٺو هو. اڄ منهن ڦٽل ڦٽل لڳي رهيو هو. بدن اکڙيل اکڙيل محسوس ٿي رهيو هئس. صوفي جي ٽيڪ تي ويهندي ڪمدار کي سڏيائين،
“ڪمدار؟”
“جي سائين .” ڪمدار ٻئي هٿ ٻڌي اڳيان اچي بيٺس.
“لونگ ڪٿي آهي؟” رعب مان پڇيائين.
“سائين لونگ جي ڪا خبر ڪانهي.” لونگ بابت ڪا خبر نه ٻڌي وات ٺپ ٿي ويس، ڪي گهڙيون مٿي تي هٿ رکي سوچيندو رهيو.
“سائين؟” ڪمدار اوچتو ڀڻڪيو.
“هون....” سندس سوچن جو سلسلو ٽٽي پيو.
“ لونگ ۾ ڪو ڪم اٿؤ ڇا؟”
“هون......ها...ها ” سندس ذهن اڃان به سوچن ۾ منڌل هو.
“پوءِ سائين لونگ کي وڃي ڳولي اچان ؟”
“نه ڇڏينس کڻي.”
“جيئن توهان جي مرضي.”
“ٺهيو ڀلا پاڻي ڏي.” ڪمدار پاڻي جو گلاس جڳ مان ڀري ڏنس، واسڪيٽ جي هڪ پاسي واري کيسي مان بلڊ پريشر جون گوريون ڪڍي وات ۾ وڌائين، ٻه ڍڪ پاڻي جا پي منهن بڇڙو ڪري گلاس وري واپس ڪمدار جي هٿ ۾ ڏنائين. ٿڌي پاڻي هئڻ ڪري سندس ڏند پاڙان نڪرڻ لڳس،
“ ڏاڍو ٿڌو پاڻي آهي.”
“ ها سائين رات پارو به ڪريو آهي، فصلن ۽ ڪکن تي برف به ڄمي پئي هئي.”
“ برف؟ اڙي هاڻ ته ماڻهن جو رت به ڄمڻ لڳو آهي.”
“رت سائين؟” حيرانيءِ منجهان ڪمدار جون اکيون ڇڪجي آيون ۽ واڇون ڦاٽي ويس.
“ها ها رت” اوچتو اوطاق جو بيل وڳو ٽن ....ٽن....ٽن...
“ڏس ڪمدار، ڪير آهي؟”
“ها سائين” ڪمدار تڪڙو تڪڙو ٻاهر ويو ۽ واپس وريو.
“سائين لالو ٽانگي وارو آيو آهي.”
“اڙي.....ها سڏي وٺينس ” ڪمدار ٻانهن مان جهلي اندر وٺي آيس.....
“سائين سلام عليڪم ” لالو سلام وراڻيو.
“وعليڪم السلام” لالو پٽ تي وڇايل قالين تي ويهڻ لڳو. “نه، نه.”
“ ڇو سائين؟” هڪدم ڀڙڪو کائي اٿيو.
“تون هيڏي ويهه، منهنجي ڀرسان صوفي تي.” هٿ جي اشاري سان چيائينس.
“نه نه سائين” لالو پيلو ٿي، عجيب ڪشمڪش ۾ فقط وڏيري کي ڏسندو رهيو.
“ وڃ لالو وڃ” ڪمدار پٺي ٺپريندي چيس. لالو آهستي آهستي ڊڄي ڊڄي وڏيري جي ڀرسان صوفي تي اچي ويٺو. صفا سوڙهو سوڙهو ٿي اندر ۾ ويڙهجڻ لڳو.
“ڏي خبر لالو ڪيئن آهين؟” وڏيري جانو ڪلهي تي هڪ هٿ رکي پڇيس.
“بس سائين پئي زندگي گذري!”
“پئي زندگي گذري .......سٺو آ اهو به سٺو آ ” لالو ماٺ ئي رهيو. وڏيري ٿورو ترسي وري پڇيس “ڀلا شهر جي خبر ڏي؟”
“سائين شهر زور آ زور..........” لالو هاڻ بي ڊپو ٿي ڳالهائڻ لڳو “سيٺياڻي ڪئين آهي؟”
“اصل ٻئي گدرا مٺ ۾ اٿس”
“اهو ڪيئن؟” وڏيري تعجب منجهان پڇيو .“ سائين هڪ واپاري ۽ هڪ مختيارڪار کي ڦاسايو اٿس؟
“نه.....نه؟”
“سچ سائين”
“ پوءِ سمجهون ته اسان جو ڦيٿو ڪونه ڦرندو؟”
“سائين اوهان لاءِ ته آتي آهي، جڏهن ٿي گڏجي ته اوهان جو ضرور ٿي پڇي”
“سچ؟”
“ها سائين!”
“ڇا ٿي پڇي؟”
“اهو ته سائين جا ڪهڙا حال آهن؟سائين ڪڏهن ايندو؟ سائين ڇا ٿو چوي؟”
“پر اسان پڇون ئي ڪونه”
“ڇو سائين؟”
“هاڻ ڏاڍي خراب ٿي وئي آهي، اجايا ٿي انگل ڪري، صفا ڪي ٻارن وانگي ....۽ ٻيو جنهن تنهن سان اک ملائڻ.”
“ها سائين هاڻ ته مون کي به نٿي وڻي”
“پوءِ ڀلا ٻيو ڪو پکي هٿ ڪيئي يا نه؟”
“سائين شهر ۾ هينئر هڪ ماڻهو جي پويان آهيان پر ڪجهه دير ٿيندي.”
“دير ٿيندي پر اها آهي ڪير؟”
“ ڪاليجي ڇوريءَ آهي، روز ٿي منهنجي ٽانگي تي چڙهي، آهستي آهستي ريجهايانس پيو ، پر ڪجهه دير ضرور ٿيندي.”
“ٺهيو ٻيو ڪو؟”
“في الحال شهر ۾ نه”
“ڳوٺ ۾؟”
“ڳوٺ ۾ سائين دريا خان واري ڇوريءَ به هاڻ تيار آهي، انو واري ڇوري رفيق جي پويان سڄو ڏينهن ٿي هلي.
“ڇوريءَ ٿي ڇوڪري جي پويان هلي؟” اتي وڏيري جانو جي نراڙ ۾ وڌيڪ گهنج پئجي ويا. اکيون ڇڪي لالو کي گهورڻ لڳو.
“ها سائين رفيق واري وڏي ڀيڻ سان اٿس سنگت، سو انهيءَ بهاني سڄو ڏينهن اتي ئي پئي هوندي آهي.”
“انهيءَ تي هلاءِ ڪو ڌاڳو.”
“سائين............پر..........ڏوڪڙن جي ضرورت پوندي؟”
“مان ٿو ڏيانءِ” ائين چئي وڏيري جانو پاسي واري کيسي ۾ هٿ هنيو، پنجن سون جا ٻه نوٽ ڪڍي، هن جي تريءَ تي رکيائين.
“هاڻ دير نه ٿيڻ کپي.”
“سائين وڌ ۾ وڌ هفتو.”
“ وڌيڪ ڏينهن لڳا ته ؟”
نه مان واعدو ٿو ڪيان .”
“ٺيڪ آهي پر هاڻ ٻڌاءِ، ٻين جي خبر....ڪهڙي ڪنهن سان ڦٽل آهي، ڪهڙي ڪنهن سان ؟”
“سائين اصل ڇيهه لڳا پيا آهن. درو واري ننهن به هاڻ ڇورا پئي ڊوڙائي....... مڙسنهس ڪلهه مار به ڪڍي هيس، پر رات جو کيس به سُتي سرمو وجهيو وڃي. باقي مائي حليما هوءَ ته جنهن تنهن سان ڦٽ آهي.”
“مائي حليما ته اسان جي ڇورن کي به خراب ڪري ڇڏيو آهي. حرام جو ڇورا ٽڪو پئسو به بچائين.”
“ڌوڙ وڃي پائي مئي......ايڊس ٿيئس يا ڪينسل.”
لالو به ٻه منٽ لاءِ وري خاموش ٿي ويو.....
نظرون جهڪائي قالين تي چٽيل رنگين گلن کي ڳڻڻ لڳو.
“پوءِ وري ڪڏهن ايندين لالو؟” وڏيري جانو پڇيس.
“ ٻئين ڏينهن تي”
“ٺيڪ آهي پر اچجان ضرور....”
“نه سائين توهان سان دوکو ڪونه ڪبو” لالو ٽانگي وارو ائين چئي اٿيو . ٻاهر نڪتو ته ٽانگي تي چڙهي سوچڻ لڳو “شل ڪا پٽڪي ڌوڙ ٿيئس. اڄ ته ٽڪو ئي ڪونه ڏنائين.” گهوڙي کي تيز هلڻ جو اشارو ڏئي، وري پنهنجي منهن ڀڻڪڻ لڳو. “مار پويس رب جي، رڳو ٿو ڳالهيون پڇي؟ ڪهڙي ڪنهن سان ڦٽل آهي، ڪهڙي ڪنهن سان؟ پڇي وري چانهه جو ڪوپ به ڪونه. اڄ وري پاڻ سان گڏ ويهاريائين، ڪيئن نه خوشامت پئي ڪيائين، ڄڻ ڪي آئون به ڪو هن جي برابر جو رئيس هجان. “لالو ڀڻڪندو ڀڻڪندو شهر هليو ويو. لالو ويو ته پويان لونگ اچي وڏيري جي ور چڙهيو، پهريان قدم اوطاق ۾ رکيائين ته وڏيري جانو به پٽي گار ڏنس. “لونگ بيڻسانءِ جوءِ جا.........ٻڏي مرڻ کپي توکي جرڪس شاخ ۾................ڀيڻا ڪميڻا.............” لونگ ماٺ ماٺ ۾ ڪنڌ جهڪائي سموريون گاريون ٻڌندو سهندو رهيو.
“ڀيڻان لوسي، ماڻهن سان دوکا ٿو ڪرين؟”
“نه سائين اوهان سان دوکو ڪونه ڪبو.” لونگ ٻئي هٿ ٻڌي چيس.
“ پوءِ ڪلهه.....؟”
“سائين پکي ڪونه مليو.”
“ڇو؟”
“ هڪ جو انڌو منڊو آسرو هو، سو به اچڻ مهل جواب ڏئي ڇڏيائين.”
“ڇو؟”
“چيائين ته اڄ طبعيت ٺيڪ ڪانهي.” وڏيري جانوءَ کان ٽهڪ نڪري ويو. پوڙهين گهنجيل واڇن کان ڪجهه گِگُون به ڪري پيس. ساڄي هٿ جي آڱرين سان گِگُون اگهي آڏين نظرن سان ڀڻڪيو “پوءِ اڄ رات؟”
“ها سائين اڄ رات......” لونگ منهن کولي وڏي رڙ ڪئي. “ بندوبست ڪيو اٿم.”
“شهر يا ڳوٺ ۾؟”
“سائين ڳوٺ ۾”
“ڪهڙو ماڻهو آهي؟”
“سائين اهو ئي جنهن جي توهان کي سڀ کان وڌيڪ سڪ رهي آهي. مس مس اڄ ها ڪئي اٿس پر هڪڙي شرط سان....چوي ٿي ته رئيس کي چئو ته راڊو وٺي ڏي.
“چوينس ته تنهنجي لاءِ سر به حاضر آهي.”
“پوءِ سائين اڄ ملايانس ڪانٽو؟”
“ها ها ڇو نه هو جي اچي ته پوءِ اسان کي ڇا کپي.”
“ٺيڪ آهي. سائين اڄ رات وٺي ايندس.”
“ها............ پر ٻڌ؟”
“جي سائين.”
“گهر نه وٺي اچجانءِ هتي ئي اوطاق تي. ”
“ٺيڪ آهي، سائين لونگ ائين چئي ڪجهه شرمائڻ لڳو.
“سائين پر؟” سندس اکيون ۾ حياءُ هيس.”
“پر جو مطلب سمجهان ٿو.” هن ايئن چئي پاسي واري کيسي ۾ هٿ هنيو ته هڪ ڳاڙهو نوٽ، نڪري آيو. وڏيري ڳاڙهو نوٽ کڻي هن جي هٿ ۾ ڏنو لونگ خوش ٿي نوٽ کيسي ۾ هڻندي وڏيري کي پڪ ڏئي هليو ويو.
رات ٿي ته وڏيرو جانو پنهنجي اوطاق جي خفيه ڪمري ۾ اڄ نئين جسم جو انتظار ڪرڻ لڳو. اهو جسم جنهن جي کيس صدين کان پياس رهي هئي. بار بار سامهون ديوار تي لڳل وال ڪلاڪ کي ڏسندو رهيو. شراب جا ٻه پيگ ٺاهي ننڍڙي ٽيبل تي رکي نظرون ڪمري جي دروازي تي کپائي ڇڏيائين. ڪنهن ٽائيم دروازي تي ٺڪ ٺڪ ٿي، ڀڙڪو کائي اٿي اچي دروازي جي ڪنڍي کوليائين. ڇا ڏسي سامهون هن جي خواهش پري بيٺي هئي، سندس حسن جي آب تاب نه سهندي رڙ نڪري ويس. “او پري!”
پري مرڪي زيرو بلب جي هلڪڙي روشني ۾ پنهنجا وار سيٽ ڪيا.
“اچ، اچ پري لڏندي ڊيل جيان قدم کڻندي اندر آئي. هن ٻيهر دروازو بند ڪري ڪنڊي ڏئي ڇڏي. پريان رکيل صوفي ڏانهن وڃڻ لڳي “نه، نه هيڏي اچ.”
“نه صوفي تي ويهنديس.”
“ضد ٿي ڪرين؟”
“نه”
“پوءِ پلنگ تي ويهه نه.”
“في الحال نه.”
“ڇو ڀلا ؟”
“ڪجهه ڪچهري صوفي تي ويهي ڪنداسين.”
“جيئن تنهنجي مرضي اسان ته مجبور آهيون.” وڏيري جانو ائين چئي هن جي ڀر ۾ اچي بيٺو. پري صوفي تي ويهي پنهنجو پرس کولي ان مان هڪ ٽيسٽي ڪڍي کائڻ لڳي. وڏيرو جانو به هن جي ڀر ۾ اچي ويٺو،
“اڄ ڪيئن رحم پيئي؟”
“بس تنهنجي چمچي اچي تنگ ڪيو.”
“سُٺو ٿيو رحم ته آيئي.” پري کلي پئي. وڏيري جانو وڌي اڳيان ننڍڙي ٽيبل تي پيل شراب جا ٻه پيگ کنيا، هڪ هن ڏانهن وڌائيندي چيائين، هيءُ پيگ تنهنجي لاءِ ئي ٺاهيو هئم. ”
“نه مان نه پيئنديس.” منهن بڇڙو ڪري نهڪر ڪيائين.
“ٿورو؟”
“صفا نه.”
“ڇو ڀلا محفل کي بي رنگ بنائڻ ٿي چاهين؟”
“محفل ڪهڙي محفل ؟مان صرف تو وٽ ڪلاڪ کن جي لاءِ آئي آهيان؟
“ڇو” سندس منهن ڳاڙهو ٿيڻ لڳو. پري جي منهن ۾ ڏسي ڪجهه لمحن لاءِ ٻئي پيگ واپس ٽيبل تي رکي ڇڏيائين.
“تون پنهنجو پيگ پي وٺ” پري چوڙين جي ڇڻ ڇڻ وارو هٿ وڌائي وري هڪ پيگ هن کي کڻي ڏنو. وڏيرو جانو پيگ پيئندي پيئندي هن جي ڊگهن ڪارن زلفن ۾ هٿ ڦيرائڻ لڳو. سندس روح ڪچو ڪچو ۽ من ماندو ٿيڻ لڳس. ڪنهن ٽائيم هن جا پوڙها ۽ گهنجيل هٿ پري جي ڪپهه جهڙن ڪچڙن ۽ ڳورن ڳلن ڏانهن وڌي ٿي ويا. ٿوري دير کان پوءِ هن شراب جو پيگ اڌ ۾ ڇڏي ڏنو ۽ پري کي ٻانهن ۾ ڀيڪوڙي پلنگ تائين وٺي آيو. هن پلنگ تي ليٽائي پري کي پنهنجن ٻانهن ۾ ڀيڪوڙي ڇڏيو. ڪجهه لمحن لاءِ ٻنهي جي دلين جو ڌهڪو وڌي ويو ۽ پوءِ ڪنهن ٽائيم وڏيري جانو جو هڪ هٿ پري...........“ڇڏ في الحال نه” نهڪر ماڻا ڪرڻ لڳي.
“نه هينئر ئي” وڏيري جو ڏڪندڙ آواز گهٽيل نڙيءَ مان رڙي رڙي نڪتو. پري ماٺ ٿي وئي. سندس وجود گرمي مان ڀرجي پيو. ٻيهر وڏيري جو هٿ وڌيو. ٻنهي جي دلين جي ٽڪ ٽڪ ڪمري جي ماٺار ۾ رخنو وجهڻ لڳي.
اوچتو دروازي تي ٻاهران زور زور سان ٺڪ ٺڪ ٿي، وڏيري به هيڪر پٽي گار ڏنس “ڀيڻان ....ماءُ جا........ڀيڻ جا.............ڪير آهين؟” ڪجهه لمحن لاءِ ٻنهي جا جسم ٺري ٿڌا ٿي ويا.
“مان آهيان چوڪيدار علي بخش، سائين دروازو ته کوليو؟”
“ڪو ڪم هجئي ته ٻاهران ئي ٻڌائي ڇڏ!”
“سائين..............وڏي ويڌن ٿي وئي پر توهان ٻاهر ته اچو؟”
“رب جي ڪا مار پونئي....ويڌن وري ڪهڙي ٿي اٿئي؟” وڏيرو ائين چئي اگهاڙي بدن سان اندران دروازي وٽ اچي بيٺو. هن دروازي جي ڪنڍي لاهي دروازي جوهڪ تاڪ هٽايو. ٻاهر چوڪيدار علي بخش بيٺو هو، جيڪو هن کي اهڙي حالت ۾ ڏسي ڦڪو ڦڪو ٿيڻ لڳو هو.
“ڇا ٿو چوين؟”
“سائين توهان......،...توهان؟”
“سائين توهان........سائين توهان ڪميڻا ڦاٽين ڇو نٿو؟”
“سائين توهان جي ڌيءَ شهناز ڀڄي وئي.”
“ڇا؟” وڏيري کان هڪ تيز رڙ نڪري وئي . هن هڪ زوردار چماٽ علي بخش جي منهن تي وهائي ڪڍي ۽ پاڻ تڪڙو تڪڙو ڪپڙا پائي ٻاهر وڃڻ لڳو....علي بخش جو منهن ڳاڙهو ٿي پيو هو، پوءِ سندس وات مان ڪجهه ٽهڪ نڪري پيا.....پري ماٺ ماٺ ۾ سڀ ڪجهه ٻڌندي رهي. کيس تاريخ خراب ٿيڻ جو وڏو ڏک هيو. هوءَ اکيون ڇنڀيندي وار ٺاهيندي دروازي تي آئي ۽ پوءِ وڏيري جانوءَ کي گاريون ڏيندي رات جي اونداهيءَ ۾ گم ٿي وئي.