ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ هڪ آدرش انسان
اب ايسي ڪرني ڪر چلو تم هنسو جگ روئي.
منش جو درجو هن پوري سنسار ساگر ۾ مهان آهي، جنهن کي پنهنجي منزل ماڻڻ لاءِ سچائي، عدل، ۽ انصاف، سخاوت، قرباني ۽ سعادت جي ڏاڪن تان چڙهي پنهنجي اوچائي بي منزل کي رسي ٿو ۽ آتمڪ، پرڪاش ۽ روحاني راحت جو ڀرپور مظاهرو نصيب ٿئي ٿو ۽ پنهنجو پاڻ کي آنند پراپت ٿئي ٿو. انسان صحيح مهانتا جو درجو تڏهين ماڻي سگهندو جڏهين منجهس جدوجهد، محنت، همت، خدمت خلق ۽ پنهنجو پاڻ سڃاڻڻ جو گڻ موجود هجي، سچائي ئي هن سنسار جي مها ساگر ۾ انسان جو پهريون ڏاڪو آهي، جيڪو منش کي اُتم پدوي تي پهچائي ٿو، انسان جڏهن هن پرٿوي جي ستايل، بکايل، مسڪينن، غريبن ۽ اٻوجهه انسانن جي بنا ڪنهن لالچ، لوڀ، نفرت، ذات پات، مت ڀيد ۽ بنا ڪنهن امتياز بي سواءِ خدمت ڪري ٿو،تڏهين اُن کي ديو ديوتا کان به اُچو درجو پراپت ٿئي ٿو. اهوئي اوچ درجو ماڻيندڙ ۽ مهان پدوي پراپت ڪندڙ آدرش انسان جيڪو ساگر کان وڌيڪ گهرو، آسمان کان اوچو وڌيڪ وسيع دل رکندڙ ۽ چندرما کان وڌيڪ ماٺار جهڙي گڻن سان ڀريل مهان پُرش شري ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ به هڪ آهي. جيڪو ڇاڇري تعلقه جي ڳوٺ چاڙهيار جي هڪ غريب هاري شري چانپارام جوڳو ۽ شريمتي پاري نک ڪڏيچو جي گهر تاريخ 10- مئي 1934ع تي جنم ورتو.
ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ جن پنهنجي پنجن ڀائرن ۾ سڀني کان ننڍو آهي. ڊاڪٽر صاحب مڊل تائين تعليم ڇاڇرو مان حاصل ڪيائين، بعد ۾ هيري وانگر جلڪندڙ ۽ انمول شخص راڻا صاحب کي سلام آهي جو هڪ غريب ۽ مسڪين ماڻهو ۽ جيب خالي گهران نڪري پنهنجي تقدير آزمائڻ لاءِ حيدرآباد جو رُخ ڪيو، جتي ٽيوشن پڙهائي، اسڪالرشپون ماڻي پنهنجي لگن ۽ محنت ۽ ذهانت سان پڙهائي جاري رکي.
تاريخ تي نظر ڦيرائبي ته معلوم ٿيندو ته دنيا ۾ جيڪي به وڏا ۽ املهه ماڻهو پيدا ٿيا آهن، اُهي گهڻو ڪري پيڙهيل طبقي مان نسري نروار ٿيا آهن. اهڙي طرح ميگهواڙ جاتي جو هڪ غريب سال 1961ع ۾ پهريون ميگهواڙ برادري جو ڊاڪٽر ٿيو ۽ پنهنجي قوم جو ڳاٺ هماليه جبل کان اوچو بنائي تاريخ جي سونهري ورڪرز ۾ لکرايو. راڻا سي راٺو صاحب پنهنجي ڪئريئر جو آغاز ميڊيڪل آفيسر طور ميرپورخاص کان شروعات ڪئي، پوءِ ٽندو محمد خان، ڊگهڙي، لاڙڪاڻو ۽ بلوچستان جي شهر ٻيلا ۾ نوڪري ڪئي، ۽ گهڻو وقت سول سرجن طور سانگهڙ ۽ ٺٽي ۾ سروس ڪئي. آخر ۾ ڊپٽي ڊائريڪٽر جنرل هيلٿ سروس سنڌ 20- گريڊ ۾ رٽائرڊ ٿيو.
راڻا سي راٺوڙ هڪ انسان دوست ۽ آدرش انسان آهي، ۽ منجهس ڪوبه مذهبي مدڀيد نه آهي، هي هڪ مسيحا، هڪ مهان ڪردار، حوصلي جي بي پناهه سگهه ۽ پختي ارادي جي علامت ۽ نيمڪ انسان اهي، ڊاڪٽر صاحب پنهنجي زندگي ۾ ڪيترائي، ڏک ۽ ڏولاوا ڏٺا، سخت محنت ۽ پورهيو ڪري لاچار، بي سهارا بيمار ماڻهن جو علاج ڪري هيڻن کي همت ۽ حوصلو ڏنو. هن جي دلي تمنا آهي ته ماروئڙن جي ديس جا ماڻهو عزت آبرو ۽ پريم رنگ ۾ اچي لال ٿيئن. سندس ماهرانه ۽ طبي، صلاحتن ۽ تجربن جي پوري ملڪ کي اعتراف آهي. راڻا سي راٺوڙ پنهنجي جيون جو سمورو وقت هڪ صحت مند معاشرو ڏسڻ لاءِ پاڻ کي وقف ڪيو. هن صاحب پنهنجي ميگهواڙ برادري جي نوجوانن کي علم جي روشني سان منور ڪيو ۽ دنيا کي ثابت ڪري ڏيکاريو ته ميگهواڙ جاتي ڪنهن کان گهٽ نه آهي. هن صاحب بنا ڪنهن لالچ جي وڏي خدمت ڪئي ۽ ڪڏهن به پنهنجو پاڻ کي وڏو نه سمجهائين، جيئن سنت ڪبير جو هڪ دوهو آهي.
بڙو بڙائي نه ڪري، بڙا نه بولي بول
هيرو مُک نه ڪهي، لاک ميرا مول.
ڊاڪٽر صاحب جي مزاج ۾ ڪاوڙ، تعصب ڪاوڙ، غرور، لوڀ، ۽ لالچ ۽ اهنڪار ڪڏهن به نظر نه آيو، پاڻ سير ۽ سفر جو شوقين رهيو، ڪيترن ئي مُلڪن جو سفر ڪيو ۽ پنهنجون يادون دائري ۾ محفوظ ڪرڻ جو شوقين رهيو. ڊاڪٽر صاحب کي پنهنجي ڌرم پتني ”مومل“ جي دکدائڪ سانحي کان پوءِ ڪافي دُکي رهيو ۽ توڙ تائين ٻئي شادي ڪونه ڪئي. پنهنجي ٻچن کي ماءُ جي مامتا ڏيئي پالي وڏو ڪيو. کيس پنج پٽ آهن، جن کي پڙهائي وڏيون نوڪريون ڏياريون، جن ۾ وڏي ۾ وڏو پٽ ڊاڪٽر جواهر راٺوڙ سرجن، ڊاڪٽر گوهر راٺوڙ، ڊاڪٽر سردار راٺوڙ، انجنيئر نريندر راٺوڙ ۽ فنانس آفيسر جيتندر راٺوڙ اهن.
ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ غريب شاگردن جي پڙهائي ۾ هڙان وڙان مدد ڪئي، ڳوٺ ڳوٺ جا دورا ڪري ٻارن کي پڙهائڻ لاءِ پرچار ڪيائين ته علم کانسواءِ اوندهه آهي، اوهان اندر ۾ علم جا ديپ روشن ڪريو ۽ پٺ تي پيل غريبن جي تعليم وڌائڻ لاءِ ايجوڪيشن سوسائٽيون قائم ڪيون، اڄ به 85 سالن جي عمر ۾ به فلاحي ڪمن ۾ سهائتا ۽ اڳواڻي ڪندو آهي.
ڊاڪٽر صاحب آل سنڌ شيڊيول ڪاسٽ ايسوسيئيشن جو صدر ٿي رهيو ۽ اُن کان علاوه سيٺ خوشيرام طرفان ٺاهيل هريجن ٽرسٽ جو ميمبر به ٿي رهيو ۽ سيٺ هوندراج آوتراءِ راجپال سان گڏجي ٿر جي ڏوراهن ڳوٺن ۾ وڃي اسڪول شاگردن ۾ اسڪالرشپون ورهايائين. نوڪري دوران مختلف ضلعن ۾ پاڪستان ميڊيڪل ايسوسيئيشن جو صدر رهيو ۽ ڪيتريون ئي ميڊيڪل ڪئمپون لڳائي بيمار ماڻهن کي صحتياب ڪيو. ٿرديپ جهڙي معروف اين جي او جي جنرل باڊي جو ميمبر پڻ آهي، ٺٽي ريڊ ڪراس ۽ ٽي بي ايسوسيئيشن جو سيڪريٽري ٿي رهيو. 9- سال سانگهڙ ۾ پي ايم اي جو لڳاتار صدر ٿي رهيو.
ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ جا ڪيترائي دوست هئا ۽ ڪجهه زندهه آهن، خاص ڪري مير رسول بخش ٽالپر، مير علي بخش ٽالپر، مير علي احمد ٽالپر، ڊاڪٽر محمد صالح ميمڻ، مير امام بخش ٽالپر، ڪامريڊ غلام محمد لغاري، جهان خان کوسو، سگاڙ چند سيجو ۽ ٻيا ڪافي وڏيون هستيون سندس دوست ٿي رهيا.
ڊاڪٽر صاحب تي سڄي ميگهواڙ برادري وارن مٿن فخر آهي ته هن صاحب پنهنجي پيشي ورانه لياقت سان پنهنجي وطن ۽ قوم جي هميشه خدمت ڪئي آهي. گڏوگڏ برادري جي سماجي ڪمن ۽ ڀلائي جي ڪمن ۾ هٿ ونڊائيندو رهيو آهي. سندس هٿ ۾ قدرت ايڏي ته شفا ڏني آهي جو ٿر ۽ سنڌ جي ٻين علائقن مان مريض وٺي ميرپورخاص پهچن ٿا ۽ صحتياب ٿي ويندا آهن. ڊاڪٽر صاحب ڪڏهين به پارٽي بازي يا سياست جي ور نه چڙهيو، فقط پنهنجي پيشي سان سچو ۽ پيار رکندو هو.
ڊاڪٽر صاحب اڄ به 85- سالن جي عمر کي رسيو آهي، پر هو پاڻ کي پوڙهو سمجهي ڪونه ٿو. هر وقت چاڪ چوبند رهي ٿو، پاڻ خوش پوشاڪ، خوش اخلاق ۽ خوش طبيعت ۽ توڪل تي ڀاڙڻ وارو انسان آهي. پنهنجي مسيحائي پيشي سان ناتو نڀائيندي اڄ به ميرپورخاص سيٽلائيٽ ٽائون ۾ سندس ڌرم پتني جي ياد ۾ ”مومل ميڊيڪل سينٽر“ غريبن لاءِ اڄ به هڪ سهارو بڻيل آهي.
سومجي ڌاراڻي لڌارام، ڏيپلو
03333945672