آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

زندگي جا پنڌ ۽ پيچرا

ريگستاني علائقي ٿرپاڪر ۾ پنهنجي علم جي جوت کي جلائيندي اونداهه مان روشنيءَ جو تجلو بڻجي سامهون ايندڙ ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ پنهنجي مسيحائي پيشي سان سچائيءَ ۽ سماجي خدمتن آڌار پنهنجي علائقي ۾ اهم مثالي ڪردار جي حيثيت رکي ٿو، پر هن ڪتاب ” زندگي جا پيچرا ۽ پنڌ“ جي منظرعام تي اچڻ کانپوءِ هڪ تخليقڪار جي روپ ۾ به سامهون آيو آهي، جيڪو پڻ يقينن هڪ خوش آئيند ۽ وقتائتو قدم آهي، ان ۾ ڪوبه شڪ ناهي ته ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ جي زندگيءَ جا تلخ تجربا اسان لاءِ مشعل راهه آهن، هن پنهنجي حياتي ۾ جيڪوبه ڀوڳيو ۽ پيڙيو ان جو مختصر ذڪر پنهنجي هن جيون ڪٿا ۾ ڪري ڇڏيو آهي، خاص طور ورهاڱي کان اڳ ۽ پوءِ جي بدلجندڙ صورتحال کي قلمبند ڪري.
Title Cover of book زندگي جا پنڌ ۽ پيچرا

ننڊ نه سُتا ناکنوان ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ

ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ صاحب جي پسمانده علائقي کائوڙ جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ چاڙهيار ۾ اک کولي جتي هر طرف پسماندگيءَ غربت معاشرتي ۽ مذهبي اڻ برابري موجود هئي، جتي تعليم جو حصول هڪ شيڊيولڊ ڪاسٽ سان واسطو رکندڙ جاتي لاءِ مکڻ مان سيخ پچائڻ جي برابر هو، سندس وڏي ڀاءُ سرڳواسي ماستر پرڀو لال جي رهنمائي سان پرائمري ۽ مڊل تائين تعليم ڳوٺ ۽ ڇاڇرو ۾ حاصل ڪئي، ڳوٺ کان ڇاڇرو تائين به سواري جو ڪوبه جوڳو بندوبست نه هو، مطلب ته هو هر طرف مشڪلاتون ئي مشڪلاتون هيون.

کُرڪڻا لاهي سک نه سُتا ناکنوان
اوسيئڙو آهي، کاهوڙين کي پنڌ جو.

مشڪلاتن سندس عزم کي وڌيڪ چٽو ڪيو ۽ پاڻ باقي تعليم حيدرآباد مان حاصل ڪئي، اهڙيءَ طرح ميگهواڙ جاتي جو هي پهريون فرد هو، جنهن جي سليڪشن ايم بي بي ايس ۾ ٿي.
ڊاڪٽر صاحب ايم بي بي ايس جي تعليم مڪمل ڪري 1961ع ۾ سول اسپتال ميرپورخاص ۾ آر ايم مقرر ٿيو، جتي هن پنهنجي سچائي نوڪري ڪئي ۽ ضلعي ٿرپارڪر جنهن ۾ ميرپورخاص ضلعي هيڊ ڪوارٽر هو ۽ علاج جون بهترين سهولتون موجود هئڻ سبب ٿر جي دور دراز علائقن جا ماڻهو علاج لاءِ ايندا هئا، انهن جي رهائش ۽ کاڌي پيتي جو انتظام به پاڻ ڪندا هئا.

وه انسان ڪيا جو ڪيسي ڪي ڪام نهين آئي
سمندر سي ته نديان بهلي جو سب ڪي پياس اجهائي

ڊاڪٽر راڻا صاحب جي ناماچاري به ڏينهون ڏينهن وڌندي ويئي ۽ ويتر پاڻ ۾ خلق خدا جي خدمت جو جذبو به پروان چڙهڻ لڳو ۽ هاڻي هڪ خيال کيس ستائڻ لڳو ته پنهنجي جاتي قوم جا نوجوان تعليم جي ميدان ۾ پوئتي آهن ۽ ان جو اهم سبب ئي مشڪلاتون آهن، تڏهن هن هڪ تنظيم جو وجود رکيو جنهن ۾ شيڊيولڊڪاسٽ جي شاگردن جي مالي مدد ڪرڻ سميت ٻين مشڪلاتن جي حال لاءِ هڪ تنظيم جو وجود عمل ۾ آندو، جنهن جو نالو سنڌ شيڊيولڊڪاسٽ ايجوڪيشنل ايسوسيئيشن رکيائون، ان تحت ڪيئي شاگرد اڳتي تعليم پرائي پنهنجي منزل تي پهتا.
ڊاڪٽر صاحب جي رٽائرمينٽ 1994ع ۾ ٿي، آخري سندن عهدو سنڌ ليول جو هو ”ڊپٽي ڊائريڪٽر جنرل هيلٿ سروس سنڌ“ پاڻ ريٽائرمينٽ کي به هڪ وک سمجهي پورو ٿيڻ تي به وکون اڳتي وڌائيندي پنهنجي مشن کي طب جي ميدان ۾ پنهنجو ميڊيڪل سينٽر ”مومل ميڊيڪل سينٽر“ ميرپورخاص ۾ کوليو، جنهن ۾ غريب ماڻهن کي سهارو پڻ مليو.
پاڻ سماجي ڪمن سان گڏ ميگهواڙ برادري کي به سياسي دڳ ڏنائون، جڏهن 1993ع ۾ اقليتن جي الڳ چونڊن جي نظام تحت مٺي ۾ منعقد هڪ ڪٺ ۾ ميگهواڙ برادري جي رهبر جي حيثيت ۾ وقتائتو ۽ ڏاهپ ڀريو فيصلو ڪيو، ان اليڪشن ۾ ڪافي اميدوار هڪ ئي جاتي جي آمهون سامهون هئا، پر پاڻ ”ون سيٽ ون ڪئنڊي ڊيٽ“ جي اصول کي نظر ۾ رکندي ايم پي اي سنڌ جي لاءِ انجنيئر گيانچند ۽ نيشنل اسيمبليءَ لاءِ ڊاڪٽر کٽو مل جيوڻ جي نالي جو اعلان ڪيو ۽ قوم به ان فيصلي کي تسليم ڪندي پنهنجي اميدوارن کي ووٽ ڪيا ۽ اهي ڪامياب ٿي پارليامينٽري سسٽم جو حصو ٿيا، اهي هڪ پهرين ڪوشش هئي، جيڪا اڄ تائين 1993ع فارمولي تحت موجود آهي، جنهن کي نالو ڪندي اڄ جي حالتن ۾ اسان جا سياستدان عمل ڪندا ته ڪياب ويندا، سريندر ولاسائي مخصوص سيٽ ايم پي اي چونڊجي آيو آهي اهو به ان فارمولي جو نتيجو آهي. اسان جون ڊاڪٽر راڻا سي راٺوڙ صاحب لاءِ دعائون آهن ته ان جي شروع ڪيل مشن تي اسان جا نوجوان عمل ڪن ۽ خدمت جي جذبي سان اڳتي وڌن ته هوند ڪافي مشڪلاتون گهٽجي سگهن ٿيون.

پاڙي ويج هئام مون مور نه پڇيا
ڏيئي ڏنڀ ڏڌن مون ڏيل ڏکويو (شاهه)


جيرام داس اٻوجهو
ڳوٺ رگهو راٺوڙ، 12- ميل ميرپورخاص
03333312706