* ڪامورا ۽ ٻيا عملدار
[/b] هي صاحب ڊاڪٽر قاضي خادم جو پڙڏاڏو هو ۽ انگريزن جي وقت ۾ مختيارڪار ۽ آخري وقت ۾ ڊپٽي ڪليڪٽر ٿيو. هن جي وصال جي تاريخ معلوم نه آهي.
[b]قاضي محمد بچل قريشي:
[/b]ڊاڪٽر قاضي خادم جي لکت موجب هي صاحب به قاضي عبدالقوي شريف جو پٽ هو ۽ انگريز دؤر ۾ مختيارڪار ٿيو.
[b]نورالدين قريشي:
[/b]قاضي خادم صاحب جي لکئي موجب هي به ڊپٽي ڪليڪٽر ٿيو.
[b]قاضي عبدالواحد قريشي:
[/b]هي صاحب انگريز جي دؤر ۾ مختيارڪار ۽ ڊپٽي ڪليڪٽر هو. هن جي گهر ۾ خانبهادر عظيم خان دراني جي ڀيڻ هئي. تنهن ڪري هن ئي ان کي نپايو هو. هن جا تڙپوٽا عظيم خان، ڊاڪٽر افضل قريشي آهن. اسان جي ڳوٺ ۾ هن جي نالي جي نسبت سان جيڪي ٻين خاندانن ۾ عبدالواحد نالي وارا شخص هوندا هئا تن کي به قاضي ڪري سڏيو ويندو هو. اسان جي خاندان جي عبدالواحد، جيڪو انجنيئر فتح محمد، محمد انور ۽ احسن خان جو والد محترم آهي، کي به قاضي ڪوٺيو ويندو هو. ميمڻن ۾ هڪڙو عبدالواحد به قاضي طور مشهور هو.
[b]خانبهادر عظيم خان عنايت علي خان دراني: (1938ع – 1882ع)
[/b]جيتوڻيڪ هي شخص هالا پراڻا ۾ ڄائو ڪونهي، پر هالا پراڻا جو هن جي نيپاج ۾ هڪ اهم رول رهيو آهي، تنهن ڪري هن کي اسان هالا پراڻا جو ڪري سمجهون ٿا. سائين جي ايم سيد پنهنجي ڪتاب جنب گذاريم جن سين ۾ هن جي حوالي سان لکي ٿو ته ”خانبهادر عظيم خان جو والد، عنايت علي خان دراني پٺاڻن مان هو. سندس ڏاڏي جو نالو به عظيم خان هو. ميان عنايت علي خان پوليس ۾ نوڪريءَ خاطر سنڌ ۾ سڪونت اختيار ڪئي هئي. چوڻ ۾ اچي ٿو ته جڏهن هو ماتليءَ ضلعي حيدرآباد، ۾ سب انسپيڪٽر پوليس هو. ان وقت هالن جو قاضي ميان عبدالواحد اتي مختيارڪار هو. ٻنهي جو پاڻ ۾ دوستيءَ جو رستو ٿي ويو. انهيءَ رستي ڪري هن پنهنجي نياڻيءَ جو سڱ قاضي عبدالواحد کي ڏنو. (هن جي ٻي نياڻي قاضي اميد علي قريشي، جيڪو هاڻوڪي اميدعلي قريشي جو ڏاڏو ٿئي، جي گهر ۾ هئي) انهيءَ لحاظ ڪري پوءِ هن جي رهائش به هالن پراڻن ۾ ٿي. ميان عظيم خان 1882ع ۾ هوسڙيءَ منجھه ڄائو. هي ساڍن چئن ورهين جو هو ته سگهوئي 1886ع ۾ سندس پيءُ وفات ڪري ويو. هن جي ۽ هن جي ڀائرن ڀينرن جي پرورش پوءِ قاضي عبدالواحد جي هٿ هيٺ ٿي.
”ميان عظيم خان سنڌي پڙهي، انگريزي پڙهڻ ويٺو. مئٽرڪ تائين پڙهي، ريوينيو کاتي جي نوڪريءَ ۾ 1 آڪٽوبر 1900ع تي گھڙيو. پهرين نواب شاهه ضلعي ۾ شايد ڪلارڪ هو، پوءِ آهستي آهستي چڙهي 1914ع ۾ مختيار ڪار ٿيو. ان کان پوءِ کيس بمبئي ۾ 1917ع ۾ ڪوآپريٽو ٽريننگ لاءِ گھرايو ويو، جتي ٽريننگ ڏيڻ کان پوءِ 1918ع ۾ کيس ڪو آپريٽو سوسائٽين جو اسسٽنٽ رجسٽرار ڪري سنڌ ۾ رکيو ويو. 1921ع ۾ سٺي ڪم ڪار ڪري سرڪار طرفان کيس خانصاحبيءَ جو لقب مليو. 1923ع ۾ کيس خانبهادريءَ جو لقب مليو. انهيءَ کان پوءِ کيس سوسائٽين جو ڊيپوٽي رجسٽرار ڪيو ويو، جنهن عهدي تي هو 22 جنوري 1921ع کان 31 مئي 1930ع تائين رهيو. پوءِ 1934ع ۾ وري ريوينيو کاتي ۾ ميرپورخاص جو ڪليڪٽر ڪري کيس رکيو ويو. ان کان پوءِ هو مئنيجر انڪمبرڊ اسٽيٽس ٿي رهيو. ڪجھه وقت سرڪار طرفان بمبئي ڪائونسل تي نامزد ميمبر به ٿي رهيو. نيٺ 1937ع ۾ پينشن تي لٿو. پر سرڪار کيس وري ڳوٺ سڌار هلچل جي پروپيگنڊا لاءِ 1938ع ۾ عملدار ڪري مقرر ڪيو، جنهن ڪم جي سلسلي ۾ هي سڪرنڊ تعلقي ۾ شورا ڳوٺ (کنياريون) ۾ گشت ڪندي دل جي بيهڻ ڪري 19 ڊسمبر 1938ع تي وفات ڪري ويو.
”سنڌ جي اڪثر مصيبتن جا ڪارڻ پير، زميندار ۽ جاگيردار ۽ ڪاموري ڪلاس جا ماڻهو رهيا آهن. پيرن مان اڪثر بداخلاق، خود مطلب، غريبن جو رت چوسڻ واريون ڄرون ٿي ڪم ڪن ٿا. زميندار طبقو زياده تر بزدل، خود مطلب، ظالم ۽ هر حاڪم جو موچڙي ڪٽ غلام ٿي رهيو آهي. سنڌي ڪامورن جي ته ڳالهه ئي نه ڪجي. هو اڪثر رشوتي، طاقت جا سلامي، خود غرض، ملڪ ۽ عوام جا دشمن ۽ وڏا طوطي چشم پئي رهيا آهن. ايتري قدر جو سنڌي ۾ هيءَ عام چوڻي ٿي ويئي آهي ته ”ڪامورو نه دوست، اوجھري نه گوشت“. پر ان صحرا ۾ ڪيئي ناياب ۽ قدآور درخت پيدا ٿيا، جن نه صرف ملڪ ۽ ماڻهن لاءِ آسائش جو ڪم ڏنو، پر رشوت کان پري، محبتي، اديب، صاحب اخلاق ۽ مهذب ٿي گذريا آهن. اڳئين وقت جي ڪامورن ديوان ڏيارام، ديوان ڪوڙومل، قادر داد خان، سردار محمد ابرهيم، سردار محمد يعقوب، ميرزا قليچ بيگ صاحب وغيره کي ڇڏي، تازي دؤر جي عملدارن تي اچبو، ته خانبهادر عظيم خان جو درجو منجھن وڏو ليکجڻ ۾ ايندو. هو رشوت کان پري عوام جو خادم، ڪو آپريٽو تحريڪ جو مشنري، ملڪ جو خير خواهه، مدبر، دوستي جو سچو، ڪم آزار، مهل سر ڪم ايندڙ ۽ ملڪ جي اڪثر ڀلي جي ڪمن ۾ اندروني مدد ڪندڙ هو. موجوده دؤر جي اڪثر سياستدان سان هن جا دوستانا تعلقات هئا. ڪو ڪانگريسي هو يا مسلم ليگي، شهري هو يا ٻاهر وارو - هر هڪ جي واتان سندس تعريف ٻڌڻ ۾ ايندي هئي. جڏهن به ڪاموري ڪلاس جي ڪافر ماجراين تي نظر پوندي آهي ته دل تي ايڏو غصو ايندو آهي، جو ڀانئجي ته انهن ڏي منهن کڻي نه نهارجي، پر خانبهادر جھڙا ماڻهو جڏهن ياد اچن ٿا ته اهو غصو گهڻو گهٽجي ويندو آهي.“
”سنڌ جي جدائيءَ واري تحريڪ، مسلمان جي آدمشماريءَ کي پوري لکائڻ جي ڪوشش، مسلمانن جي انگريزي اخبار جاري ڪرڻ جي تجويز، ڳوٺ سڌار تحريڪ، سڀ ۾ خانبهادر جو مخفي هٿ ڪم ڪندو هو. سنڌ جي اڪثر ڪامورن ۽ زميندارن سان سٺا تعلقات هئڻ سبب، انهن جي ذريعي ماڻهن جا اڪيچار ڪم ڪرائيندو هو. مون لاءِ محبت ۽ عزت هوندي هيس ۽ مون کي به سندس لاءِ ساڳي محبت ۽ عزت هوندي هئي. هن جا سوين خط مون وٽ محفوظ آهن، جن مان پتو پئجي سگھندو ته هو ڪهڙيءَ طرح منهنجي همت افزائي ڪندڙ هو.“ (سيد، 2004ع، ص 703 کان 705)
خانبهادر عظيم خان جو ڀاڻيجو منور حسين به پنهنجو وارو وڄائي راهه رباني ورتي. اهو ڊاڪٽر طاهر قريشي جو مامو ۽ سهرو هو.
هالا پراڻا ۾ ورهاڱي کان اڳ هڪ وڏو پارڪ هن جي نالي سان هو. هاڻي اتي گورنمينٽ پرائمري اسڪول ۽ ٽائون ڪميٽي جي آفيس آهي. ٽائون ڪميٽي جي مين دروازي تي اڃان به ٻه پٿر لڳل آهن. دروازي مٿان جيڪو پٿر آهي ان تي لکيل آهي ”خانبهادر عظيم خان پارڪ 1941ع ۽ دروازي جي ساڄي ٿنبي تي لڳل سر تي لکيل آهي ڳوٺ سڌار کاتو 1942-43.
انهيء پارڪ جي حوالي سان قاضي محمد عالم صاحب مون کي ٻڌايو ته ڏاڍو سٺو پارڪ هوندو هو، پر بي ڌياني سبب اجڙي ويو.
هن صاحب جو تلوارون، تغما ۽ قرآن پاڪ جا نسخا سندس ٽڙڏوهٽي قاضي محمد عظيم قريشي وٽ رکيل آهن.
[b]خانصاحب قاضي محمد لائق قريشي دوئم:
[/b]هي صاحب به انگريز حڪومت کان وٺي ايوب خان جي ابتدائي دؤر تائين ڊپٽي ڪليڪٽر هو. ايوب خان جي دؤر حڪومت ۾ نڪتل آفيسرن ۾ هڪ صاحب هي به هو. قاضي مشتاق قريشي، ڊاڪٽر قاضي خادم، منظور قريشي ۽ الطاف قريشي هن جا پٽ آهن.
[b]خليفو ابوبڪر ڀٽي: (1977ع - 1905ع)
[/b]هي صاحب مخدوم آفتاب احمد ڀٽي جو نانو آهي. پوليس کاتي مان ڊي ايس پي ٿي ريٽائر ٿيو. پاڻ جواني ۾ ئي هتان لڏي وڃي حيدرآباد ويٺو. سندس ننڍو ڀاءُ غلام محمد (1908-1991ع) وري روينو کاتي ۾ ملازم ٿيو. هن صاحب هڪ هندو عامل خاندان جي عورت سان شادي ڪئي، جنهن جي ڪري ٿورو گهڻو گوڙ به ٿيو. ڊاڪٽر اختر خالد، ڊاڪٽر ظفر ڪمال ۽ ائڊووڪيٽ ۽ سياسي اڳواڻ مظفر صادق ڀٽي انهي صاحب جا نامور پٽ آهن.
مخدوم آفتاب ٻڌائي ٿو ته سندس ناني شاهه صاحب جي حوالي سان ڪو ڪتاب تحرير ڪيو هو، جيڪو ڪو ٻيو تڳائي ويو ۽ پنهنجي نالي سان شايع ٿي ڪرڻ گهريو، بهرحال محترم مظفرصادق ڀٽي قانوني ۽ ٻيو اثر رسوخ هلائي اهو ڪتاب حاصل ڪيو، ۽ اهو هن وقت انهي صاحب وٽ قلمي صورت ۾ رکيل آهي. ان کان علاوه هن جي ٻي ڪنهن تصنيف جي خبر نه آهي. ان سلسلي ۾ مون سائين مظفر صادق ڀٽي، جيڪو هن صاحب جو ڀائيٽو ۽ نياڻو آهي، کان پڇيو ته هن ٻڌايو ته اهو ڪتاب اصل ۾ شاهه صاحب جي لغت آهي، جيڪا سندن چاچي ورهين جي عرق ريزي ۽ مشقت بعد تيار ڪئي هئي.
هالا پراڻا وارو مشهور خليفن وارو باغ هن صاحب جي ملڪيت هو، جيڪو هن پنهنجي نياڻيءَ يعني مخدوم آفتاب جي والده کي ڏنو.
[b]غلام الله دين محمد ميمڻ: (2011ع - 1915ع)
[/b]هي صاحب پنهنجي تر توڙي سڄي پاڪستان ۾ جي ڊي ميمڻ طور سڃاتو وڃي ٿو. جي ڊي صاحب پاڪستان جو نامور ڪامورو هو. هي صاحب وفاقي سيڪريٽري ٿي ريٽائر ٿيو. ان بعد هو فيڊرل پبلڪ سروس ڪميشن جو ميمبر به رهيو. ان کان علاوه نيشنل فنانس ڪميشن ۾ سنڌ جو نمائندو ٿي رهيو ۽ بقول نامور صحافي جي اين مغل جي ته سنڌ جو ڪيس شاندار طريقي سان وڙهندو رهيو.
هن جي ولادت 1915ع ۾ هالا پراڻا ۾ ٿي. ابتدائي تعليم هالا ۾ ورتائين. ان بعد هو بمبئي يونيورسٽي توڙي رويل انسٽيٽيوٽ آف پبلڪ ائڊمنسٽريشن، لنڊن ۾ پڙهيا.
نامور ڪاموري ۽ ليکڪ ڪنورادريس روزانه ڊان اخبار ۾ 9 ڊسمبر 2011ع ۾ جي ڊي صاحب جي مرتئي جي حوالي سان لکيو آهي ته 1960ع ڌاري جڏهن ويسٽ پاڪستان سيڪريٽريٽ ۾ هو بجيٽ آفيسر مقرر ٿيو ته اتي جي ڊي صاحب ڊپٽي سيڪريٽري هو. هن لکيو آهي ته هن کي خبر نه پوندي هئي ته جي ڊي صاحب ڪيئن ٿي آفيس پهتو، ڇو ته سندس چواڻي جڏهن هو آفيس ايندو هو يا ڇڏيندو هو ته جي ڊي صاحب آفيس ۾ هوندو هو. هن وڌيڪ لکيو آهي ته ان زماني جي سوين پگهار وارن اسڪيلن کي منظم ڪرڻ توڙي چئن صوبن ۽ رياستن جي خرچ ۽ آمدني جو حساب ڪتاب رکڻ واري عمل ۾ جي ڊي صاحب جي اقتصادي مهارت عيان هئي.
پنهنجي ايامڪاري ۾ هن هالا پراڻا جي لاءِ ڪافي اسڪيمون منظور ڪرايون، جن مان مکيه هالا پراڻا کان هالا نوان تائين پڪو روڊ هو، جيڪو سپرهاءِ وي جهڙو لڳندو هو. پر چند سال اڳ ڳوٺ جي هڪ ڪاموري جي نااهلي ۽ اسان رهواسين جي لاتعلقي ڪري اصلي صورت وڃائي ويٺو. ڳوٺ لاءِ بجلي منظور ڪرائڻ توڙي پرائمري اسڪول لاءِ عمارتون منظور ڪرائڻ هن صاحب جو اهم ڪردار رهيو آهي.
صحافي حفيظ تنيو ڊيلي ٽريبيون ايڪسپريس ۾ لکيو آهي ته هن جي سخت دليلبازي جي ڪري 10 ملين ايڪڙ فيٽ پاڻي کي ڪوٽري کان هيٺ ڇوڙ لاءِ مڃيو ويو.
جي. ڊي. صاحب جا چار ڀائر ٻيا به هئا. جن مان هڪ سائين غلام دستگير هو، جيڪو رٽائر ٽيچر هو. ٻيو خانصاحب غلام نبي هو، جيڪو ڊپٽي ڪليڪٽر ٿي ريٽائر ٿيو، ۽ ڄام صادق جي دؤر ۾ سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جو ميمبر ۽ چيئرمين به ٿيو. ٽيون غلام قادر صاحب هو، جيڪو فاريسٽ ڊپارٽمينٽ ۾ آفيسر هو ۽ چوٿون رئيس غلام مهدي هو، جيڪو اسانجي پياري دوست عرفان مهدي جو والد محترم هو.
هن صاحب ٽي شاديون ڪيون، جن مان 11 ٻارن جو اولاد ٿيو. سندس وڏو پٽ سليم احمد ميمڻ به سنڌ جو وڏو بيوروڪريٽ ٿيو، ٻيو نمبر پٽ نسيم احمد ميمڻ صاحب ڊائريڪٽر ليبر طور ريٽارئر ٿيو. سندس ٽيون پٽ محمد اسلم ميمڻ ڌاڙيلن جي هٿان شهيد ٿيو. تڏهن هو ائڊيشنل سيشن جج هو. سندس چوٿون پٽ محمد ارشد ورڪس ۽ سروسز کاتي مان چيف انجنيئر طور ريٽائر ٿيو آهي. سندس هڪ پٽ بلاول ڊيلي ٽريبون ايڪسپريس ۾ اسپورٽس شعبي ۾ صحافي آهي. سندس هڪ ڌيءُڊاڪٽر سيمين جمالي جناح پوسٽ گريجوئيٽ ميڊيڪل انسٽيٽيوٽ جي سربراه آهي.
حڪومت پاڪستان سندس خدمتن جي صلي ۾ کيس تغمه پاڪستان سان نوازيو. سندس وصال 96 سالن جي عمر ۾ 2 ڊسمبر 2011ع تي ڪراچي ۾ ٿيو. کين هالا پراڻا جي مشهور قبرستان کڏي کٿوري ۾ دفن ڪيو ويو.
[b]خليفو عاشق علي ڀٽي:
[/b]هي خليفي ابوبڪر ڀٽي جو پٽ هو ۽ والد وانگيان پوليس کاتي ۾ رهيو، جتان هن صاحب بطور ڊي ايس پي ريٽائرمينٽ ورتي. هن جو اولاد ڪوٽڙي ۾ رهي ٿو.
[b]رحمت الله قريشي: (ولادت 1 جنوري 1931ع)
[/b]آخوند ملان سانوڻي عقيلي قريشي پاڙي جو محترم رحمت الله قريشي صاحب رٽائرڊ ڊپٽي ڪمشنر آهي. سندس آخري پوسٽنگ مئنيجنگ ڊائريڪٽر سنڌ سيڊ ڪارپوريشن هئي. سندس ڀاءُ مرحوم عبيدالله قريشي، ڊائريڪٽر فوڊ هو. هن جو وڏو پٽ ڊاڪٽر نعيم آفتاب پروفيسر آف سرجري طور ريٽائر ٿيو آهي، ۽ نامور پوليس آفيسر نجف علي مرزا هن جو نياڻو آهي. هن جو ڀاءُ غلام حسين به ڊپٽي ڊائريڪٽر فوڊ طور ريٽائر ٿيو. سندس ٻيو ڀاءُ رئيس گل محمد پنهنجي پاڙي جو اڳواڻ هو، سو ڪائونسلر ۽ هالا پراڻا يونين ڪائونسل جو وائيس چيئرمين به رهيو آهي. هن صاحب جو ڀائيٽو فرخ قريشي صاحب جيڪو هالا جو اسسٽنٽ ڪمشنر به رهيو آهي، هن وقت ائڊيشنل ڪمشنر آهي. رئيس گل محمد جو پٽ مرحوم انور علي پاسڪو ۾ اڪائونٽنٽ هو. مرحوم جو پٽ اويس قريشي لوڪل گورنمينٽ ۾ ملازم آهي ۽ ٻيو پٽ اسد بينڪ الحبييب ۾ ڪئش آفيسر آهي.
[b]قاضي مشتاق احمد قريشي:
[/b]هي صاحب ڊاڪٽر قاضي خادم جو پيئتو ڀاءُ هو. هيءُ صاحب پهريائين خانگي شعبي ۾ نوڪري ڪندو هو ۽ سينڊوز ڪمپني جو مئنيجر هو. لڳي ٿو ته هي صاحب انسٽيٽيوٽ آو بزنيس ائڊمنسٽريشن جي ماسٽر پروگرام جي پهرئين بينچ مان ايم. بي. اي. ڪيل آهي.
شهيد ڀٽو جي دؤر حڪومت ۾ ليٽرل اينٽري ۾ گورنمينٽ آفيسر بڻيو. هو ڪافي اعليٰ عهدن جهڙوڪ ڊائريڪٽر جنرل نيشنل سيونگز، ڊائريڪٽر فنانس سول ايويئيشن اٿارٽي، ڊائريڪٽر فنانس ڪراچي اليڪٽرڪ سپلاءِ ڪارپوريشن رهيو.
ڊاڪٽر قاضي خادم جي لکت موجب هو هڪ ليکڪ به هو، سندس ڪهاڻيون فردوس ۽ شاعر ۾ شايع ٿيون. ان کان علاوه نئون نياپو رسالي لاءِ ڪهاڻي به لکي.
هي صاحب سوز صاحب جو ڪلاس فيلو به رهيو. هن حساب سائين ائين کڻي چئجي ته هو ان جو هم عمر هوندو. ڪجهه سال اڳ هو وفات ڪري ويو.
[b]حاجي عبدالغفور ميمڻ ۽ سندس پٽ:
[/b]مرحوم حاجي عبدالغفور ميمڻ جڏهن اسسٽنٽ ڪمشنر هو ۽ سندس ريٽائرمينٽ ۾ باقي ٻه مهينا هئا ته فوت ٿي ويو. سندس وڏو پٽ حاجي غلام حسين دودو ميمڻ به روينو کاتي مان اسسٽنٽ مختيارڪار طور ريٽائر ٿيو آهي. هي صاحب هالا پراڻا ۾ سياسي ۽ سماجي سطح تي ڪافي سرگرم رهيو آهي ۽ جڏهن هو ڊي سي حيدرآباد جي آفيس ۾ هوندو هو، ته هالا پراڻا جي سوين ماڻهن کي گهر ويٺي ڊوميسائيل ٺهرائي ڏنائين. هن جو ننڍو ڀاءُ مرحوم عبدالقادر ائگريڪلچر کاتي ۾ اسسٽنٽ ڊائريڪٽر هو ته جواني ۾ گذاري ويو. ٽيون ڀاءُ محمد اشرف نيشنل بئنڪ مان مئينجر طور ريٽائر ٿيو آهي ۽ چوٿون ڀاءُ نياز احمد ايجوڪيشن ورڪس ۾ اسسٽنٽ انجنيئر آهي.
[b]انجنيئر مخدوم ولي محمد ڀٽي:
[/b]مخدوم ولي محمد ڀٽي صاحب پهريائين فوج ۾ انجنيئر هو، پوءِ وري پي. آءِ. اي. ۾ نوڪري ڪيائين، جتان جنرل مئينجر طور ريٽائر ٿيو. چند سال اڳ هو گذاري ويو.
هن جو ننڍو ڀاءُ مخدوم منصور احمد ڀٽي صاحب سالن کان هالا پراڻا جي سياسي ميدان تي سرگرم رهيو آهي. هو ماضي ۾ خدمت ڪميٽي جو چيئرمين ۽ يونين ڪائونسل جو رڪن به رهيو آهي.
هن جو ٻيو ڀاءُ بشير احمد حيدرآباد ۾ ٺيڪيدار ڪري ٿو. ان صاحب جو هڪ پٽ ڊاڪٽر طفيل احمد صاحب تازو وفات ڪئي آهي، جنهن پبلڪ هيلٿ جي شعبي ۾ پي ايڇ ڊي پئي ڪئي. ڊاڪٽر طفيل جو ڀاءُ انجنيئر سهيل احمد آمريڪا ۾ رهي ٿو.
[b]انجنيئر علي اڪبر شيخ:
[/b]محترم علي اڪبر شيخ صاحب چند سال اڳ بطور ڊائريڪٽر جنرل پاڪستان ورڪس ڊپارٽمينٽ حڪومت پاڪستان مان ريٽائر ٿيو پر پوءِ به هو ڪانٽريڪٽ تي اُتي ڪم ڪندو رهيو.
سندس پٽ شاهزيب شيخ هن وقت ڪراچي ۾ اسسٽنٽ ڪمشنر آهي ۽ سندس هڪ ڌيءَ به سنڌ حڪومت ۾ ڊپٽي سيڪريٽري آهي. جنوري 2018ع ۾ سندس وفات ٿي.
[b]محمد حسين سنائي: (ولادت 28 جولاءِ 1948ع)
[/b]محمد حسين سنائي صاحب لوڪل گورنمينٽ ڊپارٽمينٽ مان ڊائريڪٽر طور ڪافي سال اڳ ريٽائر ٿيو آهي. ان کان پوءِ هتان جي مقامي سياست ۽ سماجي شعبي ۾ سرگرم رهي ٿو. اڳوڻي دؤر حڪومت ۾ هو سائين مخدوم محمد امين فهيم جو ڊسٽرڪٽ ڪوآرڊينيٽر هو. هن وقت به هي مخدوم هائوس جي فيصلن واري ڪميٽي جو منتظم آهي.
هو هر دم پنهنجي خاندان توڙي ٻين جي سهائتا ڪندو رهي ٿو. ماضي ۾ سنڌ گريجوئيٽس ائسوسئشن جو سرگرم عهديدار به رهيو آهي. ان کان علاوه پاڻ والي بال جو سٺو رانديگر به رهيو آهي.
هن جو وڏو پٽ سائينڏنو جيتوڻيڪ وٽنري ڊاڪٽر جي ڊگري ورتي آهي پر هو ايڪسائيز کاتي ۾ انسپيڪٽر آهي. هن جو ٻيو پٽ انجنيئر اسدالله ميمڻ نيشنل انشورنش ڪارپوريشن ۾ اسسٽنٽ مئنيجر آهي.
[b]غلام حسين ميمڻ:
[/b]محترم غلام حسين ميمڻ پاپوليشن کاتي مان اڪائونٽس آفيسر طور ريٽائر ٿيو آهي. سندس هڪ ڀاءُ مرحوم عبدالواحد ائگريڪلچر انجنيئرنگ کاتي ۾ اسسٽنٽ ڊائريڪٽر هو. سندس ٽيون ڀاءُ ڊاڪٽر امير اختر سينيئر ميڊيڪل آفيسر آهي. سندس ڀائيٽو نعمان واحد انٽيليجنس بيورو ۾ اسٽينو گرافر آهي.
[b]آخوند عبدالواحد:
[/b]آخوند عبدالواحد صاحب نيشنل سيونگز کاتي مان ڊائريڪٽر طور ريٽائر ٿيو آهي. سندس ننڍو ڀاءُ آخوند محمد هن وقت وڪيل ۽ هوميوپيٿڪ ڊاڪٽر آهي. سندس ننڍو پٽ آخوند عباس هڪ هالا پراڻا جو نوجوان اديب ۽ شاعر آهي. آخوند صاحب جو وڏو ڀاءُ آخوند يار محمد هالا پراڻا جو انتهائي ڄاڻو ۽ ايماندار اليڪٽريشن آهي.
[b]قمرالدين ميمڻ ۽ قربان ميمڻ:
[/b]محترم قمرالدين ميمڻ صاحب روينو کاتي مان اسسٽنٽ ڪمشنر طور ريٽائر ٿيو آهي. سندس ڀاءُ قربان ميمڻ يو بي ايل مان آفيسر طور ريٽائر ٿيو آهي. قربان جو پٽ عامر وڪالت ڪري ٿو.
[b]محمد ايوب گبول:
[/b]هي صاحب جڏهن ڊپٽي سپرنٽينڊنٽ آو پوليس طور ڪراچي ۾ مقرر هو ته گذاري ويو. هن جو هڪ پٽ رشيد ڪراچي ۾ ڪاروبار ڪري ٿو.
[b]ولي محمد ميمڻ:
[/b]محترم ولي محمد ميمڻ سنڌ ايمپلائيز سوشل سيڪيورٽي کاتي مان اڪائونٽس آفيسر طور ريٽائر ٿيو آهي. هن جو هڪ پٽ وسيم احمد آن فارم واٽر مئنيجمينٽ ۾ انجينئر آهي. ٻيو پٽ ڊاڪٽر فهيم آرٿو پيڊڪ سرجن آهي ۽ هن وقت سعودي عرب ۾ آهي ۽ ٽيون پٽ مولوي خير محمد آصف جونيئر اسڪول ٽيچر آهي ۽ اسلاميات ۾ ايم فل ڪري رهيو آهي.
[b]قاضي منظور حسين قريشي: (ولادت 4 جنوري 1950ع)
[/b]هيءُ صاحب قاضي خادم جو ننڍو ڀاءُ آهي. هي صاحب سينٽرل سپيريئر سروس جو امتحان پاس ڪري انڪم ٽيڪس کاتي ۾ عملدار ٿيو هو. چند سال اڳ هو ڪمشنر جي عهدي تان رٽائر ٿيو آهي.
قاضي صاحب هڪ سٺو ليکڪ به آهي. تاريخ ۽ ٻين موضوعن تي سندن انگريزي ۾ لکيل ليک نامور اخبارن ۾ شايع ٿيندا رهن ٿا. سندن وڏو ڀاءُ ڊاڪٽر قاضي خادم پنهنجي ڪتاب پير اڃان پنڌ ۾ سندس حوالي سان لکي ٿو ته هن پنهنجي تحقيق جي زور تي ڪئين ڳالهيون رد ڪيون آهن. مثال طور اها ڳالهه ته طارق بن زياد، اسپين جي ساحل (جبرالٽر) تي پنهنجي ٻيڙا ساڙائي ڇڏيا هئا ته جيئن سندس فوج واپس ورڻ جو سوچي به نه ۽ دل لڳائي فتح حاصل ڪري. هن جو چوڻ آهي ته ڪوبه جنرل اهڙو بيوقوف نه ٿو ٿي سگهي، جيڪو واپسيءَ جو يا پسپائي جو رستو بند ڪري پنهنجي فوجن جي جان خطري ۾ وجهي. جن ٻيڙن ۾ هو اتي پهتا هئا سي وري واپس ٻي مدد آڻڻ لاءِ روانا ڪيا ويا هئا.
”اهي ٻيڙا طارق بن زياد جا نه بلڪه اسپين جي الفانسو طرفان موڪليل هئا، جنهن موسيٰ بن نصير کي اسپين جي باد شاهه خلاف سندس مدد ڪرڻ جي اپيل ڪئي هئي.
”آخري ڳالهه اها ته اسپين جي فتح کان ٻه سو سال پوءِ تائين جي تاريخ جي ڪابه تاريخ هن واقعي جي تصديق ته ڇا پر ذڪر به ڪونه ٿي ڪندي نظر اچي.
”اهڙي طرح هن مغليه سلطنت سان گڏ لوڌي خاندان، تاتاري خاندان، قبلائي خان، چنگيز خان، هلاڪو خان، تيمور لنگ، ۽ هندستان جي مغل بادشاهن بابت به تمام دلچسپ حقيقتون ۽ وضاحتون سامهون آنديون آهن. هن ڪئين لفظن جي استعمالي معنيٰ ۽ اصلي معنيٰ تي به وڏو ڪم ڪيو آهي.“ (ص ص 69،70)
منان احمد آصف آمريڪا جي ڪنهن يونيورسٽي ۾ تاريخ جو اسسٽنٽ پروفيسر آهي، تازو هن جو هڪ ڪتاب A book of Conquest شايع ٿيو آهي، جنهن ۾ هن چچنامه عرف فتح نامه سنڌ واري ڪتاب جو تاريخي ۽ سياسي جائزو ورتو آهي. ان ڪتاب تي قريشي صاحب پنهنجي هڪ خط ۾ تبصرو ڪندي ان ۾ ٿيل ڪجهه غلطين جي نشاندهي ڪئي آهي. اهو خط 28 اپريل 2017ع جي ڊان جي خطن واري سيڪشن ۾ شايع ٿيو آهي.
[b]بشير احمد ميمڻ: (ولادت 17 ڊسمبر 1959ع)
[/b]هالا پراڻا جي دوداڻي ميمڻ خاندان سان تعلق رکندڙ نامور پوليس آفيسر محترم بشير احمد ميمڻ هن وقت ڊائريڪٽر جنرل، ايف. آءِ. اي آهي. هن جي ابتدائي تعليم حيدرآباد ۽ پوءِ پيٽارو (ڪٽ نمبر 7238) ۾ ٿي آهي. سال 1986ع ڌاري هن سول سپريئر سروس جو امتحان پاس ڪري پاڪستان پوليس سروسز گروپ حاصل ڪيو.
ڊائريڪٽر جنرل، ايف. آءِ. اي. ٿيڻ کان اڳ هو آءِ. جي. پوليس آزاد ڪشمير، حيدرآباد جو ڊي. آءِ. جي، ڊي. آءِ. جي موٽروي پوليس، ايف. آءِ. اي. جو ڊائريڪٽر ۽ انٽيلجنس بيورو جو ڊائريڪٽر رهيو آهي. کيس پريزيڊنٽ پوليس ميڊل به مليل آهي. تازو کيس 22 گريڊ ۾ ترقي ڏني ويئي آهي.
هي صاحب جتي جتي به رهيو آهي، اتي عام ماڻهو کي رليف ڏنو آهي. سندس شمار سنڌ جي ايماندار آفيسرن ۾ ٿئي ٿو. هن تر جي ڪافي غريب نوجوانن کي زورگار ڏيارڻ ۾ مدد ڪئي آهي. ان کان علاوه هو پنهنجي برادري توڙي ٻين ڌرين جا مختلف مسئلا به حل ڪندو رهي ٿو. هن جو خاندان زمينداري سان گڏ واپار سان به لاڳاپيل آهي. سندس ننڍو ڀاءُ نصير احمد ميمڻ مٽياري ضلعي جي سياسي ميدان تي سرگرم آهي. ان جو احوال اڳيان ڏنل آهي.
[b]ڊاڪٽر طاهر قريشي: (ولادت 23 جولاءِ 1968ع)
[/b]قاضي محمد حفيظ قريشي جي علمي، ادبي ۽ سياسي روايتن جو وارث ۽ امين سندس ننڍو پٽ ڊاڪٽر قاضي طاهر قريشي صاحب آهي. ڊاڪٽر طاهر قريشي ايل ايم سي مان ايم بي بي ايس ڪرڻ کان پوءِ سول سپيريئر سروس CSS جو امتحان ڏئي ڪسمٽز گروپ ۾ آفيسر ٿيو. تازو سندس ويهين گريڊ ۾ پروموشن ٿيو آهي. ۽ سندس مقرري ڪراچي ۾ ڊائريڪٽر ڪسٽمز انٽيلجنس طور ٿي آهي.
انهي وچ ۾ هو ڊيپوٽيشن تي پرائم منسٽر پبلڪ هيلٿ انيشيٽو ۾ پهرئين ڊپٽي چيف ايگزيڪٽو ۽ پوءِ وري ٿوري عرصي لاءِ چيف ايگزيڪٽو طور ڪم ڪري چڪو آهي. پي. پي. ايڇ. آءِ جي زير انتظام ڪم ڪندڙ بنيادي صحت يونٽن ۾ جيڪا هن وقت بهتري نظر اچي ٿي، ان ۾ هن صاحب جو اهم ڪردار آهي.
هي صاحب شاگرد دؤر ۾ هو شاگرد سياست توڙي سماجي سڌار شعبي ۾ ڪندو رهيو آهي. هن وقت پاڻ تعليم جي ميدان ۾ پاڻ پتوڙي رهيو آهي. ڪافي سالن کان هن گورنمينٽ پرائمري اسڪول، هالا پراڻا کي ائڊاپٽ ڪيو آهي. ان اسڪول ۾ ڪيل سندس خدمتن جو وچور اسڪول واري احوال ۾ شامل آهي.
[b]ڊاڪٽر قاضي افضل قريشي:
[/b]هي صاحب هن وقت ڪمشنر انڪم ٽيڪس آهي. ايم بي بي ايس ڪرڻ کان پوءِ هن صاحب سول سپيريئر سروس جو امتحان پاس ڪيو ته هن کي انڪم ٽيڪس گروپ ۾ رکيو ويو.
[b]رئيس عمران مهدي:
[/b]هي عرفان مهدي جو وڏو ڀاءُ آهي ۽ تازو ڊائريڪٽر ڪوآپريٽو سوسائيٽيز طور ريٽائر ڪيو آهي. هن جو وڏو پٽ ڪامران مهدي موٽروي پوليس ۾ پيٽرولنگ آفيسر آهي، ۽ ننڍو پٽ ڪوآپريٽو کاتي ۾ انسپيڪٽر آهي.
[b]آخوند محمد حنيف:
[/b]هي صاحب هن وقت ڊسٽرڪٽ ڪورٽ ۾ سينئر ريڊر يا ائڊمن آفيسر آهي.
[b]سيد نظر محمد شاهه:
[/b]هي صاحب ڪافي عرصي کان سنڌ سيڪريٽريٽ ۾ سيڪشن آفيسر طور ڪم ڪري رهيو آهي.
مخدوم رڪن الدين ڀٽي:
هي صاحب فيڊرل بيورو آف روينيو جي انڪم ٽيڪس کاتي ۾ انسپيڪٽر آهي.
[b]قاضي ظهير احمد قريشي:
[/b]هي صاحب قاضي بشير احمد جو ننڍو ڀاءُ آهي ۽ هن وقت سنڌيونيورسٽي ۾ ائڊيشنل رجسٽرار يا ڪنٽرولرآهي.
[b]محمد اجمل عمراڻي:
[/b]هي صاحب هن وقت سنڌ سيڪريٽريٽ ۾ سيڪشن آفيسر آهي. سندس پٽ تحسين ۽ محسن علي به سنڌ سڪريٽريٽ ۾ اسٽينوگرافر آهن.
[b]لياقت علي ملاح:
[/b]هي صاحب هن ڊسٽرڪٽ ڪورٽ مٽياري ۾ ائڊمن آفيسر آهي. هن جو هڪ ڀاءُ پرويز احمد به ڊسٽرڪٽ ڪورٽ ۾ سينئر ڪلارڪ آهي.
[b]حاجي محمد سنائي:
[/b]هي صاحب هن وقت ڪراچي پورٽ ٽرسٽ ۾ اڪائونٽس آفيسر آهي. هن جو پٽ تنوير احمد سنڌ هاءِ ڪورٽ ۾ ڪلارڪ آهي.
[b]ثناءُالله صدر: (ولادت 23 نومبر 1968ع)
[/b]هي صاحب هن وقت ڊگهڙي ۾ اسسٽنٽ ڪمشنر آهي، ان کان اڳ هالا ۾ اي سي رهيو آهي. هن اليڪٽريڪل انجنيئرنگ ۾ بي اي ڪئي، پر نوڪري روينو کاتي ۾ ڪئي، جتي هاير جو امتحان پاسي ڪري مختيارڪار ٿيو.
ماضي ۾ هو علمي ۽ ادبي فرنٽن تي ڪافي سرگرم رهيو آهي. ثنا هالائي جي نالي سان شاعري ڪندو رهيو آهي. مخدوم طالب الموليٰ لائبرري جي قيام ۾ هن جو ڀرپور حصو رهيو آهي.
هالا پراڻا کي ٽائون ڪرائڻ ۾ محمد حسين سنائي ۽ نورالدين سنائي کان پوءِ هن جو به اهم رول رهيو آهي.
[b]انجنيئر شهاب الدين ميمڻ ۽ ڀائر:
[/b]هالا پراڻا ڄائو هي صاحب هن وقت پاپوليشن کاتي ۾ ڊائريڪٽر آهي.
سندس ننڍو ڀاءُ فهيم الدين ميمڻ هن وقت اسسٽنٽ ڪمشنر، کپرو آهي. سندس هڪ ٻيو ڀاءُ فرحان پوليس کاتي ۾ سب انسپيڪٽر آهي.
[b]جھانگير ميمڻ:
[/b]هي صاحب انڊسٽريز کاتي ۾ اسسٽنٽ ڊائريڪٽر آهي.
[b]قاضي محمد تقي عرف احمد قريشي:
[/b]قاضي محمد تقي جو پوٽو ۽ سندس همنام قاضي محمد تقي دوئم عرف احمد قريشي سنڌ هاءِ ڪورٽ ۾ ائڊيشنل رجسٽرار آهي.
سندس ٻه ننڍا ڀائر قاضي ڪامران ۽ قاضي حامد علي جيڪي ڪاروبار ڪندا هئا، سي تازو هڪ هفتي اندر گذاري ويا. قاضي اميد علي قريشي هنن جو مامو ٿئي.
[b]اطهر بهزاد ميمڻ:
[/b]محترم اطهر بهزاد ميمڻ هن وقت سنڌ سيڪريٽريٽ ۾ ڊپٽي سيڪريٽري آهي. جڏهن هي ڊسٽرڪٽ گورنمينٽ مٽياري ۾ ڊپٽي ڊسٽرڪٽ آفيسر هو ته سندس ڪوششن سان ڊسٽرڪٽ گورنمينٽ، مٽياري پاران ڪجهه ڪتاب شايع ٿيا، جن ۾ منهنجو مرتب ٿيل ڪتاب ”هالا جا رنگ هزار“ به هو. ان زماني ۾ هن جي ڪوششن سان هڪ پاسي مخدوم محمد صالح ڀٽي گورنمينٽ گرلز اسڪول هالا پراڻا ۾ ڪمپيوٽر ليب ٺاهي ويئي، ته ٻئي پاسي مخدوم شفيق الزمان آڊيٽوريم لاءِ فرنيچر ورتو ويو.
هي صاحب به هر وقت هالا جي بهتري لاءِ پاڻ پتوڙيندو رهي ٿو.
[b]عبيدالله صدر: (ولادت 5 سيپٽمبر 1970ع)
[/b]هن صاحب سنڌيونيورسٽي مان ايم. بي. اي ڪئي آهي. ڪافي عرصي تائين هو مختلف اين. جي. اوز ۾ ڪم ڪندو رهيو آهي، پر هاڻي ڪجهه سالن کان هو صحت کاتي ۾ فنانس آفيسر آهي. هي به پنهنجن ڀائرن جيان علم ۽ ادب دوست آهي.
[b]نورالدين سنائي: (ولادت 26 جون 1972ع)
[/b]محترم نورالدين سنائي جيڪو هن وقت ڊپٽي ڊائريڪٽر لوڪل گورنمينٽ، سانگهڙ آهي. ان کان اڳ ڪافي سالن تائين هو ٽنڊوالهيار ۽ هالا جي تعلقه ميونسپل ائڊمنسٽريشن ۾ ٽي ايم او ٿي رهيو.
ٽي. ايم. او هالا طور هن جو دؤر مثالي رهيو آهي، ڇو ته سندس دؤر ۾ هالا تعلقي ۾ ڪافي گهٽيون ٺهيون، ناليون پڪيون ٿيون ۽ ان سان گڏو گڏ صفائي سٿرائي جو انتطام خاص ڪري مينهوڳي ۾ پاڻي جو جلد نيڪال ٿيندو رهيو.
هالا پراڻا جي کڏي کٿوري کي چوديواري ڏيارڻ سان گڏ جنازي نماز پڙهڻ واري جاءِ کي پڪي تعمير ۾ هن جو ڀرپور حصو رهيو آهي.
هن صاحب به ڪافي ماڻهن کي روزگار ڏيارڻ ۾ حصو ورتو آهي ۽ ان سان گڏ هي پڻ سماجي ڀلائي وارن ڪمن ۾ ڀرپور حصو وٺندو رهي ٿو.
[b]غلام مصطفيٰ سنائي: (ولادت 26 جون 1969ع)
[/b]هي صاحب سماجي اڳواڻ وڏيري طيب سنائي جو ننڍو ڀاءُ آهي، ۽ هن وقت ڊسٽرڪٽ ڪائونسل حيدرآباد ۾ اڪائونٽس آفيسر آهي. ماضي ۾ ڪجهه عرصي لاءِ هالا ميونسپل جو ٽي ايم او به رهيو آهي. ان کان علاوه هي سماجي ۽ سياسي سطح تي به سرگرم رهيو آهي.
هن جو ننڍو ڀاءُ غلام رسول سنائي سوئي سائودرن گئس ۾ اسسٽنٽ آهي.
[b]مصدق ميمڻ:
[/b]هي صاحب هن وقت سنڌ سيڪريٽريٽ ۾ سروسز کاتي جي ريگوليش ونگ ۾ سيڪشن آفيسر جون ذميواريون نڀائي رهيو آهي. ننڍي عمر ۾ ئي هن جو گورنمينٽ سروس رولز ۽ ريگوليشن تي ڪافي عبور آهي. هي صاحب به ڳوٺ جي ماڻهن جا سيڪريٽيريٽ ۾ ڪم اڪلائڻ ۾ مدد ڪري ٿو.
هن جو وڏو ڀاءُ انجنيئر جميل احمد تعليم کاتي ۾ هاءِ اسڪول ٽيچر آهي. ٻيو ڀاءُ تعليم کاتي ۾ سپرنٽڊنٽ آهي. سندس هڪ ڀاڻيجو توقير گل ڊسٽرڪٽ ڪورٽ ۾ ڪلارڪ آهي.
[b]مشرف احمد ڀٽي ۽ امان الله ڀٽي:
[/b]جيتوڻيڪ مشرف احمد سنڌ سيڪريٽريٽ ۾ پرائيويٽ سيڪريٽري آهي، پر هن وقت ڪنهن پروجيڪٽ ۾ ڊپٽي ڊائريڪٽر پروڪيومينٽ طور مقرر آهي. هي به عوامي ڀلائي جا ڪم ڪري ٿو ۽ ڪافي ماڻهن جي سيڪريٽريٽ ۾ رهنمائي ڪري ٿو. سندس ننڍو ڀاءُ امان الله به سنڌ سيڪريٽريٽ ۾ پرائيوٽ سيڪريٽري آهي، پر هن وقت ڪنهن پروجيڪٽ ۾ ڪنسلٽنٽ آهي. هنن جو هڪ ڀاءُ انجنيئر غضنفر پرائمري اسڪول ٽيچر آهي ۽ ٻيو ڀاءُ محمد اشرف ڀٽي ميل نرس آهي.
[b]جج شفيق الله ميمڻ:
[/b]هالا پراڻا ڄائو هي صاحب هن وقت ائڊيشنل سيشن جج آهي، ۽ شايد ڪراچي ۾ مقرر آهي. هن جو هڪ ڀاءُ سيف الله مهراڻ يونيورسٽي ۾ ڊپٽي ڪنٽرولر آهي.
[b]جج محمد اڪمل ميمڻ:
[/b]هي صاحب جيتوڻيڪ ڄائو نپنو هالا نوان ۾ آهي، پر هن جي خاندان جو تعلق هالا پراڻا سان رهيو آهي، تنهن ڪري هن جو احوال شامل ڪجي ٿو. هي هن وقت سينئر سول جج، ٽنڊو الهيار آهي. هن سرڪاري نوڪري ۾ گهڙڻ کان اڳ هالا ۾ هيڪ جي نالي سان هڪ سٺو تعليمي ادارو قائم ڪيو هو، جيڪو اڄ به سٺي نموني ڪم ڪري رهيو آهي. ان اداري کي هاڻي هن جا ڀائر سنڀالين ٿا.
[b]بشير احمد ڀٽو:
[/b]هي صاحب سنڌ سيڪريٽريٽ جي پلاننگ کاتي ۾ پرائيوٽ سيڪريٽري آهي.
[b]سيف الله صدر:
[/b]هيءُ صاحب روينيو کاتي ۾ اسسٽنٽ طور ڀرتي ٿيو، ۽ تازو هن مختيارڪاري جو امتحان پاس ڪيو آهي.
[b]ٻين کاتن جا مکيه ملازم:
[/b]هن جا ڪافي نوجوان سٺن کاتن ۾ مکيه ملازم آهن. جهڙوڪ زوهيب ميمڻ، اشتياق ميمڻ، وقاص قريشي، توقير گل، شهزاد ميمڻ، غفران صدر وغيره مٽياري جي ڪورٽن ۾ اسٽينوگرافر آهن. برڪت علي شيخ، اظهر ميمڻ، فرقان ميمڻ فارين افيئرز کاتي ۾ اسٽينو گرافر آهن. نعمان واحد ۽ عطاءُ رحمان صدر انٽيليجنس بيورو ۾ اسٽينوگرافر آهن.بشارت احمد ڀٽي وفاقي کاتي ۾ سينئر اسسٽنٽ آهي. گلاب ارباب قاضي خرم هاءِ ڪورٽ ۾ سينئير ڪلارڪ آهن. وحيدالله شيخ بورڊ آو روينيو ۾ اسٽينو گرافر آهي. غلام مصطفيٰ صدر رويينو ۾ ڪلارڪ آهي. شاهد احمد سنائي، زبير احمد عمراڻي، نعمان صدر وغيره لوڪل باڊيز ۾ ڪمپيوٽر آپريٽر يا ڪلارڪ آهن.