سنڌ شناسي

سُکاري سنڌ ڏکارا ماڻهو

جيمس مئڪمرڊو جو هي ڪتاب سنڌ جي تاريخ ۾ اهڙيون جهاتيون آهن، جن ۾ هن حڪمرانن جي سياسي سازشن ۽ گهرو جنگين جي بجاءِ سنڌ جي تمدني حالتن، معاشرت ۽ صدين کان ڏکن ڏولاون ۾ گهاريندڙ سنڌي ماڻهن جو احوال قلمبند ڪيو آهي.
Title Cover of book سُکاري سنڌ ڏکارا ماڻهو

افغان حڪومت

احمد خان دراني کان پوءِ قنڌار جي حڪومت متحد ٿي ڪڏهن سنڌ کي فتح ڪرڻ لاءِ حملو ئي ڪونه ڪيو آهي. جيڪڏهن اسان افغان دور جي تاريخ جو مطالعو ڪنداسين ته اسان کي اهو معلوم ٿيندو ته اهي يا ته قبائلن سان جنگين ۾ رڌل رهيا آهن يا شاهي خاندان ۾ ڦيٽاڙي ڪري، پاڙيسري ملڪن مٿن پئي حملا ڪيا آهن ۽ پنهنجي پاڻ بچائڻ لاءِ پئي هٿ پير هنيا اٿائون. تنهن هوندي به هنن حملا ڪري ٻه ٽي ڀيرا سنڌ کي ڀيلي ڀينگ ڪيو آهي. وري ڪڏهن حملو ڪيو اٿن ته وٺي پوئتي موٽي ويا آهن. ڪڏهن وري حملي دوران پنهنجي ملڪ جون وڳوڙي حالتون ڏسي پوئتي موٽڻ لاءِ مجبور ٿي پيا آهن ۽ کين ڪلهوڙن لاءِڪنهن عهدنامي جيترو وقت به ڪونه ملي سگهيو، جن لاءِ هنن هي ڪشالا ڪڍيا هئا.
گذريل ڪيتري وقت کان قنڌار جي حڪومت شاهي گهراڻي جي مختلف ماڻهن جي نفاق جي ور چڙهي وئي آهي. ٻئي پاسي کان سک سندن دشمن آهن، سندن سڄي قوم فوجي سپاهين جي صورت ۾ متحد آهي. سندن ٻئي اکيون هاڻي سڌ ۾ کتل آهن ۽ ٿوري عرصي اندر مٿس حملو ڪرڻ وارا آهن. جيڪڏهن ڪا ٻي طاقت وچ ۾ دخل اندازي نه ڪندي ته سک سنڌ کي فتح ڪري وٺندا.