مُڪتي
جڏهن مان اهڙيون ڳالهيون سوچيندو آهيان، تڏهن منهنجن پيرن هيٺان صدين تي ڦهليل اتهاس ڄڻ کسڪڻ لڳندو آهي. مون ٻڌو آهي ته جڏهن ماڻهوءَ جي اندر آتما ۽ وجود جي وچ ۾ آزاديءَ جي جنگ شروع ٿيندي آهي، تڌهن ماڻهوءَ جي اندر احساسن جي تباهه ڪاريءَ جا اهڙا ئي آثار جنم وٺندا آهن. ان سموري احساساتي تباهه ڪاريءَ جي نتيجي ۾ آتما ۽ وجود مان ڪا هڪ شيءِ آزادي ماڻي وٺندي آهي. نتيجي ۾ ماڻهو نارمل نه رهندو آهي – تڏهن ڇا مان پنهنجا حواس وڃائي رهيو آهيان!!؟ هئن منهنجو ان ۾ ويساهه آهي ته ماڻهوءَ جي آتما ۽ وجود هڪ ٻئي کان ڌار رهي بلڪل بيڪار آهن – پر مون کي پنهنجي اندر جي ان سموري ڪيفيت تي ڪوبه اختيار ڪونهي – بي اختياريءَ جي اها ڪيفيت مون کي زوريءَ سمونڊ ڏانهن وٺي ايندي آهي –
ـــــ نيڻن تي ڌريل ٻئي هٿ هٽائي، ڪي کن ٽڪ ٻڌي پولار ۾ گهوريندو ٿو رهي ــــ ۽ اوچتو سمونڊ جي نيري – کاري پاڻيءَ منجهه باهه ڀڙڪو ڏئي ٻري ٿي پوي ۽ اُلا آڪاس کي ڇهڻ ٿا لڳن. سندس مک تي واسو ڪري ويل پيڙا – موت – ٿڪ ۽ ڪاوڙ جا ڀاوَ - ۽ ڪائنات سموريءَ کي اوچتو، ڏسندي ئي ڏسندي، سندس ئي نيڻ نهار آڏو، باهه جي سمونڊ ۾ ڦٽي ڪيو ٿو وڃي ۽ کانئس هانءُ ڏاريندڙ رڙ نڪري ٿي وڃي – نه ـــ نه ـــ ن ـــ ن ـــ نا ــــ ا ــــ ا ــــ ا ــــ ا – هو سڀڪجهه ڏسي پيو سگهي. (جيڪو سمونڊ ڪناري هلندڙ سُندر، اَسندر چهرن وارا ماڻهو نه پيا ڏسي سگهن ۽ ڏسڻ – نه ڏسڻ جي وچ ۾ سمجهه جي ڏاڍي سنهڙي ليڪ هوندي آهي) هو ڏسي ٿو، جيڪو ڪجهه باهه جي سمونڊ ۾ سڙي ڀسم ٿي رهيو آهي، سو سڀ ڪجهه سُندر آهي ۽ اَسندر ته بس اُها باهه آهي، جيڪا سڀڪجهه ساڙي رک ڪندي ٿي وڃي. کيس باهه جي رقص ڪندڙ اُلن ۾ عجيب وحشي پڻو محسوس ٿئي ٿو ــــ (سڏڪو/اَلا سڀڪجهه سڙي رک ٿي ويو، ڪنهن کي به سڌ نه پئي – لوڪ – انڌو لوڪ ستو ئي رهيو) ــــ
اکيون ٻوٽي، هٿ تريون ڪنن تي ڌري رڙيون ڪندو ٿو رهي ــــ نه – نه – ڀڄو – باهه – با – هه – هه هه –
سمونڊ جي ڪناري هلندڙ ماڻهو سندس چؤڌاري بيهي اچرج مان کيس ڏسندا ٿا رهن –
”ڪٿي آهي باهه؟؟“ هجوم مان ايندڙ ڪجهه آواز.
هو پيڙا ۽ خوف وچان سمونڊ ڏي نهاري ٿو، جت باهه وڌندي پئي وڃي ۽ سموري سندرتا سڙي رک ٿي رهي آهي –
”ڪٿي آهي باهه؟؟“ ماڻهو کيس ڪلهن کان پڪڙي ڌونڌاڙين ٿا –
”چريو آهي ويچارو – ڇڏي ڏيوس.“
۽ کيس ياد اچي وڃي ٿو ته ماڻهو انڌا آهن – ماڻهن جا سڀئي حواس مري چڪا آهن – ماڻهو باهه ۾ هلندي به – سڙندي به – مرندي به، خوش آهن – پنهنجا سپنا – احساس – آدرش هڪ هڪ ڪري باهه جي مچ ۾ ساڙي رهيا آهن – بنا ڪا ورندي ڏيڻ جي.
هو ڪنن تي هٿ تريون ڌري باهه – ڀڄو – هه – جو شور مچائيندو، سمنڊ کان دور ڊوڙندو ماڻهن جي نيڻ نهار کان الوپ ٿي وڃي ٿو ۽ ماڻهو کلندا – ٽهڪ ڏيندا، ٽڙي پکڙي وڃن ٿا.