ڏوهي
سناٽو
ماڻهوءَ جي اندر منجهه ڀرجي آيل بوءِ هوا ۾ گهلي ويل ۽ ڏامر جي ڪاري سڙڪ تي ڀاري بوٽن جي ٺڪ ٺڪ، ڪُک ۾ چڀندڙ اسٽين گن جي نالي/موت جي ڌمڪي.
ڳجهن جو لامارو
جيئرو انسان ــــ جنهن تي کين لاش جو گمان آهي.
ٿاٻو ـــ سُڏڪو ـــ آهه ـــــ پرڻ ٿي ويل تن مان دونهين وانگر سٽ ڏئي، ور سَر کائي نڪتل ـــــ رڙـــــــــ پولار کان پاتال تائين هڪ شور. بند مقبري جي ديوارن سان ٽڪرائجي ويل پکيءَ جا ڇڻي پيل کنڀَ ۽ پکيءَ جو ڦٿڪو ڄڻ اهڙي شور جو Echo sound effectـــــ احتجاج تي پابندي پيل.
اخبارون روز رات جو ڪوڙ منجهان ڪارو منهن ڪري گهر گهر جي در در اڳيان هر صبح لاش وانگر پيل ــــ ريڊيو ــــ ڳلين جي رولو ڪتن جيان مسلسل ڀونڪندڙ.
ايئر ڪنڊيشنڊ آفيس ۾ ويٺل سوٽيڊ بوٽيڊ (امپورٽيڊ) باس ــــ ماس خود جانور جيان رت جي باس تي ناسون هڻندي، هيڏانهن هوڏانهن نهاريندي.
آدم بوءِ ــــــ آدم بوءِ ـــــ شڪار!ــــ شڪار!
در کلي ٿو. اسٽين گن جي ڌڪي سان ٿاٻڙجندو، ذري گهٽ باس جي پيرن ۾ اچي پيل ڏوهي. ڏوهيءَ جي ڀرجي آيل ساهه جو سهڪو. باس جي ڏندن هيٺ دٻيل چروٽ جي دونهين جي خوشبوءِ ــــــ
ڏوهي: ”بليوَ مي سر! آئون اهو ناهيان جيڪو هي مون کي سمجهي رهيا آهن. هي سڀئي چون ٿا ته آئون ئي اُهو ڀڄي ويل قيدي آهيان، ڪورٽ جنهن کي موت جي سزا ٻڌائي هئي ۽ جيڪو ڦاسي اچڻ کان هڪ رات اڳ جيل مان ڀڄي نڪتو هو. آئون ــــ آئون ڀڳو ضرور آهيان سر! پر جيل مان نه ــــ هي ــــ هي ڏسو منهنجا پٿون پير ــــ هي، اجهو هي ڏسو منهنجي پٺ تي چهبڪن جا نشان ۽ هي منهنجي نڙيءَ تي ساهه گهٽيندڙ آڱرين جا نيل ڏسو پيا نه سر!؟ آئون ــــ آئون ـــــ انهيءَ نقطي کان ڀڳو آهيان، جتي پهچي ماڻهو برف جي سر جيان ٿڌو پئجي وڃي ٿو ــ او ـــــ جيئن موت ماڻهن جي رڳن ۾ لهندو آهي نه!ــــ او تيئن.
ويساهه ڪريو سر! منهنجي آڏو، منهنجين اکين اڳيان اهو سڀ ڪجهه ٿي رهيو هو، جيڪو ڪنهن به حساس ماڻهوءَ کي پرزا ڪرڻ لاءِ کوڙ هوندو آهي. ڪيترا جڳ سر! ها، ڪيترا جڳ آئون پاڻ به ڪابه حرڪت ڪرڻ بدران برف جي سر جيان ٿڌو هڪ ئي جاءِ تي پيو هئس. پر اهو ته اسڀاويڪ هو. ان کان پوءِ مون کي هڪ ئي نقطو سُجهيو هو سر! ته آئون برف جي ان سر مٿان پيٽرول هاري تيلي ڏئي ڇڏيان ــــ نه ته ڇا آئون جيئرو رهي سگهيس ٿي؟
مون کي ته پڪ ٿي وئي هئي سر!ــــــ ته آئون مري چڪو آهيان ۽ لوڪ مون کي دفنائڻ بدران ڪنهن سڙڪ جي ڪناري ڇڏي هليو ويو آهي. مون کي پنهنجي پاڻ مان به باس اچڻ لڳي هئي، مئل، خراب ٿي ويل لاش جي -* اهو ته مون تيلي ڏيڻ کان پوءِ ڄاتو هو سر! ته ـــ ته ــــ آئون جيئرو آهيان.
آئون ــــ جيئرو آهيان سر!
بليو مي ــــ سر ــــ آئون ـــ جيئرو آهيان ــــ جيئرو ـــ آ – آ – آ – هه – هه.“
ڀرجي آيل ساهه جي سهڪر هه – هه – هه.
سناٽو ـــــــ هن جي جيئري هئڻ جو احساس هنن جي پيرن ۾ پگهر جا ڦڙا بڻجي ويل ۽ هنن جي امپورٽيڊ باس جي نرڙ تي پڻ. چهرن تي کن لاءِ هيڊ هارجي ويل ــــ ڏوهي محسوس ڪري ٿو ته هو هن کي ٻڌي نه رهيا آهن – سمجهي نه رهيا آهن. يقين ڏيارڻ جي ڀاونائن سان هو ٻيهر ڳالهائڻ شروع ڪري ٿو، باس جي اکين ۾ اکيون وجهي.
ڏوهي: ”سر! پليز ــــــ منهنجي ڳالهه ٻڌوــــــ هي ــــ مون کي اُن سمي پڪڙي آياآهن، جنهن سمي آءٌ شهر وارن جا بند دروازا کڙڪائي رهيو هئس. ڇا اوهان کي سُڌ ڪانهي ته شهر وارن کي خوف جي بيماري ٿي پئي آهي! هو لاڳيتو هڪ صديءَ کان خوف جي بيماريءَ وگهي بي هوشيءَ جي ننڊ ستل آهن ۽ سر!ــــــــ شهر وارن جي هٿن ۽ پيرن ۾ سُتي نيئر ٻڌا ويا آهن ۽ ــــــ ۽ ــــ هي سڀئي ڪارن ٻوٿن وارا ماڻهو جيڪي مون کي پڪڙي آيا آهن، رات جو اسٽين گنون کڻي انهن بند دروازن جو نشانو وٺي، اونداهيءَ ۾ لڪي ويندا آهن. يقين ڪريو سر!ــــ ڏوهي ته هي آهن ــــ انهيءَ ڀڄي ويل قيديءَ جي آڙ وٺي هنن هر انهيءَ ماڻهوءَ کي ڦاهيءَ چاڙهيو آهي ۽ جيل ۾ پوريو آهي، جنهن پنهنجي اندر جي برف تي پيٽرول هاري تيلي ڏني آهي. هي ـــــ هي ــــ چاهين ٿا ته شهر سڄو بي هوشيءَ جي ننڊ سُتل ئي رهي ۽ هي سُتي ئي هنن جو رت ست چوسي، ساهه جي ڏور ڇني هليا وڃن، پرـــــ پرـــ اهو ڪيئن ممڪن آهي سر!ـــــ ائين ته شهر سڄو قبرستان بڻجي ويندو. اهڙو قبرستان، جنهن جي ڪنهن به قبر تي سڃاڻپ جو ڪوبه نشان لڳل نه هوندوـــــ جنهن تي ڪوبه روئڻ وارو باقي نه بچندوـــــ سر!ــــ شهر وارن کي ڪنهن به طرح سان جاڳائڻ گهرجي. قبرستان ته زندگيءَ جو انت آهي ۽ زندگي ـــــــ زندگي اڃا مئي ناهي. پر ــــ لاڳيتو هڪ صديءَ کان شهر وارن جي بند دروازن تي ڪنهن جواڻ جماڻ وڌوا جيان اوسارو ڏئي رهي آهي. ٿورڙو ڪن ڏئي ٻڌو سر!ـــــــ زندگيءَ جو روئندڙ آواز ڪيڏو نه ڀوائتو ۽ هانوَ ڏاريندڙ آهي. اوهان ٻڌو پيا نه سر!ــــــــ ا ـــــ و ـــــ هان ـــــ ٻ ـــــ ڌ ـــــ و ـــــ“
ڀرجي آيل ساهه کن لاءِ ٽٽي پيل ۽ سناٽو. اسٽين گن تي هٿ تهائين مضبوط ٿي ڦٻجي ويل ـــــ نشاني جو نقطو هن جي سيني مٿان ـــــ تاڻيل ـــــ ۽ سيني اندر دل طوفان ۾ گهريل ناوَ جيان ـــــ هو محسوس ڪري ٿو ته شايد هو کيس ٻڌي ۽ سمجهي نه رهيا آهن. نراشا جي شديد ڀاونائن ۾ گهيرجي به هو آشا جي آخري ڪوشش ڪرڻ لاءِ پاڻ ۾ سگهه ڪٺي ڪري ٿو ـــــ
ڏوهي: ”ٿورڙو منهنجي سيني تي هٿ ته رکي ڏسو سر! ـــــ اندر منهنجو من پرزا ٿي رهيو آهي. ڇا اوهان جو من به سر!؟ ـــــ اوهان مون کي ٻڌي رهيا آهيو نه ـــــ ويساهه ڪريو سر! ـــــ آئون هرگز اُهو ناهيان، جيڪو اوهان ۽ هي ڪارن ٻوٿن وارا ماڻهو مون کي سمجهي رهيا آهن. آئون ـــــ آئون ڀڳو ضرور آهيان پر جيل مان نه ـــــ آئون پيڇو ڪندڙ انهيءَ قيامت کان ڀڳو آهيان، جيڪا اگهاڙن پيرن، بنا آواز، هوريان هوريان هلندي شهر وارن کي ناس ڪرڻ لاءِ اچي رهي آهي. آئون سر! آئون انهيءَ قيامت جو دڳ جهلي بيهڻ لاءِ اڳواٽ ڀڳو آهيان ـــــ جيئن ـــــ هوءَ سامهون کان ايندي مون سان ٽڪرائجي پرزا ٿئي ـــــ پر ـــــ پر ـــــ سر! ـــــ هنن مون کي رڳ رڳ کان ڪپيو آهي. هنن ـــــ هنن لوسي ڪُتن منهنجن پيرن هيٺ ٻرندڙ ٽانڊا پکيڙي ڇڏيا آهن ـــــ هي منهنجو ماس پٽي کائڻ چاهين ٿا. هي مئل شهر جي سنسان سڙڪن تي ڀونڪڻ چاهين ٿا ـــــ ۽ ـــــ ۽ ـــــ هي ـــــ ڀڙ ـــــ ماءُ ـــــ جا ـــــ هي ـــــ ڪ ـــــ تن جا ـــــ ڦَ ـــــ ر ـــــ ڌرتيءَ هيٺان ڊائناميٽ وڇائڻ جون سازشون ـــــ رٿي ـــــ رهيا آهن ـــــ آئون ـــــ هنن کي ـــــ سر! ـــــ“
لؤڻي واري لپاٽَ
ٺڪاءُ
ڏوهي بولاٽيون کائيندو پري وڃي پوي ٿو – ڀاري بوٽن جون تڪڙيون وکون ۽ اسٽين گن جي ناليءَ جو هن جي سيني تي وڌندڙ دٻاءُ.
سناٽو بند ڪمري جي اندر.
ڍونڍ تي پلجندڙ ڳجهين جي ڀُڻ جهڻ.
امپورٽيڊ باس ٽيبل جي خاني مان گن ڪڍي لؤڻي وٽ رکي ٿو. فون جو ڊائل گهمائي ٿو. ون ٽو ـــــ ڏوهيءَ جي باري ۾ فيصلو امپورٽ ڪري ٿو.
فيصلو:
موت ـــــ ٽو ـــــ ٿري. اسٽئن گن جو هلڪڙو لوڏو ۽ ٺڪاءُ ـــــ
ڏوهيءَ جو ڦٿڪو ـــــ آخري سڏڪو ـــــ آخري نهار.
ابائوٽ ٽرن ـــــ ڳجهون مئل شهر جي سنسان سڙڪن تي ٻيهر پکڙجي وڃن ٿيون، هڪ ٻئي شڪار جي ڳولا ۾ ـــــ باس جي امپورٽيڊ آرڊر کي اوبي ڪرڻ لاءِ.