پبلشر نوٽ:
ڳولا جا ڪيترائي قسم ٿين ٿا، سڀني قسمن جي پنهنجي افاديت ۽ اهميت ٿئي ٿي، پر جيڪا تحقيق ادارا ڪرائين ٿا، ان عيوض ٻيو ڪجهه نه ئي نه اسڪالر کي ڊگري ايوارڊ ڪئي وڃي ٿي، اهڙي تحقيق کي اڪيڊمڪ ريسرچ چيو وڃي ٿو.
اڄ جي دور ۾ ادارن ۾ ٿيندڙ تحقيق پنهنجي جاءِ تي اهميت رکي ٿي پر پنهنجي مدد پاڻ تحت ڪم ڪندڙ محققن جو وڏو ڪمال آهي.
اهڙو ڪمال سنڌ ڌرتيءَ جو جاکوڙي ليکڪ ۽ محقق عنايت کٽياڻ پڻ پنهنجي مدد پاڻ ڪري رهيو آهي. سندس چواڻي نامياري ليکڪ علي بابا جي اتساهه کيس ان طرف مائل ڪيو. اُهو ئي سبب آهي جو هي ڪتاب به هن علي بابا جي نانءِ ڪيو آهي.
عنايت کٽياڻ زندگيءَ جو گهڻو حصو لکڻ کي ڏنو آهي، پر سندس لکڻين ۾ تحقيقي ليک گهڻا آهن، پر اُنهن ۾ سندس لاڙو سنڌ جي مختلف تاريخي ماڳن ڏانهن آهي، اهڙي موضوع تي سندس اڳ به ٽي ڪتاب شايع ٿي چڪا آهن. هن ان موضوع کي نالو ئي ”سنڌ سڀيتا“ ڏنو آهي.
سنڌ سڀيتا جي سيريز هيٺ هي عنايت صاحب جو هي چوٿون ڪتاب آهي، جيتوڻيڪ پهرئين ڪتاب جو ”سندهو تهذيب“ جي نالي سان اردو ترجمو به شايع ٿي چڪو آهي.
سنڌ سڀيتا -3 سکر جي تاريخي ماڳن تي آڌاريل جامع ڪتاب آهي، اُهو ئي سبب آهي جو هن سيريز جي هن ڪتاب جو نالو ”سکر تاريخ جو گلدستو“ رکيو ويو آهي.
هن ڪتاب ۾ سکر جا اهم تاريخي ماڳ:”اروڙ“، ”ڪالڪا مندر“، ”مومل جي ماڙي“، ” بکر جو قلعو“، ”سَتِين جو آستان“، ” معصوم شاھ جو منارو“، ” آدم شاھ ڪلهوڙو“، ” ساڌ ٻيلو“ شامل آهن.
ان کان علاوه سنڌو درياهه، سنڌوءَ جي پهرين تهذيب، سکر جي قديم تاريخ، روهڙيءَ جي تاريخ، سکر جي نئين تعمير بابت ليک پڻ ڏنا ويا آهن.
هونئن ته سنڌ جي تاريخ ۽ تاريخي ماڳن تي هن کان اڳ به گهڻو تڻو ڪم ٿيو آهي، ڪيترائي تحقيقي مقالا شايع ٿيا آهن ۽ اڻ ڳڻيا ڪتاب به شايع ٿي چڪا آهن، پر عنايت کٽياڻ ان پهرين ٿيل ڪم مان مطمئن نظر نه ٿو اچي، اهو ئي سبب آهي جو هن ڪافي شين تي سوال اٿاريا آهن. جيتوڻيڪ انهي ڪم کي وڏن ادارن ڪتابي صورت ۾ آندو آهي. ان جي باوجود تحقيق ڪڏهن به مڪمل نه ٿي هجي. هڪڙو تحقيقي ڪم اڳتي ٻي ڪم لاءِ راهه هموار ڪندو آهي، اهڙي ريت هر ڪو پنهنجي وت ۽ وس آهر ڪم ڪري ٿو.
عنايت کٽياڻ پنهنجي مزاج ۾ سادو ۽ نفيس طبيعت جو مالڪ آهي، هن جا ليک به بنهه وڌاءُ، هروڀرو لفاظي يا ذاتي انا سبب ڪنهن به ڀڃ ڊاهه کان آجا هجن ٿا. هو پنهنجي ڪم سان ڪم ۽ سنڌ سان عشق رکي ٿو. اُهو ئي سبب آهي جو هن سنڌ جي تاريخ کي اهميت ڏني ۽ تاريخي ماڳن تي قلم کنيو. سندس پورهيو ايندڙ نسل لاءِ وڌڪ ڪارائتو آهي.
مرڪ پبليڪيشن ڪراچي طرفان عنايت کٽياڻ جو هي ٻيو تاريخي ڪتاب پڌرو ڪري خوشي ٿي رهي آهي. هي ڪتاب اوهان جي هٿن تائين رسايون ٿا، ان اميد سان ته ليکڪ توڙي اداري جي محنت صاب پوندي.
مرتضيٰ لغاري
03005182494