ڇا تہ شخص هو! حضرت عمر بن عبدالعزيز رحمة ﷲ عليہ
حضرت عمر بن عبدالعزيز رحمة ﷲ عليہ فقہ ۽ تفسير جو وڏو ڄاڻو هو. سندس پھرين شادي پنھنجي چاچي خليفي عبدالملڪ جي گهران ٿي ۽ ان کان سواءِ ٽي ٻيون شاديون ٿيون، سڀني گهر وارين مان ڪل اولاد 13 پٽ ۽ 3 نياڻيون ٿيا، سڀني جي تعليم ۽ تربيت تي پورو پورو ڌيان ڏنائون.
حضرت عمر بن عبدالعزيز کي خليفي وليد بن عبدالملڪ جي دور ۾ بار بار گورنريءَ جي آڇ ڪئي ويئي جيڪو انھيءَ وقت حڪومت جو سڀ کان وڏو عھدو هو پر پاڻ انھيءَ کان بچندا رهيا. نيٺ گهڻي زور ڀرڻ تي قبول ڪري ڪجهہ شرط رکيائين جن مطابق تہ کين ظلم ۽ زيادتيءَ لاءِ ڪڏهن بہ خليفي طرفان مجبور نہ ڪيو وڃي، اهو شرط خليفي عبدالملڪ قبول ڪيو. اهڙيءَ ريت حضرت عمر بن عبدالعزيز پنجويھن سالن جي عمر ۾ مديني منورہ ۾ گورنر مقرر ٿيو ۽ مسجد نبويءَ جي عمارت وسيع ڪرايائين. پاڻ ڇھہ سال مديني پاڪ جو گورنر رهيو.
حضرت عمر بن عبدالعزيز رحمة ﷲ عليہ موت جو گهڻو فڪر ڪندڙ هو، هميشہ موت کي ياد ڪري ﷲ جي ياد ۾ روئيندو هو، انھيءَ ڪري ظلم کان بچڻ جي هر تدبير اختيار ڪندو هو. خليفي عبدالملڪ جي چوڻ تي هڪ شخص کي سئو ڪوڙا لڳرايائين ۽ بعد ۾ انھيءَ ماڻھو جو انتقال ٿي ويو. کين ايترو ڏک ٿيو جو گورنريءَ تان استعفيٰ ڏيئي ڇڏيائين.
حضرت عمربن عبدالعزيز رحمة ﷲ عليہ هڪ پاڪباز، باعمل ۽ عالم حاڪم هو، جنھن هر پاسي ڀلائيءَ جا ڪم ڪيا. ڪيترن طاقتورن، ڪمزورن جون ملڪيتون ڦٻائي رکيون هيون، انھن کان اهي واپس ڪرائي غريبن کي انھن جا حق ڏنائين، جنھن ڪري اندر ئي اندر ۾ هن جا مخالف پيدا ٿي پيا ۽ هڪ غلام معرفت کين زهر ڏنو ويو. زهر جي ڪري ويھہ ڏينھن بيمار رهڻ کان پوءِ 25 رجب، سن 101 هجري، اربع جي ڏينھن 39 سالن جي عمر ۾ وفات ڪيائين. خدا جي خوف ۾ ڪنبدڙ هن حاڪم حق ۽ انصاف کي حياتيءَ ۾ هرشيءِ کان مٿانھون ڪيو. هن پنھنجي پويان ڪا بہ ملڪيت ڪونہ ڇڏي. وفات وقت سندس ڪل ملڪيت فقط سترنھن درهم هئي جن کي وصيعت مطابق خيرات ڪيو ويو.