ٻاراڻو ادب

امر انسان (ٻارن لاءِ سوانحي مضمون)

ڊاڪٽر پروين موسيٰ ميمڻ جو جديد ادب جي ضرورت مطابق لکيل هيءُ مجموعو ٻن حصن ۾ ورهايل آھي جنھن ۾ ڪل 26 شخصيتن بابت سوانحي مضمون شامل آھن. ڪتاب ۾ آيل اَمر انسانن جي نالي کي ڪڏهن بہ مات ناهي اچڻي ۽ اهي پنھنجي اڻملھہ ڪارنامن سان بقا حاصل ڪري ويا آهن.

Title Cover of book Amar Insan

دنيا جو مشھور فاتح سڪندر اعظم

سڪندر بادشاھ يونان جو هڪ وڏو ڏاهو، بھادر، باهمٿ ۽ انصاف پسند بادشاھ ٿي گذريو آهي، جنھن يونان جي هڪ ننڍي شھر مقدونيہ مان نڪري سڄي دنيا کي فتح ڪيو، کيس ”سڪندرِ اعظم“ چوندا آهن. هڪ دفعي سڪندر بادشاھ جي اڳيان هڪ ڦورو کي پيش ڪيو ويو، بادشاھ کيس ڪاوڙ ۾ چيو تہ، ”توکي شرم نٿو اچي جو تون ڦرلٽ ٿو ڪرين ۽ ايمانداريءَ سان نٿو ڪمائين؟ دل ۾ رحم ڪونہ اٿئي“. ڦوروءَ وراڻيو تہ، ”بادشاھ سلامت! آئون تہ اهو ڪم ٿوري انداز سان ڪندو آهيان ساڳيو ڪم توهان تہ وڏي پئماني تي ڪريو پيا، منھنجا ساٿي چور، ڌاڙيل ۽ ڦورو سڏجن ٿا جيڪي ڳاڻيٽي ۾ ٿورا آهن توهان جو تہ هڪ مڪمل لشڪر آهي جو ٻين ملڪن تي حملا ڪري انھن جو زمينون ٿو قبضي ۾ آڻي، جنھن کي توهين فتح جو نالو ٿا ڏيو، ڪيترائي شھر ۽ ڳوٺ شاهي فوج توهان جي حڪم تي لٽيا ۽ ڦريا آهن، پوءِ وڏو ڦورو ڪير آهي“؟ سڪندر بادشاھ سندس جواب ٻڌي لاجواب ٿي ويو ۽ کيس آزاد ڪيائين ۽ کيس احساس ٿيو تہ بي سبب جا ٻين ملڪن تي حملا جائز ناهن.
سڪندر بادشاھہ جيترو ذهين ۽ زيرڪ هو اوترو ئي ماءُ جو فرمانبردار ۽ اخلاق وارو پڻ هو. جڏهن ننڍو هو تڏهن سندس بيمار ماءُ کانئس ننڊ ۾ پاڻي گهريو هو. پاڻي جيئن ئي ڀري آيو تہ ماڻس کي ننڊ اچي ويئي پاڻ سڄي رات پاڻي کڻي ماءُ جي سيرانديءَ وٽ بيٺو هو تہ متان امڙ جي اک کُلي ۽ پاڻي گهري ۽ مون کي ننڊ هجي. فجر مھل امڙ جي اک کُلي کيس پاڻيءَ جي گلاس سان بيٺل ڏسي اُمالڪ دُعا ڏنائين، ”شال بادشاھہ ٿيئين“ ۽ تحقيق هو وڏو بادشاھہ ٿيو. هن يونان جي ڏاهي فلاسافر ارسطوءَ کان تعليم حاصل ڪئي هئي. سندس چوڻ آهي تہ، ”پيءُ مون کي زندگي ڏني ۽ استاد مون کي جيئڻ جو فن ڏنو“.
سڪندر بادشاھہ جي سخاوت جو هڪ واقعو مشھور آهي تہ، ”هڪ سپاهيءَ کي خچر تي خزانو کڻي ٻئي هنڌ پھچائڻ لاءِ ڏنائين پر پاڻ بہ هن جي پويان گهوڙي تي هليو جنھن جي سپاهيءَ کي خبر ڪانہ هئي. جڏهن منزل تي پھچڻ کي سپاهي ويجهو ٿيو تڏهن بادشاھہ پڻ گهوڙو تکو ڊوڙائي اچي پھتو، ڏٺائين تہ اهو بار خچر کان وڌيڪ هو جانور تي قياس ڪري سپاهيءَ اهو پنھنجي مٿي تي کنيو هو جو کانئس بہ کڻڻ ۾ ڳرو هو. سپاهي سخت پريشانيءَ ۾ انھيءَ کي هيٺ ڦٽو ڪرڻ تي هو جو بادشاھہ چيس”متان اڇلين باقي ٿورو پنڌ اٿئي همٿ نہ هار وڃي تنبوءَ ۾ پھچائينس اهو سڀ سون هاڻي تنھنجي ملڪيت آهي، جو هڪ جانور تي رحم ڪيو اٿيئي آئون توکي انھيءَ رحمدليءَ جو انعام ٿو ڏيان“. سپاهي ڏاڍو خوش ٿيو ۽ اهو ٻورو توڙ تائين پھچائي بادشاھہ جي هٿان انعام طور وصول ڪيائين.
اهڙيءَ ريت سڪندر بادشاھہ جي دنيا جي وڏي حصي کي فتح ڪرڻ تائين سندس حياتيءَ جا ڪيترائي اهم واقعا ڪتابن ۾ لکيل آهن، پر هن فاني دنيا مان لاڏاڻي وقت سندس چيل لفظ اڄ تائين تاريخ جو حصو آهن. چيائين تہ، ”منھنجا هٿ ڪفن مان ٻاهر ڪڍجو تہ جيئن دنيا ڏسي تہ دنيا جي وڏي حصي کي فتح ڪندڙ ”فاتح اعظم“ سڪندر بادشاھ مرڻ کان پوءِ دنيا مان خالي هٿين وڃي رهيو آهي“.