ٻاراڻو ادب

امر انسان (ٻارن لاءِ سوانحي مضمون)

ڊاڪٽر پروين موسيٰ ميمڻ جو جديد ادب جي ضرورت مطابق لکيل هيءُ مجموعو ٻن حصن ۾ ورهايل آھي جنھن ۾ ڪل 26 شخصيتن بابت سوانحي مضمون شامل آھن. ڪتاب ۾ آيل اَمر انسانن جي نالي کي ڪڏهن بہ مات ناهي اچڻي ۽ اهي پنھنجي اڻملھہ ڪارنامن سان بقا حاصل ڪري ويا آهن.

Title Cover of book Amar Insan

سنڌ جو سورهيہ سپوت هوش محمد شيدي

شھيد هوش محمد شيدي سنڌ جو عظيم ۽ مقبول ڪردار آهي. سنڌ جي تاريخ ۾ پنھنجي ڌرتيءَ ماءُ جي لاءِ جان جو نذرانو ڏيندڙ هڪ وڏي بھادر سپوت جو نالو جرنيل هوش محمد شيدي آهي. قمبراڻي شيدين جي خاندان جو هيءَ غيرتمند سپاهي مير فتح علي خان ٽالپر جي دور ۾ فوج ۾ سپاهي ڀرتي ٿيو. مير صوبيدار خان ٽالپر جي وقت سندس دليريءَ کان متاثر ٿي کيس ترقي ڏني وئي. اهو دور انگريزن جي سنڌ تي حملن جو هو هنن مياڻيءَ جي ميدان ۾ جنگ کٽي پوءِ بہ سڄي سنڌ تي قبضو ڪري ڪونہ سگهيا.
هوش محمد شيدي هڪ اٽل ارادي وارو جوان سپھہ سالار هو، جڏهن ميرشير خان ٽالپر انگريزن خلاف جنگ جو اعلان ڪيو، تڏهن هوش محمد دٻي جي لڙائي ۾ وڏي بھادريءَ سان انگريزن خلاف وڙهيو. تجربيڪار ۽ جديد هٿيارن سان ليس انگريز فوج کي هن حيران ڪري ڇڏيو هو. لشڪر ۾ ڪاهي پيو، گهڻو زخمي ٿي پيو تہ بہ همٿ نہ هاريائين. انگريزن ميرن جي فوج جو بارود ساڙائي ڇڏيو، هوش محمد پنھنجي توبچين کي توپ ۾ ٺڪر ۽ پٿر هلائڻ جو حڪم ڏنو تہ جيئن جنگ جاري رهي ۽ انگريز اسان جي جيئري سنڌ تي قبضو نہ ڪري سگهن. آخرڪار زخمن جا تاب نہ سھي هو شھيد ٿي ويو. شھيد هوشوءَ جي هٿن ۾ تلوارون ۽ ڀالا مضبوطيءَ سان ڀڪوڙيل هئا جو سندس ساھ جو پکيئڙو پرواز ڪري ويو. انگريز گورنر سرچارلس نيپئر جڏهن فتح کان پوءِ جنگ جي ميدان جو جائزو وٺندي کيس هن حالت ۾ ڏٺو، تڏهن حيران ٿي ويو ۽ سندس هن دليري ۽ بي ڊپائيءَ تي ٽوپ لاهي سلام ڪيائين ۽ کيس 21 توپن جي سلامي ڏيئي سندس ميت کي وڏي اعزاز ۽ احترام سان پڪي قلعي ۾ دفن ڪرايائين.

***
سندس تربت تي بھادريءَ جو وڏو ايوارڊ (توپ جو نشان) نصب ٿيو. هوش محمد شيديءَ شھادت کان اڳ بي جگريءَ سان وڙهندي پنھنجي ماڻھن کي همٿايو ۽ کين جنگ جي ميدان ۾ پيرن تي بيھارڻ لاءِ نعرو هنيو تہ ”مرويسون مرويسون، پر سنڌ نہ ڏيسون“. سندس اهو نعرو اڄ بہ زنده آهي ۽ تاقيامت زنده رهندو.
شھيد جرنيل هوش محمد شيديءَ جو نالو قومي غيرت ۽ بھادريءَ جو زنده عنوان آهي. هي عھد ساز ۽ تاريخ ساز جرنيل سنڌ ۽ سنڌ واسين جي دلين ۾ هميشہ ياد رهندو. سندس جانثاري، عظيم قرباني ۽ وطن تان فدا ٿيڻ جي واٽ سنڌي قوم لاءِ هڪ وڏو اعزاز ۽ اُتساھہ آهي.

***