بدمعاش ڪير؟
منهنجي اڳيان هينئر ٻه ڪردار آهن.
هڪ ڏينهن هڪ دوست جي اوطاق تي ويٺا هئاسين، مڇيءَ مانيءَ وارو دوست سنڌ جي مظلوميت تي ڳالهائي رهيو هو. ڌارين جي ظلم ۽ پنهنجن جي نا اتفاقيءَ تي بحث پئي ڪيائين. ڪِن دوستن حصو وٺندي، چيو ته ”جيسين هاريءَ سان ٺاهه نه ٿيو آهي، تيسين ٻاهريان نه ويندا.“ تڏهين ٻيو بحث بند ڪري، چيائين ته ”سنڌ جو هاري بي پورهيت، ٺڳ ۽ بدمعاش آهي. هي موچڙي سان ئي سڌو ٿي سگهي ٿو، باقي هي سياست ڪهڙي ڪندو!“ همراهه جو پيٽ ٻاهر نڪتل هو، مِٽون ڀريل، وات وڏو، ڏند وڏا، ٿلهيون بڪيون، ڇوٽيون ٻانهون، ڏاڙهي ڪوڙيل، ڳالهائڻ ڳرو، سياري جي شروعات هئي، ڪوٽ بوٽ پهريل هوس، ٽهڪ به ڏيئي رهيو هو ۽ بحث به ڪري رهيو هو. سڀني دوستن تي چڙهتو هو. مڙس يار ويس، خرچائو. سڀني پئي ها سان ها ملائي.
آءٌ هوس ته ڪچهريءَ ۾، پر ذهن ڪجهه ڏينهن اڳي پيش آيل واقعي ڏانهن هليو ويو.
سج لهڻ ۾ هو، آءٌ داڌرڪي شاخ جو ڪپ ڏيو، پنهنجي دوست ڏانهن پئي ويس، ٻٻرن جون قطارون، واهه جي ڪناري تي ساوا ساوا ڊڀ، ڪاريون گُجرون مينهون، ننڍڙا ڦر... چرنديون، پنهنجن وٿاڻن ڏانهن پئي ويون، ڌراڙن کان ڏس پڇندو هو، اُهو وٺيو، ٻنهي طرفن نهاريندو، تڪڙو تڪڙو وِکون وڌائيندو، هلندو رهيس، ڳوٺ جي ڪتن جي آواز تي ڊپ پئي ٿيو، پکي پنهنجن آکيرن ڏانهن پئي ويا. آس پاس وڻڪار گهڻي هئي، اڃا وهرون ڪونه کُليون هيون، ٻنيون سڀ کيڙيون پيون هيون، ڪي اڃان اٿلايل نه هيون، اتر طرف نوتڪاڻين جو وڏو ڳوٺ هو، جنهن جي اڇي چن سان پوچيءَ ڏنل مسجد ڳوٺ جو سينگار هئي، پٺيان لوڻان هڻندو، اڳتي وڌندو رهيس. اُتر طرف هڪڙي نمبر ۾ جوڙو ناڙيو بيٺو هو، پاسي ۾ هاري نماز پڙهي رهيو هو، سج هاڻي ٽٻ ٽٻاڻ ۾ هو، اِها هن جي وچين نماز ٿي لڳي، آءٌ ٿڪل هوس، پٺيان لوڻون هنيم، سج جي ڳاڙهاڻ ٻٻرن جي وڻن جي ڪڙيئي تي قطار، ٻنين ۾ هر بند تي وڻن جا جهڳٽا، ساوڪ، سونهن ڪارو گوڏ ٻڏل، سڀ پاسراٽيون ظاهر، هڏن جو ماس ڪوريل.... پنهنجا ميرا هٿ آسمان ڏانهن کڻيو، پئي ڀُڻڪيو، پاسي ۾ ٻئي ڍڳا، جن جي پٺن تي ڄار جي بانٺن جا نشان اڃان به ظاهر هئا، پنهنجي مالڪ ڏانهن نهاري رهيا هئا، هي کيڙيءَ مان اُٿيو، ڍڳن جا ڏورڻ ڪڍيائين، اڳيان ڍڳا، پٺيان پاڻ، اڇي مسجد واري ڳوٺ ڏانهن روانا ٿيا.... آءٌ ڪڙيو ڏيو، پنهنجي منزل ڏانهن پئي ويس، اڄ مان هتي ڪچهريءَ ۾ هوس، دل ڀرجي آئي، مون چاهيو ته بحث بدران ڀونڊو گهروڙي، چوانس ”اُٿ تنهنجي ....! اڃان به هاري بي پورهيت آهي يا تون بدمعاش آهين!“