لطيفيات

شاهه جي شاعريءَ ۾ سُگهڙائپ جو رنگ

ڪتاب ”شاهه جي شاعريءَ ۾ سُگهڙائپ جو رنگ“ نامياري سگهڙ ، لوڪ ادب جي پارکو ۽ لوڪ ادب تي تحقيقي ڪم ڪندڙ محترم عاجز رحمت الله لاشاري صاحب جي تحقيق تي مشتمل آهي.
لطيف جي فڪر جي پوئلڳ ۽ جاکوڙي انسان عاجز رحمت الله لاشاريءَ پنهنجي طرز جو الڳ ٿلڳ ڪم ڪيو آهي ۽ لطيف جي ڪلام ۾ سگهڙائپ جا جيڪي رنگ ڏٺا ۽ انهن کي عام تائين پهچائڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. حقيقت اها آهي ته هن وقت لوڪ ادب کان وڌيڪ شاهه سائينءَ جو ڪلام مشهور ۽ عوام ۾ مقبول آهي، عاجز رحمت الله جو هيءُ ڪتاب به ان سلسلي ۾ هڪ بهترين اضافو آهي.
Title Cover of book شاهه جي شاعريءَ ۾ سُگهڙائپ جو رنگ

رسالو ڳجهارتون 

[b]رسالو ڳجهارت...!
[/b]
ڏيڻي:
ليکو مهانگو جر جو، ٻولي شهادت،
ٻولي عبادت، نالو نالو پرينءَ جو.

ڀڃڻي: بند

1. ليکو = ملهه 2. جرجو = قطرو
3. ٻولي = سڪڻ 4. ٻولي = اسان
5. نالو = نظر 6. نالو = ناز
سڄي:
مُلهه مهانگو ، قطرو سِڪڻ شهادت،
اسان عبادت، نظر ناز پرينءَ جو.

(سُرڪلياڻ)

[b]رسالو ڳجهارت...!
[/b]ڏيڻي:
نالو چائين فقير جي ڪرين، نالن اي نه نالو،
ٻولي ٻولي مرد جي، وجهه اڇلي آڳ ۾.

ڀڃڻي:
بند
1. نالو = صوفي 2. فقير جي = سڌ
3. نالن = صوفين 4. نالو = صلاح
5 ٻولي = ڪاٽي 6. ٻولي = رک
7. مرد جي = ٽوپي (ڪُلاه)
سڄي :
صوفي چائين سڌ ڪرين، صوفين ئي نه صلاح،
ڪاٽي رک ڪُلاه، وجهه اڇلي آڳ ۾.

(سُريمن ڪلياڻ) 

[b]رسالو ڳجهارت...!
[/b]ڏيڻي:
ذات تنهنجي ذات، مٽ نه سمجهان نالي سين،
تون ٻولي ۾ رات، نالو ٻولي سوجهرو.

ڀڃڻي:
بند
1. ذات = چنڊ
2. نالو = پرين
3. ٻولي = اڇو
4. نالو = سڄڻ
5. ٻولي = نِت
سڄي :
چنڊ تنهنجي ذات پاڙيان نه پرين سين،
تون اڇو ۾ رات، سڄڻ نت سوجهرو.

(سُرکنڀات)

[b]رسالو ڳجهارت...!
[/b]ڏيڻي:
ليکو علم جن ۾، علم مڙوئي هيڪ،
هندو نالو نيڪ، ته بسم الله ئي بس ٿي.

ڀڃڻي:
بند
1. ليکو = ڪروڙين
2. علم جا = ڪتاب
3. علم = حرف
4. هندو = جي تو (نالو)
5. نالو = نظر
سڄي:
ڪوڙين ڪتابن ۾، حرف مڙوئي هيڪ،
جي تو نظر نيڪ، ته بسم الله ئي بس ٿي.

(سُر يمن، داستان 5، بيت 16)


[b]رسالو ڳجهارت...!
[/b]ڏيڻي:
مرض جنين جي ڪپڙي ۾، شهر ٻولي شاڪ،
مال جي اوطاق، نالو نالو آئيو.

ڀڃڻي:
بند
1. مرض = گند
2. ڪپڙو = گوڏ
3. شهر = پٻڻ
4. ٻولي = پوءِ
5. مال جي = اُنَ
6. نالو = راجا
7. نالو = ريجهل
سڄي:
گند جنين جي گوڏ ۾، پاٻوڙا پوشاڪ،
اُني جي اوطاق، راجا ريجهي آئيو.

(سُر ڪاموڏ، داستان 3، بيت 5)

[b]رسالو ڳجهارت...!
[/b]ڏيڻي:
نالو تنهنجي حاڪم جي نرنان ڏٺي سون،
وڻ جو پکي جَر ۾ جبل تارين تون،
جي عورت جو اچين مون،
ته نالو ئي حاڪم جو لهان.

ڀڃڻي:
بند
1. نالو = صاحب
2. حاڪم جي = صاحبي (حڪمراني)
3. نرنان = عجب
4. وڻ جو = پن
5. پکي = ٻوڙي
6. جر جو = پاتار
7. جبل = پهڻ
8. عورت جو = گهر
9. نالو = مير
10. حاڪم جو = مانُ
سڄي:
صاحب تنهنجي صاحبي، عجب ڏٺي سُون،
پن ٻوڙين پاتار ۾، پهڻ تارين تون،
جي گهر اچين مون، ته ميريائي مانُ لهان.


(سُر ڏهر، داستان 1، بيت 14)

[b]رسالو ڳجهارت...!
[/b]ڏيڻي:
عضوو ته نالي جهڙو جَر جي شيطاني،
راند جي بيراني مرض پنڌ نه ڇڏيين.
ڀڃڻي:
بند
1. عضوو = مُنهن
2. نالو = موسيٰ
3. جَر جِي = سِير
4. راند جي = بازي
5. مرض = ڪَڍ / اُلٽي
6. پنڌ جو = ڪوهُه
سڄي:
مُنهن ته موسيٰ جهڙو، سيرت شيطاني،
بازي بيراني، ڪڍي ڪوهه نه ڇڏيين.


(سُر ڪلياڻ، داستان 3، بيت 17)