قسط 1
ڳالهه فقط ملاقاتيءَ جي احساسن جو خيال رکڻ جي نه هئي. پر ان شخص کي ايف بي آءِ جي ڊائريڪٽر ٿامسن انٽرويو جي لاءِ موڪليو هو. ٿامسن کي ناراض ڪرڻ جو خطرو ڪير ٿي کڻي سگهيو. گهٽ ۾ گهٽ پنهنجي ان نئين پوزيشن ۾ ته “ڪرسٽو فرڪولنس” اهو خطرو کڻي نه ٿي سگهيو.
“ڪرسٽوفر ڪولنس” ملاقاتي جي ڪيسٽ ريڪارڊ کي ڏٺو. جنهن جي لحاظ کان ته هو ليکڪ نٿي لڳو. پهرين ملاقات ۾ ئي هن اها ڳالهه چٽي ڪري ڇڏي هئي ته هو ليکڪ نه پر “گهوسٽ رائيٽر” آهي. يعني ليکڪ جو ڀوت (جيڪي ماڻهو خود پنهنجي سوانح لکي نه سگهندا آهن، سي ان قسم جي ليکڪن کان ڪم وٺندا آهن ۽ ڪتاب تي انهن جو ئي نالو هوندو آهي) ان لحاظ کان هو ڪامياب “گهوسٽ رائيٽر.” هو جو هن هيستائين جنهن شخص جي بايو گرافي لکي هئي، سا تمام گهڻي مشهور ٿي هئي.
ينگ ڪنڌ مٿي کنيو، هن جي ٻي سوال ڪرسٽو فر کي ملاقات مختصر ڪرڻ جو بهانو ڏيئي ڇڏيو. “ڳالهه هيءَ آهي مسٽر ينگ ته آئون ۽ ڊائريڪٽر ٿامسن جي باري ۾ گهڻو نٿو ڄاڻان.” هن ينگ جي سوال جي جواب ڏيندي چيو. “مونکي کيس ڄاڻڻ ۽ سمجهڻ جو وقت ئي ناهي مليو، مونکي هت ڪم ڪندي فقط هڪ هفتو ٿيو آهي.”
“اهو ته اوهين اٽارني جنرل جي حيثيت سان پيا چئو.” ينگ اعتراض ڪيو، “منهنجي ڄاڻ موجب انصاف کاتي ۾ اوهين گذريل ارڙهن مهينن کان آهيو. اڳوڻي اٽارني جنرل ڪرنل بيڪسٽر جي ڊپٽيءَ جي حيثيت سان گذريل تيرهن مهينن کان هن کاتي ۾ ڪم ڪيو آهي.”
“اهو صحيح آهي پر ڊپٽي اٽارني جنرل جي حيثيت سان منهنجو ڊائريڪٽر ٿامسن سان ڪو به رابطو نه هو. ڪرنل بيڪسٽر البته ساڻس ملندو رهندو هو ۽ هنن جي پاڻ ۾ دوستي به هئي.”
ينگ حيرت مان کيس ڏٺو، “مون ته ٻڌو آهي ته ڊائريڪٽر جو ڪو به دوست ڪونهي. آئون ساڻس سندس سوانح جي سلسلي ۾ ڪيترائي ڀيرا مليو آهيان، منهنجو ذاتي تاثر به اهوئي آهي. البته منهنجو خيال آهي ته هن جي پنهنجي اسسٽنٽ هيري ايڊورڊ سان سٺي لڳندي آهي.”
“نه! ٿامسن ڪرنل بيڪسٽر جي گهڻو ويجهو هو.” ڪرسٽو فر زور ڀريو، “پر اها ڳالهه ضرور مڃيندس ته ڊائريڪٽر اڪيلائي پسند آهي. پر اها به حقيقت آهي ته ايف بي آءِ جو هر ڊائريڪٽر اڪيلائي پسند ئي هوندو آهي. هن جي ڪم جي نوعيت ئي اهڙي آهي. بهرحال آئون ڊائريڪٽر ٿامسن سان تمام گهٽ مليو آهيان، ۽ هن جي باري ۾ تمام گهٽ ڄاڻان ٿو.”
ينگ پنهنجو پائپ هٽايو ۽ چپن تي زبان ڦيري، “مسٽر اٽارني جنرل ڪرنل بيڪسٽر کي پنج مهينا اڳ دورو پيو هو ۽ اوهين ان وقت کان وٺي غير سرڪاري طور تي ان جي جاءِ تي ڪم پيا ڪريو. اها ٻي ڳالهه آهي ته اٽارني جنرل جي عهدي تي اوهانجي باضابطه مقرريءَ کي فقط هڪ هفتو ٿيو آهي. سڀني کي خبر آهي ته ايف بي آءِ جو ڊئريڪٽر اوهانجو ماتحت آهي....”
ڪرسٽوفر کي کل اچي ويئي، “ايف بي آءِ جو ڊئريڪٽر ۽ منهنجي ماتحت مسٽر ينگ! اوهانجي معلومات صفا اڻپوري آهن.”
“مسٽر ڪولنس! هتي آئون پنهنجي معلومات مڪمل ڪرڻ جي لاءِ ئي ته آيو آهيان. اوهين مونکي شاگرد سمجهو. آئون جيسيتائين اٽارني جنرل، صدر آمريڪا، سي آءِ اي ۽ ٻين کاتن سان ايف بي آءِ جي ڊئريڪٽر جي لاڳاپن کي نه سمجهندس. تيسيتائين هن جي سوانح ڪيئن لکندس. مسٽر ٿامسن پنهنجي حيثيت جي باري ۾ گهڻي انڪسار ۽ اختصار کان ڪم ٿو وٺي. هن کان مونکي گهڻي ڄاڻ نه ملي آهي. آئون طاقت جي لحاظ کان هن جي اهميت ڄاڻڻ ٿو چاهيان.”
ڪرسٽوفر هن جي مدد ڪرڻ واسطي ملاقات جي ڊيگهه خطرو کڻي ورتو. وضاحت تمام ضروري هئي. “ڏس مسٽر ينگ! مينوئل مان ته اهوئي ثابت ٿو ٿئي ته ايف بي آئي جي ڊئريڪٽر جي مقرري اٽارني جنرل نه پر آمريڪي صدر، سينٽ جي صلاح سان ڪندو آهي. جيتري قدر هن جي ڪم جو واسطو آهي ته ڊئريڪٽر، اٽارني جنرل سان صلاح به ڪندو آهي ۽ ساڻس گڏجي ڪم به ڪندو آهي، پر مٿس اٽارني جنرل جو ڪو به زور ناهي هوندو. البته آمريڪي صدر، سينٽ جي صلاح کان سواءِ به کيس عهدي تان هٽائي سگهي ٿو. مطلب اهو آهي ته ٿامسن منهنجو ماتحت هرگز ڪونهي. ٿامسن جهڙا ماڻهون ڪنهن جي ماتحتي قبول نه ڪندا آهن. ڳالهه گهمي ڦري وري به اتي ئي اچي ٿي بيهي ته آئون ٿامسن جي باري ۾ گهڻو نٿو ڄاڻان. مونکي ته اهو سمجهه ۾ نٿو اچي ته ٿامسن اوهانکي مون وٽ ڇو موڪليو آهي. آئون جيسيتائين اوهانجي مدد ڪري سگهان ٿو، ڪريان ٿو...”
ينگ پاڻ کي سنڀاليو، “هن مونکي اوهان ڏانهن نه موڪليو آهي، ٻڌ آئون پاڻ ئي آيو آهيان. آئون ڪجهه اهم ڳالهيون سمجهڻ ۽ ڄاڻڻ چاهيان ٿو.......”
“ته پوءِ ڳالهه چٽي پيئي آهي.” ڪرسٽوفر سُک جو ساهه کنيو. هاڻ هو ان ملاقات کي مختصر ڪري پي سگهيو. ٿامسن جي ناراضگي جو ڪو به ڊپ نه هو. پوءِ هن نرمي ۽ شائستگي کان ڪم وٺڻ ٿي چاهيو. ينگ کيس سٺو لڳو هو، “اوهين پنهنجي ڪتاب جي سلسلي ۾ ڄاڻڻ ٿا چاهيو......”
“پنهنجي ڪتاب جي لاءِ نه پر ٿامسن جي ڪتاب جي لاءِ ......” ينگ جلدي چيو، “آئون ٿامسن جي باري ۾ اوهان جا تاثر ڄاڻڻ ٿو چاهيان....”
“ٺيڪ آهي..... وقت گهٽ آهي.... بهرحال آئون ٿامسن جي باري ۾ اهو ٻڌائيندس ته هو مين آف ايڪشن آهي. اجاين ڳالهين ۾ نه پوندو آهي ۽ شايد پنهنجي عملي جي لاءِ بنهه مناسب ماڻهو آهي.”
“اهو ڪيئن؟”
“ڏسو نه! هن جو ڪم وفاقي سطح تي ڏوهن جي جاچ پڙتال ڪرڻ آهي، هو حقيقتون گڏ ڪري سهيڙي ٿو. انهن مان نتيجا ڪڍي ٿو. سفارشون پيش ڪرڻ هن جو ڪم ڪونهي، هن جي ڇنڊ ڇاڻ جي بنياد تي ڪيس تيار ڪرڻ منهنجو ڪم آهي.”
“پوءِ ته مين آف ايڪشن اوهين ئي ٿيا.”
ڪرسٽوفر ينگ کي احترام وارين نظرن سان ڏٺو. هو پنهنجي ذهانت ثابت ڪري رهيو هو. “بظاهر ته ائين ئي ٿو لڳي.” هن وراڻيو، “آئون ته قانوندان آهيان، اسين محفوظ رستن تي سست رفتاريءَ سان هلندا آهيون. ٿامسن ۽ سندس اسٽاف جو ڪم خطرناڪ آهي. هاڻ آئون اوهانکي ٿامسن جي باري ۾ٻڌايان ته، هو جنهن شئي کي صحيح سمجهندو آهي، ان لاءِ تن من ۽ ڌن سان ڪم ڪندو آهي. هو گهڻو مستقل مزاج به آهي. اوهين آئين جي 35هين ترميم جو ئي کڻي مثال وٺو، جيڪا هاڻ پاس ٿيڻ جي مرحلي ۾ آهي، ٿامسن ان ترميم جي منظوريءَ جي لاءِ...”
ينگ هن جي ڳالهه ڪٽيندي چي، “مسٽر ڪولنس! ان جو مطلب آهي ته 35هين ترميم آمريڪي صدر جي نه پر مسٽر ٿامسن جي آئيڊيا آهي؟”
ڪرسٽوفر ڇرڪي پيو، هن گهوسٽ رائيٽر کي گهوري ڏٺو، “اوهانکي اهو خيال ڪيئن آيو.؟”
“ڊئريڪٽر ٿامسن جو طور طريقو ته اهوئي ٿو ٻڌائي. هو 35هين ترميم جو ذڪر ايڏي ته محبت سان ٿو ڪري، ڄڻ اها سندس اولاد هجي.”
“ان سان ڪو به فرق نٿو پوي، 35هين ترميم آمريڪي صدر جي ئي آئيڊيا آهي... مون چيو نه ته هو جنهن ڳالهه جي حق ۾ هوندو آهي. ان جي لاءِ سخت محنت سان ڪم ڪندو آهي. اهوئي سبب آهي جو هو 35 هين ترميم جي سلسلي ۾ ايترو پُرجوش آهي. هو پاڻ کي ان ترميم جو ڪريڊٽ ڏي ٿو.”
“پر مسٽر ڪولنس! اڃا تائين ترميم منظور ته نه ٿي آهي. 75 سيڪڙو رياستن اڃا اها ترميم منظور نه ڪئي آهي.”
“ٿي ويندي،” ڪرسٽوفر نڪولس بي چينيءَ سان چيو، “هاڻ باقي ٻن رياستن جي ئي ته منظوري کپي.”
“۽ فقط ٽي رياستون باقي رهيون آهن.”
“انهن مان ٻه ته اڄ فيصلو ڪرڻ واريون آهن. منهنجو خيال آهي ته 35هين ترميم اڄ رات آئين جو حصو بڻجي ويندي.” ڪرسٽو فرگهڙي تي نظر وڌي، “در اصل مونکي ڪجهه ڪم ......”
“آئون اوهان کان هڪ ٻي ڳالهه پڇڻ ٿو چاهيان، جيتوڻيڪ ان جو واسطو هن انٽريو سان بلڪل ڪونهي. مسٽر ڪولنس اهو ته ٻڌايو......ڇا اوهين ان 35هين ترميم جي حق ۾ آهيو؟”
سوال بنهه غير متوقع هو، هڪ گهڙي جي لاءِ ته ڪرسٽوفر ٻڏي ويو. هونئن به ان مخصوص سوال جو جواب هن کليل طور تي ڪڏهن به نه ڏنو هو. پنهنجي زال ڪيرن کي به نه. هن هٻڪندي هٻڪندي چيو، “مون ان سلسلي ۾ ڪڏهن گهڻو ناهي سوچيو.... منهنجو خيال آهي ته صدر ۽ ايف بي آءِ جي ڊئريڪٽر سوچي سمجهي اها ترميم پيش ڪئي هوندي.”
“پر سائين، ان جو واسطو ته سنئون سڌو اوهان جي کاتي سان آهي.”
ڪرسٽوفر سوچ ۾ پئجي ويو، “هائو، آهي ته سهي... پر مون اهو معاملو آمريڪي صدر تي ڇڏي ڏنو آهي... آئون ڪجهه ٻين ڪمن ۾ رڌل آهيان، “هن چيو، ڪجهه گهڙين کانپوءِ چيائين، “ڇا مسٽر ينگ! اوهين ان ترميم جي حق ۾ آهيو؟”
گهوسٽ رائيٽر جي هٻڪ ڏسي هن جلدي کيس يقين ڏياريو، “ڪو به اُلڪو نه ڪريو..... اها ڳالهه پاڻ ٻن تائين ئي محدود رهندي.”
“سچ ته اهو آهي ته مونکي ان ترميم کان سخت نفرت آهي. ان جي ڪري بنيادي انساني حق معطل ٿي ويندا.”
“خير! اها ڳالهه به ڪونهي، اها ترميم فقط ان وقت ڪم ايندي، جڏهن ملڪي سالميت کي خطرو هوندو. ان جي مدد سان غنڊه گردي ۽ لاقانونيت تي قابو پائي سگهبو.... امن امان جي صورتحال.....”
“آئون شخصي آزاديءَ جي بنياد تي امن ۽ امان قبولي نٿو سگهان.” ينگ چيو.
ڪرسٽوفر ڪولنس کي ڪاوڙ اچڻ لڳي، ايئن ٿي لڳو ته هر شخص سوچڻ ۽ سمجهڻ کانسواءِ هر مسئلي تي راءِ جو اظهارڪرڻ ضروري ٿي سمجهيو. “مسٽر ينگ! توکي خبر آهي ته رستن تي ڇا پيو ٿئي. هن ملڪ جي تاريخ ۾ ڏوهه ۽ تشدد اڳ ۾ ايترو عام نه هو. ياد اٿئي ته ٻه مهينا اڳ بمن ۽ مشين گنن سان هٿياربند غنڊن “وائيٽ هائوس” تي حملو ڪيو هو. جنهن ۾ 13 گارڊ ۽ ست سياح به مارجي ويا هئا. جيڪي وائٽ هائوس ڏسڻ جي شوق ۾ آيا هئا. هاڻ ٻڌايو ته ڪو به شخص، ڪٿي به محفوظ ڪونهي. اوهان ٽي وي تي اڄ صبح جو خبرون ڏٺيون؟ اڄوڪيون اخبارون پڙهيون اٿئي؟ اڄ الي نوائس ۾ پوليس هيڊ ڪوارٽر تي حملو ٿيو. اڌ کان وڌيڪ پوليس فورس يا ته قبرستان ڀيڙي ٿي وئي يا وري اسپتال پهتي. اوهان وٽ ان رجحان جو ڪو ٽوڙ آهي؟ اوهانجي ذهن ۾ ان مسئلي جو ڪو حل آهي؟”
ينگ شايد ان مسئلي تي اڳ ۾ ئي خيالن جو اظهار ڪندو رهيو هو، تنهن جواب ڏيڻ ۾ دير ئي نه لڳائي. “جي بلڪل آهي، غربت، معاشي ناانصافي اڻ برابري ۽ ناانصافيءَ کان ڇوٽڪارو حاصل ڪيو وڃي ته ڏوهن جو رجحان پاڻ مرادو ختم ٿي ويندو.”
“اهو ڪم ڏينهن ٻن ۾ ته ٿيڻ جو ڪونهي ...... هونئن آئون تنهنجي ڳالهه سان متفق آهيان، پر سڌارن جي لاءِ وقت کپي. جڏهن ته اسانکي فوري طور تي ڏوهن جي پاڙ پٽڻي آهي.” ڪرسٽوفر چيو.
“35هي ترميم جي منظوريءَ کانپوءِ سڌارن جي لاءِ وقت نه ملندو. سڌارن جو نوبت ئي ڪانه ايندي.”
ڪرسٽوفر بحث جي موڊ ۾ نه هو. هن تيزيءَ سان موضوع بدلايو. “مسٽر ينگ! تون ته مسٽر ٿامسن سان ملندو رهندو آهي تنهنجي ته ساڻس ان موضوع تي ڳالهه ٻولهه ٿي هوندي.”
ينگ ڪلها لوڏيا ۽ چيو، “جيڪڏهن ساڻس ڳالهه ٻولهه ٿئي ها ته آئون هينئر هت نه هجان ها. اوهان سان مون ان لاءِ ڳالهه ڪڍي جو منهنجي خيال ۾ اوهين هڪ سٺا ماڻهو آهيو.”
“اهو ته آئون آهيان.”
“منهنجي ڳالهه کي دل ۾ نه ڪجو. پر آئون اهو سوچي حيران پيو ٿيان ته نيٺ اوهين انهيءَ ٽولي ۾ڪيئن شامل ٿيا.”
ڪرسٽوفر حيران ٿي ويو. مهينو اڳ جڏهن هن اٽارني جنرل جو عهدو قبولڻ جو فيصلو ڪيو ته سندس زال ڪيرن به انهيءَ قسم جي رد عمل جو اظهار ڪيو هو.ان وقت هن ڪيرن کي جوابي دليل ڏنا هئا، پر هاڻ هڪ اوپري ماڻهوءَ جي سامهون انهن کي ورجائڻ مناسب نه هو ۽ نه ئي وري وٽس ايترو وقت هو. هن مُرڪندي چيو، “مون اهو عهدو فقط ان ڪري قبوليو ته جيڪڏهن سٺا ماڻهو اڳيان نه ايندا ته اهو قومي نقصان هوندو.” پر ان وقت ان کان وڌيڪ مناسب نه هو، هو گهڙيءَ تي نظر وجهي اُٿي بيٺو، “مسٽر ينگ آءِ ايم سوري” هن چيو، “هن مهل آئون بي حد گهڻو مصروف آهيان، ڪم به گهڻو اٿم ۽ ٻيو ته مونکي وائٽ هائوس به وڃڻو آهي. ڪجهه مهينن کانپوءِ آئون شايد تنهنجي گهڻي مدد ڪري سگهان. مونکي سيٽ اپ مان واقف ٿيڻ جي لاءِ ايترو وقت ته ضرور لڳندو. ان وقت اوهين مونکي فون ڪري وٺجو. آئون هر سهڪار جي لاءِ حاضر هوندس.”
ينگ اُٿي کڙو ٿيو، “جيڪڏهن ان وقت تائين اوهين هتي هوندا ته آئون ضرور اوهانکي فون ڪندس. اوهانجي تمام وڏي مهرباني.”
ڪرسٽوفر ساڻس هٿ ملايو، پوءِ اوچتو کيس ڪو خيال آيو.”مسٽر ينگ! تو مونکي ٻڌايو هو ته تون گذريل ڇهنن مهينن کان ان ڪتاب جي سلسلي ۾ ڊائريڪٽر ٿامسن سان هفتي ۾ هڪ ڏينهن ملندو رهندو آهين. تنهنجي ٿامسن جي باري ڪهڙي راءِ آهي؟”
ينگ جي چپن تي هڪ وساميل مرڪ نظر آئي، “مسٽر ڪولنس! اها ڳالهه منهنجي روزي بابت آهي ۽ اهو به ٻڌي وٺو ته آئون اهو ڪم ڪرڻ جي لاءِ راضي نه هئس. مونتي دٻاءُ وجهي مونکي مجبور ڪيو ويو آهي.”
هن جي وڃڻ کانپوءِ ڪجهه دير ڪرسٽو فر ڪولنس سوچيندو رهيو. هو ڊائريڪٽر ٿامسن جي ان ڳالهه سان متفق هو ته 35هين ترميم ڏوهه ۽ تشدد جو خاتمو ڪري ڇڏيندي. ڪجهه گهڙين کانپوءِ کيس احساس ٿيو ته هو پنهنجو نهايت قيمتي وقت زيان پيو ڪري، ڪم تمام گهڻو هو. هن جو ڌيان ميز تي رکيل فائيلن ڏانهن ٿي ويو.
ڇهه لڳي ويهن منٽن تي هن جي سيڪريٽري ماريان هڪ لفافو آڻي هن جي سامهون رکيو. لفافي تي “بي حد اهم ۽ ڳجهو” لکيل هو. ماريان ٻڌايس ته لفافو رستي جي پرين پاسي واري “ايڊگر هوور بلڊنگ” مان آيو آهي “ايڊگرهوور بلڊنگ” ايف بي آئي جي هيڊ ڪوارٽر جي حيثيت ٿي رکي. ڪرسٽو فرنڪولس مٿو جهلي ويهي رهيو. ڪم ..... ڪم ۽ ڪم ...... ۽ وقت گهٽ هئس.
هن لفافو کولي ڏوهن جي تازن انگن اکرن جي رپورٽ ڪڍي، اهي انگ اکر پريس کي ڏيڻا هئا. هن انگن اکرن جو جائزو ورتو. قتل ۽ تشدد جي واقعن ۾ ارڙهن سيڪڙو، جنسي ڏوهن ۾ پندرنهن سيڪڙو، ڦر جي وارداتن ۾ ٽيهه سيڪڙو ۽ هنگامن جي وارداتن ۾ ويهه سيڪڙو وڌارو ٿي ويو هو. فقط هڪ مهيني ۾ ايترو واڌارو.
ڏوهن ۾ واڌاري جي اها رفتار کيس ڊيڄاري رهي هئي، هاڻ ته هو پنهنجي حامله زال کان موڪلائڻ مهل اهو سوچي ڊڄندو هو ته واپسيءَ تي کيس جيئرو ڏسي سگهندو يا نه. هاڻ ڪٿي به ڪو به شخص محفوظ نه هو. زندگي جو ڪو به ڀروسو نه هو. ان لحاظ کان هن جو ۽ ٿامسن جو ڪم بي حد ڏکيو هو. دنيا جي سڀني کان مايوس ڪندڙ ڪم هو.
پوءِ خود کيس پنهنجي خود ترسي ۽ بد دليءَ تي ڪاوڙ اچي ويئي. جيڪڏهن منجهنس ايترو حوصلو نه هو ته پوءِ کيس هو عهدو قبولڻ جي ضرورت ئي نه هئي. اهو عهدو مسئلا نبيرڻ جي لاءِ آهي يا ٺٺ ۽ نانگر جي لاءِ ....... پنهنجي انا جي تسلي جي لاءِ آهي يا حب الوطني جي فرض نڀائڻ جي لاءِ هو؟ انهن مان ڪنهن هڪ سوال جو جواب به وٽس نه هو. گهٽ ۾ گهٽ اڄ ته نه هو.
ٽيليفون جو گهنٽيءَ کيس ڇرڪائي ڇڏيو. هن ڪيبينٽ تي رکيل بٽن بورڊ کي ڏٺو. بٽڻ مان خبر پيس ته ذاتي انسٽرومينٽ جي گهنٽي وڳي آهي. هن رسيور کنيو. ٻي پاسي “ڪيرن” هئي. هن ڪيرن کي تيار رهڻ جي هدايت ڪئي ۽ پروگرام ٻڌايو. “پوڻي ستين بجي ڊرائيور توکي کڻڻ ايندو. اسانکي ٺيڪ سوا ستين بجي “وائٽ هائوس” پهچڻو آهي. اسين ٽي وي تي نيو يارڪ ۽ اوهو جي ڳڻپ سنون سڌو ڏسنداسين ۽ ....... ٻڌاءِ! تنهنجي طبيعت ڪيئن آهي؟”
“طبيعت ته ٺيڪ اٿم، پر مونکي اهي پروٽوڪول واريون پارٽيون بلڪل سٺيون نه لڳنديون آهن. آئون وائٽ هائوس فقط هڪ ڀيرو ويئي آهيان. ان ڏينهن اسٽيٽ ڊائننگ روم جي دعوت هئي. بهرحال اڄوڪي دعوت ۾ ته ڪي گهڻا ماڻهو نه هوندا...... ۽ وري مصيبت اها آهي ته گهڻو سوچي سمجهي ڳالهائڻو پوندو....... مونکي ته هينئر کان ئي ڊپ پيو لڳي.”
“ڪجهه ڳالهائڻ ۽ چوڻ جي ضرورت ئي نه پوندي. اسين خاموشيءَ سان ٽي وي ڏسندا رهنداسين.” ڪرسٽوفر کيس دلاسو ڏنو.
“اسانجي اُت ضرورت ئي ڪهڙي آهي، اڄ اهڙي ڪهڙي ڳالهه ٿي رهي آهي.”
“ڏس! پهرين ڳالهه هيءَ آهي ته صدر صاحب مونکي گهرايو آهي ۽ اٽارني جنرل جي حيثيت سان منهنجو اهو فرض آهي ته آئون حڪم جي تعميل ڪريان. تنهن کانسواءِ اڄ نيو يارڪ ۽ اوهيو جي هيٺين ايوانن ۾ 35هين ترميم جي سلسلي ۾ ووٽنگ پئي ٿئي. اها ڳالهه اهم آهي. ڇو ته ترميم جي منظوري جي لاءِ ٽن مان ٻن رياستن جي منظوري ضروري آهي...... هاڻ سمجهئي!”
“هاڻ سمجهي ويس، مون کان ناراض نه ٿي ڪرس. ڀلا تون به اهو چاهين ٿو ته اها ترميم پاس ٿي وڃي؟ مون ان ترميم جي حمايت ۽ مخالفت ۾ گهڻو ڪجهه ٻڌو ۽ پڙهيو آهي.”
“پڙهيو ۽ ٻڌو ته مون به تمام گهڻو آهي پياري، پر آئون ڪو فيصلو ڪرڻ جي پوزيشن ۾ ناهيان. جيڪڏهن سٺا ماڻهون حڪومت پيا ڪن ته ملڪ ۽ قوم کي فائدو پهچي سگهي ٿو ۽ حڪمران خراب هجن ته اها ترميم ابتڙ نتيجا ڪڍندي. آئون ته فقط ايترو چوندس ته جي اها ترميم پاس ٿي ويئي ته منهنجو ڪم سولو ٿي پوندو.”
“ته پوءِ منهنجي اها ئي دعا آهي ته اها ترميم پاس ٿي وڃي.” ڪيرن چيو، پر هن جي لهجي ۾ اعتماد ۽ ڀروسي جي کوٽ هئي.
“ٺيڪ آهي پياري ڪيرن، ستين بجي ملنداسين.” اهو چئي ڪرسٽوفر رسيور رکي ڇڏيو. پوءِ هو ڪيرن جي باري سوچڻ لڳو. ڪيرن ان وقت به مخالفت ڪئي هئي، جڏهن هو پنهنجي پرئڪٽس ڇڏي ڊپٽي اٽارني جنرل جو عهدو قبولڻ جي باري ۾ سوچي رهيو هو. پوءِ جڏهن اٽارني جنرل جو عهدو قبولڻ جو موقعو آيو ته ڪيرن ان جي مخالفت اڃا به وڌي ويئي. حالانڪه اهو گهڻو اهم عهدو هو. ان حيثيت سان هو ڪابينا ۾ شامل هو.
هونئن به ڪيرن گهٽ ڳالهائو هئي ۽ ظاهر اهو ئي ڪندي هئي ته کيس سياست سان ڪابه دلچسپي ڪونهي. پر ڪرسٽوفر هن جي خيالن کان چڱي طرح واقف هو. ڪيرن “انصاف جي کاتي” ۾ وڃڻ جي مخالفت ان ڪري ڪئي هئي ته هوءَ صدر گلبرٽ کان وٺي ڊائريڪٽر ٿامسن تائين سڀني کي ناپسند ڪندي هئي. ڪيرن کيس سمجهايو ته اهو عهدو هن جي لاءِ سراسر گهاٽي جو سودو ثابت ٿيندو. عهدي جي اهميت پنهنجي جاءِ تي، پر هر خرابي هن جي مٿان ٿاڦي ويندي. هن جي خيال ۾ ملڪ بحران مان لنگهي رهيو هو. اهڙي حالت ۾ اهو عهدو ڪنڊن جي سيج ئي ته هو.
هنن ٻنهي جي شاديءَ کي ٿورو وقت گذريو هو. جيتوڻيڪ اها ٻنهي جي ٻي شادي هئي. پوءِ ان عهدي جي مصروفيت قبوليت جوڳي ٿي نٿي سگهي.
•