قسط 13
“پوسٽ باڪس نمبر351 مس سوزن ڪريڊن جي نالي آهي.”
ٻي پاسان وراڻي ملي “۽ ايڊريس اٿس 419000 سائوٿ اسٽريٽ.... ٻڌ ڪرس. هي ڪهڙو چڪر آهي.”
“پهرين ته آئون سمجهي وٺان. پوءِ توکي سمجهائيندس.” ڪرسٽوفر پتو نوٽ ڪندي رسيور رکيو ۽ پاڻ کي سمجهايو ته صورتحال مايوس ڪندڙ ڪونهي. ڊونالڊ ڪريڊن ٽن ڏينهن کانپوءِ مئو هجي ها ته اهو مسئلو به حل ٿي چڪو هجي ها. پوءِ به هن جي ڌيءَ جي روپ ۾ هڪ ڏس ضرور موجود آهي ڊونالڊ ذهني طور تي ڌيءَ جي گهڻو ويجهو هو. ٿي سگهي ٿو ته آر دستاويز جي سلسلي ۾ هن پنهنجي ڌيءَ سوزن سان ذڪر ڪيو هجي. امڪان ته ڪو نه هو. بهرحال هڪ امڪان هو ته سهي.”
هو اُٿيو ۽ پنهنجي سيڪرٽري جي ڪمري ۾ منهن وجهندي چيائين. “ماريان!.... منهنجو اڄ جو شيڊيول ڪيئن آهي.”
“ڪا اهڙي اپائنٽمنٽ جيڪا رد ڪري سگهجي؟”
“نه سائين! آءِ ايم سوري.”
“۽ سڀاڻي.....؟”
“ڏسان ٿي ..... هائو، صبح جو واندڪائي ملي سگهي ٿي.”
“ٺيڪ آهي توکي منهنجي هر اپائنٽمنٽ ڪينسل ڪرڻ جو اختيار آهي. سڀاڻي صبح جو فلاڊلفيا جي فلائٽ ۾ منهنجي سيٽ بوڪ ڪرائي ڇڏ. اهو معاملو گهڻو اهم آهي. گهٽ ۾ گهٽ منهنجو ته اهو ئي خيال آهي.”
•
روانگي کان اڳ. ڪرسٽوفر، سوزن ڪريڊن جي باري ۾ ممڪن حد تائين معلومات حاصل ڪري ورتي هئي. هو ڊونالڊ ڪريڊن جي اڪيلي ڌيءَ هئي. عمر 26 سال هيس ۽ “فلاڊلفيا ٽائمز” ۾ فيچر رائٽر جي حيثيت سان ڪم ڪري رهي هئي. هن اخبار جي آفيس ۾فون ڪري ملاقات جو وقت طئي ڪرڻ چاهيو، پر کيس ٻڌايو ويو ته سوزن بيمار آهي ۽ موڪل تي آهي.
ڪرسٽوفر پنهنجي ڪار ۽ باڊي گارڊ کي سوزن جي گهر کان اڌ بلاڪ پويان ڇڏيو ۽ خود گهر ڏانهن وڌيو. هن جي سمجهه ۾نه پئي آيو ته سوزن سان ڪيئن ڳالهائي، بهرحال ڳالهه ڇا به هجي، سوزن هن جي آخري اميد هئي. هن هر خيال ذهن مان جهٽڪي اطلاعاتي گهنٽي جو بٽڻ دٻايو. ڪجهه گهڙين جو اوسيئڙو. پر ڪو به جواب نه مليو. هن ٻيهر گهنٽي وڄائي هن ڀيري ۾ ڪو جواب نه مليو. هو واپس ورڻ وارو ئي هو، جو ٿورودروزاو کليو ۽ جهروڪي مان هڪ جوان ڇوڪري ٻاهر نهاريو. سونهري وارهن جي ڪلهن تي لڙڪي رهيا هئا. “اوهين سوزن ڪريڊن آهيو؟” ڪرسٽوفر پڇيس. ڇوڪري جي اکين ۾ فڪرمنديءَ جا آثار جهلڪڻ لڳا. پر هن هاڪار ۾ ڪنڌ ڌوڻيو. “آئون واشنگٽن مان آيو آهيان.” فقط اوهان سان ملڻ جي لاءِ ڪرسٽوفر ٻڌايو.
“ڳالهه ڇا آهي؟”
“مونکي اوهانجي پيءُ جي موت جو افسوس آهي. آئون ان سلسلي ۾ اوهان سان ڪجهه ڳالهائڻ.....”
“هيئنر آئون ڪنهن سان به ملي نٿي سگهان.” ڇوڪريءَ سخت لهجي ۾ چيو. “ اوهين مونکي وضاحت ته ڪرڻ ڏيو.”
“نيٺ به ته اوهين آهيو ڪير.....؟”
“منهنجو نالو ڪرسٽوفر ڪولنس آهي، آئون آمريڪا جو اٽارني جنرل آهيان ڪرنل بيڪسٽر منهنجو ويجهو دوست هو. مونکي اوهان سان ڪجهه ضروري ڳالهيون ڪرڻيون آهن.”
“اوهين ڪرنل بيڪسٽر کي سڃاڻندا آهيو...”
“هائو! مهرباني ڪري مونکي اندر اچڻ ڏيو. آئون اوهانجا فقط ڪجهه منٽ ئي وٺندس.”
ڇوڪري ٿورو هٻڪي، پوءِ هن دروازو کولي ڇڏيو “ٺيڪ آهي.... اچو.” هن چيو. “پر آئون گهڻو وقت ڏيئي نه سگهنديس.”
ڪرسٽوفر اندر گهڙيو. هو ڪمري جي آرائش کي واکاڻڻ کانسواءِ رهي نه سگهيو. سامهون هڪ دروازو هو، جيڪو بيڊ روم ۾ ٿي کليو. ڇوڪريءَ جي اشاري تي هو صوفي تي ويهي رهيو. ڇوڪري بيٺي رهي. پر هو ڪجهه هٻڪيل نظر اچي رهي هئي ۽ بار بار پنهنجي هٿ سان نراڙ تي آيل وارن کي پويان هٽائيندي رهي.
“مونکي اوهانجي پيءُ جي موت جو ٻڌي افسوس ٿيو آهي.” ڪرسٽوفر چيو.
“جي ڇا واقعي اوهين سچي به اٽارني جنرل آهيو.”
“هائو!”
“۽ اوهان کي ايف بي آئي وارن ته نه موڪليو آهي.”
ڪرسٽوفر مرڪيو، “هو مونکي نه پر آئون هنن کي موڪليندو آهيان. هتي آئون پنهنجي مرضيءَ سان ۽ هڪ ذاتي ڪم جي سلسلي ۾ آيو آهيان.”
“اوهان چيو هو ته اوهين ڪرنل بيڪسٽر جا دوست آهيو؟”
“هائو! منهنجو خيال آهي ته اوهانجو پيءُ به ڪرنل جي ويجهن دوستن مان هو.”
“هائو!، بلڪل ويجهن دوستن مان هو.”
“ان ڪري آئون هتي آيو آهيان.” ڪرسٽوفر زرو ڏيندي چيو.
“ڪرنل بيڪسٽر مرڻ وقت منهنجي لاءِ هڪ نياپو ڇڏيو هو. آئون ان نياپي کي سمجهڻ جي ڪوشش ڪري رهيو آهيان. منهنجو خيال آهي ته اوهانجو بابا ان سلسلي ۾ منهنجي مدد ڪري سگهندو. ٿي سگهي ٿو ته ڪرنل ان سلسلي ۾ ساڻس ڳالهه ڪئي هجي. مون ٻڌو آهي ته هو ان سلسلي ۾ اوهانجي پيءُ تي گهڻو ڀروسو ڪندو هو.”
“هائو! اها ڳالهه صحيح آهي. پر اوهانکي ڪيئن خبر پئي.”
“حنا بيڪسٽر کان.” ڪرسٽوفر وراڻيو. “هن ئي مونکي ٻڌايو ته اوهانجو پيءُ لوئس برگ جيل ۾ آهي. آئون ٻه ڏينهن اڳ لوئس برگ جيل ويو هئس. اتي اوهانجي والد جي افسوس ناڪ وفات جي خبر پئي. مون سوچيو ته ٿي سگهي ٿو ته اوهانجي پيءُ ان سلسلي ۾ اوهان سان ڪو ذڪر ڪيو هجي. ان سلسلي ۾ آئون اوهان سان ملڻ جي لاءِ آيو آهيان.”
“اوهين ڇا ٿا ڄاڻڻ چاهيو؟”
ڪرسٽوفر ڊگهو ساهه کنيو، ڳالهه ڪيئن شروع ڪجي اهو به هڪ مسئلو هو. نيٺ هن چيو، “آئون آر دستاويز جي باري ۾ ڄاڻڻ ٿو چاهيان.”
ڇوڪري حيران نظر اچڻ لڳي. “اها ڪهڙي شيءِ آهي.”
ڪرسٽوفر وسامي ويو. “ان جي ته مونکي به خبر ڪونهي. مون سمجهيو ٿي ته اوهانکي خبر هوندي.”
“نه مون ڪڏهن به ان بابت نه ٻڌو آهي.”
“اهو ٻڌي مونکي مايوسي ٿي. خير ڇڏيو کڻي مون ته پنهنجي پر ۾ ڪوشش ڪري ڏٺي.” اهو چئي هو اُٿي بيٺو. “آئون اوهانکي وڌيڪ تڪليف نه ڏيندس.” هن هٻڪندي چيو. “پرايترو ضرور چوندس ته ڪرنل بيڪسٽر کي تنهنجي پيءُ جي بي گناهي جو يقين هو. هو اوهانجي پيءُ کي پيرول تي آزاد ڪرائڻ جي سلسلي ۾ ڪم ڪري رهيو هو. مون پاڻ هن جي تيار ڪيل ڪيس کي پڙهيو آهي ۽ ساڻس سهمت ٿيڻ کانسواءِ رهي نه سگهيس ته، اوهانجي پيءُ کي ڦاسايو ويو هو. مون مسز بيڪسٽر سان واعدو ڪيو هو ته ڪرنل جي ڪم کي آئون پورو ڪندس ۽ مسٽر ڪريڊن کي پيرول تي آزادي ڏياريندس. مسز بيڪسٽر واعدو ڪيو هو ته هو مسٽر ڪريڊن کي خط لکي منهنجي اچڻ بابت آگاهه ڪندي ۽ مون سان سهڪار جي اپيل ڪندي. پر افسوس جو آئون دير سان پهتس. خبر ڪونهي ڇو مونکي سدائين دير ٿي ويندي آهي.” هو ڇرڪيو، ڇو ته هن ڇوڪريءَ ۾ ڪجهه تبديلي پيدا ٿيندي ڏٺي. ڇوڪريءَ جون اکيون ڦاٽي ويون. هن جو هٿ بي اختيار وات تي هليو ويس. هوءَ اکيون ڦاڙي هن جي پويان ڏسڻ لڳي.
اوچتو ڪمري ۾ ٽيون آواز اڀريو، “هن ڀيري توکي دير نه ٿي آهي دوست.”
آواز ڪرسٽوفر جي پٺيان آيو.ڪرسٽوفر مڙي پويان ڏٺو. بيڊ روم ڏانهن کلندڙ دروازي ۾ هڪ اجنبي بيٺو هو. هن جو چهرو ڄاتل سڃاتل پي لڳو. پر هو اجنبي هو.
هو ڪرسٽوفر ڏانهن وڌيو ۽ هن جي ويجهو بيهي رهيو. “آئون ڊونالڊ ڪريڊن آهيان.” هن چيو. “آر دستاويز...؟ تون آر دستاويز جي باري ۾ ٿو ڄاڻڻ چاهين ....؟”
•
پر آر دستاويز جي باري ۾ بامعنيٰ ڳالهه ٻولهه اڌ ڪلاڪ کانپوءِ ئي ممڪن ٿي سگهي. پهريون مسئلو ته اهو هو ته ڪرسٽوفر کي پڪ ئي نه پي ٿي. ڏاڍي ڏکيائي سان ڊونالڊ کيس قائل ڪيو ته. “آئون جيئرو آهيان، منهنجو رڳو نالو مري ويو آهي. خير پهرين تون مونکي پنهنجي باري ۾ يقين ڏيار. آئون پنهنجو سڄو تفصيل پوءِ توکي ٻڌائيندس.... اهو ٻڌائي ته تون مون تائين ڪيئن پهتين؟” پر ڪرسٽوفر جي وضاحت کان اڳ کيس پنهنجي ڌيءَ سوزن کي مطمئن ڪرڻو پيو. جيڪا حيران ۽ پريشان بيٺي هئي.
“مٺي! ..... مونکي ڪنهن جي مدد جي ضرورت آهي ۽ منهنجو خيال آهي ته آئون مسٽر ڪولنس تي ڀروسو ڪري سگهان ٿو. کيس منهنجي جيئري هئڻ جي خبر نه هئي. پوءِ به هن جو لهجو همدرديءَ وارو هو.”
ڪرسٽوفر، ڪرنل بيڪسٽر جي موت کان وٺي هيسيتائين جا واقعا بنا ڪنهن گهٽ وڌائي جي بيان ڪري ڇڏيا. هن حنا بيڪسٽر سان پنهنجي ملاقات ۾ تفصيل به ٻڌايو.
“هائو! حنا مونکي خط لکيو هو ۽ ان ۾ تنهنجي جيل ۾ اچي مون سان ملڻ بابت لکيو هو.”
“آئون ويو هئس! هاڻ اهو چوندي عجيب پيو لڳي ته اتي مونکي اوهانجي موت جي باري ۾ ٻڌايو ويو.... بهرحال ائين آئون هتي پهتس.” ڪرسٽوفر ٻڌايو.
“تون ٻڌائي چڪين! هاڻ آئون ٻڌايان ته هت ڪيئن پهتس.” ڊونالڊ چيو. “اها منهنجي خوش بختيءَ جي ڪهاڻي آهي. ان تي ذرو به شڪ نه ڪج.” اهو چئي ڊونالڊ پنهنجي رام ڪهاڻي ٻڌائڻ شروع ڪئي. ڪرسٽوفر جو وات پٽيل هو ۽ هن جي اکين مان بي يقيني جهلڪي رهي هئي. تنهن کانسواءِ ڪجهه سوال به تنگ ڪري رهيا هئا ته اهڙي ڪهڙي ضرورت اچي پئي هئي، جنهن لاءِ ڏوڪڙن جي حصول واسطي ٿامسن کي ايترو خطرناڪ ۽ڏکيو رستو اختيار ڪرڻو پيو. پر ماٺ ڪيو سڀ ڪجهه ٻڌندو رهيو. هن ڊونالڊ جي بيان ۾ مداخلت نه ڪئي.
ڊونالڊ جي ڪهاڻي ٻڌڻ کانپوءِ ڪرسٽوفر جي سڄي خوشفهمي ختم ٿي ويئي. کيس ان ۾ ڪو به شڪ نه رهيو ته ڪيليفورنيا خير ۽ شر جي جنگ جي ميدان بڻجي چڪو آهي.
“هر رٿ جي پويان ٿامسن آهي.” ڊونالڊ پڇاڙيءَ ۾ چيو. “۽ ان جو مناسب سبب به آهي. 35هين ترميم کيس آمريڪا جو بي حد سگهارو ماڻهو بنائي ڇڏيندي. صدر کان به وڌيڪ سگهارو. پر مونکي يقين آهي ته اسين هن جي خلاف هڪ..... رڳو هڪ ٺوس ثبوت به مهيا ڪري نٿا سگهون.”
ڪرسٽوفر به ان ئي انداز ۾ سوچي رهيو هو. “تون صحيح ٿو چوين. البته آر دستاويز جو ڳجهارت ڀَڄي پوي ته ڪو ٺوس ثبوت حاصل ٿي سگهي ٿو. هاڻ اوهين آر دستاويز جي باري ۾ ڳالهايو.”
“ان ئي ڳالهائڻ کان اڳ توکي منهنجون ٽي ڳالهيون مڃڻيون پونديون.” ڊونالڊ چيو “پهرين اها ته پلاسٽڪ سرجري جي ذريعي منهنجو چهرو بدلرائي ڇڏ.....؟”
“ٿي ويندو! نيواڊا ۾ اسانجو سرجن آهي. جنهن بابت ايف بي آءِ کي به خبر ڪونهي. اهو ڪم سڀاڻي ئي ٿي ويندو.” ڪرسٽوفر پڪ ڏياري.
“ٻي ڳالهه اها ته مونکي پنهنجي سڃاڻپ کپي. ڊونالڊ ڪرينڊن لوئس برگ. جيل ۾ مري چڪو آهي. هر برٽ ملر هوٽل جي ڌماڪي ۾ هلي چُريو، هاڻ آئون هڪ بي نانءَ ماڻهون آهيان. مونکي هڪ نالي ۽ ضروري ڪاغذن جي گهرج آهي.”
“ڪاغذ توکي پنجن ڏينهن کانپوءِ ملي ويندا. ٻيو ڪجهه.”
“۽ هڪ ٻيو واعدو ٿو چاهيان ته ٿامسن کي بي نقاب ڪرڻ کانپوءِ تون منهنجي پلئه تي لڳل داغ هٽائيندي..... منهنجو نالو ۽ منهنجي شخصيت بحال ڪرائيندين.”
“مونکي خبر ڪونهي ته ائين ڪري سگهندس يا نه !”
“منهنجو مطلب آهي ته تون ڪوشش ۾ وسان نه گهٽائيندين.”
“ان ڳالهه جو آئون حلفيه اقرار ٿو ڪريان.” ڪرسٽوفر پوري سچائي سان چيو.
“هاڻ آئون توکي آر دستاويز جي باري ۾ ٻڌايان ٿو. “ڊونالڊ سگريٽ دکائيندي چيو. “منهنجي ڄاڻ مڪمل ته ڪونهي پر ڪجهه نه ڪجهه بهرحال ڄاڻان ٿو. آر دستاويز 35هين ترميم جو اڻ لکيل حصو آهي. ان جي باري ۾ ڪنهن کي به خبر ڪونهي.، انهيءَ جي اُڻت ان وقت ڪئي وئي جڏهن مونکي اڃا سزا نه ملي هئي. ان جي ڪري بيڪسٽر گهڻو پريشان هو. هو قدامت پسند ضرور هو، پر بي حد شريف ۽ معقول به هو. آئين جي محبت ۽ احترام هن جي نس نس ۾ سمايل هو. دستور سان مذاق ڪرڻ کيس بنهه نه وڻندو هو. پر ملڪ ۾ ڏوهن جي وڌندڙ سيڪڙي جي ڪري مٿس دٻاءُ وڌي رهيو هو. ملڪ ۾ امن ۽ امان قائم رکڻ هن جي ذميداري هئي. ۽ نوبت ايستائين پهتي جو 35هين ترميم کانسواءِ ان جو ڪو امڪان نه هو. تنهنڪري نه چاهيندي به هو ان ترميم جي حمايت ڪري ويٺو. پر ان تي سدائين پڇتائيندو به رهيو. پر هو ان ۾ اهڙو ته گپجي چڪو هو، جو پويان هٽڻ هن جي وس ۾ نه هو.”
“اها ڳالهه صحيح آهي ته ڪرنل جا آخري لفظ به ان ڳالهه جي تائيد ڪن ٿا. پر سوال اهو آهي ته هو ڊنل ڪنهن کان هو.”
“مونکي خبر ڪونهي.” ڊونالڊ چيو. “آئون بس ايترو ٿو ڄاڻان ته هو گهڻو اڳتي نڪري ويو هو. هو پريشان به هو ۽ کيس مون کانسواءِ ٻيو ڪنهن تي به ڀروسو نه هو. جڏهن به دل تي بار وڌندو هئس ته مون سان ڳالهائڻ لڳندو هو . اهڙي ئي هڪ موقعي تي آر دستاويز جو ذڪر نڪتو. ان کانپوءِ ڪيترائي ڀيرا ان جو ذڪر ٿيو هو، چوندو هو ته ڪاش ٿامسن مونکي 35هين ترميم ۽ آردستاويز جي چڪر ۾ نه ڦاسائي ها. هاڻ ٻڌ! آر مخفف آهي” ري ڪنسٽرڪشن جو “يعني ترميم جي سلسلي ۾ نئين سر تعمير جو دستاويز” آمريڪا جي نئين سر اڏاوت جو دستاويز. اهو دستاويز 35هين ترميم جو لڪل حصو آهي. ان جي ذريعي آمريڪا کي ڏوهن کان پاڪ ملڪ بنائي سگهجي ٿو. ان دستاويز جا ٻه حصا آهن. ڪرنل بيڪسٽر کي فقط هڪ حصي جي خبر هئي. هن مونکي ٻڌايو هو ته ٻي حصي تي ٿامسن اڃا ڪم پيو ڪري. ...... پهريون حصو هڪ قسم جو پائلٽ پروگرام هو. “ڪرسٽوفر مُنجهي پيو پائلٽ پروگرام؟ ڇا مطلب.”
“آئون خود وضاحت ڪرڻ وارو هئس. 35هين ترميم ٿامسن سوچي هئي. هن اها ڪيئن سوچي؟ ان جو اهو جواب آهي ته آمريڪي صدر ۽ ڪانگريس ڏوهن تي ڪنٽرول ڪرڻ جو سوچي رهيا هئا. ان وچ ۾ ٿامسن کي هڪ انوکو مثال نظر آيو. سوچ ته سهي! جيڪڏهن ڪنهن شهر ۾ ڏوهن جو تناسب سڄي ملڪ جي مقابلي ۾ نه هئڻ جي برابر هجي ته ان جو تجزيو ته ڪري سگهجي ٿو نه؟ ٿامسن سڀني شهرن جي ڊيٽا گهرائي ڪمپيوٽر کان مدد ورتي هئي. ڪمپيوٽر ڪجهه علائقا ڌار ڪيا، جيڪي ڏوهن کان پاڪ هئا. اتفاق جي ڳالهه آهي ته اهڙا سڀئي علائقا ڪمپني ٽائون هئا.”
“ڪمپني ٽائون؟”
“هائو! آمريڪا ۾ ڪمپني ٽائون ڀريا پيا آهن. جتي به ڪنهن ڏورانهين هنڌ تي ڪا صنعت قائم ٿئي ٿي ته اتي ڪم ڪندڙن جي لاءِ شهر وسايو وڃي ٿو. اهو ڪمپني ٽائون سڏبو آهي ۽ اتي ڪمپني جي حڪومت هوندي آهي. جيتوڻيڪ ائين به ڪونهي ته ڪو هر ڪمپني ٽائون ڏوهن کان پاڪ هجي، پر ڪجهه اهڙا به آهن. جتي ڏوهن جو تناسب نه هئڻ جي برابر آهي. اهي ننڍيون ٽائونون آهن، جتي ڪنهن فرد يا ڪمپنيءَ جي حڪمراني آهي.”
“يعني ڊڪٽيٽر شپ؟”
“ائين ئي سمجهه، اتي بدمعاشن ۽ سماج تي سخت ڪنٽرول هوندو آهي. اهڙن ئي شهرن مان هڪ شهر ٿامسن کي پسند اچي ويو. انهي جو ريڪارڊ ڊگهي عرصي کان ڏوهن جي حوالي سان صاف هو ۽ ان جو نالو “آرگوسٽي آهي ۽ اهو ايريزونا جي آرگو ڪمپني جي انتظام هيٺ آهي. ٿامسن ان بابت مڪمل تحقيق ڪئي. خبر پئي ته بنيادي حقن جي دستاويز جي اڪثر نڪتن تي اتي عمل نه ٿو ڪيو وڃي. شهرين کي به ان ڳالهه تي ڪو اعتراض نه هو. ڇو ته انهن جي جان ۽ مال کي مڪمل تحفظ حاصل هو. اتان کان ٿامسن کي 35هين ترميم جو خيال آيو. هن سوچيو، جيڪو ڪجهه آرگوسٽيءَ ۾ ممڪن آهي. اهو سڄي آمريڪا ۾ به ممڪن ٿي سگهي ٿو. پر آرگوسٽي جي شهرين کي ان وقت به ڪي حق حاصل هئا. ٿامسن پنهنجن ايجنٽن جي ذريعي انتظاميا تي زور بار وجهرائي بنيادي حقن کي تجرباتي طور تي معطل ڪرائي ڇڏيو. ايئن کڻي سمجهو ته ان شهر ۾ 35هين ترميم جو نفاذ ٿي چڪو آهي. ان شهر جي وسيلي سان ڊائريڪٽر ٿامسن عملي طور تي 35هين ترميم جي اثر انگيزي ثابت ڪري رهيو آهي.”
“منهنجا خدا ! اهو سڀ يقين کان ٻاهر آهي.” ڪرسٽوفر ڪنجهندي چيو. “ان جو مطلب اهو ٿيو ته آمريڪا ۾ هن وقت به هڪ شهر اهڙو آهي، جيڪو بنيادي انساني حقن کان محروم آهي.”
“منهنجي ڄاڻ موجب اهڙو شهر واقعي موجود آهي.”
“پر اهو ته جمهوري روح جي ابتڙ ۽ غير قانوني آهي. هڪ جمهوري ملڪ ۾ ائين ٿي نٿو سگهي.” اٽارني جنرل جي لهجي ۾ احتجاج هو.
“اهو متان وسارين ته ڪيليفورنيا ۾ 35هين ترميم جي توثيق کانپوءِ اهو سڀ ڪجهه قانوني ٿي ويندو.” ڊونالڊ چيو. “بهرحال! ڊائريڪٽر ٿامسن جو اهو تجربو آر دستاويز جو پهريون حصو آهي.”
“۽ ٻيو حصو!؟”
ڊونالڊ ڪلها کڻندي وراڻيو. “مونکي خبر ڪونهي.”
“مونکي يقين نٿو اچي.” ڪرسٽوفر چيو “۽ ها! نتيجن جي باري ۾ به ته ٻڌا ئي ته آرگوسٽي ۾ ان تجربي جا نتيجا ڪيئن رهيا؟”
“اهو ته توکي ڏسڻ گهرجن.” ڊونالڊ هن جي اکين ۾ اکيون وجهي چيو.
“ڇا تون اهو سڀ ڪجهه پنهنجي اکين سان ڏسڻ پسند نه ڪندين؟”
“بلڪل پسند ڪندس. اهو ضروري آهي. آئون ڊائريڪٽر ٿامسن جي رٿا جي تهه تائين پهچڻ ٿو چاهيان. ڇاڪاڻ ته ملڪ جي سالميت داءَ تي لڳل آهي. هونئن ڇا اهو ممڪن آهي ته آئون اهو شهر ڏسي سگهان.”
“جيستائين مونکي خبر آهي ته ٻاهريان ماڻهو اتي نه ويندا آهن. پر فقط ٻه ماڻهو نمايان به نه لڳندا.”
“ٻه نه ٽي چئو.”
“ٽي؟ ڊونالڊ ڇرڪيو،” اهو خطرناڪ ثابت ٿي سگهي ٿو.”
“اهو اهڙو خطرو آهي، جيڪو بهرحال کڻڻون ئي آهي. ٽيون شخص ايترو ته اهم آهي جو هو اڪيلي سر 35هين ترميم کي ڌوڙ ڪري سگهي ٿو.”
•
اٽارني جنرل واپس ايندي ئي ڪمپني ٽائونز جي سلسلي ۾ طوفاني ريسرچ شروع ڪرائي ڇڏي. ايريزونا جي آرگوسٽي تي گهڻو زور ڏئي رهيو هو. ريسرچ خاموشي ۽ تيز رفتاري سان وڌندي رهي، چئن ڏينهن کانپوءِ رپورٽ هن جي ميز تي موجود هئي.
ان رپورٽ جو جائزو وٺڻ کانپوءِ پهريون ڀيرو ڪمپني ٽائونز جي اهميت مٿس چٽي ٿي. ڏورانهن علائقن ۾ کاڻيون کوٽيندڙ ڪمپنين کي ڪارڪنن جي گهرج پوندي هئي. کين ان ڪم تي لڳائڻ لاءِ ڪمپني کي سڄو شهر آباد ڪرڻو پوندو هو. هو اتي گهرن جون اڏاوتون ڪندا هئا. ٻيون ڪارو باري اسڪيمون شروع ڪندا هئا. جن ۾ کاڌ خوراڪ جي شين جا دوڪان، جنرل اسٽور ۽ هوٽلون قائم ڪندا هئا. ته جيئن سندن ڪارڪنن کي هر ڪا سهولت ميسر ٿي سگهي. اهڙن شهرن ۾ عام طور تي گهر، دوڪان، مطلب ته هر شيءِ ڪمپني جي ملڪيت هوندي هئي. اتي مزدورن جي نظر ۾ اهو شهر مستقل نه پر وقتي ٺڪاڻو هوندو آهي. هو اتي ڪمپني جي رحم ۽ ڪرم تي هوندا هئا. زبان کولڻ کان هر شخص گهٻرائيندو هو. اتي ڪنهن جي راءِ جي ڪابه اهميت نه هئي.
جنرل رپورٽ پڙهڻ کانپوءِ ڪرسٽوفر آرگو سٽي واري تحقيق وارو فائيل کوليو. آرگوسٽيءَ بابت موجود معلومات بنهه گهٽ هئي. پر ٻين ڪمپني ٽائونز جو ان کان مختلف هئڻ بلڪل چٽو هو. آرگو سٽي ۾ هر شيءِ ڪمپني جي ملڪيت هئي. اتي فقط ڪمپنيءَ جا ضابطا هلندا هئا ۽ فقط ڪمپنيءَ جا نوڪر ئي رهندا هئا، گذريل پنجن سالن ۾ اتي ڪو ننڍڙو ڏوهه نه ٿيو هو. اها تمام وڏي خوبي هئي. تمام سٺي ڳالهه هئي..... خوفناڪ ۽ ڊيڄاريندڙ حد تائين.”
ڪرسٽوفر فائيل بند ڪري ڇڏيو. حقيقت ڄاڻڻ جو هڪئي طريقو هو. ۽ اهو هي ته پاڻ وڃي شهر کي ڏسجي، ان صورت ۾ ئي کيس اندازو ٿي سگهي ٿو ته 35 هين ترميم هيٺ آمريڪا جو ڪهڙو حال ٿيندو ۽ ان سلسلي ۾ فقط هو ۽ ڊونالڊ ئي ڪافي نه هئا. چيف جسٽس هاورڊ کي اهو سڀ ڪجهه ڏيکارڻ ضروري هو. فيصلو ڪرڻ ۾ کيس ڪا ڏکيائي نه ٿي.
هن رسيور کڻي پنهنجي سيڪريٽريءَ کان پڇيو ته، “ماريان ٽيليفون ٽيپ ڪرڻ جو سسٽم غير موثر آهي نه!؟” “هان انهيءَ جي گهرج ڪانهي رهي سائين!” ماريان وراڻيو. “اوهانجو گهرايل جديد ترين سسٽم لڳي چڪو آهي. هاڻ ڪنهن به انسٽرومينٽ تي نه ڪا ڳالهه ٻولهه ٻڌي ٿي سگهجي ۽ نه ئي وري ٽيپ ٿي ڪري سگهجي.”
ڪرسٽوفر مطمئن ٿي ويو. اوزار هڻندڙن وڏي تيزي ڏيکاري هئي.
هن چيف جسٽس هاورڊ جو نمبر ڊائل ڪرڻ شروع ڪيو.
•
اها جون جي شروعات هئي، جمع جو ڏينهن هو. ٽيئي مختلف هنڌن تان اڏام ڪندا فونيڪس. ايزيزونا پهتا. ڪرسٽوفر سڀني کان پهرين پهتو هو. بالٽي مور مان آيو هو. رزويشن جي حساب سان هن جو نالو برنارڊ هو. کائنس پوءِ ڊونالڊ آيو، جيڪو ڊوور جي نالي سان سفر ڪري رهيو هو. هو ڪارسن سٽيءَ مان آيو هو. آخر ۾ چيف جسٽس پهتو، هن جوزف جي نالي سان سفر ڪيو.
اهو اڳ ۾ طئي هو ته ڪرسٽوفر ۽ ڊونالڊ، هاروڊ جو انتظار نه ڪندا. هنن ٽنهي جو هڪٻئي وقت آرگو سٽي ۾ داخل ٿيڻ شڪ پيدا ڪري سگهيو ٿي.
ڪرسٽوفر، ڊونالڊ کي ان وقت تائين سڃاڻي نه سگهيو. جيسيتائين هو بلڪل هن جي ويجهو پهچي نه ويو. نيو ڊا جي پلاسٽڪ سرجن واهه جو هٿ ڏيکاريو هو. “مسٽر برنارڊ؟” ڊونالڊ محضوظ ٿيندي چيو.
“مسٽر ڊوور.” ڪرسٽوفر جواب ۾ چيو ۽ هڪ لفافو ڊنالڊ ڏانهن وڌايائين، هن ۾ اوهانجي نئين شخصيت جا ڪاغذ ۽ سڀ ڄاڻ موجود آهي.”
“آئون تنهنجو ٿورو ڪيئن مڃان. تون منهنجي لاءِ وڏو ڪم ڪيو آهي.”
“نه! ڪم ته تو وڏو ڪيو آهي. تو جيڪو ڪجهه ٻڌايو اهو ثابت ٿي ويو ته چيف جسٽس هاورڊ 35هين ترميم کي ابتو ڪري ڇڏيندو. هاڻ اچ! ويهن منٽن کانپوءِ هارورڊ کي پهچڻو آهي.”
ڪرسٽوفر اڳ ۾ ئي هڪ فورڊ ڀاڙي تي ڪري چڪو هو. هو فورڊ ۾ ويٺا ۽ ڏکڻ اولهه طرف روانا ٿي ويا. ساين ستابين ٻنين کانپوءِ ريگستاني علائقو شروع ٿي ويو. ميڪسيڪن سرحد طرف وڌي رهيا هئا. نيٺ کين سائن بورڊ نظر آيو. “آرگوسٽي، آبادي چوڏهن هزار قائم ڪيل. آرگوريفائنگ ڪمپني.”
ڪجهه دير کانپوءِ هو آرگو سٽي جي وچ ۾ هئا. رستي ۾کين پوسٽ آفيس ۽ ڪيترائي جنرل اسٽور نظر آيا. اڳتي کين هڪ سئنيما، لائبريري ۽ پارڪ به نظر آيو. شهر بي حد صاف ۽ سٿرو هو. نيشنل هوٽل جي چار ماڙ عمارت اسپيني اڏاوت جو نمونو هئي. هنن ڪار پارڪ ڪئي ۽ هوٽل جي لابي ۾ گهڙيا “هيءَ ته ايڊگر هوور بلڊنگ جي نقل ٿي لڳي.” ڪرسٽوفر تبصرو ڪيو. “ٿامسن ٺهرائي هوندي هيءَ.”
ڊونالڊ کيس چپن تي آڱر رکي ماٺ ڪرڻ جي لاءِ چيو. “مسٽر ڊونالڊ! گهڻيون ڳالهيون ڪرڻ جو ناهن هونديون.” هن چيو.
هنن هوٽل جي رجسٽر ۾ پنهنجا فرضي نالا لکيا. روانگي جو وقت رات جو لکيو. پوءِ هنن جو سامان ٽئين ماڙ تي هنن جي ڪمري تائين پهچايو. ٻنهي جا ڪمرا گڏو گڏ هئا. پورٽر وچيون دروازو کوليو. ايئرڪنڊيشنڊ چيڪ ڪيو ۽ ٽپ وٺي موڪلائي هليو ويو.
هاڻ هو ٻئي ڪرسٽوفر جي ڪمري ۾ اڪيلا هئا. هنن جو وچ ۾ اڳ ئي طئي ٿي چڪو تو ته هاورڊ جي اچڻ کانپوءِ ٻاهر نڪربو. هاورڊ کي ٽئڪسي ۾ اچڻو هو ۽ واپسي جو سفر پنهنجي ساٿين سان گڏ فورڊ ۾ ئي ڪرڻو هو.
“هونئن مونکي ته هي شهر بلڪل نارمل پيو لڳي.” ڪرسٽوفر چيو.
“ٻاهر نڪري ڏسندين ته خبر پئجي ويندئي.” ڊونالڊ چيس ۽ پنهنجو بريف ڪيس کولي ان مان هڪ فهرست ڪڍي. “مون بيڪسٽر جي فراهم ڪيل معلومات جي آڌار ۽ پنهنجي ياداشت جي سهاري ڪلهه رات هيءَ فهرست سهيڙي آهي.”
“هڪ فهرست مون وٽ به آهي. جيڪا منهنجي ماتحتن سهيڙي آهي. اسانکي هن فهرست ۾ موجود هنڌن جي جاچ پڙتال ڪرڻي پوندي...... اچ هارورڊ جي اچڻ کان اڳ ئي ڪو لائحه عمل جوڙي وٺون.”
ٻنهي فهرستن جي ڀيٽ ڪري هڪ ماسٽر لسٽ تيار ڪئي ويئي. هنن وٽ فقط چار ڪلاڪ هئا، کين جيڪو ڪجهه ڪرڻو هو انهن چئن ڪلاڪن ۾ ئي ڪرڻو هو.”
“ڏسڻو اهو آهي ته هتي جا ماڻهو اسانجي ڪور جي باري ۾ مشڪوڪ ته نٿا ٿين.” ڊونالڊ چيو. “تو وٽ ليٽر ته آهي نه!؟”
ڪرسٽوفر ڪوٽ جي کيسي کي هٿ هڻي ٿڦڪي ڏني. “ان جو ڪو به اُلڪو نه ڪر. فلپس انڊسٽريز جو ليٽر هيڊ رات ئي ملي ويو هو. منهنجي اسٽاف ان کي مستند بنائڻ ۾ ڪا ڪوتاهي نه ڪئي هوندي.”
ڪجهه دير هو پنهنجي فرضي حيثيتن جا باري ۾ جزئيات تي ڳالهائيندا، پاڻ کي پختو ڪندا رهيا. هو هتي فلپس انڊسٽري جي نمائندن جي حيثيت سان آيا هئا ۽ کين ڪجهه شهري سهولتن کي ڏسڻو هو. ته جيئن فلپس انڊسٽري پنهنجي ٽائون ۾ انهن مان فائدو حاصل ڪري جو فيصلو ڪري سگهي.
“هاورڊ جو ڪور ڪهڙو هوندو؟” ڊونالڊ پڇيو.
“ان جو معاملو مختلف آهي.” ڪرسٽوفر ٻڌايو ته.” هو هوٽل ۾ رات جو رهڻ جي بڪنگ ڪرائيندو. جيتوڻيڪ هن جي روانگي اسان سان گڏ ٿيندي هو هڪ رٽائرڊ وڪيل جي حيثيت سان ايندو. جيڪو پنهنجي ڌيءَ سان ملڻ جي لاءِ وڃي رهيو آهي ۽ ڊگهي سفر جي ڪري هڪ رات جو هتي ترسڻ تي مجبور ٿي پيو. هو هتي هڪ گهر خريدڻ جي امڪان جو جائزو وٺڻ جي لاءِ نڪرندو، ڇو ته هي پرسڪون هنڌ کيس وڻي ويو آهي.”
“مونکي ته ڊپ پيو لڳي.” ڊونالڊ چيو.
“اڙي! فقط چئن ڪلاڪن جي ڳالهه ته آهي ۽ هتي گهر خريدڻ جي ارادي جي نتيجي ۾ گهڻي قيمتي معلومات حاصل ٿيندي.” ڪرسٽوفر کيس تسلي ڏني. “آئون آر دستاويز جي ٻي حصي بابت تشويش ۾ مبتلا آهيان. ڪاش هتي ان جو ڪو اثرائتو پتو ملي وڃي.”
“ان ڳالهه جو ڪو به امڪان ڪونهي. ان راز کان فقط ڊائريڪٽر ٿامسن ۽ اٽارني جنرل بيڪسٽر با خبر هئا. مونکي اها خبر بيڪسٽر جي ذريعي پئي ۽ مون کان توکي. ٿامسن رازداريءَ سان ڪم ڪرڻ جو عادي آهي.”
بهرحال! اسانجي اڄوڪي جاچ گهڻي اهم آهي. جيڪڏهن هتان اسانکي ڪو ثبوت نه مليو ته پوءِ اسين 35هين ترميم کي شڪست ڏيئي نه سگهنداسين.”
•