ننگر جي ٻاتن ٻولن جھڙا نظم
سنڌ سان لاڳاپيل موضوع سنڌ سنڌي ٻولي، شاهه، سچل سامي، سچ، سونهن، ڪنور ڀڳت، ٻاراڻا ٻول، ٽيڙو پٽي، علم ادب، ماڳ مڪان، درس وتدريس سندس شاعري جا عنوان آهن، هن ڪتاب ۾ ڏهاڪو کن نظم گوهر سنڌيءَ سنڌ جي تعريف ۾ لکيا آهن، جڏهن ته ڪتاب جي شروعات هڪ نثري نظم سان ڪئي آهي. جنهن ۾ هن پنهنجي ديس سان گڏ سڄي دنيا جي ملڪن جي خيريت گهري آهي. هن شاعريءَ جي شروعات به ٻارن جي شعر (نظم) سان ڪئي هئي سندس پهريون شعر سال 1986ع ۾ هلال پاڪستان اخبار جي ٻارڙن واري صفحي ”گلن جهڙا ٻارڙا“ ۾ شايع ٿيو هو.
هونءَ ته سنڌ ۾ ڪيترن ئي شاعرن ٻارڙن لاءِ لکيو آهي. پر گوهر سنڌ ٻارڙن لاءِ ڪيل شاعري ۾ وطن پرستي کي اوليت ڏئي ڄڻ وقت جي جابر علاؤالدين خلجي جي هانوَ تي سنڌ جي هر ننڍڙي سپوت نَنگَر جي ٻاتن ٻولن جي ذريعي مُڱ ڏريا آهن. واقعي هي وقت آهي ته اسان پنهنجن نوجوانن ۽ ٻارڙن ۾ ڌرتيءَ ۽ ڌرتيءَ وارن سان محبت پيدا ڪرڻ جو ٻج ڇٽيون. پنهنجي ٻولي ۽ پنهنجي قومي رهبرن سان کين انسيت ۽ احترام ڪرڻ سيکاريون.
گوهر جي هيءَ ٻارن لاءِ شاعري، رِڌم، رواني ۽ سلاست سان ڀريل آهي. جيڪا اڄ جي ٻارن کي نئين واٽ ۽ نوان دڳ پيچراڏيکاري ٿي. برابري، رواداري ۽ قرب محبت جو درس ڏئي ٿي.
آءُ ته جڳ ۾ پيار ورهايون،
قرب وڌايون، ڀاڪر پايون،
پاڻ ۾ ته سڀ برابر آهيون،
ويڇن جي ديوار کي ڊاهيون،
آءُ ته جڳ ۾ پيار ورهايو.
ٻارن کي علم، ادب ۽ تعليم جي واٽ ڏيکارڻ استاد جو ڪم هوندو آهي، جيئن ته گوهر سنڌي پاڻ به استاد آهي تنهن ڪري هي ٻارن کي هيٺين ريت نصيحت ڪندي چوي ٿو:
منهنجو تنهنجو آهي ساٿي،
علم ۽ ادب وارو ڪتاب،
انڌيري کي دؤر ڀڄائي،
جيئن روشن ڪري آفتاب.
يا
منهنجي هڪڙي ڳالهه مڃو،
گهنڊ وڳو اسڪول وڃو،
پڙهڻ لکڻ کان ڪين لنوايو،
ٿيندو اوهان جو لايو سجايو.
ڌرتيءَ سان محبت ڪندڙ ۽ ڌرتي لاءِ وڙهندڙ ڪردار ۽ رهبر شاهه، سچل، سامي، دودو، دولهه دريا خان، هوشو ، هيمون ۽ سائين جي ايم سيد جي کاهوڙي ڪردارن جي سنڌي ماڻهو عزت ۽ احترام ڪن ٿا. ۽ کين دل سان نه صرف ياد ڪن ٿا پر فخر به ڪن ٿا. سندن نالو اڄ به زندهه آهي. اهڙا سپوت سنڌ جي سڃاڻپ آهن. اهڙن اُملهه انسانن جي جدوجهد جي ياد ڏياري گوهر سنڌي چاهي ٿو ته سنڌ جي سمورن ٻارڙن جي دلين ۾ ديس سان محبتن جي شمعن کي روشن ڪري کين سورهيائي ۽ وطن پرستي جو سبق ياد ڏيارجي.
سنڌ جو آهي اعليٰ شان،
ڇو نه ڪيان مان پوءِ بيان،
هن ۾ شاهه ڀٽائي آهي،
سچل، سامي، سنائي آهي،
هن ۾ هوشو دريا خان.
گوهر جا سمورا نظم پنهنجي مقصد سان سچي هجڻ جا ساکي آهن. جڏهن ته چند مها اديبن جو خيال آهي ته ٻارن جي معصوم دنيا ۾ مسئلن ۽ مونجهارن جا ڪنڊا نه پوکجن. يا اسان کي ڪو حق ڪونهي ته کين سياسي، سماجي انقلاب جا سبق ڏيون. جنهن سان مان تمام گهٽ سهمت آهيان، ڇو ته اهي خيال آزاد ۽ ترقيافته قومن جي لاءِ ته صحيح آهن پر جن قومن کي پنهنجي ديس ۾ ڪو اختيار حاصل نه هجي ته اتي وطن پرستي جو ٻارن کي ڇونه درس ڏيڻ گهرجي. اڄ جو ٻار سڀان جو معمار آهي. جيڪو وڏو ٿي پنهنجي ڌرتي ۽ ٻولي جو محافظ ٿيندو. ان حوالي سان گوهر سنڌي ڀرپور نموني پاڻ ملهايو آهي. هاڻ ٻارن کي راند روند ۽ ناصحانا نظم ڏيڻ کان اڳتي وڌي ڪري ڌرتي ۽ ڌرتيءَ واسين جي اهنج ايذاءَ کان به واقف ڪجي ته وري کين امن، اهنسا، رواداري ۽ انسانيت جو به سبق ڏيارڻ گهرجي، گوهر سنڌيءَ ان سلسلي ۾ ٻارڙن کي سٺي شاعري ڏني آهي.
ٽوپين وارا، اجرڪن وارا،
همت وارا پٽڪن وارا،
جوڌا آهن دودا ٿيندا،
سنڌڙي خاطر سرڙو ڏيندا.
يا
گيت خوشيءَ جا ڳايو ٻارو،
نينهن وطن سان لايو ٻارو،
نفرت نانءُ مٽايو ٻارو،
کيڏندا ڪڏندا اچو اي ٻارو،
ڀڄندا ڊڪندا اچو اي ٻارو.
گوهر سنڌي ٻارن کي نه صرف ديس سان محبت جو درس ڏئي ٿو پر ٻين ديسن جي مظلوم ٻارن جي باري ۾ به کين ٻڌائي ٿو ته جيئن فلسطيني ٻارن جا خواب نظم ۾ هڪ عڪس آهي. گوهر سنڌي جو هي سارو پورهيو سنڌي ٻارن لاءِ شاعري جي حسن ۾ اضافي جو سبب بڻيو، جيڪو گوهر جي سڃاڻپ رهندو. سندس هي ڪتاب به عنوان” جاڳ او ٻالڪ جاڳ“ سدا بهار رهندو. گوهر جي شاعري جا مقصد واضع آهن، جنهن مان لڳي ٿو ته هي ٻارن ۾ قومي سجاڳي آڻڻ سان گڏوگڏ کين اخلاق ۽ انسانيت جا هاڪاري قدر به سيکارڻ چاهي ٿو ته جيئن اهي سماج جا ذميوار فرد بڻجي سگهن، هن ڪتاب ۾ گوهر سنڌي ٻارن جي لاءِ راند روند جا نظم ڏنا آهن، جن ۾ گڏڙي، گهوڙو، طوطو، چڙيا گهر، اسڪول ڏانهن وڃو، سچ ته بيٺو نچ، پوپٽ جهڙا ٻار، اميد، سنڌي ٻار جا سپنا، شڪارپور ۽ سالگرهه وغيره اچي وڃن ٿا. جيتوڻيڪ اهي موضوع ڪي نوان نه اهن. پر گوهر سنڌي پنهنجي سٻاجهڙي انداز ۾ انهن نظمن ۾ به جان ڀري ڇڏي آهي. مون کي قوي اميد آهي ته گوهر جو هي ٻاراڻي شاعري جو ڪتاب يقيناً ٻارن کي پسند ايندو.
[b] آزاد بخاري چڪ______
[/b]
[b]ٻارڙن لاءِ گوهر ، اخلاقي شعوري ۽ سنڌ دوستيءَ جا سبق ڏنا آهن
[/b] اتر سنڌ جي قبائلي ضلعي شڪارپور جي قبائلي شهر رستم ۾ جنم وٺندڙ ۽ اتي ئي چاليهارو سالن کان رجعت پسند قوتن خلاف ادبي سياسي ۽ سماجي جاڳرتا پکيڙيندڙ قربائيتو شاعر گوهر سنڌي. وڏي وقت کان پوءِ به اڄ اهائي سنڌ سان ۽ انهن جي ماڻهن سان سونهن ۽ سچائي، عشق درد دل ۽ دماغ ۾ سانڍيندو پيو اچي، سماج جي بي راهه روين، ناانصافين ۽ ناهموارين وڌيڪ حساس طبع بڻائي ڇڏيو آهي. جنهن جو عڪس سندس شاعريءَ مان ملي ٿو. ۽ خاص نفيس نازڪ ٻارڙن جي لاءِ ٻاراڻا ٻول ڄڻ ٻارڙن ۾ اتساهه ٿو ڀري ڇڏي، کوڙ سارا نظمن جا موضوع ٻارڙن ۾ اخلاقي شعوري ۽ سنڌ دوستيءَ جا سبق آهن. جيڪي ٻارڙن جي رهنمائي ضرور ڪندا.
[b]استاد “راهي” چڪ
[/b]