پرين پڄاڻان
“ميڊم، وٺي اچانس؟”
“هون، ها، ها، سڏينس”
هن ٻئي هٿ ڳلن تي رکيا، وارن کي پوئتي ڪندي، ڪپڙا ٺيڪ ڪيائين، پر ڪا به ردوبدل هن کي مطمئن نه ڪري سگهي، هن جو ڌيان اڃان شين ۾ هو ته آفيس جو در کوليندي ڪنهن سلام ورايو “اسلام عليڪم”
“وعليڪم سلام” هن اُٿندي چيو.
ايندڙ شخص ڌيرج ۽ شانتي سان ڪرسي سرڪائي انهي تي ويٺو
“ڪهڙا حال آهن؟”
“ٺيڪ آهن؟” هن ويهندي چيو
“مون ته توهانکي سڃاتو به ڪونه... توهان ته وري يادگيري ئي نه ڪئي” سامهون شخص يڪ ٽڪ هن ۾ نهاريندو رهيو، هن جو هٿ بي اختيار بيل ڏانهن ويو، بيل جي آواز تي پٽيوالو آيو
“جي ميڊيم”
“ڪولڊ ڊرنڪ وٺي آءُ”
پٽيوالو در پويان غائب ٿي ويو، هن محسوس ڪيو ته آفيس هوادار هئڻ جي باوجود گرمي محسوس ٿي رهي هئي، سوچائين پکو بند آهي، وري پڪ ڪرڻ لاءِ مٿي نهاريائين، پکو هلي رهيو هو، منهن تي پگهر محسوس ڪيائين، ٽشو سان پگهر اگهيائين مس ته پٽيوالو ٻه بوتلون کڻي آيو، ٽيبل تي رکندي هڪ نظر سامهون ويٺل شخص تي وجهي ميڊم کي ڏٺائين سوچيائين “اڄ ميڊم تي ڳري بلا ڪري آهي”
“علي صاحب، توهان ڪٿي آهيو، ڇا ڪيو پيا، اسين ته هڪ پاساوان ٿيو هي خير جو ڪم ڪري رهيا آهيون”
“ڪراچي جي هڪ رسالي ۾ ڪم ڪري رهيو آهيان”
“تمام سٺي ڳالهه، اڄ اسان جي غريب خاني تي ڪيئن؟”
“ڇو، اچڻ سٺو ڪونه لڳو ڇا؟”
“نه نه ايئن ته ناهي، پر ڪڏهن اڻٿيڻي به ٿي پوندي آهي، انهي ڪري چوان ٿي”
“سوچيم پراڻا ڦٽ سُڪي نه وڃن، انهن کي تازو ڪرڻ گهرجي”
“ڇڏيو پراڻين ڳالهين کي، خير ته آهي نه؟”
“بس خير آهي، اتي هڪ اسائنمينٽ ملي آهي، انهي لاءِ آيس، سوچيم توهان کان ٿيندو وڃان”
“هتي جو توهان کي ڪنهن ٻڌايو؟”
“اسڪول جي بورڊ تي نالو پڙهيم”
“ٺيڪ آهي توهان ڪولڊ ڊرنڪ پيو، آئون اجهو اچان ٿي” هن جي هلي وڃڻ کان پوءِ هن آفيس جو جائزو ورتو، لڳل تصويرن جي قطار ۾ هڪ فوٽو اهڙو هو، جنهن هن کي بيقرار ڪري ڇڏيو، يونيورسٽي ڪئمپس جي مين گيٽ آڏو ڪڍيل گروپ فوٽو جنهن ۾ استادن سان گڏ اڳيئن قطار ۾ هيٺ ويٺل ڇوڪرين ۾ هڪ ڇوڪري، تصوير ۾ نهاريندي خيالن جي دنيا ۾ ڏهه سال پوئتي هليو ويو.
هڪ غير متوقع ملاقات ۾ جڏهن هوءِ ساڻس ملي هئي، انهي ڏينهن بس ۾ رش هئي، کيس جاءِ نه ملي هوءِ بيٺل هئي، تڏهن هن پنهنجي سيٽ آفر ڪئي، جڏهن ٿانيڪي ٿي ويٺي، تڏهن کان پاڻ ئي بغل ۾ جهليل فائيلن جو دستو ورتو هيائين، جنهن تي لکيل نالو ۽ ائڊريس پڙهي هن ڏي ڏٺو هيائين، پوءِ جڏهن هي ٻئي يونيورسٽي ۾ اوچتو هڪ ٻئي جي سامهون ٿيا ته حيران ٿي ويا، اتان ئي سندن ميل ميلاپ شروع ٿيو، زندگي جو ڦيٿو، وقت جي رستي تي هلندو رهيو، هي انهن ڏينهن ۾ ئي وڇڙيا جڏهن ڪئمپس جا سڀئي وڻ ڦلاريا ۽ علامه آءِ آءَ قاضي جي مزار کان حيدر بخش جتوئي پويلين تائين، هوائن ۾ هٻڪارون هيون
“مان توسان شادي ڪرڻ ٿو چاهيان”
“علي مون اهو فيصلو اڳئي ڪري ڇڏيو هو، شهمير منهنجو ڪلاس فيلو آهي، مون تو سان انهي ڳالهه جو اظهار نه ڪيو، انهي ڪري توکي تڪليف پهتي”
“اظهار لاءِ زبان کان سواءِ به وسيلا آهن؟”
“ها، پر علي اسان ته هڪ ٻئي کي پرکيو به ڪونه”
علي انهي ڏينهن اخبار جي آفيس به وڃي نه سگهيو ۽ مارئي پاران مليل گلاب ۽ اکين مان لڙي آيل ٻه لوڻاٺا لڙڪ گڏي هميشه لاءِ ڊائري ۾ رکي ڇڏيائين، وقت پنهنجي محور ۾ ڦرندو الائي ڪيترين جوانين جي ڪارن وارن ۾ چاندي پوئي ويو
در کلڻ جي آواز، هن کي ماضي جي ساروڻين مان کڻي وري آفيس ۾آندو “توهان ڪولڊ ڊرنڪ اڃا ڪونه پيتي؟”
مارئي ڪرسي تي ويهندي چيو “ ڇڏيو ٻي ٿا گهرايون”
هن اکيون بند ڪندي هٿ سان نه ڪئي، بند اکين جي ڇپرن جا بند ٽوڙيندي ٻه ڳوڙها هن جي ڳلن تي تري آيا.
“علي هي ڇا آهي؟”
“بس منهنجي وس ۾ ناهي”
“مون سمجهيو ته اهي ڳالهيون ئي وساري ڇڏيون هونديون”
“ها مارئي، ڪاش ايئن ممڪن هجي ها، وڇڙڻ کان پوءِ اچي ڏسين ها ته منهنجي دل ۾ ڪيترا دبيل جا دڙا ٺهيا، مون تو لاءِ جيڪي دل جا شهر آباد ڪيا، اهي اڄ کنڊر بڻجي ايذائي رهيا آهن”
“مون کي پوءِ انهي ڳالهه جو ڏک ٿيو ته مون....”
“مارئي مونکي پوءِ خبر پئي ته، مونکي توسان ڪيتري محبت آهي؟”
“مون به پوءِ ڪهڙو سک جو ساهه کنيو آهي، مون جيڪو لوڙيو آهي اهو داستان الڳ آهي”
“تو ته پنهنجو سهارو ڳولي ورتو، اڄ هيڏو ادارو آهي، تو وٽ،گهر، ٻار ٻيو ڇا گهرجي؟”
“هون سڀ ڪجهه” مارئي ڪرسي کي پوئتي ٽيڪ ڏئي، مٿي ڇت ۾ نهاريندي چيو
“ڇو؟”
“علي مون هي ڏهه سال جنهن تڪليف ۾ گذاريا آهن، انهي جي شايد ڪنهن کي خبر هجي!!”
“ڇو، شهمير ته...”
“رڳو ڊگري ماڻهو جي ذهني سوچ جي ڪنفرميشن نه هوندي آهي”
“پوءِ به ڪجهه ته آئون به ٻڌان”
“ڇا ٻڌندين؟”
“.................!!”
“شادي بعد شهمير اهو ئي روايتي ٻهراڙي وارو مرد نڪتو، يونيورسٽي جي ماحول هن ۾ ڪا به تبديلي نه آڻي، نوڪري نه ملڻ ڪري مائٽن ڪاروبار کولي ڏنس، آئون هڪ پرائيويٽ اسڪول ۾ ٽيچر ٿي ويس، سال تائين مونکي Pregnancy نه ٿي، انهي شهمير ۽ هن جي مائٽن ۾ وهم وجهي ڇڏيا، عجيب عجيب ڳالهيون ڪرڻ لڳا، جيڪي مون کي ڏاڍي تڪليف پهچائينديون هيون، نيٺ ڊاڪٽر سان مشورو ڪيوسين تنهن سال کن علاج ڪيو، پر ڪو به فائدو نه ٿيو ۽ نه ئي هتي ڪا برجستي ليڊي ڊاڪٽرياڻي هئي جنهن وٽ علاج ڪرائجي، انهي ڪري شهر وڃي اسان ٻنهي ٽيسٽون ڪرايون، شهمير جي Sperms جي ٽيسٽ پازيٽو آئي، هاڻي جيڪي به نقص هئا سي مون ۾ هئا، انهي لاءِ ڊاڪٽرياڻي مون کي چيو ته توهان Serum FSH, Serum LH ۽ Serum prolaction ٽيسٽون ڪرايو، جنهن ۾ خبر پئي ته Ovaries ۾Astrogin ۽ Progestren ٺهن ئي ڪون ٿا، انهي ڪري هي مسئلو دوائن وسيلي حل ٿي نه سگهندو، انهي لاءِ DNC يا ميجر آپريشن ٿيندو، اهو هتي ناممڪن آهي”
“...................!!”
“هاڻي سڀ ڳالهيون منهنجي کاتي ۾ اچي چڪيون هيون، انهي انڪشاف منهنجو گهر ۾ رهڻ ڏاڍو ڏکيو ڪري ڇڏيو، منهنجي مٿان قيامت انهيءِ ڏينهن ڪري، جڏهن شهمير جي ٻي شادي جي خبر مونکي پئي، هڪ عورت هئڻ جي ناتي سان آئون شهمير جي اولاد جي ماءُ ته ٿي ڪانه پئي سگهيس، پر هڪ زال هئڻ جي ناتي سان منهنجي لاءِ اها خبر باهه تي گاسليٽ جيان هئي”ٿڌو ساهه کڻي مارئي ڳالهه جاري رکندي چيو “مون سوچيو ته جڏهن هينئر منهنجو هتي جيئڻ جنجال آهي، ته ٻي شادي کان پوءِ منهنجي لاءِ هتي ڪهڙي عزت هوندي، انهي ڪري مون شهمير کي صاف صاف چيو ته تون ٻي شادي ڪرين ٿو ته مونکي طلاق ڏيڻي پوندي، شهمير بنا ڪنهن اعتراض جي منهنجي هٿ ۾ طلاق نامو ڏئي ڇڏيو، جيڪو مون حق مهر سميت هن کان ورتو، مون سوچيو ته اولاد جي ته ماءُ آئون ٿي ڪانه سگهندس، پر اهڙو ڪو ڪم شروع ڪيان، جنهن سان منهنجي اها ڪمي پوري ٿئي، انهيءِ لاءِ هي اسڪول کوليم، هاڻي منهنجو گهر هي اسڪول آهي”
علي ٿڌو ساهه ڀري سڌو ٿي ويٺو، اسڪول ۾ خاموشي لڳي پئي هئي، ڪولڊ ڊرنڪس گرم ٿي چڪيون هيون، هن بيل وڄائي، پٽيوالو آيو، ڪولڊ ڊرنڪس ٻيون آڻڻ لاءِ چوندي پٽيوالي کي چيائين “ٽيچرس کي چئو ته ڪم ڪار لاهي جيڪي وڃڻ چاهين اُهي ڀلي وڃن”
ڪولڊ ڊرنڪ مان چسڪي وٺندي هوءِ ڪرسي تي آهلي پئي “تون ڀلا خوش ته آهين؟”
“هون، ها”
“اولاد ڪهڙو اٿئي؟”
“اڃان اولاد جي ماءُ ڄائي ڪانهي”
“هون” هي ڪرسي تي سڌي ٿي ويٺي
“زندگي ۾ جنهن کي ساٿ لاءِ آفر ڪيم، انهي ٺڪرائي ڇڏيو، وري اهڙو ڪو ساٿي مليو ئي ڪونهي”
“پوءِ؟”
“رلندو آهيان، دنيا جا ڏک سور گڏ ڪندو آهيا، پهرين اخبار جو، هاڻي مئگزين جو پيٽ ڀريندو آهيان”
“هتي ڪڏهن آئين؟”
“رات دير سان ٽرين ۾ آيس”
“هئين ڪٿي؟”
“هوٽل ۾” هن سگريٽ دکائيندي چيو
“سگريٽ ڪڏهن کان شروع ڪيا اٿئي؟.
“توکان وڇڙڻ کان پوءِ”
“ٻيو ڇا ڪندو آهين؟”
“اهو عمل جنهن سان تنهنجي ياد وسري ۽ موت جلدي اچي”
“ڏاڍو زندگي مان بيزار ٿو لڳين؟”
“غير متوقع فيصلن ئي منهنجا زندگي جا معمول ۽ رويا بدلائي ڇڏيا آهن”
“ڀلا ماني اتي گهرائي وٺون؟”
“منهنجي ڪنهن شيءِ جو ڪو ٽائيم ڪونهي، تون ڀلي گهراءُ”
“کائڻ ۾ ته حرج ڪونهي؟” هلڪو مرڪندي چيائين، هن بيل وڄائي ته پٽيوالو آيو.
“چاچا رحيم بخش، هي علي صاحب آهي، منهنجي يونيورسٽي ميٽ، تون مٿي وڃي ماسي کي چئو ته منهنجي ۽ مهما ن جي ماني هتي کڻي اچي”
“جي ميڊم” هن هڪ نظر علي تي وڌي جنهن جا وار چاندي ٿي چڪا هئا ۽ اکين ۾ اداسي ڇانيل هئي، ماني کائيندي مارئي چيو “علي توکي شادي ڪرڻ گهرجي، ائين اڪيلو وقت ڪيستائين گذاريندين؟”
“جيستائين گذاري سگهيس”
“پر ائين ته ٺيڪ ناهي؟”
“ٺيڪ هتي ڪهڙي شيءِ آهي؟”
“منهنجو مطلب ته تون ڪنهن سٺي ڇوڪري کي آفر ڪر”
“تو کان پوءِ مونکي تو جهڙي ڪا به سٺي ڇوڪري نظر نه آئي آهي”
“تون انهي ڳالهه تي سوچ ته صحيح”
“۽ جيڪر اهو ساڳيو گل آئون تنهنجي جهولي ۾ اڇلايان ته؟”
“منهنجي ۾!!” هن اتاولائي ۾ پڇيو
“ها” علي اطمينان سان چيو
“علي مون وٽ رهيو ڇا آهي، هڪ عورت وٽ جيڪو ڪجهه هئڻ گهرجي اهو مون وٽ ڪٿي آهي؟”
“واقعي مارئي، پر مونکي تون سموري کوٽ جي باوجود قبول آهين؟
“سڀ مرد ائين چوندا آهن، پر شادي کان پوءِ اهي عورت کي رڳو ٻار پيدا ڪندڙ مشين سمجهندا آهن ۽ اها صلاحيت مون وٽ نه آهي، پوءِ ڀلي کڻي مونکي ڪڏهن ڪڏهن مينسز ايندا آهن”
“مارئي اڄڪلهه جي دور ۾ اها اڻٿيڻي نه آهي، جديد سائنس ۾Instrauterince Insemination, IVF invitro fertilization ۽ IGSI جديد طريقا نڪتا آهن، انهيءِ جو علاج آهي، پر مونکي اولاد کان وڌيڪ تنهنجي محبت جي گهرج آهي، جيڪا رڳو تو وٽان ئي پوري ٿي سگهي ٿي”
“ها پر مون انهي پاسي جون سڀئي ٻيڙيون ساڙي ڇڏيون آهن، هي معصوم ٻارڙا جڏهن صبح شام مونکي پاٻوهه مان کيڪاريندا آهن ته سڪون ملي ويندو آهي”
“پر اهو دائمي سڪون ناهي”
“دنيا ۾ ڪو به رشتو جٽادار نه آهي علي، سڀ عارضي آهن ايستائين جو زندگي به دائمي نه آهي”
“پوءِ مونکي انهي رشتن ۾ جڪڙڻ جون صلاحون ڇو ٿي ڏين؟”
“تون مرد آهين، توهان پوپٽ آهيو، گل، گل جو واس وٺڻ اوهان جي فطرت آهي”
“گهڻن گلن تي ڦرندي ڏٺو اٿئي؟”
“اهڙا ڪردار آڱرين تي ڳڻي سگهجن ٿا”
“پوءِ اهڙن ڪردارن کي رڳو تو جهڙيون ئي عورتون سنڀالي سگهن ٿيون”
“علي تون منهنجي لاءِ ايترا پيچرا تانگها ڇو ٿو ڪرين؟”
“منهنجي گهر ڏانهن ايندڙ سمورا رستا تولاءِ وسيع ۽ وشال آهن، تون پاڻ پئي تانگها ڪرين”
“علي منهنجي جواني تي ويندڙ عمر رانڀوٽا هڻي، جهرين جي صورت ۾ پنهنجا نشان ڇڏي رهي آهي، انهي ۾ توکي ڇا ملندو”
“اڃان شڪ جي ٻيڙي ۾ سوار آهين؟”
“آئون پنهنجو مستقبل ٿي ٻڌايان، منهنجو شڪ ناهي”
“مون تنهنجو هٿ، تنهنجي ماضي، حال ۽ مستقبل سميت گهريو آهي”
“علي مون تنهائي جي موت جو فيصلو ڪيو آهي”
“ان مان ڳچ حصو مونکي ڏي ته پهرين آئون هن دنيا مان هليو وڃان”
مارئي منهن ٻنهي ٻڪن ۾ وجهي سڏڪڻ لڳي، هن پاڻي جو گلاس ڀري مارئي جي ڪلهي تي هٿ رکيو، مارئي ڪنڌ مٿي کنيو ته هن پاڻي جو گلاس ڏنو ۽ پاڻ ماني جا ٿانوءِ کڻڻ لڳو، گرڙي ڪري هن اٿڻ جي تياري ڪئي
“ڪيڏانهن؟”
“وڃان ٿو هوٽل تي شام جو ڪنهن شخصيت جو فوٽو سيشن آهي، رات مواد تيار ڪري فيڪس ڪندس، سڀاڻي ٻئي پاسي هليو ويندس”
هو منهن اگهندي مٿي اٿي، علي ڏٺو ته بي انت ڏکن جي باوجود هو، اڃان ساڳي هئي، سندس هلڻ ڳالهائڻ جا طريقا، بدن جي بيهڪ، پيشاني، نڪ، سڀ اڃان به اٽريڪٽو هئا، ٻاهر نڪري گيٽ وٽ آيا.
“علي، تون ٿڌي ذهن سان انهي تي......”
“ٻڌ مارئي” هن ڳالهه وچ ۾ ڪٽيندي چيو “آئون ڍنڍ جو پکي ڪونه آهيان جو اڄ هڪ ڪپر تي سڀاڻي ٻئي تي ۽ نه ئي گل گل جو واس وٺندڙ ڀوئنرو، جيڪڏهن تون منهنجي زندگي ۾ اچڻ چاهين ته تنهنجي لاءِ منهنجا نيڻ آتا آهن، دل جا دروازا کليل آهن، نه ته ٻي ڪا به عورت منهنجي زندگي ۾ نه آئي آهي ۽ نه ئي ايندي”
مارئي ڏند ڀڪوڙي خاموش ٿي، در ڏانهن وڌي، ٻاهران پٽيوالي در کوليو.
“رات ڪٿي هوندين؟”
“ساڳي هوٽل تي”
“هتي رهي پئو”
“اهڙي ڳالهه نه آهي، جي ڪم هجي ته گهرائي وٺجان، منهنجي هوٽل جو فون نمبر هن ڪارڊ تي آهي”
اها شام مارئي لاءِ ايڏي ڊگهي ٿي وئي جو کٽڻ جو نانءُ نه پئي کڻي، هن محسوس ڪيو ته سڄ دنيا جو ڏک اڄوڪي شام ۾ لهي آيو آهي، اسڪول جو ڪم کانئس نٿي اُڪليو، هونئن ته آڌي تائين آفيس ۾ ويهي ڪم ڪندي هئي، مٿي ڪمري تي وئي ماسي ماني پچائي رهي هئي، هن کي اتي به آرام نه آيو، ماني کائڻ ويٺي، ماني نه پئي وڻيس، ٻه ٽي گرهه ڀري ماني ڇڏي ڏنائين، ڪمري ۾ آرام ڪرڻ وئي ته به آرام نه ٿي آيس، کيس هر جاءِ ۽ هر هنڌ هن جي صورت ٿي نظر آئي، آئيني ۾ چهرو ڏٺائين، وارن کي صحيح ڪيائين، چهري تي هٿ گهمايائين
“اڙي هي ڇا؟ هي ته علي بيٺو آهي!!”
هن سجاڳي سان گهڙيال ۾ ڏٺو، 11 پئي ٿيا، هن ڪارڊ ڏٺو علي شاهين رپرٽر، نيوز لائين ڪراچي، ڪارڊ پويان نمبر لکيل هو، هن رسيور کنيو “ڊائل ڪريان نه ڪريان، ها ڪريان ٿي، نه نه ڪونه ٿي ڪريان، ڪريان نه ڪريان، جيڪڏهن فون ڪريان ته ڇا چوان، ڪيئن چوان؟ هن جون آڱريون بي اختيار نمبرن تي هلڻ لڳيون
“هيلو مهراڻ هوٽل، روم نمبر 7 تي علي سان ڳالهائڻو آهي”
“هڪ منٽ هولڊ ڪريو”
“هيلو”
“علي آئون آهيان”
“ها مارئي، ڏي خبر؟”
“علي مون فيصلو ڪري ورتو آهي؟”
“ڪهڙو فيصلو؟”
“توسان ملي هڪ ٿيڻ جو”
“سچي!!”
“ها سچي”
علي جي هٿ مان رسيور ڇڏائي وڃي ٿو، ٽهڪ ڏيندو گول گهمي هيٺ ڪري ٿو، فون مان ايندڙ آواز ڪمري جي وسعتن کي گهرو ڪري ڇڏين ٿا.