ڪارو داغ
گهنور خان پنهنجي علائقي جو وڏو گڙنگ زميندار، جنهن وٽ بي شمار دولت هئي، پيءُ شهمير خان علائقي جو چڱو خاصو ماڻهو، فيصلا ڪندڙ ۽ سٺي ذهنيت رکندڙ هو، قدرت ڌن دولت جام ڏني هئي، انهي ڪري ماڻهن جي خدمت ڪرڻ ۽ گهمڻ ڦرڻ جو شوق هئي، اولاد ڪجهه وڏو ٿيو ته پاڻ سان گڏ پٽ گهنور ۽ ڌي گل بانو کي به ضرور گهمائڻ وٺي ويندو هو، هڪ دفعي ڪوئٽه کان موٽيندي هن جي ڪار جو ٽريلر سان حادثو ٿي ويو، جنهن ۾ شهمير کي جام ڌڪ لڳا، زخمن جو تاب نه سهندي شهمير اتي ئي ختم ٿي ويو ۽ ٻارڙا به زخمي ٿيا، جن کي لالي شريف خان ڏٺو پوءِ ٻارن کي وٺي گهر آيو ۽ چيائين ته “توهان جو بابا اسپتال ۾ آهي” پر پاڻ لاش ڏانهن رُخ به ڪونه ڪيائين “ٽريفڪ پوليس جڏهن تباهه حالت ۾ گاڏي ڏٺي ته ويجهي آئي ۽ ڏٺائون ته ان ۾ هڪ لاش پيل هو، تلاشي ته شناختي ڪارڊ نڪتو انهي ائڊريس تحت هنن پوليس کي اطلاع ڪري لاش واپس موڪليو، هوڏانهن هي ٻارڙا اهو سوچيندا رهيا ته “بابا ٺيڪ ٿي اسان کي وٺڻ ضرور ايندو” لالي شريف خان ڪجهه ڏينهن کان پوءِ پنهنجا رنگ ڏيکارڻ شروع ڪيا، گهنور خان کي دڙڪا ڏئي ٻڪرين چارڻ لاءِ تيار ڪيائين ۽ گل بانو کي گهر جي ڪم ڪار لاءِ، ڇو ته گهر ۾ ٻيو هن جو ڪير به ڪونه هو، هاڻي اميراڻي گهر جو هي ٻار ٻڪرين جو ڌنار هو، نازن سان پليل ٻارن جو برو حال هو. شهمير جو لاش گهر پهچڻ تي قهرام مچي ويو، شهمير جي زال جنت خاتون کي هڪ ته مڙس جي موت جو صدمو، ٻيو ٻارن جي ڪا به خبر ڪانه هئي. پوءِ پنهنجي ڀائرن کي روانو ڪيائين، جنهن وڃي حادثي واري هنڌ ڀر ۾ گهڻيون ئي پڇائون ڪيون پر ڪٿي به ڪا خبر نه پئي.گهنور هڪ شام جو جيئن ٻڪريون ڪاهي گهر آيو ته گل بانو گهر ۾ نه هئي، هن هيڏانهن هوڏانهن ڏٺو پر ڪا به خبر نه پئي ايتري ۾ لالو شريف اندر آيو ته هن انهي کان پڇيو، ٻڪريون ايئن ٻاهر ڇڏي آيو هو، اهي ڳوٺ ۾ پکڙجي ويون هيون انهي ڪري لالي شريف هن کي گاريون ڏيڻ شروع ڪيون، هن انهي جي پرواهه نه ڪندي پنهنجي ڀيڻ جي باري ۾ پڇيو جنهن تي لالي هن کي ڏاڍي مار ڪڍندي چيو ته “تيرا باپ اسي دن مرگيا ٿا، اب يي سمجهو ڪه بهن ڀي مر گئي، زياده ايڌر اڌر ڪيا تو هم تم ڪو بهي مار ديگا” هاڻ هن کي خبر پئي ته هن جو پيءُ حادثي واري ڏينهن مري ويو هو، هي لالو ڪوڙ ڪندو رهيو هو، انهي رات هي دير تائين روئيندو رهيو، رهي رهي دل ۾ پيءُ جي ياد اچي رهي هئي ۽ هڪ ڀيڻ گڏ هئي پر اڄ اها به الائي ڪيڏانهن وڇڙي وئي، هاڻي هي اڪيلو هو، انهي رات هن کي ماني بلڪل ڪانه وڻي، رات جو ماءُ ۽ ڀيڻ کي ساريندي، ساريندي الائي ڪيڏي مهل ننڊ اچي ويس.
صبح جو لالي هن کي وري گاريون ڏيندي اٿاري جهڙي تهڙي ماني کارائي ٻڪرين سان روانو ڪيو، هاڻي هي صبح جون ٻڪريون ڪاهي جهنگ ويندو هو ۽ رات جو واپس ايندو هو، گهڻن ڏينهن کان پوءِ جڏهن لالي شريف کي پڪ ٿي ته هاڻي هي ڪيڏانهن ڪونه ويندو تڏهن هن لالي شريف جي پئسن واري صندوق کي ڦيرو ڏنو، چڱا خاصا پئسا کڻي ٻڪريون جهنگ ڪاهي ويو، ٻڪرين کي جهنگ ۾ پرتي ڪڍيائين ته جيئن واپس نه اچن، پاڻ ڪراچي ايندڙ بس ۾ چڙهيو، ڪجهه ڏينهن رلندو رلندو نيٺ گهر پهتو، گهر ۾ ماءُ هن کي ڏسي الائي ڪيتري دير ڀاڪر ۾ وجهي روئندي رهي هي بي اختيار ماءُ جي جهولي ۾ رڙيون ڪري رنو هو، پوءِ سڄي وارتا گهر وارن کي ٻڌايائين، گهر وارا لالي شريف جي ڳولا ۾ ويا پر پڇا ڪرڻ تي خبر پئي ته جڏهن گهنور خان اتان غائب ٿي ويو، هن جو ٻيو ڪير به نه هو انهي ڪري الائي ڪيڏانهن غائب ٿي ويو ۽ گل بانو جي ڪا به خبر نه پئي.
جڏهن گهنور خان جوان ٿيو ته هڪ دفعو وري لالي شريف جي ڳولا ۾ نڪري پيو، جنهن جي خبر گهر وارن کي گهڻن ڏينهن کان پوءِ پئي، گهڻن ڏينهن بعد جڏهن گهنور خان واپس آيو ته گل بانو ڪونه آندائين، پر پاڻ سان گڏ هڪ اهڙي عادت کڻي آيو، جنهن هن جي مائٽن جي ۽ پيءُ شهمير خان جي ڪيل ڪمائي تي پاڻي هاري ڇڏيو .
شراب ۽ ڳاڙهين بازارن جون عورتون هن پنهنجي بنگلي تي گهرائڻ شروع ڪيون. اها ڳالهه خاندان جي لاءِ هڪ ڪارو داغ هئي، گهر جي ماڻهن ۽ ٻين مائٽن کي جڏهن هن جي ان حرڪت جي خبر پئي ته گهڻو ئي سمجهايائون ته “اسان تنهنجي شاديءَ جو پروگرام ٺاهيو آهي، تون هي ڇا ڪري رهيو آهين” تون ڇو ٿو شهمير جي روح کي رنجائين، هي راڄ وارا تنهنجي لاءِ ڇا سوچيندا؟” پر هن ڪنهن جي ڪانه مڃي، تڏهن مامي چيس “توکي گهڻي بک آهي ته شهر وڃ، جتي دنيا جهان پيو اهڙا ڪم ڪري اتي هليو وڃي، جتي ڪير ڪنهن کان پڇڻ وارو ڪونهي ته ڇا پيو ڪري؟ باقي ٻيلي هتي ڳوٺن ۾ ڪک واءُ تي ٿو چُري ته ست راڄن کي ٿي خبر پوي”
هن جي ڪنهن به چوڻ ۾ نه اچڻ کانپوءِ نيٺ سڀ مائٽ قطع ڪلام ٿي ويا، راڄن وارن، اوطاقن تي اچڻ ڇڏيو، زمينن وغيره جي سنڀال نه رهي، اهي سور سهندي جنت خاتون به هن کان موڪلائي ابدي راهه ورتي. هاڻي هي اڪيلو هو ۽ اڪيلائي هن جي زندگي هئي، هڪ ڀيڻ هئي جنهن جي ڪا به خبر ڪانه هئي، هن پنهنجو پاڻ کي نشن ۾ غرق ڪري ڇڏيو هو، هن جي مک تي ڪڏهن به مرڪ نه ايندي هئي، هميشه سوچن ۾ غرق هوندو هو، ڏينهن رات بنگلي ۾ ڇيرن جي ڇمڪار هوندي هئي، پوئين رات پڄاڻا هي هڪ طوائف پنهنجي خوابگاهه ۾ گهرائيندو هو، پر هن جو حڪم صرف هڪ هوندو هو، ته ڪپڙو پيرن کان مٿي کڻ. گوڏن کان ڪجهه مٿي ٿيندو هو ته هي رڙ ڪندو هو “بس! هاڻي شراب آڻيو” طوائف شراب جي بوتل ڏيندي هئي، هي شراب جي بوتل ايئن جو ايئن اندر ۾ اوتي طواف کي چوندو هو “وڃ تنهنجي ڊيوٽي ختم” ايئن ٻي رات ايندي هئي، پر حڪم ساڳيا هوندا هئا.
انهيءِ ڳالهه طوائفن کي پريشان ڪري وڌو هو، جيڪا به ٽولي هڪ دفعو ايندي هئي، انهي کي وري نه گهرائيندو هو، پوءِ ٻي ٽولي چاهي ڪيتري به پري کان ۽ دير سان اچي. پاسي وارن ڳوٺن جڏهن اها حالت ڏٺي ته اهي به هن جي علائقي مان لڏي ٻئي پاسي ويا، زمينون ڏينهون ڏينهن بنجر ٿي رهيون هيون، يا مقاطي تي وڃي رهيون هيون، هن جي حرڪتن تي سڄو علائقو ويران ٿي چڪو هو، پر گهنور پنهنجي ڪم ۾ لڳل هو، جيستائين ڪنهن ٻئي شهر جي طوائفن جو ٽولو نه اچي، هي بيچين رهندو هو، اچڻ کان پوءِ هن جي اکين ۾ چمڪ اچي ويندي هئي ۽ پوءِ اها ويتر تيز ٿي ويندي هئي، جڏهن گهنور اکيون ڦاڙي آئيني ۾ پنهنجي اکين سان اکيون ملائي، آڱريون ڀڪوڙيندي پنهنجي نوڪر نورو کي چوندو هو “نورا ٻين مهمانن اچڻ ۾ ايتري دير نه ٿيڻ کپي” پر طوائف کي نه ڇهڻ واري ڳالهه طوائفن، نوڪرن ۽ علائقي جي ماڻهن لاءِ هڪ سوال بڻيل هئي ۽ اهي ان منجهيل سٽ کي سلجهائڻ ۾ رڌل هئا، وقت پنهنجي وهڪري سان هلندو رهيو، هي پنهنجي انهي عمل تي قائم رهيو، طوائفن جا هڪ ٽولا ايندا رهيا ۽ ٻيا ويندا رهيا، ڇيرن جي ڇمڪارون راتين جي سناٽن ۾ گونجنديون رهيون، هي شراب اوتيندو رهيو ۽ شراب هن کي کائيندو رهيو.
نئين ٽولي کي آئي ٻه ڏينهن ٿيا هئا، ٻه طوائفون هن جي خوابگاهه مان اچرج جا سوال کڻي واپس آيون هيون ته ٽئي ڏينهن شام جو نوڪر اطلاع ڏنو ته “سائين ٽوليءِ جي هڪ پڪي عمر جي مائي گذاري وئي آهي” “نالو ڇا آهي؟” “سائين نورجهان” هي اهڙو پهريون واقعو هو. هي ڇرڪي ويو، حڪم ڪيائين ته “لاش کي خوابگاهه ۾ پهچايو وڃي” اڄ هن جي خوابگاهه ۾ ڪا به ڇيرن جي ڇمڪار نه هئي، اهي حرڪتون جيڪي طوائف کان ڪرائيندو هو پاڻ ڪيائين، ڪپڙو پيرن کان مٿي ٿيندو ويو. پير، پيرن کان ٽنگون، ٽنگن کان گوڏا، گوڏن کان مٿي، هڪ ڪارو داغ، هن جون نظرون داغ تي ڄميل ئي رهجي وڃن ٿيون، ٻئي لمحي ٻه لڙڪ خشڪ اکين جي پنبڻين مان ٽمي انهيءِ داغ تي ڪري پون ٿا، هن جا هٿ ڪپڙي مان نڪري پون ٿا، پنهنجا خشڪ چپ طوائف جي نرڙ تي رکي ٿو، هن جي اها ڪنهن به طوائف کي پهرين چمي هئي.
حڪم ڪري ٿو ته لاش کي تڙ ڏياري ڪفن دفن جو بندوبست ڪيو وڃي، باقي ٽولي کي موڪل ٿو ڏي ته اوهين وڃو، رات جو آڌي ويلي هن جي ڪمري مان فائر جو آواز ٿو اچي، نوڪر ڊوڙندا ڪمري ۾ پهچن ٿا، گهنور خان رت ۾ ٻڏل هيٺ ڪريو پيو آهي، هٿ ۾ ريوالور آهي، پوليس ۽ مائٽن کي اطلاع ٿو ڪيو وڃي ۽ صبح جو اها خبر سڄي علائقي ۾ باهه وانگر پکڙجي ٿي وڃي، پوليس گهر جي تلاشي وٺي ٿي وهاڻي هيٺ خط ملي ٿو، جنهن جو متن هينئن هجي ٿو:
منهنجا عزيزو!
آئون سماج جو بدنام، ناڪام ۽ نامراد ماڻهو آهيان، مون پنهنجي پيءُ ۽ ماءُ جو موت ڏٺو، ڀيڻ وڃائي ۽ طوائفن کي گهرائڻ جون حرڪتون مون ڀيڻ جي ڳولا ۾ ڪيون، جڏهن آئون ڀيڻ جي ڳولا ۾ ويس تڏهن لالي شريف کان گهڻو پڇڻ ڪرڻ بعد لالي ٻڌايو ته هن گل بانوءَ کي ڳاڙهي بازار ۾ وڪڻي ڇڏيو آهي، پر مون کي ڪهڙي خبر ته گل بانو وڪامجڻ کان پوءِ نورجهان ٿي وئي، انهي جي خبر اڄ مونکي سندس جسم تي لڳل ڪارو داغ ڏسي پئي ۽ اڄ جڏهن گل بانو به هلي وئي ته آئون زنده رهي ڇا ڪريان؟ انهيءَ ڪري مان پاڻ کي ختم ڪريان ٿو.
[b]فقط بدنصيب
گهنور خان[/b]