موسم تبديل ٿي رَهي آهي......؟!
سردين جي آمد آمد آهي..... ”هيل جيڪا ٿڌ آهي، سان اڳي کان وڌ آهي“ اِها سِٽَ هوٿي مشائخ ۾ آرامي حَسَنَ، الائي ڪهـڙي ڪيفيت ۾ لکي هُئي، پر ”ڪانڊيري“ جو سيءَ ۽ تَپَ ۾ مريو وڃڻ، اسان وٽ ڪا ڇرڪائيندڙ خبرَ هرگز به ناهي. ڇا ٿيو جي ڀوري ڀيلَ جي لاشَ کي قبر مان کوٽي روڊ تي اڇلايو ويو؟ اَغوا جي انڊسٽري ته پاڻ وٽ زوران زور آهي نه......؟!
موسَمَ مٽجي رهي آهي. لَکَ مُبارڪون جو پاڪستان ۽ آمريڪا دهشتگرديءَ کي روڪڻ ، سيڪيورٽي ۽ واپاري سهڪارَ سميت پنج اسٽريٽجڪ گروپ جوڙڻ تي ”اتفاق“ ڪري ورتو آهي. هاڻي هر طرف اَمُنَ ۽ خوشحاليءَ جا گيتَ گونجندا ـــ هر مُکَ تي مُرڪَ هوندي.
موسمَ مٽجي رهي آهي، سياري جي آمد آمد آهي. ڪافي هائوس رات جو دير تائين آباد ٿيندا، ڪِتابن جا ميلا لڳندا، لُنڊا بازارن ۾ گهماگهمي به ٿيندي، اوطاقن ۽ اوتارن تي مَچَ به ٻَرندا، ڏور ڳجهارتون به ٿينديون، قهون ۽ ڪؤڙي پاڻيءَ جا دؤر به هوندا. بس ٿورڙو انتظار. پَر مَنَ جي موسَمَ لڳي ٿو ته ساڳي ئي رَهندي ـــ ڪيئن چئجي ته اُها به تبديل ٿيندي؟
موت برحق هي سنتي آئي هين
جسم فاني هي يه روايت هي
زندگي پَر بهي ڪوئي بات ڪرو!
۽ جيسيتائين زندگيءَ جي ڳالهه آهي ته زندگي هر ايندڙ پَل هِڪَ نئين ذِلت جي ڌُٻڻ ۾ لهندي پئي وڃي. مادرِ علمين جا مُنهن لٿا پيا آهن، بيروزگارن جو جو هِندي وڏو سَمنڊُ بي سِمت ڇوليون هڻي رهيو آهي، شهر ۾ دهشت ۽ وحشت جا واڪا آهن، گوليون بنان ائڊريس جي سَفر ڪَن ٿيون ۽ اڻ ڄاتل جسمن ۾ اچي ٺريو وڃن..... ڏينهن ڏٺي جو ماڻهو رستن تان کنڀجيو وڃن ۽ پوءِ پوليس پاڻ ئي انهن کي آزاد ڪرائڻ لاءِ چندو گڏ ڪرڻ جون صلاحون ڏئي، ته پوءِ هلڪي مُرڪ سان اهوئي چئي سگهجي ٿو: ”ته موسَمَ اڃان به ساڳي آهي.“
گذريل عيدَ جي ٻئي ڏهاڙي اروڙ جي پهاڙين جي پاڇي ۾ ڪجهه اَديب دوستَ گڏ ٿيا. اسان به سنگت جي سڏ کي ورنائيندي پهتاسون. ”نينهن جبل“ جي ڇانوَ ۾ ويٺي دوستن پنهنجي تقريرن ۾ چيو ته اسان کي پنهنجي Heritage کي بچائڻ لاءِ ڪا ”منظم“ رٿابندي ڪرڻ گهرجي. منهنجي ڀرسان ويٺل نثري نظم جي شاعر دوست آهستي چيو: ”ٻيلي! اسان ته پنهنجو سِرُ بَچائڻَ ۾ پُورا آهيون.“
هي بلڪل اُهي ساڳيون ڳالهيون آهن، جيڪي ڏَههَ سالَ اڳ اسان لکيون، ان کان به ڏهه سالَ اڳُ اسان جي وڏڙن لکيون، يا ان کان به اڳ انهن جي وڏڙن لکيون. پر ڇا ڪجي؟ موسمَ مٽجڻ جو نانءُ ئي نه ٿي وٺي. اها ئي پن ڇڻ، اُهي ئي هَئڊا چهرا، اُهي ئي ڏنگيندڙ هوائون. ڪجي ته ڇا ڪجي؟ وڃجي ته ڪاڏي وڃجي؟.
ميرٽ جي لتاڙ پاران اورانگهيل ليڪا، پئٽرول انساني رت کان به مهانگو، بجليءَ جي ميٽرن تي نظر پوندي هانءُ ئي لرزيو وڃي، پبلڪ سروس ڪميشن ۾ به ”ڪميشن“ جو ڪاهي پوڻ، تعليمي بورڊ ۾ مارڪُن جا مُلههَ، نوڪري پئسا، بدلي پَئسا، سرڪاري دفترن ۾ وڏين چمڪندڙ ميزن پويان سفيد ڪپڙن ۾ ملبوس ڊراڪولا، اُٿُ پئسا، ويههُ پئسا، قبضا، ڦرلٽ، داداگيريون، بدمعاشيون، پئسن تي زمين جا کاتا مٽجيو وڃن، پلاٽَ هڪڙن جا ٻي جي نالي ٿيو وڃن، چؤنڪن چوراهن تي قبضا، فٽ پاٿن تي قبضا، ماڻهو شهرن ۾ هلڻ کان هلاڪ، سوڙهه، رش، پيهه....... وڃجي ته ڪاڏي وڃجي؟ ۽ چئجي ته ڪنهن کي چئجي؟ موسَمَ ته سچ پچ مٽجي ئي نه ٿي.
۽ اهي سَڀُ ته اڃان به ننڍيون ڳالهيون، هتي ته شهرن جا شهرَ کپائي ڇڏڻ جون رٿائون..... ڌڻين کي خبر ئي نه پيرن هيٺان ڌرتي کسڪندي وڃي...... موسم مٽجي ئي نه ٿي. ساڳي سسئي ۽ ساڳيا سُورَ. وقتَ جا پيرَ ڳَرا ٿيندا پيا وَڃَن ـــ قدُر پاڙَ تائين پاليوشن ۾ ورتل ـــ سڄو ديسُ ڄڻ سلهه جي مريضَ جيان سهڪي رهيو آهي، کنگهي رهيو آهي، رَتُ جون اُلٽيون ڪري رهيو آهي. اسان سَڀُ ڪنهن سينيٽوريم ۾ ته نه پيا آخري ساههَ کڻون؟!
پَرَ پوءِ به موسمَ جي مٽجڻ جي هِڪَ آسَ هِڪَ هلڪي اُميد باقي آهي. ڏيئو هوائن سان وڙهندي لرزي ضرور رهيو آهي پَرَ وساڻو اڃان به ناهي. مونجهه آهي، ٻُوسٽ به آهي، دَرَ دروازا بند ضرور آهن، پَرَ اِها آسَ ته باقي آهي ته مَنَ ڪا دَري اوچتو کُلي پوي ۽ هوا جي لطيف جھونڪي سان مَنَ جي ساري مونجهه ميٽجي وڃي.
اِها اُميد ۽ اِها آسَ ئي ته آهي جنهن جي پاندَ جي ڪُنڊَ کي پاڻَ سَڀُ جھليون بيٺا آهيون. پاڻ جيڪي ٻوساٽيل ديسَ جا سهميل واسي آهيون. پاڻَ جيڪي موسَمَ جي تبديليءَ جا منتظر آهيون.
(28 آڪٽوبر 2013ع)