ڪالم / مضمون

گل گل هٻڪار

رئوف نظاماڻي صاحبَ جو شُمار سنڌُ جي اُنهن سنجيده ۽ گهڻَ ـــ پڙهين ليکڪن ۾ ٿئي ٿو جيڪي سنڌي اَدبَ ۽ سماجَ ڏانهن هِڪَ گهري ۽ تنقيدي نِگاههَ واري پهچَ رَکن ٿا. هُو هِڪَ ڊگهي عَرصي کان سنڌي اَدبَ سان لاڳاپيلَ مختلف موضوعن، شخصيتن ۽ ڪِتابن تي پنهنجا تنقيدي ۽ اڀياسي مضمونَ لکندو پيو اَچي، جيڪي هِنَ کان اَڳُ مُختلف اخبارن ۽ رسالن جي صفحن ۾ وکريا پيا هُيا، هِنَ ڪِتابَ ۾ اُنهن مڙني مضمونن مان ڪجُهه چونڊَ شامل ڪَئي وَئي آهي. هِنَ اهم ۽ سَنجيده نوعيت جي ڪِتابَ ۾ شامل مَضمونَ، موضوعن جي وِرائِٽي ۽ نظاماڻي صاحبَ جي مخصوص ڳوڙهي ۽ فڪري اندازَ سبب يقيناً وڏي اهميتَ وارا آهن.
Title Cover of book گل گل هٻڪار

ليکڪ پاران

منهنجي ڪِتاب جديد سنڌي ڪهاڻي کي شايع ٿئي ڪجهه سالَ گذري چڪا آهن. ان وچ ۾ سنڌي ادبي بورڊ پاران منهنجو ترجمو ڪيل ناول ڊاڪٽر زواگو شايع ٿي چڪو آهي. ان دوران منهنجو لکڻ جو ڪم لاڳيتو جاري رهيو آهي ۽ سنڌي ۾ نئون ادب پڻ لاڳيتو جنم وٺي رهيو آهي. منهنجي لکڻين ۾ ٻين موضوعن سان گڏ ادبي مضمونن جو به هڪ چڱو خاصو تعداد آهي. پنهنجي ڪم کي سهيڙڻ ڏانهن منهنجو ڌيان گهٽ ئي رهيو آهي. ان جو ڪارڻ شآيد اهو آهي ته پنهنجي پيشي ور مصروفيتن سان گڏ باقي منهنجو وقت گهر ۽ لکڻ ۽ پڙهڻ حوالي ئي رهيو آهي. منهنجو پنهنجو اهو موقف رهيو آهي ته ڪِتاب ڇپرائڻ جو ڪم پبلشر جو آهي جڏهين ته ليکڪ جو ڪم لکڻ آهي جنهن کي پنهنجي ان ڪم کي جاري رکڻ گهرجي. پر سنڌ ۾ صورتحال مختلف آهي. هِتي پبلشر اڃا پاڻ کي مستحڪم ڪرڻ ۾ پورا آهن. ان جو مُک ڪارڻ منهنجي خيال ۾ اُهو آهي ته سنڌُ ۾ وچولي طبقي جي هڪ وڏي تعداد هئڻ جي باوجود ڪِتابن جي ڪا جوڳي مارڪيٽ نه ٺهي سگهي آهي. بلڪه گهڻن ماڻهن پاران اهو چيو ويندو آهي ته هِتي ساڳيا ماڻهو جيڪي لکن ٿا پڙهڻ وارا به اهي ئي آهن. ان ڪري ئي سواءِ ڪجهه بيسٽ سيلرز ۽ خوش قسمت ليکڪن جي گهڻن کي ڇپائي جو ڪم به پاڻ ئي ڪرڻو پوندو آهي. مطلب ته لکو به پاڻ، ڇپايو به پاڻ ته پڙهو به پاڻ. شآيد آئون انهن خوش قسمت ليکڪن مان رهيو آهيان جن کي اڃا تائين پاڻ پنهنجي ڪِتاب ڇپرائڻ جي تجري مان گذرڻو نه پيو آهي.
ساڳي ريت هِنَ ڪِتاب جي سلسلي ۾ جيتوڻيڪ پيش رفت منهنجي پنهنجي هئي پر دوستن جي سهڪارَ ۽ اُتساهه اُن ۾ گهڻيون سهولتون پيدا ڪري ڇڏيون. جيتوڻيڪ آئون نه دوستن تي ٿورا ڪندو آهيان ۽ نه ئي سندن ٿورا مڃيندو آهيان پر ان ڪِتاب جي حوالي سان اسحاق انصاري جو ذڪر ضروري آهي. جنهن هڪ ته ڪِتاب ۾ شامل مضمونن جي چونڊَ ۾ منهنجي مدد ڪئي پر سندس ئي حوالي سان سائين قربان منگيءَ سان رابطو ٿيو جنهن ڪا به ٻي ڳالهه ڪرڻ کان سواءِ ڪِتاب ڇاپڻ جي حامي ڀَري.
هِنَ ڪِتاب ۾ شآمل مضمون مختلف وقتن تي لکيل ۽ ڇپيل آهن. انهن تي وقت ۽ تاريخ وغيره ڏيڻ جي ضرورت ان ڪري محسوس نه ٿي جو آئون سمجھان ٿو ته صورتحال ۾ ڪا خاصيتي تبديلي ناهي آئي ۽ اهي جن موضوعن تي آهن اهي اڄ به سنڌُ جي صورتحال سان لاڳاپيل آهن. اهو فيصلو پڙهندڙ پنهنجي ليکي به ڪري سگهي ٿو.
منهنجي لکڻ ۾ منهنجي گهر وارن جو گهڻو سهڪارُ شامل آهي. اٽڪل گهر جا سڀ ڪم انهن پاڻ تي کڻي ڇڏيا آهن. غير محسوس طريقي سان آئون ڄڻ پنهنجي دفتر ۽ لکڻ پڙهڻ جي ڪم لاءِ ئي رهجي ويو آهيان. سوچيان ٿو ته جيڪڏهن انهن جو اهو سهڪار نه هجي ها ته شايد جيترو به ڪم مون ڪيو آهي ايترو نه ڪري سگهان هان. هيستائين پنهنجي لکڻ جي ڪم کي جيڪي ڪُجهه به جاري رکي سگهيو آهيان ان جو هڪ ڪارڻ منهنجن دوستن ۽ پڙهندڙن جي ڏنل محبت ۽ اُتساهه به آهي. پيار جو پورهيو آهي شل قبول پوي.

رئوف نظاماڻي
ڪراچي
24 جنوري 2014ع