ڪالم / مضمون

جنين لوهه لڱن ۾ (مضمون)

. هي ڪتاب نامياري ليکڪ ۽ ڪالم نگار محب ڀيل جي ڪالمن ۽ مضمونن جو مجموعو آهي، جنهن جو موضوع گهڻو ڪري پورهيت ئي آهن.
هي ڪتاب ”جنين لوهه لڱن ۾“ ڪائنات ۾ پگهر جو پورهيو ڪندڙ مسڪين محنت ڪش مزدورن جي ڏکن، سورن، دردن، عذابن، مصيبتن، انياءَ، ناانصافين جي وارتائن جو ڏکوئيندڙ داستان آهي. ليکڪ محب ڀيل جي اکر اکر ۾ مزدورن جي سورن جي عڪاسي ٿيل آهي. پورهيتن سان ڏاڍ، جبر، ظلم ۽ استحصال ڪندڙ بدمست عالمي سرمائيدار سامراج جي مزدور دشمن پاليسين، منصوبابندين ۽ سازشن تان پڻ پردو کنيل آهي.
  • 4.5/5.0
  • 2870
  • 559
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • محب ڀيل
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book جنين لوهه لڱن ۾ (مضمون)

شڪاگو جا شهيد پورهيت

دنيا جا ڪيترا ملڪ انساني جانين جي زيان ۽ انسانن جي اسمگلنگ جي ڪاروبار ۾ مشهور رهيا آهن. انهن سرمائيدار ملڪن ۾ خريد ڪيل غلامن کان جسماني پورهيو ڪرائڻ کانسواءِ انهن کي پاڻ ۾ جانورن جيئن ويڙهائي بادشاهه ۽ سرمائيدار لطف اندوز ٿيندا هئا. انسانيت جي علمبرداري ۽ روشن خيالي جون هامون هڻندڙ آمريڪا ۾ اوڻويهين صدي جي شروعات ۾ جڏهن غريب ملڪن مان اسمگلنگ ٿيل لکين مزدور گڏ ٿيڻ شروع ٿيا ته اُتي سرمائيدارن جي ڪاروبار کي سهارو ملڻ لڳو هو. ان وقت ظالم سرمائيدارن پاران مزدورن تي ظلمن جا پهاڙ ڪيرائيندي مسلسل جبري پورهيو ڪرائي کين صرف زنده رهڻ جيترو اجورو به نه ڏنو ويندو هو. ۽ سرمائيدارن پاران پورهيتن جي مزدوري جو ڪوبه اگهه مقرر ٿيل نه هو، سرمائيدارن جي ستم خلاف آهستي اهستي مزدور متحد ٿيڻ لڳا هئا. ۽ انهن پورهيتن سرمائيدارن جي ظلم خلاف بغاوت جي شروعات ڪري ڇڏي هئي، جنهن جي نتيجي ۾ مزدورن کان 24 ڪلاڪن بجاءِ 18 ڪلاڪ پورهيو ڪرايو ويندو هو. 1827ع ۾ مزدورن جي پهرين يونين آمريڪا جي شهر فلڊيلفيا ۾ ٺهي. پورهيتن جي ان پليٽ فارم تان مزدورن جي حقن جي حاصلات لاءِ شاندار جدوجهد هلائي ويئي، ۽ مزدورن جو مطالبو هو ته “انهن کان 10 ڪلاڪ ڪم ورتو وڃي ۽ مزدوري جو اجورو پڻ مناسب ڏنو وڃي” ان بعد 1834ع ۾ نيويارڪ ۾ هڪ بسڪيٽ ٺاهيندڙ ڪمپني جي پورهيتن مطالبن جي مڃتا لاءِ بک هڙتال شروع ڪئي. انهن پورهيت مزدورن سان ظاڪن سرمائيدارن پاران نهايت ئي غيرانساني سلوڪ ڪندي 18 ڪلاڪ ڪم ورتو ويندو هو. بعد ۾ آمريڪي حڪومت سرڪاري توڙي نجي ملازمن جي ڪم جو وقت10 ڪلاڪ مقرر ڪرڻ جو اعلان ڪيو، آمريڪا ۾ سرمائيدار واپارين جي ظلمن خلاف پورهيتن جي جدوجهد ڏسي برطانيه جي به ساڍا ٽي لک پورهيت مزدورن بغاوت جو اعلان ڪندي پنهنجي حقن جي حاصلات لاءِ پرامن جدوجهد جي شروعات ڪئي. ٻي طرف شڪاگو جا پورهيت مزدور به اتحاد ۽ جدوجهد طرف وڌي رهيا هئا. انهن پورهيتن به سرمائيدار سيٺين کان پرزور مطالبو ڪيو ته “انهن کان 8 ڪلاڪ ڪم ورتو وڃي، وڌيڪ ڪم ورتو ويو ته ان جو اجورو به اور ٽائيم جي صورت ۾ ڏنو وڃي” پر بدمست آمريڪي سرڪار مزدورن جو هڪ به جائز مطالبو تسليم ڪرڻ لاءِ تيار نه ٿي، آمريڪا سامراج جي اهڙي روش خلاف شڪاگو جي مزدورن پهرين مئي 1886ع تي مطالبن جي مڃتا لاءِ پرامن احتجاج جو اعلان ڪري ٿرٿلو مچائي ڇڏيو. احتجاج جي شروعات اسٽار ڪمپني مزدورن بک هرتال سان ڪئي، ساڳي ڏينهن ملڪ جا 80 هزار مزدور به يڪجهتي طور بک هرتال تي ويٺل هئا. ان کانپوءِ مسلسل احتاجي تحريڪ جو سلسلو جاري رهيو، سرمائيدار طبقو پورهيتن جي جدوجهد کان تمام گهڻو ڊنل هو. پهرين مئي کانپوءِ مسلسل 6 ڏينهن تائين ملڪ جي سمورن ڪارخانن جي مزدورن پنهنجو احتجاج جاري رکيو. آمريڪي سرڪار مزدورن جي جدوجهد کي ختم ڪرڻ لاءِ سمورا حربا استعمال ڪيا، پر پورهيتن جي ٻڌي ۽ اتحاد تمام گھڻو مضبوط هو ۽ انهن جي دلين ۾ آمريڪي سرڪار ۽ سرمائيدار سامراج خلاف سخت نفرت هئي، آمريڪي سرڪار پاران مزدورن کي ڇڙوڇڙ ڪرڻ لاءِ 3 مئي تي مزدورن جي جلسي ۾ بم ڌماڪو ڪرايو ويو، ۽ آمريڪي پوليس پاران شڪاگو جي پورهيتن تي سڌيون گوليون وسايون ويون، جنهن جي نتيجي ۾ تمام گهڻا مزدور شهيد ٿي ويا، لاتعداد شديد زخمي ٿي پيا، هزارين پورهيت ٿاڻن ۾ واڙيا ويا. پورهيت اڳواڻ ايڊلف فشر، جارج اينجل، البرٽ باستر، آگسٽ اسپاتر کي سري عام ڦاهيون ڏنيون ويون. انڌا ڌند فائرنگ ۾ شهيد ٿيل مزدور جي رت ۾ ڳاڙهي ٿيل قميص کي جڏهن هڪ زخمي پورهيت مزدور هوا ۾ لهرايو ته اهو رت ۾ لال ٿيل ڪپڙو اڄ ڏينهن تائين سڄي دنيا جي پورهيتن جو ڳاڙهو جهنڊو بڻجي ويو، مزدورن بابت استاد ڪارل مارڪس چيو ته “دنيا جا پورهيتو هڪ ٿي وڃو، اوهان وٽ وڃائڻ لاءِ فقط زنجيرون آهن ۽ حاصل ڪرڻ لاءِ سڄي دنيا آهي” شڪاگو جي پورهيتن جي لازوال قرباني کانپوءِ انهن شهيد پورهيتن کي خراج تحسين پيش ڪرڻ لاءِ 1890ع کان سڄي دنيا ۾ “يوم مئي” ملهائي شڪاگو جي شهيدن کي سرخ سلام پيش ڪيو وڃي ٿو.